словарь

искривление қисаю

исследование зерттеу, тексеру, қарап көру

истеричный истериялы, истериясы бар истерия, син:

истериялы невроз

истерия бар истерия, син: истериялы невроз

истощение 1. арықтау, әлсіреу, титықтау, азу, азып кету,

жүдеп кету; 2. таусылу

исхудание жүдеу, жүдеп кету, арықтау

Й

йод йод ( химиялық элемент)

К

кадык жұтқыншақ ( көмекей шодыры, «Адам алмасы»)

кал нәжіс, үлкен дәрет, фекалий

калий калимй (К) (химиялық элемент аты)

калорийность калориялылық

кальций кальций (Са) (химиялық элемент)

камень тас, калькулез, конкремент

- желчного пузыря өт қалта тасы, өт қалта калкулезі

- зубной тіс тасы

- печени бауыр тасы

- почки бүйрек тасы

капельница тамызғы

капилляр капилляр 1. қылтамыр, 2. қылтүтік

капсула қаптама қабы, капсула

карантин карантин ( жұқпалы аурулар тарап кетпеу үшін

жүргізілетін медициналық, санитариялық және

әкімшілік шаралар кешені)

кариес кариес, тіс, жегі

кашель жөтел

влажный кашель қақырықты жөтел

сухой кашель құрғақ жөтел

кислород оттегі (оттек)

кислотность қышқылдық, қышқылдылық

киста киста, жылауық

кисть қол, қол ұшы

кишечник ішектер, ішек

кишка ішек

двенадцатиперстная кишка ұлтабар

нисходящая ободочная кишка төменгі тоқ ішек (төменге бағытталған тоқ ішек)

подвздошная кишка мықын ішек

подвижная слепая кишка жылжымалы бүйен

поперечная ободочная кишка көлденең тоқ ішек, тік ішек, ректум

слепая кишка бүйен

спастическая толстая түйілген тоқ ішек

средняя кишка орталық ішек

толстая кишка жуан ішек ( тоқ ішек)

тонкая кишка жіңішке ішек (ащы ішек)

тощая кишка аш ішек

клапан қақпақша

аорты қолқа қақпақшасы

венозный вена қақпақшасы

- вдоха демді ішке жіберу қақпақшасы

- выдоха демді сыртқа шығару қақпақшасы

- двустворчатый қосжармалы қақпақша

- искусственный жасанды қақпақша

- сердца, искусственный жүректің жасанды қақпақшасы

клетка жасуша

клетчатка талшық 1. өсімдік жасушаларының

қабыршығын құрайды – целлюлоза; 2. жан-

жануардың дәнекертінің құрайды – тін,шел,

шелмай

клизма клизма ( тоқ ішекке анус (тышар) арқылы емдік

немесе диагностикалық мақсатпен сүйыктық

жіберу.

ключица бұғана

кожа тері (сі)

колено тізе, буын, иін

кома кома ( орталық нерв жүйе функцияларының

ауыр дәрежеде бұзылуынан адамның ес түсінен

толық айрылып сыртқы тітіркендіргіштерге

жауап реакциясының толық жойылуы

компресс компресс ( емдеу мақсатпен денеге қойылатын

мақтадан, дәкеден немесе матадан жасалған көп

қабатты таңғыш)

конечность аяқ, қол

контузия контузия, соғылу

копчик құйымшақ

кора қабық, қыртыс

- большого мозга мидың қыртысы

- головного мозга мидың қыртысы

- затылочная шүйделік ми қыртысы

- зрительная мидың көру қыртысы

- мозга, слуховая мидың есту қыртысы

- мозжечка мишық қыртысы

- теменная мидың шекелік қыртысы

- хрусталика көз бұршағының қабығы, қарақтың

(шөжекейдің) қабығы

корень түп, негіз, түбір, тамыр

- зуба тістің түбірі

корка қабыршақ, қабық

кормление тамақтандыру, коректендіру, тамақ беру

- грудного ребенка емшектегі баланы еркін тамақтандыру

- искусственное жасанды тамақтандыру

корь қызылша

косоглазие қылидық, қыли көзделік

косолапость маймақтық

косорукость қисық қолдылық

кости сүйектер

- верхней конечности қол сүйектері

- грудной клетки көкірек сүйектері

- запястья білезіктік ( алақан қоспасының ) сүйектері

- лица бет сүйектері

- нижней конечности аяқ сүйектері

- плюсневые табан сүйектері, аяқ басының сүйектері

- предплюсны табан қоспасының сүйектері

костно-хрящевой сүйек-шеміршекті

костный сүйектік (сүйекке қатысты)

краснуха қызамық

крестец сегізкөз

кривоногий қисық аяқ

кровеносный қан жүретін

кровоизлияние қан құйылу

кровоподтек қанталау

кровопотеря қансырау

кровопускание қан жіберу, қан алу

кровоснабжение қанмен қамтамасыз етілу (ағзаға не мүшеге

артериялық қанның келуі)

