«Бүйректің клиникалық морфологиясы және физиологиясы» тақырыбына тест сұрақтары

Бір дұрыс жауапты таңда

1. Антидиуретикалық гормонның V2 рецепторлары бүйректе орналасады:

А) Жинақтаушы түтікшеде

Б) Проксимальді тік түтікшелерде

В) Проксимальді иреленген түтікшелерде

Г) Шумақтың юкстагломерулярлық аппараты аймағында

Д) Шумақтың эфферентті артериолалар шығатын бөлігінде

2. Бүйректің проксимальді түтікшелерін қанмен қамтамасыз ететін перитубулярлы капиллярлар басталады:

1. Доғалық артериядан

2. Афферентті артериядан

3. Үлес аралық артериядан

4. Эфферентті артериоладан

5. Үлесше аралық артериядан

3. Сау адамның бір бүйрегінде шамамен нефрондар саны:

1. 50 мың

2. 300 мың

3. 500 мың

4. 1 миллион

5. 2 миллион

4. Несеп концентрациялануында маңызды рольге ие юкстамедуллярлы нефрондар барлық нефрондардың ___% құрады:

1. 1

2. 3

В) 15

Г) 30

Д) 50

5. Генле ілмегі орналасады:

1. Милы қабатта

2. Қыртысты қабатта

3. Бүйрек қақпасында

4. Бүйрек қапшығы астында

5. Қыртысты және милы қабат шекарасында

6. Шумақ ұшы орналасқан:

1. Афферентті артериола енетін аймақта

2. Проксимальді түтікше шығатын аймақта

3. Эфферентті артериола шығатын аймақта

4. Юкстагломерулярлы аппарат аймағында

5. Баумен қапшығының париетальді эпителиінің висцеральдіге ауысатын жерінде

7. Афферентті артериола қуысы эфферентті артериола қуысымен салыстырғанда:

1. Бірдей

2. 2 есе тар

3. 4 есе тар

4. 2 есе кең

5. 4 есе кең

8. Подоциттер – бұл:

1. Мезангиальді жасушалар

2. Эндотелиальді жасушалар

3. Висцеральді эпителийлік жасушалар

4. Париетальді эпителийлік жасушалар

5. Юкстагломерулярлы аппарат жасушалары

9. Бүйрек шумақ капиллярларының эндотелиальді жасушаларының ерекшеліктері:

1. Жұлдызды түрі

2. Осьминог тәрізді түрінің болуы

3. Саңылаулы диафрагманың болуы

4. Фенесталар қанның сұйық бөлімінің өтуіне арналған

5. Микрофиламенттер жасуша түрінің өзгеруіне арналған

10. Қалыпты жағдайда ересектердегі шумақтық фильтрация жылдамдығы, мл/мин:

1. 50-70

2. 80-90

3. 90-120

4. 130-150

5. 160-200

11. Қалыпты жағдайда туғанынан 7 күнге дейінгі балалардағы шумақтық фильтрация жылдамдығы, мл/мин:

1. 10-20

2. 20-30

3. 40-70

4. 90-120

5. 130-150

12. Ренин өндіріледі:

1. Подоциттерде

2. Мезангиальді жасушаларда

3. Фенестрленген эндотелиде

4. Перитубулярлы капиллярларда

5. Юкстагломерулярлы аппарат жасушаларында

13. Саңылаулы диафрагма _______арасында орналасады:

1. Подоцит аяқшалары арасында

2. Гломерулярлы базальді мембрана арасында

3. Шумақ капиллярлары эндотелиальді жасушалары арасында

4. Шумақтың париетальді және висцеральді жасушалары арасында

5. Шумақтың мезангиальді және эндотелиальді жасушалар арасында

14. Фильтрация жолындағы тосқауылдардың реттілігі:

1. ГБМ – подоциттердің саңылаулы диафрагмасы – эндотелиальді жасушалар тесігі

2. Подоциттердің саңылаулы диафрагмасы – ГБМ – эндотелиальді жасушалар тесігі

3. ГБМ – эндотелиальді жасушалар тесігі – подоциттердің саңылаулы диафрагмасы

4. Эндотелиальді жасушалар тесігі – подоциттердің саңылаулы диафрагмасы– ГБМ

5. Эндотелиальді жасушалар тесігі – ГБМ – подоциттердің саңылаулы диафрагмасы

15. Гломерулярлы базальді мембрананың негізгі компонентіне коллаген _____ тип жатады:

