- •IV тарау. Жеке тұлғаның базалық мәдениетінің құралуы
- •1.2 Жеке тұлғаның даму факторлары
- •1.3. Жеке тұлғаның дамуындағы қозғалыс күші, қарама – қайшылықтар.
- •2.Тәрбиенің маңызы
- •2.1. Тәрбиедегі әрекеттестік.
- •2.2. Тәрбие және даму
- •2.1. Тәрбиедегі әрекеттестік.
- •2.3 Әрекетшілдік және тілдесудегі жетілу
- •3. Қазіргі тәрбие мақсаттары
- •3.1. Тәрбиелеу мақсаты туралы ұғым
- •3.2.Тәрбиелеу мақсаттарының қоғамдық-тарихи шарттастырылуы
- •3.3. Жеке тұлғаның гармонды және жан-жақты жетілуін қалыптастыру
- •4. Тәрбиенің заңдылығы мен қағидалары
- •4.2 Тәрбиенің метақағидалары
- •4.3. Тәрбиелеудің жеке принциптері
- •5. Тұлғаның өзін өзі тәрбиелеуі
- •5.2.Өзін-өзі тәрбиелеудің негізгі тәсілдері
- •5.3. Өзіне-өзі әсер ету тәсілдері
- •1.Тұлға, индивд, даралық ұғымдарына түсініктеме беріңдер
- •6.Адамгершіл тұлғаны сипаттау
- •6.2. Гуманисті құндылықтар
- •6.3. Адамгершілік қасиеттердің қалыптастыру белгілері
- •7.1. Гуманистік жеке тұлғаны қалыптастыру шарттары
- •7.2. Гуманистік қарым-қатынасты(тілдесуді) қамтамасыз ету
- •7.3. Білім алудың гуманизациясы мен гуманитаризациясы
- •8. Гуманистикалық тәрбие
- •8.3. Гуманды – жеке тұлғалы педагогика
- •9. Отбасылық тәрбие гуманизмі
- •9.1. Отбасылық тәрбие және оның мәселелері
- •9. Отбасылық тәрбие гуманизмі
- •9.1. Отбасылық тәрбие және оның мәселелері
- •9.Отбасындағы адамгершілік тәрбиесі
- •9.1. Отбасы тәрбиесі және оның мәселелері
- •9.2. Отбасындағы баланың орны
- •9.3. Отбасындағы адамдық тәрбиенің негізгі ережелесі
- •III бөлім.Азаматтық тәрбие
- •10.Азаматтық тәрбие және азаматшылық.
- •10.1. Азаматтық тәрбие туралы түсінік
- •10.2.Құқықтық тәрбие
- •10.3.Патриоттық және интернационалдық тәрбие
- •11.Өзара әркеттестік мәдениетін көпұлтты ортада қалыптастру
- •11.1.Ұлтаралық тілдесу мәдениетінің ерекшеліктері
- •11.2.Көпмәдениетті компетенттілік
- •11.3.Азаматтық бірлікті қалыптастыру
- •12. Жауапкершілік және міндет сезіміне тәрбиелеу.
- •12.1. Азаматтың жауапкершілігі және міндеті.
- •12.2. Экологиялық жауапкершілігі
- •13. Дүниетаным қалыптастыру
- •13.1 Дүниетаным туралы түсінік
- •13.2 Дүниетаным сенім туралы түсінік
- •13.3 Оқушының дүниетанымын қалыптастыру
- •IV бөлім. Тұлғалық мәдениетті қалыптастыру.
