Вальтербелгілі теңдеуімен температура сипатталады
(1.65)
Мұнда,
–мұнайдың
t
температурадағы салыстырмалы кинематикалық
тұтқырлығы,
мұнайдың кинематикалық тұтқырлығына
сәйкес келетін,
секундына квадрат миллиметрмен
сипатталатын;
а
, 
.-
эмпирикалық
коэффициенті,
мұнайдың
құрамына байланысты.
(1.65)
қолдану үшін мұнайдың эксперименталдық
екі температурада түсінігін білу,
(1.65) қоя
отырып а
и 
коэффициенттерін табуға болады
Мұнайдың
эксперименталдық екі температурасын
қолдана отырып, яғни 20 и 50 
-тағы,мұнайдың
динамикалық тұтқырлығының температураға
қатынастығын сипаттауға болады
µt
= (
)(
/
(1.66)
Мұнда,
µ20, µ50, µt –мұнайдың атмосфералық қысым
мен 20, 50 и t
-дағы
салыстырмалы динамикалық тұтқырлығы,
мұнайдың динамикалық тұтқырлығына
сәйкес , секунд милипаскальмен
сипатталады.
Егер мұнай тұтқырлығының эксперименталдық бір ғана,яғни t0 температурадағысы белгілі болса, онда екіншісін мына формуламен анықтаймыз
µt =
(С
µt0) ͯ,
(1.67)
где
% = 
;
(1.68)
µi, µt0 -
мұнайдың t және t0 температурадағы
салыстырмалы динамикалық тұтқырлығы,
мПа
с;
а, С- эмпирикалық коэффициенті.
Егер
µ≥ 1000 мПа
с,
онда
С = 10 1/мПа
с;
а = 2,52 
1/
.
егер
10≤µ≤1000 мПа
с,онда
С = 1000 1/МПа
с;
а = 1,44 
1/
.
егер
µ< 10 мПа
с,онда
С = 1000 1/МПа
с;
а = 0,76 
1/
.
Эксперименталдық
берілгендер болмай,мұнай тұтқырлығының
сипаттамасы 20
температура мен атмосфералық қысымдағы
мына формуламен анықталады :
егер
845<
н <
924
кг/ м³,
µн = [
]², (1.69)
егер,
780<
н<845
кг/ м³,
µн = [
]², (1.70)
Мұндағы
µн, 
н
–
Атмосфералық қысым мен 20
тағы сепарацияланган мұнайдың тұтқырлығы
мен тығыздығы ,
мПа
с
және
кг/м³.
1.17Есеп. 73-тагы сепарацияланган мұнайдың Шагирттік кен орындағы тұтқырлығын табу, егер беткі қабаттардағы 20-тағы тек тығыздығы белгілі және ол 919 кг/м³.
Шешімі.
және атмосфералық қысым әсеріндегі
мұнай тұтқырлығын есептеу(1,69)
µн = 
= 180 мПа
с
Содан соң
(1.67)
арқылы 73
-тағы
мұнай тұтқырлығын анықтаймыз
Өйткені
10< µн
<1000 МПа
с,
онда
С = 100
;
а = 1,44
1/
Ал деңгей көрсеткіші
% = 
=
0,7549.
Осыдан
73
-тағы
мұнай тұтқырлығы
µ73 = 
/100
= 93 мПа
Газға қаныққан мұнай тұтқырлығы
Чью мен Коннели формуласы, қанығу қысымы көмегімен газға қаныққан мұнай тұтқырлығын анықтай аламыз
µs = 
(1.71)
Мұндағы
µs –қанығу
қысымы және
t
температура
көмегімен газға қаныққан мұнай тұтқырлығы,
мПа
с;
µt - t
температурадағы
сепарацияланган мұнайдың тұтқырлығы
, мПа
с;
А,
В –
эмпирикалық
коэффициенті,
[3]Формуламен
анықталатын
А = ехр[(12,4
Г˳
Г˳],
(1.72)
В = ехр[(8,02
Г˳
Г˳].
(1.73)
1.18
Есеп. кен
орнындағы мұнайдың динамикалық
тұтқырлығын анықтау.Егер
қанығу қысымы 14,2
дан
2 Мпа-ға
дейін төмендесе(42
температурада)
сәйкес газға қанығуы 68,2
ден
10 м³/м³
дейін төмендесе және мұнайдың
18
-тағы
сууы болса.
Уриц
кен орнында 20
және
50
-тағы
сепарацияланған мұнай тұтқырлығы 23,6
және
8,3 мПа
с
екені белгілі.
Шешімі.
Сепарацияланған
мұнайдың еки берилгені белгілі болса,онда
42 мен
24
-тағы
сепарацияланған мұнай тұтқырлығын
есептей аламыз(1.66)бойынша
( 18
-қа
төмен)
µ42
= (
23,6)(
8,3/
23,6
=
1,0229.
