Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Русско-Латинский Словарь.Podosinov

.pdf
Скачиваний:
150
Добавлен:
18.04.2015
Размер:
715.29 Кб
Скачать

УДК 811.161.1(038)

ББК 81.2Рус-4

П44

 

Подосинов А.А.

 

 

 

П44

Русско-латинский словарь

[Электронный

ресурс]

/

 

А.В. Подосинов, А.М. Белов.

– 5-е изд.,

стер.

 

М. : ФЛИНТА, 2011. – 368 с.

 

 

 

ISBN 978-5-89349-259-0

В словарь вошли понятия не только античной и средневековой латыни, но и Нового времени и современности. Поэтому он будет интересен и тем, кто изучает язык Цезаря и Цицерона, Петрарки и Фомы Аквинского, и тем, кто пытается создавать свои латинские тексты.

Для гимназистов, студентов вузов, изучающих латинский язык, для лингвистов и всех интересующихся древними и современными языками.

УДК 811.161.1(038)

ББК 81.2Рус-4

ISBN 978-5-89349-259-0 © Издательство «ФЛИНТА», 2011

— 3 —

ÀÄ

 

 

а (союз) sed; at; ast; autem; vero; et; а если sin; а именно scilicet; utpote; nam; а также atque; nec-

non; neque

абажур luminis (lampadis) umbraculum (-i n)

аббат abbas, abbatis т аббатство abbatia, -iae f абзац intervallum, -i n абитуриент abituriens, -ntis т аблатив (грам.) ablativus, -i т абонемент subnotatio, -ionis f абонент subnotator, -is т аборигены aborigines, -um т

аборт abortus (-us m) artificialis абрикос prunum (-i n) Armeniacum абсолютный absolutus, -a, -um абстрактный abstractus, -a, -um абсурд absurdum, -i n

авангард primum agmen (-inis n); antecursores, -um т

аванс praesolutio, -ionis f авантюра casus, -us m; periculum,

-i n; res (rei f) mira авантюрист planus, -i т (греч.) авария avaria, -iae f (нов.-лат.) Авгий Augeas, -ae m

авгур augur, -uris m

авгурский auguralis, -е; ~ жезл

lituus, -ui m

август (месяц) Augustus, -i m Август (император) Augustus, -i m

Августин Augustinus, -i m августовский Augustalis, -e;

Augustus, -a, -um

Авентин (холм в Риме) Aventi-

nus, -i m

Авзония Ausonia, -iae f авиация ars (artis f) volatica (avi-

atica)

Аврора Aurora, -ae f

Австралия Australia, -iae f Австрия Austria, -iae f автобиография autobiographia,

-iae f

автобус coenautocinetum, -i n; au-

toraeda (-ae f) longa автомат automatum, -i n

автоматический automaticus, -a,

-um

автомобиль autovehiculum, -i n; autocinetum (-i n) laophoricum;

autoraeda, -ae f автономия autonomia, -iae f

автор auctor, -oris m; scriptor, -oris m авторитет auctoritas, -tatis f;

majestas, -tatis f

автострада (via) strata (-ae f) prin-

cipalis (autocinetica) автохтон autochthon, -is m ага! ehem!

Агамемнон Agamemno, -onis m агент curator,-oris m; agens, -ntis m агентура agentura, -ae f агитатор agitator, -oris m агитация agitatio, -ionis f агитировать suscito 1; agito 1 агнец agnus, -i m

агония agonia, -iae f

аграрный agrarius, -a, -um;

ruralis, -e

агрегат aggregatum, -i n агрессивный aggressivus, -a, -um агрессия aggressio, -ionis f; impe-

tus, -us m

агрессор aggressor, -oris m агроном agronomus, -i m агрономия agronomia, -iae f

ад regnum (-i n) inferorum; Avernus, -i m; также Orcus, -i m; Styx, -gis m; Tartarus, -i m; Erebus, -i т

ÀÄ

— 4 —

 

 

