- •«___» ________________ 2013 Ж.
- •Гуманитарлықжәнежаратылыстанупәндерікафедрасыныңотырысындаталқыланды
- •«___» ________________ 2013 Ж. Пәннің оқу бағдарламасы
- •Дәрістердің және семинар сабақтарының тақырыптық жоспары Модульдің атауы:Денсаулықты және қоршаған ортаны қорғау
- •Қоршаған орта және табиғи ресурстарды қорғау саласы бойынша заңдар
- •Қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалануды заңды түрде реттеуді талап ететін мемлекеттік басқару мәселелері
- •1.Ағзалар және олардың қоректенуі.
- •1.Биоценоз туралы түсінік.
- •1. Биоценоздің трофикалық құрылымы.
- •1. Биосфера тұжырымдамасының қалыптасуы. В.И. Вернадскийдің биосфера және ноосфера туралы ілімі. Компоненттері.
- •2. Тірі зат тұжырымдамасы.
- •3. В.И. Вернадскийдің негізгі биохимиялық заңдар
- •1. Тұрақты даму факторлары. Экологиялық фактор. Экономикалық фактор. Әлеуметтік фактор.
- •1. Қоршаған ортаға түсетін антропогендік салмақтың өркениет түрлерінің олардың олардың даму сатыларына байланысты жіктелуі.
- •1. Судың жалпы қасиеттері және кұрамы. Су ресурстарын пайдалану.
- •2.Суды тазарту әдістері.
- •3.Ауыл шаруашылығымен өнеркәсіптің қарқынды дамуына байланысты пайда болған экологиялық проблемалар.
- •4. Қоршаған ортаның физикалық биологиялық химиялық ластануы және олардың экологиялық генетикалық зардаптары.
- •1. Халық санының өсуі және оның сапалық көрсеткіштерінің өзгеру.
- •1. Ерекше қорғалатын табиғи территориялар.
- •2. Қызыл кітап және оның биологиялық әралуандылықты сақтаудағы рөлі
- •3. Экологиялық білім және экологиялық сауаттылықтың адамзаттың тұрақты дамуының қамтамасыз ететін рөлі.
- •01.09.12 Ж. № 1 Хаттамасы
- •1 Қазақстан Республикасының табиғи ортасын тұрақсыздандыру процесстері себептерімен салдары
- •2. Арал аймағының әлеуметтік-экологиялық проблемалары.
- •3. Қр территориясындағы Семей ядролық сынақ алаңы және өзге де полигондар
- •1.Қоршаған ортаның күйін бағалаудың әдістерімен критериялары.
- •1. Биологиялық алуан түрлілік конвенциясы
- •2. Шекарааралық биологиялық табиғи ресурстар
- •3.Орта Азияның шекарааралық табиғи ресурстары.
- •Конвенцияның негізгі ережелері
- •Қазақстан Республикасының негізгі міндеттемелері
- •Қазақстан Республикасындағы бұұ биологиялық сан алуандығы туралы Конвенциясының орындалуы
- •Шекарааралық Жайық өзені
- •14 Сабақ. Қалдықтарды өңдеу аспектілері.
- •1. Базель Конвенциясы
- •2. Қалдықсыз, және аз қалдық технологиялар.
- •3. Қазақстандағы әрекететуші және жабылған полигондар.
- •15 Сабақ. Атмосфераның ауа райы, ғарыштың, климаттың, озон қабатының шекарааралық қорғауы,
- •16 Сабақ. Флорамен , фаунаны қорғайтын шекарааралық мәселелерi.
- •17 Сабақ.Қазақстан республикасының шекарааралық мәселелерi.
- •1. Қазақстан, Ресей, Қытай: шекарааралық өзендердiң экологиялық мәселелерi.
- •2. Арал мәселесiнің жергілікті тұрғындардын генофондына, өсiмдiк және жануарға ықпалы. Олардың зардаптарын төмендету бойынша халықаралық шаралар.
- •3. Қазақстанмен Қытайдың арасындағы шекарааралық өзендердiң реттеуiндегi Шостің рөлі.
- •18 Сабақ. Дүниежүзілік мұхиттың ластанудан шекарааралық қорғауы.
- •1. Каспий теңізінің мұнаймен ластануы.
- •2. Дүниежұзілік мұхит халықаралық-құқықтың объекті ретінде.
- •3. 1972 Ж. Теңіздерді радияциялық қалдықтардан қорғайтын конвенция
- •19 Сабақ. Қазақстан Республикасының халықаралық ынтымақтастықтарға қатысуы.
- •1. Қазiргi заманның глобалдi экологиялық мәселелер шешiмiндегi Қазақстанның рөлi.
- •2. Қазақстан Республикасындағы Орхусс конвенциясы.
- •3. Қазақстан Республикасының халықаралық ұйымдардың жұмысына қатысуы.
- •20 Сабақ. Халықаралық табиғи ортаны қорғау ұйымдардың жұмысы.
- •1. Бұұ табиғи ортаны қорғау органдары.
- •2. Қоршаған орта бойынша бұұ (Юнеп ) бағдарламасы және оның халықаралық-құқықтық негізі.
