философиядан сурактар

Философиядан емтихан сұрақтары

1. Дүниетаным, оның қоғамдық-тарихи сипаттамасы. Дүниетанымның құрылымы және деңгейлері.

2. Дүниетанымның тарихи формалары. Миф, дін және философия. Олардың ерекшеліктері мен ұқсастықтары.

3. Философияның генезисі, философиялық дүниетанымның тарихи типтері.

4. Философия және оның пәні. Философияның негізгі қызметтері.

5. Философияның негізгі мәселелері мен сұрағы. Философиялық мәселелердің табиғаты.

6. Философияның негізгі бағыттары.(қысқаша сипаттама).

7. Ерте Үнді философиясы. Ведалар Ерте Үндінің философиялық ойларының негізі.

8. Ерте Үнді философиясындағы бағыттар. Ортодоксальды философиялық мектептер: йога, ньяя, веданта, вайшешика және т.б.

9. Ерте Үнді философиясындағы ортодоксальды емес мектептер.

10. Буддизм, мәні және бағыттары. Будданың нирвана және жан туралы ілімі.

11. Ерте Қытайдағы философиялық мектептер, конфуцийшілдік, моизм, легизм, даосизм. Дао ілімі.

12. Конфуцийдің әлеуметтік-этикалық теориясы.

13. Ерте Грек философисының қалыптасуы мен ерекшеліктері. Антикалық философиядағы алғашқы бастама туралы ой-пікірлер (Фалес, Анаксимандр, Анаксимен, Анаксагор, Пифагор, Демокрит).

14. Эфестік Гераклиттің стихиялы-диалектикасы. Қарама-қайшылық пен қалыптасу туралы ілім.

15. Элей мектебі: Парменид және Зенон. Болмыс және бейболмыс. Зенонның апориялары.

16. Сократ пен софистердің философиялық көзқарастары.

17. Платон философиясы. Идея туралы ілімі. Таным және диалектика. Платонның әлеуметтік-саяси концепциясы.

18. Аристотель – философияны жүйеге келтіруші. Болмыс туралы ілімі. Аристотельдің логикасы.

19. Эллиндік философияның негізгі бағыттары: эпикуршылдық, стоицизм, скептицизм.

20. Ортағасырлық философия. Мән, зерде және сенім проблемасы. Батысеуропалық ортағасырлық философияның негізгі кезеңдері мен дамуы.

21. Ортағасырлық номинализм және реализм.

22. Августин Аврелийдің құдай және адам туралы ілімі. Августиннің «күмән» қағидасы.

23. Фома Аквинскийдің философиясы. Құдай, зерде және сенім проблемасы.

24. Шығыстағы Ортағасырлық мұсылмандық философия. Шығыс перипатетизмі.

25. Әл-Кинди, әл-Ғазали, Әл-Фараби, ибн-Синаның философиялық көзқарастары.

26. Ибн Рушд. Дін және философия (қос ақиқат).

27. Қайта өрлеу дәуірінің мәдени-идеялық сипаты.

28. Қайта өрлеу дәуірінің философиясы, гуманизм және адамның тұлғалық проблемасы.

29. Жаңа ғылымдардың пайда болуы. Гелиоцентризм және ғаламның шексіздігі туралы ілім. Н. Коперник, Дж. Бруно, Г. Галилей.

30. Н.Кузанскийдің пантеизмі. «Қарама-қарсылықтың бірлігі» қағидасы.

31. Жаңа заман философиясы. Философиядағы таным әдістері. Эмпиризм және рационализм.

32. Спиноза мен Лейбництің рационализмі. Лейбництің монада туралы ілімі.

33. 18 ғ. Француз материализмі: табиғат, қоғам, адам. (Д. Дидро, Ф. Вольтер, Ж.Ж. Руссо).

34. Неміс классикалық философиясының жалпы мінездемесі және негізгі мәселелері.

35. Кант филоософиясындағы негізгі кезеңдер. Канттың таным және этикасы теориясы.

36. Гегельдің филоосфиялық жүйесі. Диалектикалық әдіс. Категория және заңдары.

37. Л.Фейербахтың антропологиялық философиясы.

38. Марксизмнің пайда болуының қоғамдық-тарихи және жаратылыстанулық алғышарты.

39. Марксизмдегі қоғамның әлеуметтік құрылымы. Философиядағы жатсыну мәселесі.

40. К.Маркстің тарихтың материалистік түсінігі. Қоғамдық-экономикалық формация түсінігі.

41. Өмір философиясы. Шопенгауэр мен Ницше философиясындағы адам туралы мәселе.

42. Қазіргі заманғы батысеуропалық философиядағы негізгі бағыттар. (қысқаша сипаттама).

43. Орыс философиясы. Қалыптасыу мен негізгі кезеңдері.

44. Славяншылдар және батысшылдар. Ресейдегі революциалық-демократиялық ойлар (Герцен, Чернышевский және т.б.).

45. 20 ғ. Орыс философиясы.

46. Қазақтардың ертетүрік және ортағасырлық мәдениеттегі философиялық идеялары. (М.Қашғари, Әл-Фараби, Ж.Баласағұн, Қорқыт-Ата, Асан-Қайғы және т.б.).

47. 20 ғ. басындағы Қазақстандағы қоғамдық-саяси және философиялық ойлар.

48. 19 ғ. Қазақстандағы қоғамдық-саяси және философиялық ойлар.

49. Ш. Уәлиханов қазақ халқының рухани мәдениетін зерттеуші.

50. Ыбырай Алтынсарин – Қазақстанда зиялы мектептің негізін салушы. Алтынсариннің демократиялық және гуманистік идеялары.