кровотечение қан кету, қанау, қан ағу

кровь қан

Л

лейкоцит лейкоцит (ядросы бар қан бөлшегі)

лечение ем, емдеу, емделу

легкие екі өкпе, өкпе

лицо бет, жүз, шырай, өң, әлпет

лишай теміреткі

лоб маңдай

лобок қасаға

М

макушка төбе

матка жатыр

мениск мениск 1. линза, оптикалық әйнек; 2 темір

буынындағы шеміршек сына

миокард миокард (жүректің бұлшықеті)

мозг ми

мозжечок мишық

мозоль 1. күс, мүйізгек; 2. қажалу

моча несеп, зәр, кіші дәрет

мочевина зәр нәрі, несеп нәрі

-крови қанның зәр нәрі, қандығы несеп нәрі

мочеточник зәрағар, несепағар

мошонка ұма, енқалта

мускулатура бұлшықеттері

мышца бұлшықет

Н

набухание ісіну

нагноение іріңдеу

нагрев қызу, жылу

нагрузка жүктеме, ауырлық

надавливание басу

надзор қадағалау

надколенник тізе тобығы, тізетобық

надкостница сүйек қабы

надлом 1. шытынау; 2. жарық (шытынаған жер); 3.

жарым көңіл, сынық көңіл

надрез 1. тілу, кесу; 2. тілік

надрыв 1. жырту, тесу; 2. жыртық, жыртық жер

кішкентай егеу

наконечник ұш, ұштық

накопление 1. қор, жинақ; 2. жинау, қорлану, жиналу

изотоп жиналу

налет қақ, өңез

наложение таңу, салу, бастыру, қоңдыру, тартқызу,

беттестіру

нарост бұлтық, өсінді, шор

наружный сыртқы

нарушение бұзу, бұзылу, бұзылыс

насморк мұрын біту, мұрын бітелеу, ринит

натощак аш қарынға

натяжение 1. керу, тартылу, созу; 2. өң біту, жетілу

нежизнеспособный өмір сүре алмайтын, тіршілік ете алмайтын

незрячий соқыр, зағип, көрмейтін

неизлечимость жазылмайтындық

нерв нерв

нога аяқ

ноготь тырнақ

ноздри танау

нос мұрын

О

обморожение үсу, домбығу, үсік

обморок талма, талу, талып қалу, синкоп

оболочка қабық, қабықша

обоняние иіс сезімі, иіс түйсігі

оборот айналым

одышка ентікпе, ентігу

ожирение семіру, майлану, май басу, семіздік

ожог күю, күйіп қалу, күйік

озноб қалтырау

опухоль ісік, неоплазма, жаңа өспе

опухший іскен, ісіп кеткен

опущение түсу, төмен түсу, птоз, салбырап кету

опьянение масаю, мас болу, мастық

орган 1. ағза, мүше; 2. ұйым, мекеме, орган

осанка мүсінділік, мүсіндемесі, дене бітімі (дене

мүсіні туралы)

осложнение асқыну, ушығу

отек ісіну

отложение 1. бөліну, бөлініп шығу; 2. шөгінді;

қабаттану, қыртыстану

П

палец 1. саусақ (қолда); 2. башпай, бақай (аяқта)

паралич сал, паралич (ерікті қимылдың толық

жоғалуы)

переваривание қорыту

перевозбуждение шамадан артық қозу, артық қозып кету

перевязка таңу, орау, байлау, бунап байлау

перегиб бүгілген жер, бүгіліс

перелом сыну, сынық

переохлажнение қатты тоңу, мұздау, суық өтіп кету

перепонка жарғақ

пересадка жапсыру, ауыстырып отырғызу, жамау

переутомление зорығу, қажу

печень бауыр

- печеночно-двенадцатиперстный бауыр- ұлтабарлық

- печеночно-желудочный бауыр-асқазандық, бауыр-қарындық

- печеночно-кишечный бауыр- ішектік

- печеночно-легочный бауыр - өкпелік

- печеночно-мозговой бауыр- милық

- печеночно-поджелудочный бауыр- ұйқыбездік

- печеночно-портальный бауыр- қақпалық

- печеночно-почечный бауыр-бүйректік

- печеночно-пузырный бауыр- өт қалталық

- печеночно- селезеночный бауыр- талақтық

- печеночный бауырлық (бауырға қатысты)

пищеварение асқорту

пищеварительный асқортқыш,.ас қорытатын

пищевод өңеш

плечо иін, иық

плод 1. іштегі нәресте, ұрық; 2. жеміс

плоскостопие май табан, жалпақ табандық, платиподия

повреждение 1. бүлініс, бүліну; 2. зақым, жарақат

подвздошно- бедренный мықын- сан(дық)

подвздошно- копчиковый мықын- құйымшақ (тық)

подвздошно- крестцовый мықын- сегізкөз(дік)

подвздошно- паховый мықын- шап(тық)

