- •Қазақ жерінің Ресей құрамына кіруінің алғышарттары
- •Кіші жүздің Ресей құрамына кіруі
- •Хvііі ғасырдың орта кезіндегі Қазақстанның саяси және экономикалық жағдайы
- •Абылай хандығы (1711-1781) (Әбілмансұр-Сабалақ)
- •1778 Жылы, 24-мамыр
- •Қазақтардың Пугачев басқарған 1773-1775 жылғы шаруалар соғысына қатысуы
- •Сырым Датұлы басқарған 1783-1797 жылдардағы Кіші жүз қазақтарының көтерілісі
- •1785 Жылғы 20-ға жуық ру өкілдері
- •Мәдениет
- •Қазақстанда хандық биліктің жойылуы
- •1837 – 1847 Жж. К. Қасымұлы басқарған көтеріліс. 10жыл.
- •1836-1838 Жж. Ішкі (Бөкей) ордасындағы шаруалар көтерілісі.
- •XIX ғ. Бірінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті.
- •XIX ғасырдың 1-ші жартысындағы қазақ әдебиеті.
- •1867Ж. Шілдеде бекітті.
- •1868Ж. Қазанда бекітті.
- •1864Ж. Шоқан Верныйда болды.
- •50Ге жуық.
- •Алтынсарин және Абай.
- •Өнер және музыка мәдениеті.
- •Ресей азаттық қозғалысының өкілдері Қазақстанда.
- •Хх ғ-ң басындағы өлкедегі жағдай.
- •Хх ғ-ң басындағы қазақ мәдениеті.
- •0,5 Млн.
- •1960-1970 Жж.
- •80 Пайыз
- •1996 Жылдың 30 қаңтарынан.
1837 – 1847 Жж. К. Қасымұлы басқарған көтеріліс. 10жыл.
Қоқан билеушісінің Саржанды өлтірген жылы – 1836жыл.
XIXғ. 20-30ж. Сыр бойына бекініс тұрғызған – Хиуа хандығы.
Кенесары көтерілісінің басты мақсаты – отарлауды тоқтату.
Қасымұлы көтерілісі – бүкіл Қазақстанды қамтыды.
Кенесары көзқарасына ықпал еткен адам - әкесі Қасым.
Кенесарының алғашқы қарсылығы – 1837ж(Ақтау бекінісіне).
Кенесары әскерінің Ақмола бекінісіне шабуылы – 1838ж. мамыр.
Кенесары көтерілісіне қатысқан аймақтар – Құсмұрын, Көкшетау, Қарқаралы.
Кенесары көтерілісіне қатысқан би – Жоламан Тіленшіұлы.
1841ж. Кенесары қоршаған Қоқан бекіністері – Созақ, Жаңақорған, Ақмешіт.1841ж.
Кенесары Ташкентке аттанды, алайда жорықтың тоқтау себебі –
сарбаздар арасында жұқпалы ауырудың таралуы.
Кенесарының хандық билікті қолға алған жылы – 1841ж.
Кенесары билер сотын жойып, оның орнына хандық сотты кіргізді.
Кенесары құрған хандық кеңестің Әбілқайыр хан кезіндегі ақсақалдар кеңесінен ерекшелігі –
билік хан қолында болды.
Опасыздық үшін беретін жаза - өлім.
1843ж. Кенесары көтерілісін жаншуға жіберілген – Лебедев отряды.
Лебедевтің жазаға тартылу себебі – дәрменсіздік көрсеткені үшін.
Кенесары қолдаған шаруашылық – егіншілік.
1844ж шілдеде Кенесарыға қарсы ұрыста мерт болған сұлтандар саны – 44 (Ахмет Жантөреұлының отряды).
1845ж. Кенесарының аулына келген елшілік – Долгов, Герн елшілігі.
Патша үкіметі мен Кенесары арасындағы келіссөздердің тоқтап қалу себебі – жазалаушылардың бассыздығының, Кенесары талаптарының орындалмауы.
Кенесары Сарарқадан бет алды – Ұлы жүзге.
Кенсарының өзіне ермеген белді тұлғалардың ауылын ойрандауы – Жетісудағы белді рулардың Ресейден көмек сұрауына себепші болды.
Кенесарыны оның Қоқан бектеріне қарсы күресін қолдаған батырлар –
Тайшыбек, Саурық, Сұрыншы.
Қырғыз манаптары Кнесарының Қоқан хандығына қарсы ұсынысын – жауапсыз қалдырды.