Àäàì Adam, Adae ò

адвокат advocatus, -i m; causidicus, -i m; orator, -oris m; pa-

tronus, -i ò

административный округ рrаеfectura, -ae f; ~ в древнем Риме

tribus, -us f

администрация administratio,

-ionis f

адмирал navarchus, -i т

адрес inscriptio (-ionis j) cursualis адриатический Hadriaticus, -a,

-um (mare); Hadrianus, -a, -um; ~ ìîðå Hadria, -ae f

азарт impetus, -us m; cupiditas,

-tatis f; libido, -inis f азбука см. алфавит

азиатский Asianus, -a, -um; Asi-

aticus, -a, -um

Азия Asia, -iae f; Малая ~ Asia

Minor

Азовское (море) Maeotis, -idis f

азот nitrogenium, -ii n азотистый nitrosus, -a, -um азотный nitricus, -a, -um аист ciconia, -iae f академик academicus, -i т

академический academicus, -a,

-um

академия academia, -iae f; schola, -ae f; ~ наук Academia liberali-

um artium (scientiarum) акант acanthus, -i m, f

акваланг apparatus (-us m) aqua-

ticus

акварель pictura (-ae f) aquaria;

aquarellum, -i n Аквилон Aquilo, -onis т

аккомпанемент succentus, -us т

аккорд concentus (-us m) sonorum

аккумулятор accumulatorium, -ii

n; accumulatrum, -i n аккуратность diligentia, -iae f аккуратный diligens, -ntis; mun-

dus, -a, -um

аксиома axioma, -atis n; profatum,

-i n

акт actus, -us m; actio, -ionis f актер scaenicus, -i m; actor, -oris

m; histrio, -ionis m; comoedus,

-i m; tragoedus, -i m активный agilis, -e; industrius, -a,

-um; operosus, -a, -um; ~ залог

(грам.) activum (genus, -eris n) актриса actrix, -icis f; ludia, -iae f актуальный realis -e; verus, -a,

-um

акула pristis, -is f акушер obstetor, -oris m акушерка obstetrix, -icis f

акустический acusticus, -a, -um акцент tonus, -i m

акция actio, -ionis f Албания Albania, -iae f алгебра algebra, -ae f

александрийский Alexandrinus,

-a, -um

Александрия Alexandria, -iae f алименты alimenta, -orum n алкоголь alcohol, -is n аллегория allegoria, -iae f; para-

bola, -ae f

аллея platea, -ae f; deambu-

lacrum, -i n; interordinium, -ii n аллилуйя (h)alleluia (нескл.)

алмаз adamas, -ntis m; chrystallum,

-i n

алмазный adamanteus, -a, -um;

adamantinus, -a, -um

алтарь ara, -ae f; altar, -is n; altaria, -ium n

— 5 —

ÀÏÅ

 

 

алфавит abecedarium, -ii n; alphabetum, -i n

алчно cupienter; avide; avare; ava-

riter

алчность avaritia, -iae f; aviditas,

-tatis f

алчный avarus, -a, -um; avidus, -a,

-um; insatiabilis, -e

àëûé coccineus, -a, -um; purpureus,

-a, -um; puniceus, -a, -um альбом volumen (-inis n) album альпинист rupium ascensor (-is m) Альпы Alpes, -ium f

алюминий aluminium, -ii n амазонки Amazones, -um f амбар horreum, -ei n; farrarium, -ii n амброзия ambrosia, -iae f амбулатория ambulatorium, -ii n

Америка America, -ae f; Соединенные Штаты ~ Foederatae

Americae Septentrionalis Civi-

tates (-um f)

американский Americanus, -a,

-um

аминь amen (нескл.) аммиак ammonium, -ii n

амнистия venia (-ae f) praeteri-

torum; amnestia, -iae f ампутация amputatio, -ionis f

ампутировать amputo 1

амулет amuletum,-i n амфитеатр amphitheatrum, -i n;

spectaculum, -i n Амфитрита Amphitrita, -ae f амфора amphora, -ae f анализ analysis, -is f

