Podział inflacji ze względu na tempo wzrostu:

• p

  Im mniejsza jest inflacja tym większe znaczenie mają jej zmiany. Większe znaczenie ma wzrost/spadek inflacji między 3% a 7% niż między 150% a 200%

  ełzająca – do 5% w skali roku; nie wpływa ujemnie na gospodarkę

• krocząca – 5-10% w skali roku

• galopująca – do 150% w skali roku

• hiperinflacja – powyżej 150% w skali roku

Pomiar inflacji

Wskaźniki cen:

Inflacja mierzona jest na podstawie zmian ogólnego poziomu cen. Natomiast ogólny poziom cen mierzony jest za pomocą wskaźników cen, stanowiących pewne średnie cen dla konsumentów lub cen dla producentów.

1. CPI – wskaźnik cen konsumpcyjnych (ew.: indeks kosztów utrzymania) – mierzy koszt pewnego rynkowego koszyka dóbr i usług konsumpcyjnych. Podstawowe grupy w owym koszyku to: żywność, dzież, mieszkanie, opał, transport i opieka lekarska. Wskaźnik cen konstruowany jest ważąc każde dobro zgodnie z jego znaczeniem ekonomicznym (czyli udziałem wydatków na to dobro w całej sumie wydatków konsumpcyjnych):

CPI = p_1t/p₁₀ x 100 x (udział p₁) + p_2t/p₂₀ x 100 x (udział p₂) + …

gdzie: p_t – cena w roku t, p₀ – cena w roku bazowym

PPI – wskaźnik cen zbytu – jest wskaźnikiem cen hurtowych. Służy do mierzenia cen w miejscu pierwszej sprzedaży i charakteryzuje się dużą szczegółowością.

2. Deflator (GNB) – korektor PNB – wskaźnik cen dla całości produktu narodowego brutto. Definiowany jest jako stosunek PNB nominalnego do PNB realnego. Użyteczność deflatora wynika z faktu, że obejmuje on ceny wszystkich dóbr wchodzących do PNB, a nie tylko dóbr konsumpcyjnych jak CPI.

Wady wskaźników:

• trudności z przyjęciem okresu bazowego

• ograniczenie środków budżetowych na badania – CPI nie uwzględnia faktu, że wraz z postępem technicznym zachodzą w produktach zmiany jakościowe. Gdyby były one uwzględniane to prawdopodobnie CPI rósłby wolniej.

Hamowanie wzrostu inflacji

Problem inflacji jest skomplikowany i zależny od tak wielu czynników, że nie ma prostej reguły na jej zwalczenie. Sposób zahamowania tempa wzrostu cen zależny jest od jego źródła. Inflację można hamować poprzez:

• odpowiednie hamowanie wzrostu płac pieniężnych (przekonanie związków zawodowych aby wzrost płac nie przekraczał wzrostu cen)

• ograniczenie nadmiernego deficytu budżetowego (zmniejszenie dopływu pieniądza do gospodarki za pomocą zmniejszenia wydatków)

• odpowiednie zmiany w systemie podatkowym (np.: wprowadzenie progresywnego podatku dla przedsiębiorstw)

• odpowiednia regulacja dopływu pieniądza do obiegu za pośrednictwem polityki pieniężnej

Koszty inflacji: Skutki makroekonomiczne inflacji:

• zagrożenie stabilności gospodarki: niepewność, spadek eksportu (ponieważ eksporterzy otrzymują wpływy w walucie krajowej, która stopniowo traci na wartości), zamieszanie na giełdzie papierów wartościowych.

zniekształcenia relatywnych cen oraz wielkości produkcji różnych dóbr, a niekiedy produkcji i zatrudnienia w gospodarce jako całości.

Skutki mikroekonomiczne inflacji:

• redystrybucja dochodu i bogactwa między różne klasy – polega na przejściu bogactwa od ludzi posiadających aktywa o stałych nominalnych stopach procentowych, na rzecz tych, którzy mają długi o stałym oprocentowaniu nominalnym.

• koszt zdartych zelówek – przy rosnącej inflacji ludzie poświęcają zasoby realne na zredukowanie swoich rezerw pieniężnych – znacznie częściej chodzą do banku

• pełzanie podatkowe – wraz ze wzrostem dochodów podatnik wkracza w wyższy próg podatkowy, mimo że koszty utrzymania podnoszą się w równym tempie co dochody (czyli jego sytuacja się nie polepsza).

• zniekształcenie informacji odnośnie cen – przy szybkiej inflacji ceny zmieniają się bardzo często, w wyniku czego konsumenci tracą orientację, w których sklepach ceny są niższe.

Indeksowanie umów – zawarcie w umowie odpowiednich postanowień niwelujących działanie inflacji na środki pieniężne, płace, ceny i inne wartości w niej zawarte. Umowy zazwyczaj indeksowane są w stosunku do CPI (np.: renty i emerytury).

Oddziaływaniami inflacji rządzą dwa główne czynniki: czy jest ona zrównoważona i czy jest antycypowana:

Inflacja zrównoważona – relacje cen pozostają w dużej mierze niezmienne (wszystkie ceny rosną w jednakowym tempie)

Inflacja antycypowana – dająca się przewidzieć

	Inflacja zrównoważona	Inflacja nie zrównoważona
Inflacja antycypowana	Nie ma kosztów inflacji	Straty efektywności
Inflacja nie antycypowana	Redystrybucja dochodu i bogactwa	Straty efektywności i redystrybucja