Диференціальне числення ФОЗ
.pdfy = A( x ) x + α ( x, x ) x ,
A( x ) x + *, α + * " , "
x , ! lim α ( x, x ) = 0 .
x→ 0
6 ,,
y = A(x) |
x + o( x) x → 0 . |
#. |
, " y = x3 ( ! * " ( |
". (, " 3 * (
x :
y = ( x + x )3 − x3 = x3 + 3x2 |
x + 3x x2 + x3 − x3 = 3x2 x + (3x x + x2 ) x . |
|
# : A( x) = 3x2 , α ( x, |
x) = 3x x + x2 , lim α = 0 , |
! " |
|
x→0 |
|
y = x3 ( |
x . & * x |
,, |
" ( ! * " ( ".
6 +, |
" |
A( x ) = 3x2 , 3, |
" |
y = x3 , ! |
(x3 )′ = 3x2 , |
" + +. |
: ? |
6’" , * ", . % " " ( x
’" " ( , ', * " '
'.
!. , % " y = f ( x ) "
x , " , % " f ′( x ) .
. |
*. .( x , |
||
f ′(x ) = lim |
|
y |
. |
|
|
||
x→0 |
x |
||
|
|
# " , " , ',
( . «& ») + :
y = f ′( x ) + α (x, x ) , x
α " , " x . 6 , ,: y = f ′(x ) x + α (x, x ) x ,
( ! ! . # A( x) = f ′( x ) . # ! *. .(:
y = A( x ) x + α ( x, x ) x ,
α →0 x →0 . % ! , x . / ,:
y = A(x ) + α ( x, x) . x
% ( x →0 :
12
lim |
y |
= A(x ). |
|
||
x→0 |
x |
|
|
|
( * f ′(x ) . # ! !, -
( , A(x ) ', f ′(x ) .
# ( * , +
' ( . # * , ! «( », + * «' - '». , " ! «* " ( !-
* », " (, " + * * + -
, ( * " (
. # ( .
% " " ( ’" + " "
( .
!. & % y = f (x ) x , -
. |
|
|
. |
) * " ( x , |
( |
, ": |
|
|
y = A( x ) x + α ( x, x ) x , |
|
|
α →0 |
x →0 . % " ( |
x →0 , |
,, lim y = 0 , ( , * x .
x→0
". )! + " , , !
x , ( * ( -
. $" .
# 1. $" ' y =| x | ( . 7).
$ . 7.
5" " + ( ", -
x = 0 . # 3, " " , ( ' ( . (-, % 1 .3 ! , " x = 0 , -
, + , ( ( '. 6 - ,, x = 0 , .
13
# 2. $" ' y = 3 x . 5" " +
( ( " (, x = 0 ( . 5). % 2 . 3 ! , x = 0 " " ,. ) +
, ( ' x = 0 .
8 " ( , ( ,
* ; , ' ,'. # (-
' ' * '. 8 ( * " -
", + * ,
( . 8).
$ . 8.
. * . & (, 3 (1815 – 1897) ! !-
, " , ( ' -
. 5 ! * + ": * ", " ( ,
. " " " , " +, + ( . $" ( + (
. . + ( ( 3 * ! ! ,
( ( . 9):
14
$ . 9.
+ , 3 3
+ ( 3 * ! ! , ( . ) , ( . 10):
$ . 10.
. + ! +
' .
. . 10 ! + , " , * " " 5 :
15
$ . 11.
0 ' * ’' , " "' * ! " ! * " , " , + ( 0.
5 ( + + . , * "
", " ' * ' ’" * (1870–1924), " 1904 3 ! . 0 " " , . 2 " * " .
+ " * " +, ! *
3. ) * + ( ,. & -
" * " ! * " *1.
0 ' * ! *3 , " -
, , ( ( '. $" ':
|
1 |
|
|
x sin |
|
, x ≠ 0, |
|
|
|||
y = |
|
x |
|
|
0, x = 0. |
||
|
), lim y = 0 , * x ≠ 0 " y , ! -
x→0 |
|
||
x ! + sin |
1 |
. ) + " y |
|
x |
|||
|
|
x = 0 . % +, " " , * !
x = 0 . $":
1 ., .: 7 ;. 7 <. – /., /, 1991. – 254 .