аналогичный analogicus, -a, -um аналогия analogia, -iae f анархист eversor, -oris m; rerum

omnium turbator (-oris m); anarchicus, -i m

анархия nimia licentia (-ae f);

anarchia, -iae f

анатомирование sectio (-ionis f)

cadaveris

анатомия anatomia, -iae f ангел angelus, -i m

английский Britannicus, -a, -um; Anglicus, -a, -um

Англия Britannia, -iae f; Anglia,

-iae f

анекдот narratiuncula, -ae f

анкета folium (-ii n) interrogativum анналы annalis, -is т (чаще an-

nales, -ium m)

аннексия occupatio, -ionis f; an-

nexio, -ionis f

аннулировать annihilo 1

аномалия anomalia, -iae f анонимный anonymus, -a, -um ансамбль (муз.) grex (gregis m)

musicorum; grex (gregis m) sym-

phoniacus

антагонизм antagonismus, -i m антенна antemna, -ae f (radiopho-

nica, televisifica) антибиотик antibioticum ,-i n антивоенный antimilitaris, -e Антигона Antigona, -ae f антилопа dorca, -ae f

антиобщественный antisocialis,

-e (íîâ.-ëàò.)

Антиохия Antiochia, -ae f антитеза contrarium, -ii n античный antiquus, -a, -um антихтоны antichthones, -um m антология florilegium, -ii n; antho-

logia, -iae f

аорист (грам.) aoristus, -i m апатия nullus doloris sensus (-us

m); apathia, -iae f

апеллировать provoco 1

ÀÏÅ

— 6 —

 

 

апелляция provocatio, -ionis f; ap-

pellatio, -ionis f Апеннины Apenninus, -i т

аплодировать plaudo, plausi, plausum 3; plausum do, dedi,

datum 1; faveo, favi, fautum 2 аплодирующий plausor, -oris т

аплодисменты plausus, -us т

Аполлон Apollo, -inis т аполлонов Apollineus, -a, -um апология apologia, -iae f апостол apostolus, -i т аппарат apparatus, -us т

аппетит orexis, -is f (греч.); esuries,

-ei f; appetitus, -us m; appetentia, -iae f; отсутствие ~ (мед.)

anorexia, -ae f аппетитный sapidus, -a, -um апрель Aprilis, -is m

апрельский Aprilis, -e

аптека taberna (-ae f) medicamentaria; pharmacopolium, -ii n;

apotheca, -ae f

арабский (аравийский) Arabi-

cus, -a, -um; Sabaeus, -a, -um арабы Arabes, -um m

Аравия Arabia, -iae f

арбитр judex, -dicis m; criticus, -i m; arbiter, -tri m

арбуз реро, -onis f (Citrullus lanatus) аргивянин Argivus, -i m аргумент argumentum, -i n арена harena, -ae f; pulvis, -eris m аренда emphyteusis, -is f (греч.) арендная (плата) habitatio, -ionis f

арест comprehensio, -ionis f; com-

missum, -i n; custodia, -iae f арестовывать comprehendo, pre-

hendi, prehensum 3 аристократ patricius, -ii m; opti-

mas, -atis m

аристократия nobilitas, -tatis f; op-

timates, -ium m; nobiles, -ium m Аристотель Aristoteles, -is m Аристофан Aristophanes, -is m арифметика arithmetica, -ae f ария sincinium, -ii n; monodia, -iae

f; canticum, -i n

арка arcus, -us m; fornix, -icis m Аркадия Arcadia, -iae f

аркан laqueus, -i m; camus, -i m;

nassa, -ae f

Армения Armenia, -iae f

армия exercitus, -us m; copiae,

-arum f

армянский Armenius, -a, -um аромат odor, -oris m (suavis); aro-

ma, -atis n

ароматический aromaticus, -a, -um; bene olens; ~ бальзам

styrax, -acis m

артикль (грам.) articulus, -i m артиллерия tormenta, -orum n артист artifex, -icis m

