25. Ұлттық дәстүрлеріңіздегі үйлену тойы мен той дастарқаны туралы эссе жазыңыздар.

26. Монологті I жақтан баяндаңыздар, Диалог құрыңыздар.

Менің бүгін туған күнім. Әпкем мен қарындакең дастарқан жайды. Дәмді тағамдар пісірді.

Әпкем мәңті мен палау дайындады. Ал, қарындасым көкөністерден түрлі салаттар

әзірледі. Алма мен алмұрт шырындарын

сатып алып, үстелге қойдық. Дастарқанға

тәтті тағамдардан кәмпит, торт және түр

кең дастарқан жайды. Дәмді тағамдар пісірді.

Әпкем мәңті мен палау дайындады. Ал,

қарындасым көкөністерден түрлі салаттар

әзірледі. Алма мен алмұрт шырындарын

сатып алып, үстелге қойдық. Дастарқанға

тәтті тағамдардан кәмпит, торт және түрлі

жеміс-жидектер қойылды.

V Кезеңдік бақылау жұмысы

Денің сау болу үшін салауатты өмір сүру керек. Салауатты өмір сүру неге байланысты?

Ел президентінің Қазақстан – 2050 жолдауында әрбір адамға өз денсаулығын сақтауға жауапкершілік жүктеледі. Аурулардың алдын алып, салауатты өмір салтын орнықтыру – мемлекеттің негізгі басымдылық саясаттарының бірі. Ұлттың саулығы әрбір адамның денсаулығын сақтап, нығайту және салауатты өмір салтын орнықтырумен анықталады.

Денің сау болсын десең мынандай негізгі ұстанымдарға сүйен.

Спортпен шұғылдану (күн ара жаттығу (аптасына үш рет);

Темекі шекпеу керек;

Алкогольдік ішімдік пен есірткіні қолданбау керек.

Дәстүрлі әдістер

Таңертеңгілік жаттығулар, жәй жүгіру немесе жылдам жүру, жүзу, сапарлар немесе ұзақ қыдыру, саяхат шегу, түрлі ойындар, велосипед және шаңғы, саяжайда белсенді демалу. Осы аталған құралдарды күнделікті және өмір бойы қолдануға болады.

Таңертеңгі ас- ботқалар, жемістер мен сүт өнімдерінен тұруы керек.

Таңертеңгі қара нан, жүгеріден, сұлыдан жасалған нанды жеу керек.

Дұрыс тамақтану денсаулыққа пайдалы:

• Түскі ас- дәрумендерге аса бай болу керек.

• Күріш сорпасы, жүгері, қарақұмық сорпаларын ішкен жөн.

• Түскі аста ет өнімдерін қолданған жөн.

• Кешкі ас- пісірілген құс етінен, балық етінен тұру керек.

• Кешкі астан кейін айран, сүт өнімдерін пайдаланған жөн.

Ақшаға төсек сатып алуға болады, бірақ ұйқыны алуға болмайды.Тамақ сатып алуға болады, бірақ тәбет сатып алуға болмайды. Дәрі сатып алуға болады, бірақ денсаулықты сатып алуға болмайды.Сондықтан әр адам өзінің денсаулығына көңіл бөліп,әрдайым салауатты өмір салтын ұстануы керек.

“Денсаулық баға жетпес асыл қазына”- деген қазақ халқы.

“Бірінші байлық- денсаулық”- деген халқымыз.

Тапсырма.

1. Мәтінге тақырып қойыңыз.

2. Мәтінге жоспар құрыңыз.

3. Мәтіннің негізгі мазмұнын қысқаша жазыңыз.

4. Мәтінге аннотация беріңіз.

5. Мәтіндегі етістіктерді теріп, олардың қай шақта тұрғанын анықтаңыз.

6. Мәтінге кластер құрыңыз.

7. Мәтіннің мазмұнын ашатын бірнеше сұрақ құрастырыңыз.

V Кезеңдік бақылау жұмысы

Тапсырма. Сөйлемдерді сөздіктің көмегімен қазақ тіліне аударыңыз. Сөйлемдерді Өткен шақтың барлық түріне аударыңыз.

1. После занаятия они пошли в библиотеку.

2. Они принесли сведения в деканат.

3. Документы он взял в канцелярии.

4. Моя мама после работы очень устала.

