Вопрос №36 Дзеепрыслоуе, яго утварэнне и ужыванне.

Дзеепрыслоуе – гэта нязменная форма дзеяслова, якая абазначае дадатковае дзеянне пры галоуным, выражаным дзеясловам-выказникам.

Утварэнне дзеепрыслоуяу: Дзеепрыслоуи незакончанага трывання утвараюцца ад асновы цяперашняга часу дзеясловау 1 спражэння пры дапамозе суфиксау учы (ючы) и дзеясловау 2 спражэння пры дапамозе суфиксау ачы (ячы). Дзеепрыслоуи закончанага трывання утвараюцца ад асновы неазначальнай формы (або прошлага часу) пры дапамозе суфиксау ушы (пасля галосных) и шы (пасля зычных). Ад дзеясловау незакончанага трывання утвараюцца дзеепрыслоуи незакончанага трывання. Дзеепрыслоуи закончанага трывання утвараюцца ад дзеясловау закончанага трывання.

Вопрос №37 Словазлучэнне. Виды сувязи слоу у словазлучэнни.

Словазлучэнне – гэта сэнсава-граматычнае адзинства, утворанае на аснове палпарадкавальнай сувязи двух ци некальеих самастойных слоу.

Виды сувязи слоу у словазлучэнни: 1) дапасаванне – гэта таки вид сувязи, кали залежнае слова ставицца у тым жа родзе, лику, склоне, або у лику и склоне, або тольки у склоне,, што и галоунае, 2) кираванне – гэта таки вид сувязи, кали залежнае слова ужываецца у форме ускоснага склону, якога патрабуе лексика-граматычнае значэнне галоунага и сэнс залежнага слова, 3) прымыканне – гэта таки вид синтаксичнай сувязи, пры якой залежнае слова связваецца з галоуным паводле сэнсу.

Вопрос №39 Сказ. Тыпы сказау па мэце выказвання, паводле будовы.

Сказ – гэта граматычна и интанацыйна аформленая адзинка моуных зносин, у якой фармируецца и выражаецца пэуная думка.

Тыпы сказау па мэце выказвання: 1) апавядальныя – паведамляецца пра факты рэчаиснасци, зъявы, паняцци, падзеи, прыметы, наяунасць, або адсутнасць чаго-небудзь, 2) пытальныя – заключаюць у сабе пытанне, часта ужываюцца у гутарковай мове з мэтай атрымаць у субяседника якую-небудзь инфармацыю, пацверджанне або непацверджанне выказанай думки., 3) уласна-пытальныя – прадугледжваюць дадатны, ци адмоуны адказ на пытанне або инфармацыю ад субяседника, 4) пытальна-рытарычныя – не патрабуюць адказу, у пытальнай форме сцвярджаюць, або адмауляюць штосьци, 5) пытальна-пабуджальныя – сказы у форме пытання, якия вырвжаюць пабуджэнне да лзеяння, просьбу, 6) кличныя – апавядальныя, пабуджальныя, пытальныя сказы, кали им надаецца узмоцненае адценне экспрэсиунасци и кличная интанацыя.

Вопрос № 40 Просты сказ

Просты сказ складаецца з адной граматычнай асновы, якая можа быць двухсастауная (ёсць дзейник и выказник) ци аднасастауная (ёсць ци дзейник, ци выказник), напрыклад: З буйных лип i бяроз листы валяцца. Дорога дорога. Дрыжиць,млее у далечыни блакитная смуга . Сказы, у яких ёсць хоць бы адзин даданы член, называюцца

развитыми, а сказы, якия складаюцца тольки з галоуных членау,— неразвитыми. Сказы бываюць поуными и няпоуными. Мадэль простага сказа – галоуныя члены (дзейник, выказник) даданыя ( азначэнне, дапауненне и акаличнасць)

Вопрос №41

Складана злучаны сказ, у яким часки раунапрауныя, злачаны злучальнай сувяззю. Прыклад: Пасля поудня моцна прыгрэла сонца, и з дрэу закапала снегавая вада. Памиж частками на письме найчастей ставицца коска. Коска не ставицца кали у сказе ёсць агульны член яки аднолькава адносицца да абедзьвух яго частак: У хвойных лясах густа рос верас и зелянеу ягадник. Кали частки сказа развитыя и маюць свае знаки прыпынку то памиж ими ставицца кропка з коскай.Кали другая часка сказа паказвае выник, супрацьпастауленне, хуткую змену падзей, ставицца працяжник.