арфа harfa, -ae f; cithara, -ae f архангел archangelus, -i m

архив archium (archivum), -i n; tabularium, -ii n; conditorium,

-ii n

архиепископ archiepiscopus, -i m архимандрит archimandrita, -ae m Архимед Archimedes, -is m архитектор architectus, -i m архитектура architectura, -ae f аспирант assistens, -ntis m; aspi-

rans, -ntis m

асс (мелкая римская монета) as,

assis m

ассирийский Assyrius, -a, -um Ассирия Assyria, -iae f ассистент assistens, -ntis m; adla-

tus, -i m

— 7 —

ÁÀË

 

 

ассортимент selectio, -ionis f

(mercedum)

ассоциация associatio, -ionis f астролог astrologus, -i m астронавт astronauta, -ae m астроном astronomus, -i m астрономия astronomia, -iae f асфальт bitumen, -inis n; asphal-

tus, -i m

асфальтировать bitumine obduco,

duxi, ductum 3; bitumino 1 асфодель (бот.) asphodelus, -i

m; albucus, -i m; astula (-ae f)

regia

атака impetus, -us m; assultus, -us m атаковать tempto 1; appugno, -, - 1

атеист atheos (atheus), -ei m;

atheista, -àå m

атлас terrarum tabulae (-arum f);

atlas, -ntis m атлет athleta, -ae m

атлетический athleticus, -a, -um атмосфера aer, aeris m (terrae pro-

ximus); atmosphaera, -ae f аттестат confirmatio, -ionis f; af-

firmatio, -ionis f; attestatio,

-ionis f

Аттила Attila, -ae m

атом atomus, -i f; corpusculum, -i n атомный atomicus, -a, -um; nuclearis, -e; ~ бомба bomba (-ae f)

atomica

аудитория auditorium, -ii n; acroa-

sis, -is f

аукцион auctio, -ionis f; licitatio,

-ionis f

ауспиции auspicia, -orum n афинский Atheniensis, -e; Ce-

cropius, -a, -um Афины Athenae, -arum f

афинянин Atheniensis, -is m

афиша afflictio, -ionis f афоризм aphorismus, -i m; breve

dictum (-i n) Африка Africa, -ae f

африканец Afer, -fri m

африканский Afer, -fra, -frum;

Africanus, -a, -um ax! óâû! eheu

ахеец Achivus, -i m; ахейцы Achaei,

-orum m; Achivi, -orum m Ахилл Achilles, -is m аэродром aerodromus, -i m аэроплан aeroplanum, -i n аэропорт aeriportus, -us m

Á

баба muliercula, -ae f; строительная ~ fustica, -ae f

бабка avia, -iae f бабочка papilio, -ionis m бабушка avia, -iae f

багаж impedimenta, -orum n; sar-

cina (-ae f) itineraria багровый sanguinolentus, -a, -um;

cruentus, -a, -um

багрянка (биол.) murex, -icis m;

purpura, -ae f

багряный purpureus, -a, -um базар forum, -i n; mercatus, -us m;

emporium, -ii n; feria, -iae f базилика basilica, -ae f

базис crepido, -inis f; basis, -is f байт multiplum, -i n

áàê sinum, -i n

бакалея alimentaria, -iorum n; (ма-

газин) taberna (-ae f) alimentaria бактерия bacterium, -ii n

áàë chorea, -ae f; ballatio, -ionis f; saltatio, -ionis f

ÁÀË

— 8 —

 

 

баланс rationum summa (-ae f); compensatio, -ionis f; bilantia, -iae f

балет pantomimus, -i m; embolium,

-ii n

балка tignum, -i n

балкон podium, -ii n; maenianum,

-i n; balco, -onis ò

баллада carmen (-inis n) epicolyri-

cum

баллиста ballista, -ae f баллон follis, -is f

бальзам balsamum, -i n; amomum,

-i n; ros, roris m; nectar, -aris n

бальзамирование balsamatio,

-ionis f

банан musa, -ae f; banana, -ae f банда globus, -i т

бандаж bracherium, -ii n бандит gladiator, -oris т

áàíê taberna (-ae f) (mensa, -ae f)

