- •Латын алфавиті
- •Фармацевтикалық терминология
- •1 Сабақ
- •§ 1 Фармацевтикалық терминология туралы жалпы түсінік
- •§ 2 Фармацевтикалық терминологияның құрамы
- •§ 3 Кейбір фармацевтикалық терминдердің түсініктемесі
- •§4. Дәрі-дәрмектердің тривиальды атаулары
- •§5. Тривиальды атаулардың жасалу моделі
- •§6. Сөз құрамында жиі кездесетін сөз бөлшектері
- •II. Дәрі-дәрмектердің аттарын латынша жазып, мағынасын түсіндіру
- •III. Жиі кездесетін түбірлердің астын сызып, мағынасын түсіндіру
- •2 Сабақ
- •§ 7. Етістік туралы жалпы түсінік
- •§ 8. Етістіктің жіктелу түрлері. Сөздіктегі түрі
- •§ 10. Шартты рай
- •§ 11. Бұйрық рай (Imperativus)
- •§12. Рецепте кездесетін етістіктер
- •§13. Рецепте fierі деген етістіктің қолдану мысалдары
- •3 Сабақ
- •§14. Химиялық элементтер
- •§15. Қышқылдар атаулары (қышқыл- Acidum, I n)
- •§16. Оксидтердің атаулары
- •Жасалу моделі
- •§17. Тұздардың атаулары
- •Аниондардың атаулары
- •§18. Эфирлердің атаулары (aether, eris m)
- •Эфирлердің жасалу моделі
- •1. Қышқылдардың жасалуы
- •II. Оксидтердің, пероксидтердің, гидроксидтердің жасалуы.
- •III. Тұздардың жасалуы
- •§19. Рецепт
- •§ 20. Рецепттің құрамы
- •§21. Дәрі- дәрмектердің мөлшерін белгілеу жүйесі
- •Рецепт үлгісі
- •§ 22. Рецептте қосымша қойылатын белгілер
- •§ 23. Рецепттің латын тілінде жазу ережесі
- •Рецепт жолының жазылуы
- •§24. Көп сөзді дәрі-дәрмектердің аттары
- •§25. Рецепте кездесетін предлогы бар сөз тіркестері
- •Латын септіктерінің жалғаулар кестесі
- •§ 26. Таблеткалардың және суппозийторийлердің жазылу ерекшеліктері
- •Таблеткалардың, суппозиторийлердің, драже және аэрозольдердің рецепт жолында жазылуы:
- •Рецепттер бойынша тапсырмалар
- •1 Тапсырма
- •2 Тапсырма
- •3 Тапсырма
- •4 Тапсырма
- •5 Тапсырма
- •6 Тапсырма
- •7 Тапсырма
- •Фармацевтикалық терминологиядан қысқаша сөздік
- •Дәрі-дәрмектердің аттарында жиі кездесетін түбірлер
- •2 Тапсырма химиялық номенклатура Химиялық элементтерінің атаулары
- •Тұздардың және эфирлердің атаулары
- •Химиялық номенклатурадағы қолданылатын сын есімдер
- •3 Тапсырма Дәрі түрлерінің аттары
- •Дәрілік заттардың аттары және басқа сөздср
- •Дәрі-дәрмектердің аттары
- •4 Тапсырма Дәрілік шикізаттар
- •Б) Өсімдіктердің аттары
- •Дәрі-Дәрмектердің аттары
- •Дәрі- дәрмектердің аттарында кездесетін анықтауыштар
- •5 Тапсырма Дәрілік шикізат. Өсімдіктердің аттары
- •Дәрілік заттардың аттары
- •Дәрі дәрмектердің атауларындағы анықтауыштар
- •6 Тапсырма Рецептерде кездесетін предлогы бар сөз тіркестері
- •Дәрілік заттардың аттары
- •Дәрі - Дәрмектердің атауында кездесетін анықтауыштар
- •Рецепттегі қысқартулар
- •Рецептегі қысқартулар
- •Әдебиеттер
II. Оксидтердің, пероксидтердің, гидроксидтердің жасалуы.
№1 жаттығу Nom.Gen.sin. форм. Химиялық элементтердің латынша атауларын жазыныз.