- •14.1.Адамгершілік мәдениеті туралы түсінік
- •14.2.Саналы тәртіпке тәрбиелеу
- •14.3.Мінез-құлық мәдениетін қалыптастыру
- •16.Еңбек тәрбиесі
- •16.1.Еңбек тәрбиесінің мазмұны
- •16.2.Оқушылардың еңбек әрекетін ұйымдастыру шарттары
- •16.3.Еңбек процессінде тұлғаның адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру
- •17.1 Ұғым туралы эстетикалық мәдениет
- •17.2 Өнер эстетикалық мәдениеттің құралымында
- •17.3. Қоршаған орта және эстетикалық мәдениет
- •18. Дене шынықтыру
- •18.1. Оқушының дене тәрбиесі
- •18.2.Физикалық тәрбиенің құрау құралдары
- •18.3. Дене тәрбиесі және салауатты өмір салты
- •V бөлім. Тұлғаның тәрбиесі мен әлеуметтендіру
- •19.Жеке тұлғаны әлеуметтендіру
- •19.1.Социализация туралы түсінік
- •19.2.Социализацияның негізгі мақсаттары
- •19.3. Әлеуметтену факторлары
- •20. Тұлғаның қоғам меншігіне айналуы
- •20.1. Тұлғаның әлеуметтену компоненттері
- •20.2. Тұлғаның әлеуметтену технологиялары
- •21. Тұлғаның өз–өзін билеуі
- •21.1 Өз-өзін билеу ұғымы
- •21.2. Өзін-өзі кәсіпті билеу
- •21.3 Тұлғаның өмірлік орны және оның социализациясы
- •22.Оқушының кәсіби бейімделуі
- •22.1Кәсіби бейімделу және тұлғаның өз өзін анықтауы.
- •22.2.Кәсіби бейімделудің негізгі ұстанымдары
- •22.3 Профильдық тәлім- тәрбие және кәсіптік бағдарлама.
- •Өзін-өзі тексеру сұрақтар
- •VI бөлім.Тәрбиеленушінің спецификалаық өзгешеліктері
- •23. Дербес және фас өзгешеліктер
- •23.2. Кіші сынып оқушының және бозбаланың өзгешеліктері
- •23.3. Жоғары сынып оқушысының өзгешеліктері.
- •24.Оқушылардың жыныс айырмашылықтары
- •24.1. Жыныстық айырмашылықтар және тәрбие
- •24.2 Жыныстық өзгешеліктің мінездемесі.
- •24.3. Жыныстық тәрбие берудің әдістері мен тәсілдері
- •25.1. Жас мөлшерлік дарындылықтың негіздері
- •25.1. Жас мөлшерлік дарындылықтың негіздері
- •25.2. Интеллект дарындылықтың компоненті ретінде
- •25.3. Дарынды оқушылармен тәрбие жұмысы
- •26. Оқушының педагогикалық тәртіпке бағынбауы
- •25.3. Дарынды оқушылармен тәрбие жұмысы
- •26. Оқушының педагогикалық тәртіпке бағынбауы
- •26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
- •26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
- •26.3. Қиын оқушылармен тәрбие жұмысы
- •Өз-өзін бақылау сұрақтары:
- •Рефераттар тақырыбы
- •Әдебиет
- •26.1. Педагогикалық тәрбиеге бағынбау ұғымы
- •26.2. Тәрбие беру қиындығының пайда болуының негізгі себептері
- •26.3. Қиын оқушылармен тәрбие жұмысы
- •VII. Тарау. Мектептегі тәрбие берудің әдістері мен тәсілдері
- •27.1. Мектептегі тәрбие беру әдістерінің классификациясы
- •27.2. Тұлғаның санасын қалыптастыру әдістері
- •Стимуляция және мотивация әдісі
- •28. Мектептегі тәрбие жұмысының формалары
- •28.1. Тәрбие ісі
- •28.2. Тәрбие беру ісінің тиімді шарттары
- •28.3.Тәрбие жұмысының бағыты
- •Ұжымда тәрбиелеу және ұжым арқылы тәрбиелеу
- •Тәрбиелеуші балалар ұжымы
- •Оқушылық ұжым дамуындағы негізгі шарт
- •30. Сыныптағы тәрбие жұмысы
- •30.1. Сынып жетекшісі және оның негізгі міндеттері
- •30.2. Сыныптағы тәрбие жұмысының формалары
- •30.3. Сынып жетекшісінің ата-аналармен жұмысы
10.3.Патриоттық және интернационалдық тәрбие
Патриотизм және интернационализм қасиеттері тұлға азаматтылығының маңызды көрсеткіштері болып табылады.Патриотизм (грек.patris – отан) – өз Отаныңа деген махаббат және адалдық сезімі, жеке және топтық мүдделерді елдің жалпы мүдделеріне бағындыру қабілеті, оған адал қызмет етіп, оны қорғауға дайындық.Бұл сезім өз Отаныңның абыройын және ар-намысын нығайтуға ұмтылыста, туған елдің барлық этностарының дастүрлеріне қамқорлық қатынаста және т.б. көрінеді.Патриотизм ел игілігіне арналған белсенді шығармашылық процессте, танымдық және практикалық әрекетте, туған елдің тарихи құндылықтарына қамқорлық қатынаста және оның тарихын құрметтеу барысында калыптасуы мүмкін.Отанға махаббат, туған жерге құштарлық өз еліңді, оның табиғи ерекшеліктерін тану, оның қайталанбастығын және бірегейлігін ұғыну барысында тереңдейді.