1. 1

2. 2

3. 3

4. 4

5. 5

16. Саңылаулы диафрагманың негізгі компоненті белогына жатады:

1. Актин

2. Нефрин

3. Подоцин

4. Синаптоподин

5. Альфа-актинин-4

17. Нефрин белогының болмауы немесе аномалиясы_____ даму себебі болып табылады:

1. Альпорт синдромының

2. Жұқа базальді мембрана ауруының

3. Фин типті нефротикалық синдромның

4. Фокальді-сегментарлы гломерулосклероздың

5. Минимальді өзгерісі бар нефротикалық синдромның

18. Проксимальді түтікше эпителийі:

1. Аласа

2. Жалпақ

3. Кірпікті

4. Ауыспалы

5. Талшықты жиегі бар

19. Натрийдің ең жоғары көлемі ( 80% дейін) реабсорбцияланады:

1. Генле ілмегінде

2. Дистальді түтікшелерде

3. Жинақтаушы түтікшеде

4. Проксимальді түтікшелерде

5. Натрий реабсорбциясы барлық бөлімдерде бірдей

20. Фуросемид қандай жолмен диурезді жоғарлатады:

1. Жинақтаушы түтікшеде су өзегін жабады

2. Түтікшелерде суды тартады, өйткені – осмотикалық диуретик

3. Дистальдітүтікшелерде натрий реабсорбциясын төмендетеді

4. Проксимальді түтікшелерде натрий реабсорбциясын төмендетеді

5. Генле ілмегінің жоғарылаушы бөлігінде хлор реабсорбциясын төмендетеді

21. Спироналоктон қандай жолмен диурезді жоғарлатады:

1. Жинақтаушы түтікшеде су өзегін жабады

2. Түтікшелерде суды тартады, өйткені – осмотикалық диуретик

3. Генле ілмегінің жоғарылаушы бөлігінде хлор реабсорбциясын төмендетеді

4. Альдостеронды тежеу нәтижесінде жинақтаушы түтікшеде натрий реабсорбциясын төмендетеді

5. Альдостеронды тежеу нәтижесінде проксимальді түтікшелерде натрий реабсорбциясын төмендетеді

22. Альдостерон шақырады:

1. Су реабсорбциясын жоғарлатады

2. Хлор реабсорбциясын төмендетеді

3. Хлор реабсорбциясын жоғарлатады

4. Натрий реабсорбциясын төмендетеді

5. Натрий реабсорбциясын жоғарлатады

23. Қарсы бағытты- айналмалы механизм бағытталған:

1. Несепті қышқылдандырады

2. Несеп концентрациясын төмендетеді

3. Несеп концентрациясын жоғарлатады

4. Нәруыз реабсорбциясын жоғарлатады

5. Натрий реабсорбциясын жоғарлатады

24. Бүйректе ағзаның қышқылды-сілтілі жағдайының реттелуі қандай жолмен жүреді:

1. Калий секрециясы

2. Нәруыз реабсорбциясы

3. Натрий реабсорбциясы

4. Глюкоза реабсорбциясы

5. Натрий бикарбонаты реабсорбциясы

25. Бүйректе ағзаның қышқылды-сілтілі жағдайының реттелуі қандай жолмен жүреді:

1. Калий секрециясы

2. Нәруыз реабсорбциясы

3. Натрий реабсорбциясы

4. Глюкоза реабсорбциясы

5. Аммонии хлориді секрециясы

26. Антидиуретикалық гормон әсері:

1. Жинақтаушы түтікшеде су реабсорбциясын төмендетеді

2. Жинақтаушы түтікшеде су реабсорбциясын жоғарлатады

3. Проксимальді түтікшелерде натрий реабсорбциясын томендетеді

4. Проксимальді түтікшелерде натрий реабсорбциясын жоғарлатады

5. Генле ілмегініңи жоғарылаушы бөлігінде хлор реабсорбциясын төмендетеді

27. Қалыпты шумаққа тән:

1. Бөлікті түр

2. Домалақ түр

3. Мезангиальді аймағы жалпақ

4. Капиллярлар қуысы көрінбейді

5. Капилляр қуысында нейтрофильдер көп

28. Қанның формалық элементтеріне фильтр болып табылады:

