Раздел XVI

Participia

1. Переведите на русский язык:

1. Маssilienses omnĭbus defessi malis, frumenti inopiā adducti, bis navāli proelio superāti, se dedĕre constituērunt. 2. Aeēta, rex Colchōrum, Argonautas in fines suos venientes et vellus aureum poscentes aspĕre accēpit. 3. Anguis, qui centum ocŭlos habēbat, vellus aureum, in silva sacra collocātum, semper custodiēbat. 4. Phrixus et Helle, a noverca apud patrem perfĭde accusāti, absentes damnāti sunt. 5. Phrixus, mortem sorōris deplōrans, cum ariĕte ad Colchos, in oriente habitantes, pervēnit. 6. Legāti Romanōrum, de pace ad Gallos missi, illos superbis verbis offendēbant. 7. Capitolium, a Gallis paene captum, ansĕres servavērunt. 8. Romāni, a Camillo servāti, valde gaudēbant. 9. Alexandro, cum parvis copiis in Asiam procedenti, rex Persārum ingentes copias praemīsit. 10. Ario Italiam et Siciliam peragrāvit divitias sibi paratūrus. 11. Ario cum divitiis acceptis in Graeciam reversūrus erat. 12. Ubi Midas cenatūrus est, cibus in aurum mutātur. 13. Nauta navigatūrus ventum exspectat. 14. Equi albi currum imperatōris triumphantis vehēbant. 15. Miles fortĭter pugnans hostem necāvit. 16. Milĭtes fortĭter pugnantes hostes vicērunt.

2. Переведите на латинский язык:

1. Греки убили многих троянцев во сне (= спящих). 2. Законы, одобренные римским народом, вырезались на досках. 3. Воины подошли к городу, намереваясь разрушить его. 4. Рим, построенный Ромулом и Ремом, называется Вечный город. 5. Приближающиеся враги внушили страх жителям.

De educatiōne in Sparta

Athenienses artĭbus et littĕris excellēbant, Spartāni autem fortes milĭtes erant. Aspĕris enim morĭbus a puĕris educabantur et ad belli labōres maxĭme parāti erant. Etiam hiĕme acri veste levi induebantur. Attămen frigŏra atrocia tolerābant quotidie in frigĭda Eurōtae aqua natantes et pedĭbus nudis montes arduos ascendentes. Sitim quoque famemque patienter tolerābant. Ităque in bello fortĭter pugnantes plerumque victōres fuērunt.

Раздел XVII Перфектные времена страдательного залога

1. Переведите на русский язык:

1. Roma a fratrĭbus Romŭlo et Remo condĭta est. 2. Prometheus in monte Caucăso ferreis catēnis ad saxum alligātus est. 3. Carthăgo et Corinthus a Romānis eōdem anno delētae sunt. 4. Socii Ulixis a Polyphēmo interfecti sunt. 5. Labyrinthus a Daedălo artifĭce in Creta insŭla aedificātus est. 6. Prometheus a Hercŭle, qui aquĭlam sagittā necāvit, liberātus est. 7. Postquam Tarquinius Superbus Romā expulsus erat, ibi duo consŭles creāti sunt. 8. Omnes dei ad nuptias Pelei, regis Thessaliae, et Thetĭdis deae invitāti erant, praeter Discordiam. 9. Sorōres Phaētōnis, qui a Jove fulmĭne ictus erat, in arbŏres mutātae sunt. 10. Postquam Helvetii a Caesăre victi erant, multae gentes Galliae eum auxilio contra Germānos vocavērunt. 11. Aristīdes, qui cognomĭne Justus appellātus erat, in exsilium missus est. 12. Legāti ad Caesărem ab eis nationĭbus, quae trans Rhenum habitābant, missi sunt pacem rogātum. 13. Postquam Numitōri regnum Albanōrum itĕrum mandātum est, Romŭlus et Remus statuērunt novam urbem aedificāre in eis locis, ubi inventi et educāti erant. 14. Aristaeus Eurydĭcem flores carpentem rapĕre cupivĕrat, sed illa a serpente necāta erat. 15. Cum Palatio, ubi Romŭlus initium urbis fecĕrat, paulātim sex colles conjuncti sunt. 16. Non prius dormiēmus, quam negotia nostra finīta erunt. 17. Oracŭlum Apollĭnis Atheniensĭbus respondit: «Belli finis erit, si rex ipse ab hostĭbus occīsus erit.»

2. Переведите на латинский язык:

1. Александр Великий был воспитан Аристотелем. 2. Цицерон был назван отцом отечества. 3. Лагерь был расположен на берегу реки. 4. Города Галлии были завоеваны Цезарем. 5. Персы были побеждены Александром Великим.

De equo ligneo

Paris a Priāmo rege in Graeciam missus est. Ibi Helĕnam, uxōrem regis Menelai, rapuit et secum Trojam duxit. Ităque bellum a Graecis Trojānis indictum est. Ubi Graeci magnis cum copiis ad litus Asiae venērunt, Trojam expugnāre temptavērunt. Sed decem annos Troja ab incŏlis ejus magnā virtūte defendebātur. Tandem Trojāni a Graecis dolo victi sunt. Equum ligneum fecērunt, milĭtes in equo occultavērunt, equum et Sinōnem, virum callĭdum, in litŏre reliquērunt, ipsi ad insŭlam proxĭmam recessērunt. Trojāni magno cum gaudio castra Graecōrum deserta vidērunt. Sino de equo ligneo interrogātus est. Ille dixit: «Equus ligneus donum deōrum est. Trahĭte eum in oppĭdum vestrum et collocāte in foro!» Trojāni ita, ut Sino dixit, fecērunt. Nocte is Graecos ex equo liberāvit et portas oppĭdi aperuit. Relĭqui Graeci in oppĭdum intravērunt et Trojānos, qui pericŭlum non exspectābant, necavērunt et oppĭdum delevērunt.

De pyramidĭbus Aegyptiōrum

Prope regiōnem, ubi Nilus in complūra ostiа scindĭtur, Aegyptii claras illas pyramĭdas exstruxērunt. Eae jam antīquis temporĭbus a multis visae sunt et hodie quoque a plurĭmis peregrīnis visuntur.

Fabri magna saxa scindēbant scissăque in altum tollēbant. Ope cylindrōrum saxa admovērunt et machĭnis aliud saxum super aliud sustulērunt.

Ubi potestas regum Aegyptiōrum sublāta est, complūres pyramĭdes a latronĭbus apertae sunt. At ingentia illa aedificia neque ab hominĭbus rescindi, neque aliis causis delēri potuērunt.