Патриотизм қасиетінің қалыптасуы кез-келген адамның Отаны – ол адамзаттың тек бір планетада, яғни Жерде тұратын белгілі бір бөлігі екенін ескереді.Сондықтан патриотизм адамзаттың экологиялық қауіпсіздігі үшін күреспен, термоядролық және биологиялық соғыс қаупін жою қозғалысымен, халықтар арасындағы өзара түсіністік негізіндегі әлемдік тәртіпті орнатумен тығыз байланысты.Осыдан келе, адамның патриотизмі өз елінің шеңберінде ғана шектелмейді, керісінше күллі жер шарына таралады; Отанды қорғау бар адамзатты қазаргі замандағы сан алуан қатерден қорғаумен қабысады.
Патриотизм басқа халықтардың мәдени ерекшеліктеріне құрметті, теңдікті,бүкіл халықтар мен ұлттарға достық пейілді,бүкіл әлем халықтарына тілектестік пен ынтымақтастықты жариялайтын интернационализммен тығыз байланысты.«Егер патриотизм тұлғаның өз Отанына, оның өткені мен болашағына деген қатынасын білдірсе, ал интернационализм басқа халықтар, ұлттар және елдерге құрмет және ізгілік сезімдерімен байланысты»(И.Ф.Харламов).
Интернационалды тәрбиенің құндылықтық бағдарларының құрылымын, мақсаттары мен сезімдерін анықтайтын, оның жан-жақты белсенді қызметін ынталандыратын және бағыттайтын тұлғаның интернационалды пікірлерін қалыптастыру – интернационалды тәрбиенің мақсаты.Интернационализм – халықтардың өзара түсіністігін нығайтудың тиімді құралы.Интернационализм сезімін тәрбиелеу тек негізделген әрекеттер мен тілдесу әдістерін пайдалану арқылы және сана мен сезімдерді қалыптастыруға келісілген әсер ету арқылы ғана мүмкін.Интернационализм оқушының белсенді танымдық, әлеуметтік-саяси, еңбек әрекетінде тәрбиеленеді.
Интернационалдық пікірлерді адамның басқа халықтардың тұрмысымен, мәдениетімен, еңбегімен және өмірімен практикалық танысу процессінде қалыптастыруға болады.Бұл орайда, қазіргі заманғы жағдайлар бұрын болып көрмеген мүмкіндіктерді жасайды.Алайда шала түрдегі үстірт танысу, өзге халық өмірінің белгілі бір жақтарына негативті қатынасты тудыруы мүмкін.Сәйкесінше дайындықтың, берілген халықтың тарихы мен мәдениеті жайлы қажетті ақпараттың болмауы, оның тіршілігінің ерекшеліктерін терең түсінуді қамтамасыз ете алмайды.Осындай жайттар интернационализм идеяларына тікелей қайшы келетін, өз халқыңның өзге халықтардан басымдылығын қалыптастырудың факторы бола алады.
Оқушылар бойында патриотизм және интернационализм сезімдерінің сәтті қалыптасуы сыныпта да, сыныптан тыс және мектептен тыс шараларда да педагогтардың үздіксіз, мақсатты жұмысын ұйымдастыруды талап қылады.Оның үстіне келесідегідей мысалдық мазмұнды ұстанған мақсатқа сай болар: әр түрлі халықтар туралы түсінік (бастапқы мектеп), елдегі халықтар туралы білімді кеңейту (5-7 сыныптар), әр түрлі халықтарға деген саналы құрмет (9-10 сыныптар), интернационализм болмысын түсіну, оның сенімге айналуы (11-12 сыныптар).