охрана труда МЕГА

6. Өртті құм не жапқыштармен сөндіру. Бұл заттар шағын өрттерді (жаңа жанып басталған заттарды) сөндіруге қолданылады. Құмды жанған жерге сеуіп немесе оны жапқышпен жабу керек. Бұл жағдайда жану зонасы ауадан оқшауланып, жалын басылып, жану процессі тоқталады. Жапқыштар киіз, асбест, брезент тағы басқа материал түрінде болады.

арыда көрсетілген отӨндірісте сөндіргіш заттардың ішінде су мен көбік ең бастысы болып есептеледі. Сондықтан олар өрт сөндіру тәжірибесінде кеңінен қолданылады.

Электр тоғының жұмысшы денесінен өткен кезде оған тигізетін әсері әр түрлі болады: термиялық (қыздыру), электролиздік, биологиялық, механикалық әсері. Бұл жағда оларда адам денесінің басты мүшелерінің (ми, жүрек, өкпе т.б.) жұмыс істеу әрекеті бұзылуы мүмкін . Термиялық әсері - денеден өткен тоқтың әсерінен нерв жүйесі, қан тамырлары, бұлшық еттер, сүйектер тағы басқа органдардың қызуынан және дененің кей жерлерінің күюінен тұрады. Электролиз әсері – электр тоғының қанды, тұз ерітінділерін және басқа органикалық сұйық заттарды ірітіп, бұзуымен байланысты болады. Биологиялық әсері - дегеніміз электр тоғының нерв жүйесіне әсерін тигізіп, дененің жанды ткандарын қоздырып, бұлшық еттерінің еріксіз дірілдеп, тартылуы болады. Бұл жағдайда жүрек пен өкпе еттері де тартылып, олардың жұмыс істеу әрекеті тоқталады. Механикалық әсері - бұл бұлшық еттер үзіліп, жыртылып, сүйектер сынып тағы басқадай жараланудан болады. Сонымен адам денесінен өткен электр тоғының әсерінен организмде әртүрлі ауыр бұзылыстар болып, адам қатты зақымданып, өлім қауіпі тууы мүмкін. Бұл көрсетілген электр тоғының организмге тигізетін әр түрлі әсерін біріктіріп негізгі екі топқа бөлуге болады: электр зақымдары (жарақаттары) және электр соққысы. Электр зақымдары дегеніміз дененің әр жерінде анық білінген жарақаттар, оларға жатады электр күйіктері, терінін терінің металлда- нуы, электр офтальмңясыофтальмиясы, механикалық зақымдар. Күйіктер денеден үлкен тоқ өткен жағдайда немесе тоқ өткіз- гішке тиіскенде электр дугасьінын дугасының әсерінен пайда болады. Терінің металлдануы электр дугасының әсерінен металл бал- қып, оның белшектері бөлшектері мен буы терінің астына кіруі мүмкін. Бұл жағдай пісіру жүмысыжұмысы, рубильникті щиттан ажырату, токтың қысқа түйықталу тұйықталу кезінде пайда болады. Злектр офтальмиясы деп электр дугасынын улотреңплгін сәуле- лерінін әсерінен көздің сыртқы шырышты ңабыгының қабынуын (ісінуін) айтады.Механикалық жарақаттар токтың әсерінен бұлшық еттерінің еріксіз қатты дірілдеп, тартылып, қысқаруынан болады. Бұл жағдайларда ет жыртылу, қан тамырлары үзілу, сүйек сыну, буындар орнынан шығу зақымдары пайда болады. Электр соққысы деп токтың әсерінен дене еттерінің қозып, дірілдеп, еріксіз тартылуын айтады. Бұл жағдайда анық көрінетін жарақаттар болмайды, тек барлық организм біртұтас зақымданады, оның жұмыс істеу әрекеті бұзылып, қан айналысу және дем алу процесстері тоқталуы мүмкін.

Машинажасау өндірісінде этоқтың шамалы кернеуі, тоқ өткізгіштердің жақсы электр изоляциясы болу, қоршаулар қою, блокировка орнату, сигнал беру жабдығы, тоқ өткізбейтін еден жасау, электр қондырғыларьшын қондырғыларының корпусын тоқ өтпейтін қылу, тоқ өтетін бөлшектерді адам тиісе алмайтындай етіп орнату, электр машиналарын аулақтан басқару, сақтық құралдарын орнату, ескерту плакаттарды пайдалану, қызметшінің мамандық дәрежесі істейтін жұмысына сай болу, қолданылатын электр қондырғыларының түрін дұрыс белгілеп алу, қорғаныш жержалғанысын орнату, қорғаныш нөлденуін орындау, қорғаныш ағытылу аспаптарын пайдалану, қорғану құралдарын қолдану тағы басқа шаралар.

шамалы кернеу деп 42 В де*ін тоқ кернеуін а«тады. Мунда* кернеу көбінесе қол электр саймандарында, жергілікті жа- рық жасау^а, тасымал шырақтарда тағы басқа қажеттерге қолданы- ладьт. Қауіптілігі жо^ары және өте үлкен белмелерде немесе дала- да болса бүлар Үшін кернеу 12 В аспау керек. Жүмыскерлер қол электр са”'макдарыі/.ен жиі және узаң уақыт қатыста (контакт ) бол-ғандьщтан, олар үшін аз кернеуді қолдану тоңпан заңымдану ңауіл тілігін едәуір төмендетеді.Пайдаланған әдебиеттер тізімі

1. [1] О.И. Хомутов, А.Г. Порошенко, А.А. Грибанов «Проектирование осветительных установок производственных помещений

2. Д.А. Аманбаев, З.М. Смағұлов, Ю.Д. Обухов «Өндірісте еңбек қорғау негіздері».».

3. .

19