16
|
|
|
|
|
|
|
x sin |
1 |
|
|
|
|
lim |
y |
= lim |
f (0 + |
x) − f (0) |
= lim |
|
x |
= lim sin |
1 |
. |
||
|
|
|||||||||||
x |
|
x |
|
x |
|
|
||||||
x→ + 0 |
x→ + 0 |
|
x→ + |
0 |
|
|
x→ + 0 |
x |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
5 , , " , , ( . «& »), + , -
x = 0 . , ( . # "
y, ( ' x = 0 .
, x = 0 * + ' -
. . . 12 , , ! + ! (
' Maple V.
$ . 12.
5. # .
!. & % y = u ( x), y = v ( x) x ,
y = u ( x) + v (x ), y = u (x ) − v (x ), y = u (x )v (x )
x , :
(u + v)′ = u′ + v′ ,
(u − v )′ = u′ − v′ ,
(uv )′ = u′v + uv′ .
u ( x)
& % v ( x ) ≠ 0 , y = v ( x )
x , :
u ′ |
u′v − uv′ |
|
|||
|
|
|
= |
|
. |
|
v2 |
||||
v |
|
|
. " ( ,:
17
(u + v )′ = lim |
(u ( x + |
x ) + v ( x + |
x )) − (u ( x) + v ( x )) |
= |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
u ( x + x ) − u ( x ) |
|
v ( x + x) − v (x ) |
|
|
u |
|
|
v |
= u′ + v′ . |
||||||||||||
= lim |
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
= lim |
|
|
+ lim |
|
||||||
|
|
x |
|
|
|
x |
x |
x |
|||||||||||||
x→0 |
|
|
|
|
|
x→0 |
|
x→0 |
|
|
|
||||||||||
* ", (u − v )′ = u′ − v′ . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
": |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
(uv )′ = lim |
u ( x + x )v ( x + x ) − u ( x)v ( x) |
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
x→0 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
= lim |
u ( x + |
x )v ( x + |
|
x ) − u ( x )v ( x + x ) + u ( x )v ( x + |
x ) − u ( x )v ( x ) |
= |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
= lim |
u ( x + |
x ) − u ( x ) |
lim v ( x + |
x ) + u ( x ) lim |
v ( x + |
|
x ) − v ( x) |
= u′v + uv′ . |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
x→0 |
x |
|
|
x→0 |
|
|
|
x→0 |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
# " , lim v ( x + |
x ) = v (x ), * " v (x ) - |
x→0
x ( ( .
6 , , ( ( *: " v ( x ) =
= c = const ,
(uv )′ = (cu )′ = u′c + uc′ = cu′ ,
! $ $ .
0 3 " :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u (x + x ) |
u ( x) |
|
|
|
u ( x + x)v ( x) − u ( x)v ( x + x) |
|
|
||||||||||||||
|
u ′ |
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
= lim |
|
v ( x + x) |
v ( x ) |
|
|
= lim |
|
|
|
v ( x + x )v ( x ) |
|
= |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
v |
|
x→0 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
x |
|
|
|
||||||||||||||
= lim |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
lim |
u (x + |
|
x )v ( x ) − u (x )v (x + |
x ) |
= |
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
x→0 v ( x + x)v ( x) |
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
= |
|
1 |
|
|
|
lim |
(u (x + x ) − u (x ))v ( x) − (v ( x + x) − v ( x))u ( x ) |
= |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
v2 |
|
( x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
u ( x + x) − u ( x ) |
|
|
|
|
|
v (x + x ) |
− v ( x ) |
|
|
|
|||||||||||||||
= |
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v ( x ) − u (x ) |
|
|
|
|
= |
|
|
|||||||||
v2 |
|
( x ) |
|
|
|
x |
|
|
x |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
v |
|
u′v − uv′ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
= |
|
|
|
|
|
|
v lim |
|
− u lim |
|
|
= |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
v2 |
|
( x) |
|
|
|
|
v2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
x→0 |
x |
|
x→0 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 " , lim v ( x + x ) = v (x ), * " v (x )
x→0
x ( ( .
18
$ . & % uk (x) (k = 1, n) x , ck
(k = 1, n) – ,
n |
|
(x) |
′ |
= |
n |
(x) . |
c u |
k |
|
c u′ |
|||
∑ k |
|
|
∑ k k |
|
||
k =1 |
|
|
|
|
k =1 |
|
# ! ( ! ( ( ', - ( ( ( ( ! (.
6. # .
$" " z = F ( x ) = f (ϕ( x)).