Осыдан
µ42 =10,5 мПа
с
24
кезінде белгілі
µ24
= (
23,6)(
8,3/
23,6
=
1,3014.
Осыдан
µ24 =24 мПа
с.
(1.72) мен (1.73) көмегімен А және В коэффициенттерін табамыз: газға қаныққан кездегі 68,2 м³/м³.
А = ехр[(12,46
]
В = ехр[(8,02
]
10 м³/м³ газға қаныққан кездегі.
А = ехр[(12,46
]
В = ехр[(8,02
]
(1.71)
көмегімен 42
температурадағы және қанығу қысымы
әсер еткен кездегі газға қаныққан мұнай
тұтқырлығын табамыз
µs =
0,59
= 3,5 мПа
және 10 м³/м³ қалдық гызға қаныққан.
µs = 0,919
= 8,7 мПа
Мұнай
тұтқырлығы 68,2
м³/м³ газға
қаныққан,
42
температурадағы және 14,5
мПа
қысымда 3,5
мПа
с
құрады,ол
14,2 Мпа
қысымдағы мәнімен сәйкес.
Мұнай
тұтқырлығына әсер ететін қысымға назар
удармаса болады .
Газға қаныққан мұнайдың сууы оның тұтқырлығының өсуі мен қанығу қысымының төмендеуіне әкеліп соғады
Қанығу
қысымын төмендетуге есептеу үшін ақпарат
жеткіліксіз болып табылады, сондықтан
тұтқырлығы сол формула бойынша 24
дейін салқындату кейін ішінара газдан
тазарған мұнай анықталады (1.71).
µs = 0,919
= 16,1 мПа
Полученная
расчетная вязкость 16,1 мПа
с
несколько завышена из-за неучета
сжимаемости нефти при давлении выше
давления насыщения Анықталған
қанығу
қысымы жоғары қысым кезінде мұнайды
қадағалаусыз үшін бағаламау, нәтижесінде
сметалық тұтқырлығы 16,1 мПа
с.
Мұнайдың жылусыйымдылығы
Мұнай жылусыйымдылығын [7] формула бойынша есептеуге болады , оңайлату үшін
Cp
=
,
(1.74)
Мұндағы,
н
–мұнай
тығыздығы,
кг/м³; t – температура,
.
Есеп
1.19. Олардың
тығыздығы (кг / м³)
болып,
В
-862,
для Д
-815
горизантына
тең болса,
20
Сосновский бөлінген майлардың
жылу
сыйымдылығын есептеу.
Шешімі.
По (1.74) В
горизонтына байланысты
Cp
=107,325 (496,8+20)/
=1889
Дж/(кг
К),
Д
горизонтына.
Cp
= 107,325(496,8+20)/
2-тарау
Көмірсутек жүйелер мен мұнайды газсыздандыруды фазалық есептеу
Мұнайды газсыздандыру, күрделі гидродинамикалық жағдайларда тұздардың бөлінуі, парафиннің кристалдануы: өндіру ұңғымаларын жинау жүйесінде қысымы мен температурасының фазалық өзгерістердің сүйемелдеуімен, үздіксіз өзгереді.
Осылайша, мұнайды газсыздандыруды есептеу процестері өндіруші ұңғымаларды жинау және дайындау үшін жүйелерді жобалау өзекті проблема болып табылады.
Мұнай және газ компоненттерінің құрамы
Сұйық фаза (мұнай) белгілі құрамымен дамыды,газ мұнай құрамын бөлу теңдеуге сәйкес есептелген болуы мүмкін дейінгі және одан кейінгі
, (2.1)
Мұндағы
- молярлық бөлігі i-інші мұнай газ
компонентін ерекшелеп;
,
-
молярлық бөлігі сәйкесінше і-інші
компонент және жекелеген мұнай
резервуар;
- молярлық бөлігі,
сәйкесінше
емес ұшпа су қоймасындағы қалдық, және
бөлінген мұнай,.
Для расчета состава пластовой (газонасыщенной) нефти по известному составу выделившегося газа,молярной массе сепарированной нефти и константом фазового равновесия можно использовать уравнение
Өндірілген газды белгілі құрамынан қоймасының (газ-қаныққан мұнай) құрамын есептеу үшін, бөлінген мұнай және тұрақты фаза тепе теңдігінде молярлық массасын пайдалануға болады
,
(2.2)
Мұндағы
–стандартты
жағдайдағы i-інші компоненттің фазалық
константасы (приложение
II)
Сепарацияланған
мұнайдың молярлық массасы белгілі болса
(2.2) орнына мынаны қолдануға болады
(2.3)
Мұндағы
стандартты жағдайдағы мұнайдың
динамикалық тұтқырлығы,мПа*с.
Бұл жағдайда қалдық молярлық фракциясы мына теңдеумен анықталады
,
(2.4)
мұнайдағы қалдықтың молярлық массасы
(2.5)
Мұндағы r- мұнайдағы ұшпа компоненттер саны.