Кенесары көтерілісі кезіндегі патша – I Николай.
Кенесары 1847ж. қырғыз жеріне басып кіріп, Бішкекке жақын Майтөбе деген жерде жеңіліс тапты.
1836-1838 Жж. Ішкі (Бөкей) ордасындағы шаруалар көтерілісі.
Кіші жүз территориясы – 850 мың шақырым.
Бөкей ордасы Жайық пен Еділ аралығында.
Император I Павелдің жарлығымен Кіші жүз қазақтарының осы жерде көшіп-қонуы заңдастырылған уақыт – 1801ж.
Патша үкіметінің Кіші жүз руларының күресін біршама бәсеңдеткен – Жайық, Еділ арасында қоныстануға рұқсат беруі.
Жас құс деген жерде хан сарайы салынды.
1827ж. ұйымдастырылған 12 биден құралған Орда әкімшілігінің басты құрамды бөлігі –
хандық кеңес.
Көтеріліске себеп болған Жәңгір ханның өз қайын атасы Қарауылқожа Бабажанұлын Каспий теңізі өңірінде көшіп жүрген қазақ руларына билеуші етіп тағайындауы түрткі болды.
Исатайдың Орынбор генерал-губернаторының көрсетуі бойынша жала жабылып, сотқа тартылған жылы – 1823ж.
Ішкі Ордадағы көтеріліс бөлінді – үш кезеңге.
1837ж. 15-қазанда Теректіқұм деген жерде ауылы талқандалған Жәңгірдің сыбайласы –
Балқы Құдайбергенұлы.
1837ж. қазанда ханның резиденциясын қоршаған көтерілісшілер саны – екі мың.
700 жүз казак әскері, 400 жүзден астам хан жасақтарынан құрылған жазалаушылар Исатай қолына қарсы тұрды – 1837ж. қараша.
Исатай көтерілісін басуды тездеткен жағдай – Кенесары көтерілісінің Кіші жүз жерін шарпуы.
Исатайды ұстап берген адамға – 1000 сом тігілді.
Көтерілісшілер Гекке мен Жәңгірдің біріккен әскерімен Тастөбе деген жерде кездесті.
Исатай Ақбұлақ деген жердегі ақырғы шайқаста қайтыс болды – 1838ж.
Исатай көтерілісі бойынша сот жазалау ісін басқарған – Гекке.
Исатай көтерілісінен кейін Ішкі Ордадағы 1842ж. шаруалар көтерілісін басқарған –
Аббас Қошайұлы, Лаубай Мантайұлы.
М. Өтемісұлы өлтірілді – 1846ж.
XIX ғ. 50-жылдары қазақ шаруаларының патша үкіметінің отарлау саясатына қарсы күресі –
Ж. Нұрмағамбетұлы.
1843ж. Жанқожа құлатқан бекініс – Хиуа бекінісі.
1756ж. Жанқожа батыр Жаңа қаланы көтеріліс тірегіне айналдырды.
Райым(Қазалы) бекінісі салынды – 1847ж.
Жанқожа көтерілісі жаншылды – 1860ж.
XIX ғ. 50-жылдары Арал бойындағы көтерілістің жетекшісі – Есет Көтібарұлы.
Орынбор әкімшілігі Есетті ұстауды жүктеді – Арыстан Жантөринге.
1855ж. шілдеде Есет тобы қырып салған – Жантөрин тобын.
Есеттің Орынборға барып лажсыз патша билігін мойындаған уақыты – 1858ж.
1820ж. Хиуа ханы Мұхамед-Рақым 2000-ға жуық қазақ ауылын шауып кетті.
Қазақ шаруаларының Қоқан хандығына қарсы Тетек төре бастаған көтерілісі 1821ж. Болды (10 мың).
Балаларды Орта Азия базарларында құлдыққа сатты.
Қоқан езгісіне қарсы қазақ-қырғыз шаруаларының Әулиеата маңындағы көтерілісі 1858ж. болды.
1858ж. Қоқан ханы Хұдияр қазақ феодалдарын қабылдап – Ішінара жеңілдіктерге келісім берді.
1858ж. Қоқан езгісіне қарсы күрестің тарихи маңызы – Қоқан езгісінен құтулуға себепші болды.
Қазақстанның қытаймен саяси-экономикалық байланыстары.
1805-1806 жж. Ресей үкіметі осы елмен қатынасты ретке келтіруге ұмтылды – Қытаймен.