!. ( y = ϕ( x ) x ,
z = f ( y ) |
y . ) |
|
z = F ( x ) = |
f (ϕ( x)) x , : |
|
F ′( x) = |
f ′( y )ϕ′( x ). |
(6.1) |
. ) * " y = ϕ( x ) ( x ,
( , ": y = ϕ′( x) x + α (x, x ) x ,
α →0 x →0 . ) * " z = f ( y ) ( y ,
( , ":
z = f ′( y ) y + β( y, y ) y ,
β → 0 y → 0 . #:
z = f ′( y )(ϕ′( x ) x + α |
x ) + β(ϕ′( x) |
x + α |
x) = |
= f ′( y )ϕ′( x) x + f ′( y )α |
x + ϕ′( x )β x + αβ |
x . |
|
% ! , |
x ( |
x →0 . # y →0 y = ϕ( x ) ,
' , (, + β → 0 . # ,:
lim z = f ′( y )ϕ′( x ) ,
x→0 x
!:
F ′( x) = f ′( y )ϕ′( x ).
# .
#.
1. 6 ( z = sin x2 . 5" " , ,' - ( y = ϕ( x) = x2 z = f ( y ) = sin y . # ' (6.1) ,:
19
(sin x2 )′ = (sin y )′ (x2 )′ = cos y 2x = 2x cos x2 . 2. 6 ( y = ln sin x .
5 + " ( y = ϕ( x ) = sin x z = f ( y ) = ln y . #:
(ln sin x )′ = (ln y )′ (sin x)′ = 1 cos x = cos x = ctg . y sin x
$" " ! .
!. ( y = f (x ) $ :
1) Df = (a,b), E f = (c, d ),
2)y = f (x ) (a,b),
3)y = f (x ) (a,b),
4)x (a,b ): f ′( x) ≠ 0 .
) " x = ϕ( y ) |
(Dϕ = (c, d ), Eϕ = (a, b)), - |
||
(c, d ) , y (c, d ) : |
|||
1 |
|
|
|
ϕ′( y ) = |
|
. |
(6.2) |
f ′( x) |
. 0 " x = ϕ( y ) , ! " y = f (x ),
, y = f (x ). ) * "
y = f (x ) (, + (a,b), " x = ϕ( y )
(c, d ) ( . «& »). .(
y (c, d ) . . * ' y , ! y + y (c, d ) . 7-
" x = ϕ( y ) |
|
, |
x = ϕ( y + y) − −ϕ( y) . ), " |
||||||||||
y ≠ 0 , x ≠ 0 x = ϕ( y ) . #: |
|||||||||||||
|
x |
= |
1 |
|
|
. |
|
(6.3) |
|||||
|
|
|
y |
|
|||||||||
|
y |
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|||
. ( |
y → 0 , x → 0 x = ϕ( y ) . 6 |
||||||||||||
' 3) , lim |
y |
= f ′(x) , 4) |
|||||||||||
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x→ 0 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(6.3) ,: |
|
|
|
|
|
||||||||
|
lim |
|
|
x |
= |
|
1 |
. |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
y→ 0 |
|
y |
|
f ′( x) |
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
# .
5" , ( ( . $"
y = f (x ) ( . 13). # + " ! x = ϕ( y ) . 6 -
,, : 20
f ′( x ) = tg α, ϕ′( y ) = tg β .
|
|
|
$ . 13. |
|
|
|
|
tg β = tg |
π |
− α |
= ctg α = |
1 |
, ! ϕ′( y ) = |
1 |
. |
|
|
f ′( x) |
|||||
2 |
|
|
tg α |
|
|
7.# .
1.% .
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
α |
x α |
|
|
α |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
′ |
|
|
|
|
(x + |
|
x ) |
α |
|
− x |
α |
|
|
|
x |
|
1 + |
|
|
|
|
|
− x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
(x |
|
) = lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
+ |
|
|
|
x α |
− 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
= xα lim |
|
|
|
|
x |
|
|
|
1 |
= xα−1 α = αxα−1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
( * * ). 6: |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
′ |
|
|
1 |
′ |
|
1 |
|
− |
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
′ |
|
|
1 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
(x2 )′ = 2x, |
( |
|
x ) |
|
= x 2 |
|
= |
|
x 2 = |
|
|
|
|
, |
|
|
= (x−1 )′ |
= −x−2 |
= − |
|
. |
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
2 |
|
x |
x |
|
|
|
|
2. % .
(a x )′ = lim |
a x+Δx − a x |
= lim |
a x (a x |
− 1) |
= a x lim |
a x − 1 |
= a x ln a |
x |
x |
|
|
||||
x→0 |
x→0 |
|
x→0 |
x |
|||
|
|
|
|
|
( 2– * ). 6 a = e ,: 21