БЕЛАРУСКІ ДЗЯРЖАЎНЫ УНІВЕРСІТЭТ

ФАКУЛЬТЭТ ЖУРНАЛІСТЫКІ

Кафедра стылістыкі і літаратурнага рэдагавання

В.М. Самусевіч

Сучасная беларуская мова: Сінтаксіс

Вучэбна-метадычны комплекс

Для студэнтаў факультэта журналістыкі

Мінск

2007

Аўтар Самусевіч Вольга Міхайлаўна, кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры стылістыкі і літаратурнага рэдагавання

Рэцэнзенты: Іўчанкаў Віктар Іванавіч, доктар філалагічных навук, прафесар, загадчык кафедры стылістыкі і літаратурнага рэдагавання;

Басова Ганна Іванаўна, кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры стылістыкі і літаратурнага рэдагавання.

Вучэбна-метадычны комплекс зацверджаны на пасяджэнні кафедры стылістыкі і літаратурнага рэдагавання факультэта журналістыкі Беларускага дзяржаўнага універсітэта 10 мая 2007 г. пратакол № 3.

Рэкамендаваны Вучоным саветам факультэта журналістыкі Беларускага дзяржаўнага універсітэта 15 мая 2007 г. пратакол № 6.

І. Прадмова

Вучэбна-метадычны комплекс арыентаваны на фарміраванне прафесійных навыкаў, уменняў лінгвістычнай арганізацыі тэкстаў СМІ і прызначаны забяспечыць самастойную работу студэнтаў факультэта журналістыкі па засваенні раздзела “Сінтаксіс” курса “Сучасная беларуская мова”.

Згодна з праграмай дысцыпліны “Сучасная беларуская мова” (Іўчанкаў В.І., Мн., 2005 г.) падрыхтоўка спецыялістаў журналісцкага профілю прадугледжвае развіццё маўленчай кампетэнтнасці, неабходнай для прадуктыўнай вытворчасці разнажанравых тэкстаў адпаведнай камунікатыўнай зададзенасці.

У выніку вывучэння раздзела “Сінтаксіс сучаснай беларускай мовы” студэнты павінны:

ведаць:

- асаблівасці сінтаксічнага ладу беларускай мовы і інтэрпрэтацыю іх паводле сучасных сінтаксічных тэорый;

‑ заканамернасці і тэндэнцыі сінтаксічнай арганізацыі журналісцкага тэксту;

‑ метады і прыёмы сінтаксічнага аналізу;

‑ адметнасці лінгвістычнай арганізацыі разнажанравых тэкстаў;

умець:

‑ дыферэнцыраваць структуру тэкстаў СМІ на падставе патрабаванняў тэорыі сінтаксісу;

‑  кваліфікаваць інтэрферэнтныя праявы сінтаксісу ў публіцыстычным маўленні;

‑ ствараць разнажанравыя тэксты і аналізаваць іх з пункту гледжання сінтаксічнай арганізацыі;

‑ выяўляць сінтаксічныя факты асістэмнага паходжання і даваць ім арталагічную характарыстыку.

Функцыянальны сінтаксіс падаецца праз прызму сучасных тэндэнцый і заканамернасцей развіцця маўлення, у прыватнасці публіцыстычнага, фарміравання новай (постмадэрнісцкай) манеры пісьма журналіста, дынамікі пабудовы загаловачных комплексаў у СМІ і практыкі сінтаксічнай арганізацыі журналісцкіх матэрыялаў. Асаблівая ўвага надаецца такім катэгорыям, як суб’ектыўная і аб’ектыўная мадальнасць, прэдыкатыўнасць, што спадарожнічаюць персаніфікацыі сучаснага журналіста, дыялагічнасці і спрошчанасці сінтаксісу пераважна ў Інтэрнет-выданнях.

У вучэбна-метадычным комплексе змешчаны матэрыялы абагульняльнага і праблемнага характару, што дазволіць студэнтам-журналістам эфектыўна замацаваць веды па іншых раздзелах сучаснай беларускай мовы, паслужыць навукова-практычнай базай для засваення такіх курсаў, як стылістыка, тэорыя і практыка рэдагавання, рытарычныя асновы журналістыкі.

Іі.РАзмеркаванне гадзін па раздзелах і відах работы

№ тэмы	Найменне раздзелаў дысцыплины	Усяго гадзін	Аўдыторныя заняткі (гадзін.)		КСР
			Лекцыі	Практычныя
1. 2. 3. 4. 5 6. 7.	Сінтаксіс як вучэнне пра спалучальнасць слоў і пабудову тэкстаў Сказ. Галоўныя члены сказа Даданыя члены сказа Аднасастаўныя сказы. Сказы нерасчлянёнага тыпу. Няпоўныя і эліптычныя сказы Семантычная і камунікатыўная арганізацыя простага сказа Складаны сказ Складанае сінтаксічнае цэлае. Дыялагічнае адзінства Выніковы тэст	3 3 3 4 3 4 4 2	1 1 1 2 1 2 2	2 2 2 2 2	2 2 2
	Разам	26	10	10	6