подвздошно- поясничный мықын- бел(дік)

подвздошно- реберный мықын- қабырға (лық)

подвздошно- слепокишечный мықын- бүйен(дік)

подвздошный мықын(дық) ( мықынға қатысты)

подвисочный самай асты (лық)

подвывих буынның жартылай таюы

подглазничный суборбиталық, ( көз ұясының астына

қатысты)

поджелудочно- двенадцатиперстный ұйқы без- ұлтабарлық

подключично- позвоночный бұғана- омыртқалық

подключичный бұғана асты, (бұғана астына қатысты)

подкожный тері асты(лық)

пдкорковый ми қыртыс(ы) асты(лық)

подложечный эпигастрий, қарын үсті

подлопаточный жауырын асты

подмывание шаю, жуу, астын жуу

подмышечный қолтық ( қолтыққа қатысты)

подмышка қолтық

подногтевой тырнақ асты

подошва табан

подпеченочный бауыр асты(лық)

подпупочный кіндік асты(лық)

подреберье қабырға асты

подслизистый сілемейлі қабық астының

подсухожильный сіңір астылық, сіңір астының

подчелюстной жақ сүйек асты(лық)

подъязычно-глоточный тіласты- жүткіншақтық

подъязычно- нижнечелюстной тіласты- төменгі жақсүйектік

подъязычн-язычный тіласты- тіл(дік)

подъязычный тіласты(лық)

позвонок омыртқа

покраснение қызару, сәл қызару

пол жыныс

полость қуыс

полушарие жартышар

понос іш өту, диарея, тышқақ

порок кемістік, ақау

пот тер

почка 1. бүйрек; 2. бүршік

предплечье білек

простуда суық тию

пульс тамыр соғуы, пульс

пуповина кіндік бау

пупок кіндік

Р

ранение жарақаттану

расстройство бұзылу, бұзылыс

- желудка асқазанның бұзылуы

- кишечника ішек жұмысының бұзылуы

- менструального цикла етеккір келуінің бұзылуы, етеккір бұзылысы

рвота құсу

ребро қабырға

рецептор рецептор, қабылдағыш

реберно-ключичный қабырға- бұғаналық

реберно- лопаточный қабырға – жауырындық

реберно- позвоночный қабырға – омыртқалық

реберный қабырғалық

ритм ырғақ, ритм

рог мүйіз

роговица мөлдір қабық

родничок еңбек

роды туу, босану

рожа тілме (тері ауруы)

рожавшая бала туған

рост 1. бой, бойы; 2. өсім, өсу

рот ауыз

рубец 1. тыртық; 2. жалбыршақ қарын

рука қол, қол ұшы

С

связка жалғама, байлам

сгибание бүгі, ию, бүгілу, иілу

селезенка талақ, көкбауыр

сердце жүрек

сетчатка торлы қабық, ретина

синяк көгерген жер

система жүйе

скелет қаңқа

склероз склероз, беріштену

слеза көзжас, көздің жасы, жас

слепота соқырлық, зағиптық, көрмеу

слизистый 1. сілемейлі (жан-жануарда, адамда); 2.

шырышты (өсімдікте)

слух есту, есту қабілеті

слюна түкірік, сілекей

сон ұйқы

сосок емшек ұшы, үрпі, емізік

спазм спазм, жиырылу, түйілу

спайка жабыспа

спина арқа

сустав буын

сухожилие сіңір, тарамыс

Т

талия бел; ойыс

тело дене, зат

темя төбе

тошнота жүрегі айналу, лоблу

травма жарақат, травма

тракт тракт, жол

- желудочно-кишечный асқазан ішек жолдары

труба 1. түтік; 2. құбыр

У

узел ганглион, түйін

укус шағу, тістеу, қабу

ухо құлақ

ушиб соғып алу, соғылған жер

ушивание тігу

Ф

фаланга 1. саусақ, башпай, фаланга; 2. бүйі

фурункул фурункул, шиқан, сыздауық

Х

хвост құйрық

холера тырысқақ

хорда желі, хорда

хрипота қарлығу

хрящ шеміршек

Ц

цикл оралым, цикл

цирроз цирроз, беріш (ұлпалы ағзаны фиброзды тін

басып (өсіп) кетуі)

цистит цистит (қуықтың қабынуы)

Ч

челюсть жақ, жақсүйек

череп бас сүйек (бас)

чувство сезім, сезу

Ш

шок соққы, шок, ауыр соққы

шпора 1. сүйек өсіндісі, сүйек сүйелі; 2. тепкі

шрам тыртық

шунт шунт (ұштастыру)

Э

эмбрион эмбрион, ұрық

эмоция эмоция, сезім билеу, сезім билеушілік

эхо жаңғырық

Я

ягодицы бөксе

яд у

язва ойық жара, жара

язык тіл

яичко ен, атабез, аталық ұрық безі

яичник аналық без, анабез

яйцеклетка ұрық жасуша

ячмень теріскен