Ким Богданов

сӱӱдрмӱд сольвлддж гӱӱлднӓ. Иим ӧдриг чачрта ӧдр

гидж нерӓднӓ.

Шофер гурвдад мзшинаннь тӧгӓн рсзигъинь сольджаснь эн, ода болхла машин дор негл гранат хагър-

гъад, невчк ӱрглхӓр белн болв.

Тер хоорнд, зӧвӓр холд довтлдж йовсн мӧртӓ кӱн

—Уӱнд чигн бас хӱв уга бӓӓджвдн,— гидж маднас негнь келв.

—Ода ягъдмб? — гигъӓд, уха тунъгъагъад эогсвдн: Амтӓ кӱп бӓӓх бӓӓдл уга шавр герӱр одхмб, эс гидж

нам хӓрӱ машинӱри хӓрхмб?

—Невчк йовад сергцхӓхмн...

Шавр герт гурвн зун метр кӱрӓд уга йовтл, баахн кавказск ноха маниг тосдж хуцв. Газр дорас гарч

204

гидж келн, барун узг тал уутьхн хойр нӱдӓрн цӓс ги-

буурлда дӱӱрӓд ургъсн хотхр бӓӓнӓ. Тер хотхрт зунд

хот кедг гер, невчк цааранднь — ӱкрмӱд зогсдг газр

Ӧо-П1 нань чигн тялдан бӓрӓтӓ хаша хаац ӱзгднӓ. Уӱнд

уята но.хань, байрлдж маниг тосад, сӱӱлӓн шарваддж гниньв.

Бидн сӱӱдрт сууввдн. Маниг бичкн кӱӱкд тӧгӓлӓд,

rnDnePH.V эзн кӱӱкд кӱн ннглӓн гарм цацу, нег гартан

РИя гарч ирӓд, ӱг келснь ӱзгдв.

20 >

— Герт орцхатн,— гидж давид келв.

Узл уга бӓӓдлтӓ шавр гер, дотрнь орад ирхла, У болн цевр-цер бӓӓдж: гурвн никелированн ордул. зоГ"

ддж авад угавдн, авч иртхӓ гигъӓд магазинд бичӱлчклӓвдн, совхозин директорт чигн келлӓв бидн, авхулдж ӧгх болла, хот суудж уудг стол уга гидг, эвго бӓӓдл, гигъӓд, герин эзн кӱӱкд кӱн эмӓгъӓд, сахнӓд бӓӓв.

Ширдг деер эвдӱн бӓӓдлтӓгьӓр клиепк делгчкад, аагъс тӓвӓд, ӧдмг, конфет тӓвб. Бидн дермӱд дееР суугъад, давид зӓмлӓд, ширдг дсер суугъад, кӱӱкд Улс болхла, чӧклӓд суугъад, цӓ уув бидн... Тӱӱндӓн таарад,

кӱр дӱ кӱӱктӓгъӓн болн гурвн бичкн кӱӱкдтӓгъӓн торскн газрурн Алтайск краяс ирдж. Тендӓн давид целинн совхозд ӱкрч болдж кӧдлджӓдж, кесг дакдж ӱнтӓ бел-

гӱдӓр болн грамотар ачлгдсн бӓӓдж.

ӱзӓд уга билӓв. Би ӧӧлдж гундчкад, директорт цугтнь келчкув; иигдж тадн, шин ирджӓх улсиг тосджах Улс' вт? директор бас уурлад, буслад одв. Эн кӱӱндвр ююгъар чилхинь меддж болшго билӓ. Болв директор генткн столиннь цаагъас босдж ирӓд: «йовий» — болв.

Машинд суудж авад, тег темцӓд гарад йовбв

бидн. Нег хашан ӧӧр ирӓд зогсввдн. Хашаднь ордж ирввдн. «Нӓ, хӓлӓдж ав»,— гидж келӓд, директор то-

гӓлнъгдӓн гарарн заав.

Нанд заагъад чигн керг уга: би эврӓн ӱзджӓнӓв. Хӧд эццн, чиигтӓ бальчг деер зогсджацхана, ноосднь тус-тусдан сӧрсӓлдӓд, нӱддинь ноосн бӱркӓд хайчкад. «Эднтн сохрлм,— гидж би тесдж ядад келӱв,— хӧӧчтн ягъсмб?» Хашагъур нег ӧвгн ордж . ирв. Тернь хӧӧч бӓӓдж. Ӧвгнӓ чичрджӓсн хойр гаринь ӱзчкӓд, би цуп>-

206

арагъипь медӱв. Эн хӧӧдии бӓӓдл ӱзчкӓд, харм болад,

зуркм ӧвдв. «Хӓӓч бӓӓнӱ?» — гидж хӧӧчӓс би сурувв. Директор, тсдӱкн зогсад, тӓмк татн бӓӓдж, нанас нӱдан адлго хӓлӓгъӓд бӓӓв...

Лавнд цӓӓгъӓн нсг балгъчкад, мусхлздж инӓгъӓд,

Цааранднь келв: нӓӓртӓ юмн болв, би директор, хӧӧч опрар хӧ бӓрӱлвв, гирлг уга бӓӓдж, иим зер-зев ӱӱнд

эДч33аГТНЬ' х°ӧчин библиотечк, Цугсоюзин селӓнӓ

келЛХ~и *?ӓхӱлд орлцсн Ставрополин кӱндтӓ хӧӧчнрин

тУскапяГЪаР авч гаРснаннь тускар ӱг келен уга. Терӱнӓ раң бидн совхозин гардачирас сонъсвдн. давид ота-

Кевтл/ЧЗХ Цагла> теегт зӓрм-зӓрм газрарнь цасн кевтӓ

Иим ’ ХавРин нвтрхӓ хар салькн ӱлӓджӓсн цаг билӓ.

