all
.pdfТеперь оценим:
|
|
( ) ( ) |
− |
∫ |
( ) ( ) |
6 |
|
|
( ) ( ) |
− ∫ |
( ) ( ) |
+ |
||||||
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|||
R |
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( ( ) − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ ∫ |
( )) ( ) − ∫ |
( ( ) − ( )) ( ) 6 |
|
|
||||||||||||||
|
R |
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
( ) 6 |
||
6 |
1 |
( ) + |
1 |
∫ |
( ) + 2 |
( ) + |
||||||||||||
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
[− , ] |
|
|
|
|
[− , ] |
|
|
R [− , ] |
|
|
R [− , ] |
|
|||
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
∞ |
|
|
|
|
∞ |
|
|
||
6 + 2 ∫ |
|
|
|
|
+ |
( ) + ∫ |
|
+ |
|
( ) = |
|
|||||||
( ) + ∫ |
( ) + ∫ |
|
|
|||||||||||||||
|
2 |
−∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−∞ |
|
|
|
|
= 2 + 2( (− ) + 1 − ( ) + (− ) + 1 − ( )) → 0, при → ∞
Отсюда получаем, что
∫ ∫
( ) ( ) = ( ) ( )
RR
При → 0, ( ) → ( , ]( )
При этом | ( )| 6 1 для R по теореме Лебега
∫ ∫
( ) ( ) −−−→ ( , ] ( ) = ( ) − ( )
→0
RR
Следовательно, для < :
( ) − ( ) = ( ) − ( )
Устремим → −∞, R
( ) = ( )
Пример 19. Пусть 1, 2 – нез. с.в., ( , 2 1 + 2 ( 1 + 2, 2 + 2).. Тогда 1 2
Доказательство. х.ф.
( ) = −12 2 2
1+ 2 ( ) = |нез.| = 1 ( ) 2 ( ) = ( 1+ 2) −12 2( 12+ 22)
–х.ф ( 1 + 2, 12 + 22)
По теореме о единственности 1 + 2 ( 1 + 2, 12 + 22)
Теорема 4 (критерий независимости компонент случайного вектора). Пусть = ( 1, . . . , ) –
случайный вектор. Тогда 1 . . . – независимы в совокупности х.ф. вектора распадается в произведение х.ф. :
( 1, . . . , ) = 1 ( 1) · . . . · ( )
61
Доказательство.
( ) Пусть 1 . . . – независимы. Тогда
|
|
|
|
|
= ( 1 1 . . . ) = |
= |
( ) |
||
( 1 . . . ) = ∑ =1 |
||||
|
|
∏ |
∏ |
|
|
|
=1 |
=1 |
( ) Пусть 1, . . . , – функции распределения 1, . . . , . Рассмотрим ( 1, . . . , ) = 1( 1) · . . . · ( ) Посчитаем её х.ф.:
∫ |
, ( ) = |
∫ |
, 1( 1) . . . ( ) = |теорема Фубини| = |
R |
∫ |
R |
|
|
|
|
∏ ∏
=( ) = ( ) = ( 1 . . . )
=1 R =1
Но – х.ф. вектора . она является х.ф. ф.р. ( 1 . . . ). По теореме о единственности
( 1 . . . ) = ( 1 . . . ) = 1( 1) . . . ( )
По критерию независимости для ф.р. получаем, что 1 . . . независимы в совокупности.
Теорема 5 (формула обращения).
Пусть ( ) – х.ф. ф.р. ( ) Тогда
1. |
Для < , , C( ) – точки непрерывности |
( ), выполнено: |
|||||||||
|
( ) |
|
( ) = |
1 |
|
lim |
|
|
− − − |
( ) |
|
|
− |
|
∫ |
|
|||||||
|
|
|
2 →+∞ |
|
|
||||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. |
Если | ( )| < +∞, то y ( ) плотность ( ) и |
|
|||||||||
|
R |
|
|
|
2 ∫ |
|
|
|
|
||
|
|
|
( ) = |
− ( ) |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
R
Пример 20. Пусть имеет распр. Коши
1( ) = (1 + 2)
Найти х.ф. . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Доказательство. Пусть имеет распр. Лапласа, ( ) = 1 |
−| | |
|
||||||||||||
|
1 |
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
Тогда ( ) = |
|
| ( )| < +∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
1+ 2 |
, и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
по формуле обращения |
2 ∫ |
|
|
|
∫ |
− (1 + 2) = |
2 (− ) |
|||||||
|
|
( ) = |
− |
( ) = |
2 |
|||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
1 |
RR
( ) = −| |
62
Как понять, является ли функция характеристической?
Определение 5. Функция ( ( ), |
R) наз. неотрицательно определенной , если 1 . . . |
|
|
R 1 . . . |
C выполнено: |
|
|
∑
( − ) > 0
, =1
Теорема 6 (Бонхер - Хинчин).
Пусть ( ), R – непрерывна в нуле и (0) = 1. Тогда ( ) явл. хар. функцией ( ) неотрицательно определена.
Доказательство. ( ) Пусть ( ) – х.ф. с.в. . Тогда 1 . . . R, 1 . . . C
|
( − ) = |
|
( − ) |
= |
|
− |
|
= |
|
|
|
|
||||||||||
∑ |
|
|
|
|
∑ |
|
|
|
|
∑, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
, =1 |
|
|
|
|
, =1 |
|
|
|
|
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
= |
( ) · |
|
|
= |
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
( |
)) |
|
|
> 0 |
|||||||||||||
|
|
, =1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
=1 |
|
|
|
|
|
|
=1 |
|
|
|
|
|
∑ |
|
|
|
|
∑ |
|
|
∑ |
|
|
|
|
|
|
∑ |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Следствие 4. Если ( ) и ( ) – две х.ф., то (0, 1) :
( ) + (1 − ) ( ) – тоже х.ф.