51. Абай Құнанбаевтың ағартушылық және демократиялық көзқарастарының қалыптасуы.

52. Абай шығармаларындағы философиялық және әлеуметтік-этикалық ойлар.

53. 19-20 ғ.ғ. шетелдік философиядағы зерде мен ғылымға деген көзқарас.

54. Адамның әлемдегі орыны және адам әлемі: экзистенциализм, персонализм, философиялық антропология.

55. 20 ғ-21 ғ. басындағы негізгі философиялық бағыттар.

56. Болмыс категориясы, оның мәне мен пәні. Болмыстың негізгі формалары. Адам болмысы.

57. Философиядағы субстанцияның мәні. Монизм, дуализм, плюрализм.

58. Материяның философиялық ұғымының қалыптасуы.

59. Қозғалыс ұғымы. Қозғалыс және даму. Қозғалыстың негізгі формалары.

60. Кеңістік және уақыт. Табиғи және әлеуметтік процестердегі кеңістік пен уақыттың арақатынасы.

61. Диалектика барлық байланыс пен өзгеріс, даму туралы ілім ретінде. Диалектиканың альтернативтері: софистика, эклектика, метафизика.

62. Болмыстың диалектика категорияларында көрінуі. Жалқылық пен жалпылық, құбылыс пен мән.

63. Диалектиканың категориялары: мазмұн және форма, себеп пен салдар, кездейсоқтық пен қажеттілік.

64. Сан және сапалық өзгерістердің диалектикасы. Сапа және сан.

65. Өзгерудегі «қарамақайшылық». Диалектикалық қарамақайшылық. Қарамайшылықтың «бірлігі мен күресі».

66. «Терістеуді терістеу». Оның мәні.

67. Өлі және тірі табиғат. Тірі табиғатты танудағы философияның және арнайы ғылымдар жүйесінің мәні.

68. Экологиялық проблема, оның ғылыми, әлеуметтік-философиялық және этногуманистік аспектілері. Экологиялық сананың қалыптасуы.

69. Қоғам - объективті реалдылықтың жүйесі, адам болмысының әлеуметтік тәсілі.

70. Қоғамдық-тарихи тәжірибенің, қоғамдық қажеттіліктің, мақсаттардың анализі.

71. Тәжірибе – субъект-субъективті қатынастардың бірлігі ретінде. Тәжірибе және сана. Тәжірибе және мәдениет.

72. Философиядағы адам проблемасы. Адамның табиғаты, оның өмірінің мәні.

73. Антропосоциогенез және оның сипаты. Еңбек-антропосоциогенездің негізгі факторы.

74. Адамзаттың рухани өміріндегі өмір мен өлім проблемасы. Адам өмірінің әлеуметтік және биологиялық өміршеңдігі, жалғасы.

75. Адам және адамзат. Тағдырдың ғаламдық бірлігі, қоғамдық өмірдегі интернационализм.

76. Сана- адам шығармашылының формасы, көрінісі, әлемді бейнелеудің тәсілі.

77. Бейнлеу ұғымы. Өлі және тірі табиғаттағы бейнелеу.

78. Сана және психикалық әрекеттің формалары- ойлау, ес (жады), ерік, эмоция. Сана және тіл.

79. Қоғамдық және жеке сана. Қоғамдық сананың құрылымы мен элементтері.

80. Қоғамдық сананың формалары: саяси және құқықтық сана.

81. Қоғамдық сананың формалары: эстетикалық, діни сана.

82. Таным- адамның әлемге деген әлеуметтік, тарихи дамуындағы қатынасы. Танымның субъектісі және объектісі.

83. Сезімдік және рационалдық таным. Ойлаудың формалары.

84. Философия мен ғылымдағы ақиқат мәселесі. Абсолютті және теңестірілген ақиқат. Ақиқат кретерийлері.

85. Ғылыми таным және оның белгілері. Ғылыми танымның эмпирикалық және теориялық деңгейлері.

86. Әлеуметтік таным. Қоғам, адам-әлеуметтік танымның объектісі.

87. Қоғам өзінен өзі дамып отыратын жүйе. Қоғамдық өндіріс пен өндіріс тәсілдері түсінігі.

88. Әлемдік тарихтың бірлігі мен олардың өзіндік ерекшеліктері. Қоғамның революциялық және эволюциялық дамуының типтері.

89. Қоғамның дамуы - қоғамдық-экономикалық формацияның тарихи процестердегі өзгеріске түсуі.

90. Тарихи процестердегі субъект мен қозғаушы күштері. Әлеуметтік топ түсінігі.

91. Мәдениеттің философиялық түсінігі. Қоғам және мәдениет.

92. Мәдениет және еңбек бөлінісі. Мәдениеттің әлеуметтік қызметі.

93. Мәдениеттің дамуы: салт-дәстүр және новаторлық әрекет. «Бұқаралық» және «элитарлық» мәдениет мәселесі.

94. Мәдениет адамның әлемі, өзін анықтау және тұлғалық даму тәсілі ретінде.

95. Мәдениеттегі бірлік, сан салалылық және өзара қатынас. Ұлттық және ұлтаралық мәдениет.

96. Мәдениет және өркениет. Қазіргі өркениет. Оның ерекшелігі мен қарамақайшылығы.

97. Ел-жұрт. Осы заманғы саяси, экологиялық, демографиялық өзекті мәселелер. Оны шешудің жолдары.

98. Осы заманғы қоғамдық рухани және ғылыми-техникалық прогресстің арақатынасы. Ақпараттық өркениеттің дамуы және ерекшеліктері.

99. Техника философиясы.

100. Қазіргі кезеңдегі Қазакстанның саясаты. «Ғасырлар тоғысында». «Қазақстан – 2030».