5. Поезд в Астану отправился вовремя.

6. Они воспитали хорошую дочь.

7. Мои друзья встретились в Сити центре.

8. Я перевел этот текст на казахский язык.

9. Они поверили мне.

10. Мы ждали его ровно час.

11. Это дело он доказал.

12. Об этом мы сообщили в деканат.

13. Мы поздравили наших преподавателей с праздником.

14. Мои родители работали в госслужбе.

15. Они вчера приехали из Астаны.

16. В этом году я закончу университет.

17. Они вместе учились в одной школе.

18. Этим летом мой друг был в Америке.

19. Мы познакомились в автобусе.

20. Мы знали об это очень хорошо.

21. Студенты готовились к первой сессии.

22. Это дело было поручено мне.

23. Первая пара закончилась в 3 часа.

24. Я хорошо понял новый материал.

25. Он эту песню посвятил маме.

26. Новые слова я обозначил в тексте.

27. Ветеранов награждали в актовом зале.

28. Документы приняли в деканате.

29. Это событие очень сильно повлияло на него.

30. Он хорошо знал этот материал

1-Қосымша

Сәлем – сөз басы

Грамматикалық минимум

Жіктеу есімдігі

Жедел өткен шақ

^ ^

Етістік + ды(ді) +

ты (ті)

................................................................

1

Мен кешір + ді + м Біз кешір + ді + к

Сен кешір + ді + ң Сендер кешір + ді + ң + дер

Сіз кешір + ді + ңіз Сіздер кешір + ді + ңіз + дер

Ол кешір + ді Олар кешір + ді

Мен айт + ты + м Біз айт + ты + қ

Сен айт + ты + ң Сендер айт + ты + ң + дар

Сіз айт + ты + ңыз Сіздер айт + ты + ңыз + дар

Ол айт + ты Олар айт + ты

Жедел өткен шақтың болымсыз түрі

Етістіктің түбірі + ма (-ме )

ба ( -бе) + ды (-ді) + жалғау

па ( -пе)

Мен үлгір + ме + ді + м Біз үлгір + ме + ді + к

Сен үлгір + ме + дің Сендер үлгір + ме + ді + ң + дер

Сіз үлгір + ме + ді + ңіз Сіздер үлгір + ме + ді + ңіз + дер

Ол үлгір + ме + ді Олар үлгір + ме + ді

Мен айт + па + ды + м Біз айт + па + ды + қ

Сен айт + па + ды + ң Сендер айт + па + ды + ң + дар

Сіз айт + па + ды + ңыз Сіздер айт + па + ды + ңыз + дар

Ол айт + па + ды Олар айт + па + ды

Мен жаз + ба + ды + м Біз жаз + ба + ды + қ

Сен жаз + ба + дың Сендер жаз + ба + ды + ң + дар

Сіз жаз + ба + ды + ңыз Сіздер жаз + ба + ды + ңыз + дар

Ол жаз + ба + ды Олар жаз + ба + ды

Сұраулық шылаулар

Ма/ме	Дауысты, р, л, у,й;	Оның әкесі дәрігер ме?
Ба/бе	Үнді: м, н, ң, ұяң -з;	Сен келесің бе?
Па/пе	Қатаң, в, г;	Келістік пе?

Бұйрық рай

Мен барайын /келейік	Біз барайық /келейік
Сен бар /кел	Сендер барыңдар /келіңдер
Сіз барыңыз /келіңіз	Сіздер барыңыздар /келіңіздер
Ол барсын / келсін	Олар барсын /келсін

Отан – отбасынан басталады

Грамматикалық минимум

Зат есім жіктеледі: жекеше 1. туыстық атаулар. Мысалы: І Мен немеремін, ұстазбын, Айгүлмін 2. мамандық атаулары. ІІ Сен немересің, ұстазсың, Айгүлсің 3. адамның есімі. Сіз немересіз, ұстазсыз, Айгүлсіз ІІІ Ол немере, ұстаз, Айгүл көпше І Біз немереміз, ұстазбыз, Айгүлміз ІІ Сендер немересіңдер, ұстазсыңдар, Айгүлсіңдер Сіздер немересіздер, ұстазсыздар, Айгүлсіздер ІІІ Олар немерелер, ұстаздар, Айгүлдер

Жіктік жалғау

Зат есімнің жіктелуі.