argentaria; cambium, -ii n банка pyxis, -idis f; (мед.) cucur-

bitula, -ae f

банкет cena, -ae f; convivium, -ii n; symposium, -ii n; comessatio

(comissatio), -ionis f

банкир mensarius, -ii m; argentari-

us, -ii m; negotiator, -oris т банкрот aere dirutus (-i m) банкротство ruinae (-arum f) for-

tunarum; novae tabulae (-arum f) áàíÿ thermae, -arum f; balnea,

-orum n

áàð thermopolium, -ii n; taberna (-ae f) potoria

барабан timpanum (tympanum), -i n

баран aries, arietis m; ovis, -is т барбитон barbitos, -i m, f

áàðä bardus, -i ò

баритон gravis vocis cantor (-oris,

m); barytonista, -ae т барокко ars (artis f) baroca барометр barometrum, -i n барон baro, -onis т

баррикада saepimentum (-i n) tumultuarium; obex (-icis m) tu-

multuarius

барс panthera, -ae f; pardus, -i m барсук melis (maeles), -is f

барыш lucrum, -i n; fenus, fenoris n барьер cancelli, -orum m

áàñ vox (vocis f) gravis (infima);

bassus, -i m басенка fabella, -ae f

баскетбол ludus (-i m) bascaudari-

us

баснословно fabulose

баснословный fabulosus, -a, -um басня fabula, -ae f

бассейн labrum, -i n; stagnum, -i n; impluvium, -ii n; ~ крещальня у христиан baptisterium, -ii

n; piscina, -ae f

батарея (электрическая) pila (-ae

f) electrica; accumulatorium, -ii n бахрома fimbria, -iae f

башмак calceus, -i m; calceamen-

tum, -i n

башмачник calceolarius, -ii m;

crepidarius, -ii m; sutor, -oris m башня turris, -is f

бацилла bacillus, -i m баюкать lallo, -, - 1

баян harmonica (-ae f) diductilis бдительность vigilia, -iae f; vigi-

lantia, -iae f

бдительный vigilans, -ntis; vigil,

-is; vigilax, -cis

áåã cursus, -us f m; fuga, -ae f; meatus, -us m; curriculum, -i n

— 9 —

ÁÅÇ

 

 

беглец profugus, -i m беглость volubilitas, -tatis f

беглый fugitivus, -a, -um; profugus,

-a, -um; volubilis, -e бегство fuga, -ae f бегун cursor, -oris m

беда malum, -i n; calamitas, -tatis f бедность paupertas, -tatis f; egestas,

-tatis f; inopia, -iae f; indigentia,

-iae f; necessitas, -tatis f бедный pauper, -ris m; inops, -opis;

miser, -a, -um; inanis, -e бедняк pauper, -ris m; indigens,

-ntis m

бедренный femoralis, -e; cruralis, -e

бедро femur (femen), -inis n; coxa,

-ae f

бедствие calamitas, -tatis f; clades, -is f; miseria, -iae f; moles, -is f; aerumna, -ae f; nimbus, -i m; plaga, -ae f

бежать curro, cucurri, cursum 3; fugio, fugi, fugitum 3; occurro, curri, cursum 3; percurro, cucurri, cursum 3; proripio, ripui, rep-

tum 3

беженец profuga, -ae m

без sine; absque; без ведома clam;

без опыта inexperte; без основания nequiquam; без плана temere; без подготовки subito;

без различия indistincte; без страха impune; без того чтобы не quin; без украшений purus, -a, -um; без цели nequi-

quam

безбожие impietas, -tatis f; atheis-

mus, -i m

безбожный impius, -a, -um; atheus, -a, -um

безболезненный indolens, -ntis;

anodynus, -a, -um безбородый imberbis, -e безбоязненно libere; licenter безбрачие agamia, -iae f; caeliba-

tus, -us m

безвестность ignobilitas, -tatis f;

obscuritas, -tatis f; obscurum, -i n безвестный ignobilis, -e безветренный tranquillus, -a, -um безветрие tranquillitas, -tatis f; tran-