биш ^агла эццн му хӧӧдиг гаргъдж хӓрӱлнӓ гисн — эрк

Иигд>иалУ асРУЛь бӱрдӓв. Юстинск района хӧӧчнр дунд Чигн r Ход асРсн йовдл ода кӱртл уга бӓӓсмн, тиигӓд

°РгУШев салу лазарст кедж, муурсн гемтӓ хӧӧдиг

207

улм улм, халулад ирв. «Костыльники» гидж Днд А ӧгсн нертӓ му эццн хӧдшишлнъ кемджӓнӓ хотд $агГЬ,тх чидлнь болн чинӓнь улм ӧсджӓхнь ил ӱзгдӓд ирв. 1 ек хӧд багърв, эдниг ӱзхлӓрн Боргушсвин ӧрк-бӱл баирлд урмшв. Аш сӱӱлднь нег иим ӧдр ирв — хашан УУд энъгдӓн делггддж секгдӓд, лазарет цааранднь баадга уурв. Хӧд дундинӓс даву таргън гидж ах зоотехни

темдглв...

давид часан хӓлӓчкн, ӧткн хальмг цӓӓгъӓн уучкад. алх кӧрӓ хойран гаргъдж авб.

— Гаха бӓӓдг гер ясх кергтӓ — гив. давидин гартнь кӧдлмш йирдӓн дӧрлдӓд йовна.

— Совхоз манд ӱкр гаргъдж ӧгв, — гидж харгъагъан

бӓӓтлӓн боднцг, хавст цугтнь тӓрдг билӓвдн... Ода, ӱӱнД чигн иджлдджӓнӓвдн. ӧдахн мини дӱ ӧрк-булӓрн ирв-

Ода кӧдлмш ӧмнкӓсн байртагьар, урмдтагъар йовх. Манла цӓ ууджасн Бося, мини дӱӱгъин, тер бичкн

кӱӱкднь бас теднӓ. Мини гурвн, тедпӓ хойр — йосн детсад. дӱӱгрим нернь — Семен. Ода отарин ӧӧр йовна. Удлго хӧӧдӓн услхар туудж ирх, ода услчкад, сӧӧнь дуусн хӓрӱлхвдн. Ӧдрӓр хӓрӱлдж болшго—дегӓд Ллун-

Худг, ӱӱнд хол биш. «Буй кегъӓч» гидг газрт бӓӓнӓ. Хӧд йовдж тосцхай? —

Тару хатханчгта шарлджар бӱтӓгъӓд ургъчксн элсн

цонъх заагур давшад, э^ худг бӓӓсн газрур гарч ирввдн-

Хӓӓснӓ йоралин ӧнъгтӓ, элстӓ ик, хотхр газр ӧмн бидн ӱзгдв, тал дунднь заиъгьта нег худг ӱзгднӓ. Давидин дӱ Семен онъгъцсдан дӱӱргӓд ус кечкӓд, кӱлӓджӓнӓ. Зӱн ӱзгӓс, кӱс-дуидур километр чигӓ газрт ут улан тоосн тенъгрт хадад, будлгъад гарад ирв. Тендӓс хӧд ордж аашсн бӓӓдж.

Теегӓр тоос бӱргӱлӓд, манд сӱӱлӓн шӱӱрӱллго довтлад йовдж оддг мӧртӓ кӱн, эн хӧӧдин отарин ӧӧр дахдж йовна.

— Иигӓд мӧрӓр хӓрӱлдвт?

20.3

пӓз^-ВНД .уевчнъгъӱ бӓӓдлтӓгъӓр маасхлздж ннӓгъӓд,

чаалгъдж огв.

сӓӓхн ^’ӓлтӓ мӧрн деер сууджагъад цецгс гӓӓххд

нӧь-т. г 1еегт мӧрн иньг болхас биш, кеер йовх хӧӧчд нокт болшго.

бишӓс Ш,М гольшг сӓӓхн кӱӱнӓ келен ӱг, заяни, кӱчн гӓн Сӓ~эс..келдж^хиь медгдв. Минь эн иим, эврӓннь кер-

ээптуп,а--аР медснкӱчтӓ сӓӓхн бӓӓдлӓрн ӓмтиг бийдӓн 11 ланз.

мен га ГЪЦСТа Усн ӒсеР х°д наалдад ундж одцхав. СеӧӧрдӓлНЦ"РИ тсд,,лӓ тссӓд, услад бӓӓв. Мӧртӓ кӱн манур ардаң КӰРЧ ИРВ:. Терм бидн, 17 кӱрсн дӱнъгӓ наста, сӓӓхц *”Гар СӰРӓд хайчксн тевгтӓ, ӧндр манъната, ил

н°ос БгУ Джил ИРГ х°н болгънас 6,5 килограмм торгън килогп ргушев кнргъдж авад, зурагъасн давулдж 1 000

ДавитиМЛПо??. госУДаРствд орулдж ӧгв. давид болвчн,

аӒЖ anvari* чигн бӓӓх, эврӓ тарвс, помидор чигн ургъШуЛ

III0ТаРтагъан ӱлдв...

Ргерт кӱрӓд уга бӓӓтл, хаалгъ деер автомашин

НАльмащх

209