Теорема 7 (непрерывности).
Пусть { ( ), N} – последовательность ф.р. на R, а { ( ), N} – последовательность их х.ф.
Тогда
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1. Если −→ , где ( ) – ф.р. на R, то для R : ( ) → ( ) при → ∞, где ( ) - х.ф. |
||||||||||
( ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Пусть для R |
предел lim ( ), причем ( ) = lim |
( ) непрерывна в нуле. Тогда |
||||||||
|
|
|
|
→∞ |
|
|
|
→∞ |
|
|
ф.р. ( ) т.ч. −→ и ( ) - х.ф. ( ) |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Доказательство. 1. Если −→ , то ( ) – огр. непр. выполнено: |
|
|||||||||
|
|
|
|
∫ |
|
−−−→→∞ |
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
( ) ( ) |
|
( ) ( ) |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
R |
|
|
|
Функции cos и sin – огр. и непр., тогда |
|
∫ |
|
−−−→→∞ |
||||||
|
∫ |
|
|
∫ |
|
|
|
|
||
( ) = |
|
|
( ) = |
cos ( ) + |
sin ( ) |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
R |
∫ |
|
|
R |
|
|
−−−→→∞ ∫ |
cos ( ) + |
|
|
|
|
|
||||
|
|
sin ( ) = ( ) |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
Следствие 5. С.в. −→ R : ( ) → ( )
Доказательство. −→ −→ ( ) → ( ) для R.
63
Теорема 8 (Центральная предельна теорема).
Пусть { , N} – последовательность независимых одинаково распределенных с.в. т.ч. 0 <
< +∞.
Обозначим = 1 + . |
. |
. |
+ Тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
(0, 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
−→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Доказательство. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Обозначим = , 2 = . Рассмотрим = − = 0, = 2 = 1 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
− |
= |
|
независимость |
|
= |
|
− |
= |
1 + . . . |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
√ |
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
√ |
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|||||||||||||
Рассмотрим х.ф. : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( ) = ( ) = 1 + ( ) + |
|
1 |
|
2( )2 |
+ ( 2); |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
( →0) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Отсюда получаем, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
( ) = 1+...+ ( |
|
) = |
|
независимость |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
1 |
|
|
2 |
+ |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− 22 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
√ |
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
( |
( |
√ |
|
) ) |
|
|
|
( |
− |
|
|
|
|
( |
|
|
) ) |
−−−→→∞ |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Но − 22 |
– х.ф. (0, 1) |
|
по теорема непрерывности мы получаем, что |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
− |
|
|
|
(0, 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
−→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Следствие 6. В условиях ЦПТ для R выполнено
Доказательство.
R :
( |
√ |
) |
−−−→→∞ |
|
√2 |
|
||
∫ |
|
|||||||
|
− 6 |
|
|
|
1 |
− 2 |
||
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
−∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
По ЦПТ |
|
= |
|
− |
|
|
|
|
(0, 1) |
|
|
|
|
|
, где |
( ) – ф.р. (0, 1), т.е. |
|||||
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
√ |
−→ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
( ) = |
|
|
− 2 |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
−−−→→∞ |
|
|
∫ |
√2 |
|
|
|
|
|
−∞
Следствие 7. В условиях ЦПТ, если |
= , = 2, то |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
√ ( − ) −→ (0, 2) |
|
|
|
|
||||||||||||
Доказательство. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
) |
||||||||
|
|
√ |
|
|
√ |
|
|
− |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
= |
− |
= |
− |
= |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Но −→ (0, 1) −→ (0, 1) = (0, 2) |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
√ ( |
|
− ) |
−→ (0, 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
64
Теорема 9 (Теорема Берри - Эссен).
Пусть { , N} – нез. с.в., | |3 < +∞,
= , = 2 > 0.
Обозначим |
|
= |
+ . . . + |
|
, |
|
= |
|
− |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
1 |
|
|
|
√ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sup |
|
|
|
( ) |
|
( ) |
| 6 |
|
| 1 |
− |3 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
− |
|
|
3 |
√ |
||||
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
где – абс. константа. Вместо 1 |
можно взять любую из 1 . . . . |
Что можно сказать про ?
1.> √12 ≈ 0, 399 (Эссен)
2.Текущий рекорд : 6 0.48
Пример 21. Складываются 104 чисел, каждое из которых было вычислено с точностью 10−6.
Найти в каких пределах с вероятностью 0.99 лежит суммарная ошибка, считая, что все ошибки независимы и распределены (−10−6, 10−6)
Доказательство. (−10−6, 10−6) – нез. с. в. |
||||
= = 0, = 2 = 10−12 2 , = 1 + . . . + . |
||||
|
3 |
|
|
|
Согласно ЦПТ: |
√− |
|
|
6 ) (| | 6 ), где (0, 1) |
( |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Из таблицы значений ( ) = |
2 |
|
|||
√12 − 2 |
|||||
|
∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Получаем, что при = 2.58 |
−∞ |
|
|||
|
|
|
|
|
(| | 6 ) > 0.99
( )
√
| | 6 2.58 > 0.99
|
(| | 6 2.58√ |
|
|
· 10−6) |
> 0.99 |
3 |
|
||||
|
2 |
|
|
|
√
Суммарная ошибка: 2.58 23 · 10−6
65