4 Сурет - сат сұлбасының нұсқасы

Тірек кернеудің Е₀ көзі, ереже бойынша жартылай өткізгіштік стабилитрон негізінде салынады. 5 суретте тірек кернеуді көзінің сызбасы келтірілген: операциондық күшейткіш негізінде. Кедергілердің қатынасы R₂/R₁ талап ететін мәндермен Е₀ және U_c анықталады.

Ұқсас сызбаларды пайдаланғанда шартты орындау қажет E₀=(U_нас - U_сmax), мұндағы U_нас — операциондық күшейткіштің динамикалық диапазон шекарасы; U_сmax — кернеу стабилизациясының максималды температуралық және уақытша өзгерісі. Температуралық тұрақтылық Е₀ берілген сызбаларда стабилитрон тұрақтылығымен және операциондық күшейткіштің шығу кернеуімен анықталған.

5 Сурет – Тірек кернеу көздерінің сұлбасы.

Тірек кернеу көзінің жоғары нақтылы салынуын жүзеге асыру Е₀ элементтердің сұлбасының кіріспесімен байланысты, тірек стабилитронды тоқтың уақытша және температуралық стабилизациясын қамтамасыз етеді.

Қарастырылған шешімнің тәжірибелік жүзеге асыру нұсқасы 6 суретте келтірілген. Мұнда тірек ретінде температурлы – стабилизацияланған стабилитрон КС191Ф таңдалған; транзисторлар 1НТ251 қоршаған орта температурасының ±50°С максималды өзгеріс кезінде, стабилизацияның қажетті тоқты қамтамасыз ету үшін енгізілген және шығу қуатты жоғарлату үшін.

6 Сурет – прецизионды ион сұлбасының нұсқасы.

2. Тәжірибелік стендтің сипаттамасы

Тәжірибелік стендта тікбұрышты корпус бар, оның ішінде келесі компоненттер орналасқан:

1. Тоқ көзі;

2. Түрлендіру платасы;

3. Тірек кернеу көзі;

4. Сыртқы кіру код көзімен келісім құрылғысы.

Стендтың алдыңғы панелінде келесілер бар:

1. Желі көзіне қосатын тумблер;

2. Берілген кіру кодының он екі пернесі – 2⁰-2¹¹;

3. Кіріс көзін ажыратып-қосатын тумблер – Кіру коды;

4. Сыртқы вольтетрдің шығыс кернеуінің шамасын өлшеу үшін арналған “U_шығ” клеммалары ;

5. Шығу кернеуінің деңгейін бақылау үшін арналған вольтметр.

Стендтің артқы жағында орналасқан: кіріс көзінің кіру кодына қосу үшін арналған разъем және тірек кернеу шамаларын өлшеу үшін арналған клеммалар.

САТ 594 ПА1 анықтамалық берілгендері [4]-те келтірілген.

3. Жұмыстың орындалу тәртібі

1. Тәжірибелік стендтті жұмысқа дайындау:

а) желіге тәжірибелік стендті қосу;

б) “кіріс коды” ажыратып қосқышын “сыртқы ” жағдайына әкелу;

в) сәйкес келетін тетіктер көмегімен (басылған тетік САТ кірісінде логикалық нөлге сәйкес келеді) кіру кодын 000000000000 қою;

подключить к выходным клеммам стенда “U_вых” цифровой вольтметр типа Щ301 или аналогичного типа.

г) “U_шығ” стендтің шығу клеммасына Щ301түрдегі сандық вольтметрді немесе ұқсас түрді қосу.

д) “ЖЕЛІ” тумблермен стендке кернеу көзін беру.

2. Барлық кодтар жиынтығын тетіктері көмегімен тізбектей бере отырып және кіру коданан вольтметр көрсеткішінің тәуелділігін салу

3.Сәйкес стенд клеммасында тірек кернеу шамасын өлшеу.

4.Тірек кернеуінің өлшенген шамасын ескере отырып кіріс кодына сәйкес келетін шығу идеал кернеуінің шамасын есептеу, сонымен қоса әр нүктедегі түрлендіргіштің абсолютті және салыстырмалы қателіктер шамасын есептеу, тәжірибе нәтижесінен қорытынды жасау.

 = U_өлш – U_ид абсолюттік қателік, ал өлшеу нүктесіндегі салыстырмалы қателіктің  мәні қатынас тәрізді есептелінеді (/ U_ид )100%. Мұндағы U_ид – 1 кесте бойынша САТ –тің идеалды шығу кернеуінің мәні, ал U_өлш –шығу кернеуінің сәйкес өлшенген мәні.

5. 2,3,4 п. Бойынша нәтижелерді 1 кестеге жазу.

1 кесте

Кіріс коды	Тірек кернеуі, В	Шығыс кернеуі (идеалдық), В	Шығыс кернеуі (өлшенген), В	Қателік
				, В	, %
000…000
000…001
000…010
000…011
…
111…100
111…101
111…110
111…111