XIX ғасырдың басында Шыңжан мен Қазақстанда сауда байланыстарының ірі орталықтары –
Семей,Петропавл.
1805-1806ж. Ресей үкіметінің Пекинге жіберген елшілігі Ургадан қайтып оралуға мәжбүр болды –
Қытай.
XIX ғ. 1-ші жартысында Қаз.Қытай көпестерінің жиі сауда жасайтын орталықтарының бірі –
Бұқтырма.
XIX ғ. басынан Петропавл, Семей арқылы Қытайға баратын саудагерлерді қорғау жүктелді –
Қарулы казактарға.
Ресей үкіметінің Шыңжан базар жәрмеңкелерінде негізгі сатылатын тауарлары - өнеркәсіптік дайын бұйымдар.
Үлкен Тибетке дейін жетіп, Кашимирде болып, Ресейде кең таралып кеткен Кашимир шәлісін жеткізген грузин көпесі – Семен Мадатов.
Ресей мен қытайдың сауда байланыстарына кедергі жасаған –мемлекет аралық келісімдердің болмауы.
Қаз. Шекаралық бекіністері арқылы өтетін Қытай-Ресей сауда керуендеріне баж салығы көбейтілді - XIX ғ. 30-жылдары.
1811ж. Ресей үкіметі тілмәшінің Бұқтырмаға келудегі мақсаты – Қытаймен саудадағы Бұқтырманың мүмкіндігін анықтау.
XIX ғ. бірінші ширегінде Ресей үкіметінің Тибет пен Қазақстан арқылы байланыс жасауына үлкен үлес қосқан Сібір шекарасының бастығы – Глазенап.
Ұлы жүздің Ресейге қосылуы.
Қоқан мен Хиуаның 30-40 жылдардағы саяси ниеті Қазақстанның Оңтүстігі мен қырғыз жерінің Ресей иелігіне өтуін қаламады.
XIX ғ. 20-30 жылдары Азия комитеті құрылды.
1817ж. Сұлтан Сүйік Абылайұлының қарамағындағы Жалайыр руының 66 мың адамы Ресей құрамына алынды.
XIX ғ. Орта жүз бен Ұлы жүз аумағы жапсарында салынған Ресей әскери бекіністері –
Ақтау, Алатау, Қапал.
Ұлы жүздің оңтүстік аймақтарын билігінде ұстаған – Қоқан хандығы.
1853ж. Ресейдің қоластына қараған бекініс – Ақмешіт.
1825ж. Ресей билігін мойындаған Жетісудағы – Үйсін болысының қазақтары.
1847ж. салынған бекініс – Қапал.
Ұлы жүз қазақтарын басқару туралы Ресейлік пристав тағайындалған жыл – 1848.
Қаскелең өзені бойындағы Қоқан хандығының тірегі – Таушүбек бекінісі.
Таушүбек бекінісінің патша үкіметіне қан төгіссіз берілген жылы – 1851ж.шілде.
1853ж. Талғар өзенінің Ілеге құяр жерінен Іле бекінісін тұрғызған – Перемышельский отряды.
1854ж. көктемінде Перемышельский отряды Верный бекінісінің іргетасын көтерді.
Ұлы жүз приставы резиденциясының Қапалдан Верныйға орын ауыстырған жылы – 1855ж.
Сыра зауыты – 1858ж. салынды.
XIX ғ. 60ж. бекіністе Ш. Уәлиханов тұрды.
1859ж. Ұлы жүзде тұрғызылған бекініс – Қастек бекінісі.
1860ж. қазанда Алатау округінің билеушісі Калпаковскийдің Қоқан әскеріне соққы берген жері – Ұзынағаш(3 күндік соғыс).
Жетісудің Қоқан озбырлығынан құтылуына ықпал еткен Ұзынағаш түбіндегі жеңіс.
1860ж. Ресей әскеріне қарсы қоқандықтармен бірге шайқасқан – Кенесарыұлы Сыздық сұлтан.
XIX ғ. 50-ж. аяғы, 60-ж басында Орта Азия үшін талас болды – Ресей мен Англия арасында.
1864ж. Түркістан бекінісін алғанда орыс әскерін басқарған полковник – Черняев.
1865ж. орыс әскерлері басып алған қала – Ташкент.
Бұхар хандығы Түркістан генерал-губернаторлығының құрамына 1866ж. кірді.
Қазақстанның Ресейге қосылуы 150-жылға созылды.