1. Талшықты жиекте

2. Подоцит аяқшалары

3. Саңылаулы мембрана

4. Базальді мембрана тесіктері

5. Эндотелиальді қабат тесіктері

29. Д витаминінің екіншілік гидроксильденуі мен жоғары белсенді метаболитке айналуы жүреді:

А) теріде

Б) бауырда

В) бүйректе

Г) ащы ішекте

30. Қанның осмотикалық қысымының жоғарылауы әкеледі:

А) шумақтық фильтрация жылдамдығына әсер етпейді

Б) шумақтық фильтрация жылдамдығының төмендеуіне

В) шумақтық фильтрация жылдамдығының жоғарлауына

Г) тек қыртысты аймақта шумақтық фильтрация жылдамдығының төмендеуіне

Д) тек юкстамедуллярлық нефрондарда шумақтық фильтрация жылдамдығының жоғарлауына

31. Несеп нәрі, креатинин және глюкоза шумақта фильтрацияланады:

А) бөлігі

Б) толық

В) фильтрацияланбайды

Г) тек глюкоза ғана толық фильтрацияланады

Д) тек креатинин ғана толық фильтрацияланады

32. Бикарбонаттардың негізгі реабсорбциясы жүреді:

А) генле ілмегінде

Б) Беллини өзегінде

В) дистальді түтікшелерде

Г) жинақтаушы түтікшеде

Д) проксимальді түтікшелерде

33. Карбоксипептидаза (ангиотензин-айналдырушы фермент) түзілуіне әкеледі:

А) ангиотензин I

Б) ангиотензин II

В) ангиотензиногеннің

Г) карбоангидразаның

Д) простагландиндердің

34. Азот тотығының түзілуі жүреді:

А) подоциттерде

Б) фибробласттарда

В) кардиомиоциттерде

Г) жүйке жасушаларында

Д) тамырлыр эндотелиінде

35. Нәруыз және амин қышқылдарының реабсорбциясы жүреді:

А) Генле ілмегінде

Б) Белини өзегінде

В) проксимальді түтікшелерде

Г) жинақтаушы түтікшелерде

Д) дистальді ирелеңдеген түтікшелерде

36. Метаболикалық ацидоз жағдайында сау бүйректе жүреді:

А) калий секрециясы жоғарлайды

Б) несеп нәрі клиренсі жоғарлайды

В) аммони экскрециясы төмендейді

Г) аммони экскрециясы жоғарлайды

Д) көрсетілген көрсеткіштер өзгермейді

37. Нефрон құрамына кіреді:

А) тамырлық шумақ және түтікшелер

Б) юкстагломерулярлы аппарат және тығыз дақ

В) эфферентті артериола және жинақтаушы түтікше

Г) афферентті артериола және гранулярлы жасушалар

Д) жүйке талшықтары және перитубулярлы капиллярлар

38. Шумақтық фильтр тұрады:

А) эндотелиден және мезангиден

Б) тығыз дақ жасушаларынан және подоциттерден

В) капсула жапырақшасының париетальді эпителиінен

Г) эндотелиден, эпителиден және базальді мембранадан

Д) Гурмагтиг жасушасынан және висцеральді эпителиден

39. Мезангии қызметіне не жатпайды?

А) жирылу

Б) реабсорбция

В) фагоцитарлы

Г) шумақ құрылымын сақтау

Д) базальді мембрана өндірілуіне қатысады

40. Қан сарысуы ультрафильтраты (алғашқы несеп) неден бос:

А) судан

Б) қанттан

В) нәруыздан

Г) калийден

Д) натрийден

41. Глюкоза, амин қышқылдары реабсорбциясы жүреді:

А) Генле ілмегінде

Б) дистальді түтікшелерде

В) жинақтаушы түтікшеде

Г) просимальді түтікшелерде

Д) қыстырылған жасушаларды

42. Проксимальді түтікшелердегі сұйықтық сарысудағымен салыстырғанда:

А) судың жоғары реабсорбциясына байланысты-гипотониялық

Б) судың жоғары реабсорбциясына байланысты-гипертониялық

В) ағзадағы судың жоғалуына немесе артуына байланысты әртүрлі

Г) ағзадағы натрийдің жоғалуына немесе артуына байланысты әртүрлі

Д) натрий және судың эквивалентті реабсорбциясына байланысты- изотониялық

43. Карбоангидраза әсеріне байланысты:

А) проксимальді түтікшеде су реабсорбциясы

Б) проксимальді түтікшеде натрий хлоридінің реабсорбциясы

В) проксимальді түтікшеде хлорид бикарбонатының реабсорбциясы

Г) Генле ілмегінің жоғарылаушы жуандаған бөлімінде хлор реабсорбциясы

Д) Генле ілмегінің жоғарылаушы жуандаған бөлімінде натрий реабсорбциясы

44. Қарсы бағытты-айланбалы жүйенің компоненті:

А) барлақ жауап дұрыс

Б) Генле ілмегінің төмендеуші бөлімінде судың шығарылуы

В) АДГ-ға жауап ретінде жинақтаушы түтікшенің өткізгіштігінің жоғарлауы

Г) Генле ілмегінің жоғарылаушы бөлімінде натрий хлоридінің белсенді шығарылуы

Д) ішкі милы қабат несеп нәріне байланысты интерстиция гипертониялылығы

45. Бүйректің эндокринді аппараты жайлы қайсысы дұрыс емес:

А) ЮГА ренин өндіріледі

Б) эритропоэтин өндіріледі

В) альдостерон және АДГ өндіріледі

Г) простагландиндер, калликреин өндіріледі

Д) 1,25 (ОН/2) – холекальциферол өндіріледі

46. 1,25 (ОН/2) холекальциферолдың физиологиялық рольі:

А) бүйректе аммониогенезді ынталандырады

Б) несеппен фосфаттар экскрециясын жоғарлатады

В) түтікшелерде Н⁺ секрециясын ынталандырады

Г) ішектен кальций және фосфаттар сіңірілуін жоғарлатады

Д) проксимальді түтікшеде кальций экскрециясын ынталандырады

47. Шумақты-түтікшелік тепе-теңдік жайлы не дұрыс емес?

А) несеппен өте көп мөлшерде тұздардың және судың шығуының алдын алады

Б) macula densa аймағында натрийдің жоғарылауы ЮГА ренин өндірілуін ынталандырады

В) дистальді түтікшеде macula densa натрий хлоридінің жоғарылауы ЮГА аденозин өндірілуін ынталандырады

Г) шумақтық фильтрация жылдамдығы macula densa аймағында түтікшелердегі сұйықтық құрамымен реттеледі

Д) натрийдің жоғарылауы афферентті артериоланың тарылуына және шумақтық фильтрация жылдамдығының төмендеуіне әкеледі

48. Калийдің бүйрекпен реттелуі жайлы не дұрыс ?

А) калий тек фильтрация жолымен шығарылады

Б) калий жинақтаушы түтікшеде секрецияланады

В) калийдің басым көпшілігі дистальді түтікшелерде секрецияланады

Г) калийдің басым көпшілігі проксимальді түтікшелерде секрецияланады

Д) калий проксимальді түтікшелерде фильтрацияланады, бір бөлігі реабсорбцияланады

49. Калий жайында дұрыс жауапты таңдаңыз?

А) калий көбіне жасушадан тыс сұйықтықта орналасады

Б) экскрецияланатын кальийдің мөлшері натриймен салыстырғанда төмен

В) жалпы фильтрацияланатын калийден экскрецияланатын калий – 1% құрады

Г) калийдің қан сарысуындағы концентрациясы оның ағзадағы жалпы концентрациясын көрсетеді

Д) калий денгейі 3,5 ммоль/л төмен болса гипокалиемия, 5 ммоль/лжоғары болса – гиперкалиемия деп анықталады

50. Эритропоэтин бүйректе өндіріледі:

А) юкстагломерулярлы аппаратта

Б) дистальді түтікшенің macula densa аймағында

В) Генле ілмегінің жоғарылаушы бөлімі жасушаларында

Г) жинақтаушы түтікшенің қыстырылмалы жасушаларында

Д) перитубулярлы аппараттың фибробластойдты жасушаларында

Тест жауаптары:

А Г Г В А Б Г В Г В Б Д А Д Г Б В Д Г Д Г А В Д Д

Б Б Д В Б Б Д Б Д В Г А Г Б В Г Д В А В Г Б Б Д Д

40