Үлгі: қорғасын оксиді Nom. Plumbi oxydum
Gen.Plumbi oxydi
1 .барий оксиді 6. мырыш оксиді
2.сутек оксиді 7. сутек пероксиді
З.кальций гидроксиді 8. магний гидроксиді
магний пероксиді 9. магний оксиді
сынап оксиді 10. мырыш гидроксиді
III. Тұздардың жасалуы
1. Nom. et Gen. sing. форм. оттекті қышқылдардың, түздардың латынша атауларын жазыңыз.
а) Үлгі : тотығу дәрежесі жоғары
темір лактаты Nom. Ferri lactas
Gen. Ғегri lactatis
кальций глицерофосфаты 6. сынап салицилаты
магний сульфаты 7. неомицин сульфаты
қорғасын нитраты 8. күміс нитраты
кодеин фосфаты 9. натрий ацетаты
натрий нитраты 10. магний карбонаты
б) Үлгі: тотығу дәрежесі төмен
натрий нитриты Nom. Natrii nitris
Gen. Natrii nitritis
калий арсениті 6. натрий нитриті
күміс нитриті 7. натрий сульфиті
мырыш сульфиті 8. калий нитриті
алюминий нитриті 9. кальций сульфиті
калий сульфиті 10. калий фосфиті
в) оттексіз қышқылдар, түздардың жасалуы
Мысалы: натрий сульфиді Nom. Natrii sulfidum
Gen. Natrii sulfidi
сынап йодиді 6. азот хлориді
кальций хлориді 7. алюминий нитриді
барий сульфиді 8. алюминий йодиді
мырыш хлориді 9. висмут сульфиді
сынап цианиді 10. темір бромиді
г) негізгі тұздар
Үлгі: магнийдің негізгі карбонаты Nom. Magnii subcarbonas
Gen. Magnii subcarbonatis
висмуттың негізгі нитраты 4. магнийдің негізгі карбонаты
қорғасынның негізгі ацетаты 5. темірдің негізгі сульфаты
темірдің негізгі галлаты
д) қышқыл тұздар
Үлгі: натрий гидрокарбонаты- Nom. Natrii hydrocarbonas
Gen. Natrii hydrocarbonatis
платифиллин гидротартраты 4. натрий гидрокарбонаты
натрий гидроцитраты 5. морфин гидрохлориді
тетрациклин гидрохлориді
е) натрий мен калий органикалық тұздары
Үлгі: бензилпенициллин калий Nom. Benzylpenicillinum- kalium
/ бензилпенициллин калий тұзы/ Gen. Benzylpenicillini- kalii
сульфацил- натрий 6. этазол-натрий
барбитал - натрий 7. тиопентал натрий тұзы
сульфапиридазин натрий тұзы 8. ампициллин натрий түзы
оксациллин натрий түзы 9. амитал-натрий
этаминал- натрий 10. бензилпенициллин новокаин тұзы
ж) Nom. және Gen. sing.фopм. эфирлердің латынша атауларын жазыңыз Үлгі : метил салицилаты - Nom. Methylii salicуlas
Gen. Methylii salicуlatis
1 .амил нитриті 4. этил нитриті
2. фенил салицилаты 5. этил нитраты
З.метил салицилаты
№ 4 сабақ
§19. Рецепт
Рецепт - латын recipio, ere - алу деген мағынаны білдіретін сөзінен алынған/ -дегеніміз дәріні дайындау, беру және қолдану тәсілі туралы белгіленген ереже бойынша жазылған дәрігердің фармацевтке ұйғарымы.
Рецепт стандартты қағазда /бланк көлемі 105х148мм/ сиямен анық, қатесіз жазылады. Рецептте қателерді түзеуге болмайды. Дәрігердің қолы мен мөрі міндетті түрде рецепте қойылу керек.