quillum, -i n

безвкусный malo gustu (abl. qualit.); insipidus, -a, -um; insulsus,

-a, -um

безводный pauper (-eris) aquae; sitiens, -ntis; inaquosus, -a,

-um

безвозмездный gratuitus, -a, -um безволосый calvus, -a, -um; de-

pilis, -e

безвредность innocentia, -iae f безвредный innoxius, -ia, -ium;

innocens, -ntis; innocuus, -ua,

-uum; insons, -ontis безвыходный invius, -ia, -ium безгласный insonus, -a, -um; mu-

tus, -a, -um

безграмотный scribendi imperitus (-a, -um); analphabeticus, -a, -um; illiteratus, -a, -um; agram-

matus, -a, -um безграничный infinitus, -a, -um

бездарный hebes, -etis; tardus, -a, -um; imbecillus, -a, -um; ingenii

expers (-rtis)

бездействие inertia, -iae f; cessa-

tio, -ionis f; situs, -us ò

бездействовать cesso 1

бездействующий iners, -rtis; quietus, -a, -um; otiosus, -a, -um

ÁÅÇ

— 10 —

 

 

безделица nugae, -arum f; ciccum, -i n; libella, -ае f (букв. мелкая

монета, грош); titivillicium, -ii n бездельник balatro, -onis m; ne-

bulo, -onis m; furcifer, -feri т бездетность defectus (-us m) infan-

tum

бездетный illiberis, -e

бездеятельность otium, -ii n; ig-

navia, -iae f; pigritia, -iae f бездеятельный ignavus, -a, -um;

iners, -ertis; piger, -gra, -grum бездна abyssus, -i f; gurges, -gitis

m; profundum, -i n бездомный sine sede; sine lare;

domo carens (-ntis) бездонный profundus, -a, -um бездорожье invia, -iorum n бездушие duritia, -iae f бездушный durus, -a, -um бездыханность apnoe, -es (-ae) f бездыханный exanimatus, -a, -um;

exanimis, -e

безжалостно atrociter; crudeliter;

inclementer

безжалостный atrox, -ocis; crudelis, -e; illacrimabilis, -e; incle-

mens, -ntis

безжизненный exanimis, -e беззаботно secure

беззаботность incuria, -iae f; secu-

ritas, -tatis f

беззаботный otiosus, -a, -um; se-

curus, -a, -um

беззаконие nefas n (нескл.); impi-

etas, -tis f; scelus, -eris n беззаконный exlex, -legis; impius,

-a, -um; iniquus, -a, -um; scele-

ratus, -a, -um

беззащитный indefensus, -a, -um; incommendatus, -a, -um

беззвучный insonus, -a, -um беззубый edentulus, -a, -um безлично impersonaliter безличный impersonalis, -e безлунный interlunis, -e; illunus,

-a, -um

безлюдный solus, -a, -um; vanus, -a, -um; ~ место heremum, -i n безмерный immensus, -a, -um;

immoderatus, -a, -um; nimius, -a,

-um; enormis, -e

безмозглый hebes, -etis; stolidus,

-a, -um; stupidus, -a, -um безмолвие silentium, -ii n; tacitum,

-i n; taciturnitas, -tatis f; conti-

cinium, -ii n безмолвно tacite; silenter

безмолвный silentiosus, -a, -um; taciturnus, -a, -um; tacitus, -a,

-um

безмолвствовать sileo, silui, - 2;

taceo, tacui, tacitum 2 безмятежность serenitas, -tatis f;

tranquillitas, -tatis f безмятежный tranquillus, -a, -um;

serenus, -a, -um; placatus, -a,

-um; otiosus, -a, -um

безнадежный exspes (только в пот. sg.); insperabilis, -e; de-

speratus, -a, -um; perditus, -a, -um

безнаказанно impune

безнаказанный impunitus, -a, -um

безнравственный incestus, -a,

-um; malus, -a, -um безоблачный innubis, -e; innubi-

lus, -a, -um; sudus, -a, -um безобразие turpitudo, -inis f; defor-

mitas, -tatis f

безобразно turpiter; deformiter безобразный turpis, -e; deformis,

-e; informis, -e; indecens, -ntis