Тақырып 11. Дисперсиялық талдау. Бірфакторлы дисперсилық талдау әдісі.
Тақырыпқа сұрақтар
Корреляция, сызықтық және сызықтық емес корреляция түсінігі
Корреляция коэффициенті, корреляция коэффициенті шектері, тура және кері корреляция
Күшті, орташа және әлсіз корреляция, турапропорционалдық байланыс.
Параметрлік және параметрлік емес корреляция коэффициенттері. Қолдану шарттары.
Регрессия, сызықтық регрессия, сызықтық регрессия теңдеуі
Сызықтық регрессия теңдеуі коэффициенттерін табу
Регрессиялық талдаудың практикалық мәні
Кездейсоқ шама түсінігі
Кездейсоқ шаманың негізгі статистикалық сипаттамалары
Дисперсия, дисперсия интерпретациясы, дисперсияны есептеу формуласы
Қандай да бір белгіде көп деңгейлі фактор әсерін бағалауда, топаралық дисперсияның топішілік дисперсияға қатынасын есептеу қажет
Топаралық дисперсия зерттелетін фактор;
Топішілік дисперсия қандайда басқа фактор (ескерілмеген).
Топішілік дисперсия
мұндағы
- әрбір
k
тобындағы
дисперсия көрсеткіші
Топаралық дисперсия топтардың орташа мәнімен есептеледі:
ni–i-тобындағы объект саны;
ж–жалпы
орташа.
Н(0) жасаймыз– фактор айтылған белгіге әсер етпейді;
мәнділік
деңгейін береміз;Фишер критерийін есептейміз.
Берілген α мәні мен бостандық дәрежелері үшін Fкрит-пен салыстырамыз
(Қосымша)
k – топтар саны, n-зерттелетін жалпы объект саны.
Егер есептелген мән Фишер критерийінің критикалық мәнінен аз болса, онда Н(0) қабылданады және фактор зерттелген көрсеткішке әсер етпейді деп қорытынды жасалады.
Қарсы жағдайда Н(1) қабылданады.
Тапсырмаларды шешуге мысал
Тапсырма.
Кестеде
әртүрлі
рационындатамақтандырылған
жануарлардың салмағының (бірлік шартында)
өсуі келтірілген. Кездейсоқ
ретпен таңдалған 23 жануардан құралған
топтар ішінен, әрбір рацион п
= 5
жағдайда зерттеліп, эксперимент
толығымен аяқталды.
Өз әсері (жануарлардың салмағы туралы)
бойынша зерттелген рациондардың
анықталмайтыны туралы нөлдік болжамды
тексеру керек.
|
Рацион |
жемістер |
ет |
макарондар |
кәдімгі. |
k= | |
|
№ жануар. |
Жануарлар салмағы |
| ||||
|
1 |
12 |
15 |
34 |
26 |
| |
|
2 |
9 |
16 |
31 |
25 |
| |
|
3 |
15 |
15 |
22 |
32 |
| |
|
4 |
13 |
9 |
25 |
29 |
| |
|
5 |
11 |
13 |
26 |
30 |
| |
|
6 |
|
12 |
27 |
|
| |
|
7 |
|
18 |
|
|
| |
|
ni |
|
|
|
|
n= | |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
Σ= | |
|
|
D |
F |
f |
Fкрит |
|
Топішілік дисп. |
|
|
|
|
|
Топаралықдисп |
|
|
Қабылдаймыз
ТАҚЫРЫП 11-ге өздігінен шешу үшін тапсырмалар:
Бірфакторлы дисперсиялық талдау жүргізу. α = 0,05 мәнділік деңгейінде айтылған фактордың әсерінің күшін бағалау. Фактор деңгейіне байланысты топтық орташаның өзгеруне график тұрғызу. Қорытынды жасау.
Нұсқа1.Тәулік уақытының диурез өзгеруіне тәуелділігі (Зимницкий сынамасы).
|
№ пациента |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
|
Диурез (мл) | ||||
|
9 сағ |
180 |
180 |
170 |
180 |
170 |
|
12 сағ |
205 |
220 |
180 |
200 |
190 |
Нұсқа 2. Жастың балаларда лимфоцит % мөлшерінің өзгеруіне тәуелділігі.
|
пациент № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
|
лимфоциттер мөлшері % | |||||
|
1 ден 3 жас |
53 |
49,5 |
49,7 |
51,8 |
51,1 |
49,6 |
|
3 ден 5 жас |
44 |
46 |
45,5 |
47,2 |
44,9 |
48 |
Нұсқа 3. Жыныстың қандағы гемоглабин мөлшеріне (г/л) тәуелділігі.
