1. нәруыздық құрылымдардың табиғатын жоғалтуы

2. МАТ белсенділенуі

3. жасушаның тектік құралының зақымдануы

4. цитохромоксидазаның қоршалуы

5. Жасуша мембраналарының фосфолипидтері құрылымының бұзылуы

3. Жасушаның созылмалы зақымдануының апаттық сатысында байқалады (3)

1. аман қалған құрылымдар қызметінің жоғарылауы

2. жасушаның тектік құралының белсенділенуі

3. жасуша құрылымдарының гипертрофиясы және гиперплазиясы

4. РНҚ, нәруыздар және АҮФ түзілуінің тұрақтануы

5. түзілулік үрдістердің белсенділенуі

6. жасушаның дистрофиясы

7. жасуша өлуі

4. Жасушаның апоптозы (3)

1. қабынулық әсерленіспен қабаттасады

2. жасушалық дистрофияның салдары болады

3. жасушаның бағдарланған өлімі

4. апоптоздық «денешіктердің» фагоцитозы

5. кариолизис

6. жасушаның ісінуі

7. хроматині бар жасушалық бөлшектердің түзілуі

5. Жасуша зақымдануының патогенезінде маңызы бар (4)

1. жасушада өтетін үрдістердің қажыммен қамтамасыз етілуінің бұзылуы

2. жасушаның мембраналық құралы және ферменттік жүйелерінің зақымдануы

3. жасушада иондар және сұйықтың тепе-теңсіздігі

4. жасушаның тектік бағдарламасының немесе оның жүзеге асырылуы тетіктерінің бұзылуы

5. жасушаішілік құрылымдардың гипертрофиясы және гиперплазиясы

6. МАТ шектен тыс белсенділенуі туындатады (4)

1. жасуша мембраналарының липопротеидтік кешендерінің конформациялық өзгерістерін

2. нәруыздардың сульфгидрилдік топтарының әсерсізденуін

3. тотығулық фосфорлану үрдістерінің тежелуін

4. натрий-кальцийлік трансмембраналық алмасу тетіктері белсенділігінің төмендеуін

5. мембранамен байланысқан қабылдағыштар қызметінің белсенділенуін

7. МАТ белсенділенеді (4)

1. стрессте

2. Д гипервитаминозында

3. иондайтын радиацияның әсерінде

4. каталаза, пероксидаза белсенділігі жоғарылағанда

5. Е гиповитаминозы кезінде

8. Патогенездің көрсетілмеген тізбегі:

Мембраналардың зақымдануы® иондық тепе-теңсіздік ® жасушада … ?.... иондарының көбеюі® мембраналық фосфолипазалардың белсенділенуі, тотығулық фосфорлануыдң ажырауы.

1. калций

2. натрий

3. калий

4. магний

5. сутегі

9. Жасуша ісінуі патогенезінде маңызы бар (3)

1. Na/К - АҮФ-аза белсенділігінің төмендеуі

2. жасушаішілік осмостық қысым төмендеуі

3. МАТ күшеюі

4. цитозолдық нәруыздар гидрофилдігінің жоғарылауының

5. Са² - АТФ-аза белсенділігінің жоғарылауының

10. Жасушада калций көбеюінің салдарлары (4)

1. мембраналық фосфолипазалар, калций тәуелді протеазалардың белсенділенуі

2. митохондрийларда тотығу және фосфорланудың ажырауы

3. миофибрилдердің тұрақты жиырылуы

4. адренореактивтіліктің жоғарылауы

5. адренореактивтіліктің төмендеуі

6. бос калмодулин мөлшерінің көбеюі

11. Жалпы адаптациялық синдром сатыларының бірізділігі

1. төзімділік – қалжырау – үрей

2. үрей – төзімділік – қалжырау

3. төзімділік – үрей – қалжырау

4. үрей - қалжырау -төзімділік

12. Стресс-шектейтін жүйеге жатады (4)

1. симпатикалық-адреналдық жүйе

2. ГАМК-ергиялық жұйе

3. антиоксиданттық жүйе

4. апыйын-ергиялық жүйе

5. серотонин-ергиялық жүйе

13. Жалпы адаптациялық синдромның соққы кезеңіне тән (4)

1. гипотензия

2. гипотермия

3. гипертензия

4. гипогликемия

5. адинамия

14 . Жалпы адаптациялық синдромның төзімділік сатысына тән (3)

1. бүйрек үсті безі қыртысының гиперплазиясы

2. қанда АКТГ деңгейінің төмендеуі

3. қанда глюкокортикоидтардың төмен деңгейі

4. глюконеогенездің күшеюі

5. глюкокортикоидтар сөлденісінің жоғарылауы

15.Ұзақ стрестің аса тән салдарлары (4)