- •3.Магатэның қызметiндегi қоршаған ортаны сақтау мәселелері.
- •01.09.12 Ж. № 1 Хаттамасы
- •6.1. Аудиторияға және аудиториядан тыс жұмыстарға арналған материалдар
- •6.2. Білімді бақылауға арналған материалдар
- •6.3. Дәріс сабақтары бойынша әдістемелік нұсқаулық
- •6.4. Семинар, соөж сабақтары бойынша және сөж тапсырмаларын орындау жөніндегі әдістемелік нұсқаулық
- •Экология және тұрақты даму пәні бойынша модулді сипаттауға арналған формуляр
1. Биологиялық алуан түрлілік конвенциясы
2. Шекарааралық биологиялық табиғи ресурстар
3.Орта Азияның шекарааралық табиғи ресурстары.
Биологиялық алуан түрлілік конвенциясы — биологиялық алуан түрлілікті сақтау жөніндегі халықаралық келісім. 1992 жылы 22 мамырда Найробиде өткен БҰҰ Қоршаған орта жөніндегі бағдарламасының конференциясында қабылданды. 1993 жылы Конвенцияға 168 мемлекет (оның ішінде Қазақстан Республикасы) қол қойды. Конвенцияға қол қоюшы мемлекеттер мынадай негізгі баптарды орындауға міндеттенді:
әрбір мемлекет өз ресурстарын табиғат қорғау саласындағы саясатының негізінде қолдана алады және іс-әрекеттері өзге мемлекеттер мен өңірлердің табиғатына зиян келтірмеуін қамтамасыз етуге жауапты;
биологиялық алуан түрлілікті сақтау және тұрақты әрі тиімді пайдалану мақсатында басқа да ортақ мүддесі болған жағдайда мүмкіндігіне байланысты бірігіп іс-әрекет жасайды;
биологиялық алуан түрліліктің құрамдарына, оны сақтауға және тұрақты әрі тиімді пайдалануға кері ықпал ететін немесе ықпал етуі мүмкін процестерге, оның зардаптарына тұрақты бақылау (мониторинг) жүргізіледі;
биологиялық алуан түрлілікті және оның құрамын анықтау, сақтау және тұрақты, тиімді пайдалану шараларын іске асыру мақсатында мамандарды оқыту және даярлау бағдарламаларын дайындайды және іске асырады, ғылыми-зерттеу жұмыстарына қолдау көрсетеді.
Қазақстан конвенцияға 1994 жылы ғана қосылды. Қазақстанның экожүйесі ерекше. Мемлекет аумағында өсетін өсімдіктің 500-ге жуық түріне жоғалып кету қаупі төніп тұр. Қазақстанда ұя тепкен құстардың 14 түрі жаһандық маңызы бар құстар болып табылады. Қазақстанда тіркелген омыртқалылардың 236 түрі Қызыл кітапқа енген. Республикада 2004-2015 жылдарға арналған Қазақстанның экологиялық қауіпсіздігі туралы концепцияция қабылданған. Биоалуан түрлілікті сақтап қалудың тиімді шарасы ерекше күзетілетін табиғи аумақтар құру болып табылады.
Қазақстанда оның аумағы 13,5 млн. гектарды немесе барлық аумақтың 4,9 пайызын құрайды. Экологиялық тепе-теңдікті сақтауға бұл жеткіліксіз. Әлемдік стандарт - 10 пайыз. Дамыту және орналастыру концепциясы бойынша ерекше күзетілетін табиғи аумақтарды 17,5 млн. гектарға дейін арттыру көзделген.
29 желтоқсан - Халықаралық биологиялық алуан түрлілік күні.
Конвенцияның негізгі ережелері
Конвенция өзара қарым-қатынастағы жақтар алдына үш негізгі мақсат қояды: 1. Биологиялық сан алуандықты тұрақты пайдалану; 2. Оның құрамдас бөліктерін тұрақты қолдану; 3. Генетикалық ресурстарды пайдалануға байланысты пайданы ақиқатты түрде және тең негізде алу.
Қазақстан Республикасының негізгі міндеттемелері
Биосаналуандықты сақтау бойынша жүзеге асыру жоспарын және ұлттық стратегиясын құру;
Жоспар шараларын қаржымен қамтамасыздандыру;
Қорғау үшін обьектілерді анықтау;
Шаруашылықтың әсерінен биосаналуандыққа қауіпті бағалау;
Биосаналуандығының ахуалына мониторинг өткізу, проблема бойынша мәліметтер банкін құру;
Генетикалық модифицирленген ағзаларды бақылау;
Сирек және жоғалып жатқан түрлерді қорғауды, заңды түрде бекіту;
Жоғалып жатқан түрлерді қайта көбейту бойынша шараларды жүзеге асыру;
Тұрақты қолдану бойынша шаралар қабылдау;
Биологиялық сан алуандық қоспалары;
Экологиялық білімді дамыту;
Ағарту және тәрбие;
Биосаналуандығы мүдделерін есептеу бойынша мәліметтерді жинау;
Шаруашылық жобаларды жоспарлау және жүзеге асыру бойынша жұмыстар жүргізу.