|
Ерлер |
156,5 |
150,1 |
158,4 |
144,3 |
148,5 |
155,5 |
149,8 |
153,7 |
|
әйелдер |
137,7 |
128,6 |
131,5 |
135,9 |
136,1 |
129,6 |
133,6 |
135,8 |
Нұсқа 4. (ЭМГ) электромиограмма амплитудасына шайнау бұлшық етінің тіс қатарының ұзақтылығының ақаулығына тәуелділігі
|
пациент № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
|
Амплитуда ЭЭГ , мВ | |||||||
|
1 жұп ақауы |
225 |
215 |
234 |
226 |
231 |
218 |
235 |
211 |
|
2 жұп ақауы |
195 |
190 |
170 |
182 |
185 |
181 |
179 |
172 |
Нұсқа 5.Гингивит (РМА) индексінің 3% ортофенді маймен емдеу кезінде пародонтит ауырлық дәрежесіне тәуелділігі.
|
пациенттің № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
|
Пародонтит ауырлық дәрежесі | |||||||||
|
Орташа дәрежесі |
35,6 |
30,2 |
34,1 |
27,9 |
28,6 |
25,4 |
27,8 |
31,9 |
32,2 |
32,7 |
|
Ауыр дәрежесі |
53,8 |
52,1 |
39,7 |
58,6 |
48,6 |
50,5 |
43,8 |
59,3 |
57,1 |
56,9 |
Нұсқа 6. Бөлме өсімдіктері үшін тыңайтқыш 0,5 кг пакеттерге салынып қапталды. Олар екі әртүрлі шарттармен сақталуға бөлінді. Бір апта бойы сақталғаннан кейін әр пакетте сақталған тыңайтқыштардың ылғалдық мөлшерлері анықталды. Ылғалдық мөлшеріне сақталу шарттары әсер етеме?
|
Сақталу шарттары |
Ылғалдық мөлшері, % |
|
1 |
10,1 7,3 5,6 6,2 8,4 8,1 8,0 7,6 5,3 7,2 |
|
2 |
11,7 12,2 11,8 7,8 8,9 9,9 12,4 11,0 10,3 13,8 10,5 9,8 9,1 |
Нұсқа 7.Түсу кезіндегі пациенттің ауырлық қалпынан госпитализация мерзіміне тәуелділігі.
|
№ пациента |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
Түсу кезіндегі пациенттің ауырлық қалпы |
госпитализация мерзімі(күндер) | |||||
|
орташа |
58 |
110 |
64 |
78 |
115 |
64 |
|
ауыр |
96 |
112 |
120 |
100 |
98 |
100 |
Нұсқа 8. Ақуыз алмастыруында( зәрдегі жалпы азот мөлшері бойынша) тәулігіне ақуызды қолдану әсері
|
пациенттің № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
|
Ақуызды тәулігіне қолдану |
зәрдегі жалпы азот мөлшері (г/сут) | |||||
|
95-124 г |
16 |
18 |
29 |
22 |
15 |
20 |
|
125-155 г |
28 |
23 |
23 |
30 |
29 |
25 |
Нұсқа 9. Гиполактиямен қиналатын төспен емізуші ананың сауып алынған сүті және тәулігіне сүзілген саны өзгере ме
|
пациенттің № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|
Емізу уақыты |
Сүт саны (мл) | ||||
|
6 сағ. |
100 |
141 |
147 |
126 |
133 |
|
18 сағ. |
111 |
84 |
83 |
96 |
83 |
Нұсқа 10. Гемоглабин мөлшеріне тұрғылықты жердің тәуелділігі
|
пациенттің № |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
|
|
Гемоглабин мөлшері,г/л | |||||||||
|
1 аудан |
93 |
127 |
163 |
106 |
146 |
142 |
140 |
115 |
158 |
160 |
|
2 ауданн |
132 |
108 |
115 |
125 |
80 |
102 |
89 |
161 |
124 |
- |
Нұсқа 11. Эритроциттер мөлшеріне тұрғылықты жердің тәуелділігі
|
№ пациенттің |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
|
|
|
|
эритроциттер мөлшері *1012/л | |||||||||
|
1 аудан |
4,15 |
3,6 |
3,2 |
5,6 |
2,8 |
1,6 |
3,6 |
3,6 |
5,1 |
4,8 |
- |
- |
|
2 аудан |
5,1 |
2,1 |
3 |
3,6 |
2,3 |
2,5 |
3,4 |
3,6 |
4,9 |
2,7 |
3,2 |
1,2 |