1. бүйрек үсті бездері қыртыс қабатының гипо- және дистрофиясы

2. иммунитеттің гуморалдық және жасушалық буындарының тежелуі

3. асқазан және ішектің шырышты қабығының жалақ жарасы

4. аденогипофиздің гипертрофиясы

5. артериялық гипертензия

16. Жарақаттық сілейме патогенезінің негізгі тізбегі (2)

1. гиповолемия

2. ауырулық тітіркену

3. жүректің жиырылғыштық қызметінің төмендеуі

4. бауыр қызметінің бұзылуы

5. уыттану

6. аллергиялық серпілістің анафилаксиялық түрі

17. Кома кезінде ОЖЖ қызметі бұзылыстары дамуының бірізділігі

1. психикалық мазасыздану, сана-сезімнің шатасуы, ессіздену,

сана-сезімнің терең жоғалуы

2. сана-сезімнің терең жоғалуы, ессіздену, сана-сезімнің шатасуы, психикалық мазасыздану

3. сана-сезімнің шатасуы, сана-сезімнің терең жоғалуы, ессіздену, психикалық мазасыздану

4. психикалық мазасыздану, ессіздену, сана-сезімнің шатасуы, сана-сезімнің терең жоғалуы

5. сана-сезімнің терең жоғалуы, сана-сезімнің шатасуы, ессіздену, психикалық мазасыздану

Демонстрациялық материал: тақырыптың мультимедиялық көрсетілімі, ситуациялық есептер, тест тапсырмалары, глоссарий.

ӘДЕБИЕТТЕР

Негізгі

1. Ә.Н.Нұрмұхамбетұлы. Клиникалық патофизиология.-Алматы; «Эверо», 2010.-С.60-79.

2. Ә.Нұрмұхамбетұлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 80-89, 115-130.

3. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник для вузов. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2010. - С.145-230

4. Патофизиология// Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д. Уразовой О.И.– Москва: Изд-во ГЭОТАР, 2012., том 3, С.145-230

5. Патофизиология. Основные понятия. // под ред А.В. Ефремова. – Москва: ГЭОТАР-Медиа. – 2008. – С. 22-23, 45-47, 73-76

6. Патофизиология. Учебник для студ. Стом.факультетов/ А.И. Воложин, Г.В. Порядин.-Изд-во «Академия», 2007. – Т. С. 59-93, Т.3. – С 281-299

Қосымша

7. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С. 33-41,230-232.

8. .Зайчик А.Ш. ,Чурилов Л.П.Общая патофизиология. Учебник для медицинских ВУЗов.Том 1, Санкт-Петербург, 2005, С. 110-192, 490-551

БАҚЫЛАУ

• Тапсырмалардың орындалуын тексеру

№ 3 тақырып: КӨМІРСУ АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛЫСТАРЫ

Сабақтың мақсаты:

• тақырып материалдарын өздігінен оқып өзін өзі дамыту құзыреттілігін қалыптастыру

• алған білімін ситуациялық есептер шығарғанда қолдану машығын қалыптастыру

• Әдебиет көздерімен және internet сайттарымен жұмыс жасау дағдысын қалыптастыру

Тапсырмалар:

1. Тақырыпты негізгі сұрақтар бойынша меңгеру:

• Көмірсулардың қорытылуы мен сіңірілуінің бұзылыстары. Бауырда гликогеннің түзілуі және ыдырауының бұзылуы. Гликогеноздар туралы түсінік.

• Көмірсудың аралық алмасуының бұзылуы (гиперлактацидемия, гиперпируватацидемия), патогенезі. Гипогликемия, себептері. Гипогликемиялық команың патогенезі.

• Гипергликемия, түрлері, даму тетіктері. Инсулиннің ұйқыбездік және ұйқыбезінен тыс жеткіліксіздігі, даму тетіктері.

• Қантты диабеттің I және II түрінің этиологиясы мен патогенезі

• Диабеттік синдромның патогенезі. Диабеттік команың патогенезі.

• Қантты диабеттің асқынулары. Макро және микроангиопатиялар

• Қантты диабет кезінде ауыз қуысының өзгерістері.

2. Глоссарийді жатқа білу

3. Ситуациялық есептер шешу

4. Тест тапсырмаларын орындау

СӨЖ-ді орындаудың түрі:

• материалды өзбетінше оқып-үйрену, есептер шығару, тестілеу

Орындаудың нышандары:

• есептер бойынша қорытынды, тест тапсырмаларының жауаптары

СӨЖ-ді тапсыру мерзімдері

Семестр ішінде

СӨЖ-ын бағалау нышандарын «СӨЖ бағалау критерийлері» бөлімінен қараңыз