Co to jest lobbing?
Kolebką lobbingu są państwa anglosaskie. Angielskie słowo „lobby” oznaczało pomieszczenia przylegające do sal w których odbywały się plenarne posiedzenia parlamentu. W miejscach tych nieformalnie spotykali się posłowie, politycy i urzędnicy państwowi do których docierali interesanci współcześnie określani jako przedstawiciele grup nacisku. Takie praktyki zyskały miano „dyplomacji kuluarowej”. Ludzi posługujących się nimi zaczęto nazywać „lobbystami” (lobby-agents), a ich działalność - „lobbingiem” (lobbying). Spotykane są również inne określenia bliskoznaczne np. advocacy - adwokatura, bycie czyimś rzecznikiem. Z czasem terminy te nabrały nowych znaczeń. Używane są dla określenia rozmaitych form wpływu społecznego, których celem jest wpływanie na treść decyzji nie tylko w organach władzy publicznej lecz również w gospodarce i biznesie (np. polityka korporacji), w kulturze i mediach (kreowanie autorytetów, kształtowanie opinii) lub w organizacjach międzynarodowych (decyzje polityczne, środki finansowe).
Polskim odpowiednikiem anglosaskiego terminu „lobbying” jest „rzecznictwo interesów”. Na określenie czynności zawodowych wykonywanych przez lobbystów używa się również terminów „doradca ds. publicznych” bądź „doradca ds. kontaktów z instytucjami rządowymi”.
Definicja lobbingu
Lobbing jest definiowany na wiele sposobów. Philip Kotler określa go jako przekonywanie członków ciał ustawodawczych i urzędników państwowych do określonych rozwiązań prawnych i administracyjnych. Inni mówią o stymulowaniu i transmisji komunikacji przez ludzi, którzy pragną wpłynąć na procesy decyzyjne w państwie. Zwolennicy szerszych interpretacji lobbingu uważają, że jest to zestaw specyficznych metod promocji idei i spraw bądź umiejętność przekonania decydenta do zrobienia czegoś, czego nie zrobiłby bez perswazji lobbysty lub zaniechania czegoś, co normalnie by zrealizował. Można wskazać na kilka wspólnych punktów łączących większość definicji lobbingu:
polega on na wywieraniu wpływu na proces decyzyjny w rozmaitych instytucjach władzy (państwowej, korporacyjnej i in.). Jest to przede wszystkim przekonywanie, dostarczanie i pozyskiwanie informacji, które zmierza do promocji określonych decyzji. Szczególnym wyróżnikiem tego rodzaju działalności jest adresat, grupa docelowa – decydenci, a często także ich współpracownicy mogący wpłynąć na treść decyzji: politycy, urzędnicy, eksperci i liderzy opinii (np. naukowcy, dziennikarze, autorytety moralne)
lobbing korzysta głównie z metod i narzędzi oddziaływania typowych dla public relations (PR) przy równoczesnym stosowaniu własnych sposobów wpływu, jak pozyskiwanie wsparcia oddolnego, na „najniższym poziomie’ (grass-roots lobbying) m.in. masowe przesyłanie listów, zbieranie podpisów pod petycjami, organizowanie marszów, demonstracji bądź bojkot.
istnieją kryteria odróżniające lobbing od innych form nacisku w sferze publicznej. Jego kluczowym aspektem jest bowiem świadomy zamiar wywierania wpływu. Jest to działalność, która wymaga przemyślenia (hierarchizacji) celów i pewnej organizacji np. prowadzenia kampanii informacyjnej w określonym czasie oraz w wybranych instytucjach.
Profesjonalny lobbing jest zazwyczaj prowadzony przez pośredników (rzeczników interesów, przedstawicieli), specjalizujących się w komunikowaniu z adresatami działań. Powinien on być realizowany w sposób zgodny z prawem i innymi normami życia społecznego. Inaczej lobbing może uzyskać charakter patologiczny bądź korupcjogenny.