ышылдар

+8 тотығу дәрежесін көрсетеді: рутений; Os; Fe;

Cl₂ –ды әрекеттестіру арқылы алуға болады: MnO2 + HCl (конц.)→ KMnO4 + HCl (конц.)→ K2Cr2O7 + HCl (конц.)→

Cr⁺² - Cr⁺³ - Cr⁺⁶ қатарында қышқылдық қасиеті күшейеді; тотықсыздандырғыш активтілігі төмендейді; тотықтырғыштық активтілігі жоғарлайды;

d-элементтерге тән ерекшеліктер: түсті қосылыстарға бай;

F₂ – Cl₂ – Br₂ – J₂ қатарындағы ең берік молекула Cl2 тотықсыздандырғыштық активтігі жоғарылайды; тек қана F2 суды тотықтырады;

Fe - Co – Ni қатарында: металдардың химиялық активтігі солдан оңға қарай төмендейді; барлық металдар аквакатиондар [Э(H2O)6]2+ түзеді; барлық металдар суық концентрлі күкірт және азот қышқылдарында пассивтеледі;

Fe2+ → Fe3+ қатарында қосылыстардың тұрақтылығы артады; тотықтырғыштық қасиеті артады; тотықсыздандырғыштық қасиеті төмендейді;

H2S тотыққанда түзілетін өнім болуы мүмкін: S SO2 H2SO4

HClO–HСlO₂ – HСlO₃- HClO₄ қышқылдар қатарында: қышқылдық қасиеттері күшейеді; молекуланың тұрақтылығы жоғарылайды; тотықтырғыштық активтігі төмендейді;

HF – HCl – HBr – HJ қатарында молекула беріктігі төмендейді тотықсыздандырғыш қасиеті күшейеді; тек қана балқытқыш қышқыл қышқылдық тұз түзеді;

HMnO4 - қышқылы … күшті қышқыл; бос күйінде бөлінбеген; Mn2O7 оксиді гидратты формада;

Mn- Tc – Re жай заттар қатарының жалпы химиялық активтілігі төмендейді; кернеу қатарында Mn сутекке дейін, Tc және Re – сутектен кейін

Mn+2→Mn+3→Mn+4→Mn+6→Mn+7осы қатарда: қосылыстарының қышқылдық қасиеті күшейеді; қосылыстарының тотықтырғыштық қасиеті жоғарылайды; тотықсыздандырғыштық қасиеті төмендейді;

Mn2+ → Mn3+→ Mn4+→Mn6+→ Mn7+ қосылыстарының қатары бойынша қышқылдық қасиет күшейеді; тотықтырғыштық қасиет жоғарылайды; тотықсыздандырғыштық қасиет төмендейді;

S →Se→Te→Po қатарында: тотықтырғыштық қасиет төмендейді; тотықсыздандарғыштық қабілеті күшейеді; металдық сипаты жоғарылайды;

SO₂ түзетін реакциялар: S + O2 → S +H2SO4(конц.) → Ag + H2SO4 (конц.) →

-S-S-S- гомотізбегі мына қосылыстарда кездеседі: сульфандарда; полисульфидтерде; политион қышқылдарында;

VI–А негізі топ эленттерінің жоғарыдан төмен қарай атом радиустары артады; металдық қасиеттері күшейеді; төменгі оң тотығу дәрежесіндегі қосылыстарының тұрақтылығы артады;

VI-Б қосымша топтардағы элементтердің табиғи қосылыстары: MoS2; FeO∙ Cr2O3; CaWO4;

Азотты-сутек қоспасынан аммиакты алу үдерісі - … қайтымды үдеріс; экзотермиялық; гетерогенді-катализдік;

Аллотропты модификация түзуші элемент: фосфор; күкірт; оттек;

Аммоний дихроматын термиялық айыруда түзіледі: хром (III) оксиді; азот; су;

Әлсіз қышқыл: селенді; теллурлы; теллурлылау;

Балқытқыш қышқыл -.. күші орташа қышқыл; қышқылдық және орта тұздар түзеді; шынымен әрекеттеседі;

Галогендердің реттік нөмірі артқан сайын : атомдық радиустары артады бейметалдық қасиеті төмендейді; тотықтырғыштық қабілеті төмендейді;

Галогендердің физикалық қасиеттері: хлор – оңай сығылатын газ; бром – сұйық; йод – қатты зат;

Гидролизі қайтымсыз, аяғына дейін жүретін сульфидтер: Al2S3; Cr2S3; Fe2S3;

ерітіндісінде әрекеттескендіргенде түзіледі: калий нитраты; хром(III) сульфаты; калий сульфаты;

Жағдайға байланысты HClO –ның айырылу теңдеулері: HClO → HCl + O; HClO → Cl2O + H2O; HClO → HClO3 +HCl;

Инертті газдар кездеседі: ауада;табиғи газдарда; минералды көздердің минералдары мен суда;

Йод әрекеттеседі: конц. HNO3 конц. H2SO4 H2O

Иодсутек пен азотты қышқыл әрекеттескенде түзіледі: азот (II) оксиді; J2; су;

Калий перманганаты қышқылдық (H₂SO₄) ортада күкіртті сутекпен әрекеттескенде түзіледі: марганец (II) cульфаты; калий сульфаты; күкірт;

Калий манганаты (VI) этил спиртімен әрекеттескенде түзіледі: марганец (1V) оксиді; CH3COH; KOH;

Калий нитритін калий дихроматының қышқыл (H₂SO₄)

Калий перманганаты калий сульфитімен сілтілік (KOH) ортада әрекеттескенде түзіледі: калий сульфаты; калий манганаты; су;

Калий перманганаты мен натрий сульфитінің қышқылдық ортада (H₂SO₄) ерітіндісімен әрекеттескенде түзілетін өнімдер: калий сульфаты; марганец (II) cульфаты; натрий сульфаты;

Калий перманганатын термиялық айыруда түзілетін өнім: калий манганаты; марганец (IV) оксиді; O2;

кешен түзгіш; атом ядро зарядының артуына қарай жоғары тотығу дәрежелі қосылыстарының тұрақтылығы артады;

Кобальт (III) және никель (III) қосылыстары: күшті тотықтырғыштық қасиет көрсетеді; тұрақсыз; кобальт және никель (II) қосылыстарына күшті тотықтырғыш әсер еткенде түзіледі;

конфигурациясындағы валенттік қабат: 4s23d6; 4s23d7; 4s23d8;

конфигурациясындағы валенттік қабаттар: ns1(n-1)d5 (Cr); ns1 (n-1)d5 (Mo) ; ns2(n-1)d4 (W) ;

Концентрлі күкірт қышқылы тотықсызданғанда түзіледі: SO2; H2S; S;

Көптеген d-элементтерге тән : бейстехиометриялық қосылыстардың түзілуі; биологиялық жүйеде активтілік рөлі; екідайлы;

Ксенон қосылыстары -… күшті тотықтырғыштар; фтормен белгілі қосылыстары -XeF2, XeF4, XeF6; басқаларға қарағанда химиялық активті - XeF6;

Купорос: FeSO4∙ 7 H2O; CuSO4∙5 H2O; ZnSO4∙ 7H2O;

Күкірт атомының тотығу дәрежесі төмен болатын қосылыстар: Na2S; BaS; SnS;

Күкірт қышқылы – күшті қышқыл; қышқылдық және орта тұздар түзеді; ылғал тартқыштық қасиеті бар;

Күкірт қышқылы қолданылады: мұнайды тазартуда; тыңайтқыш өндірісінде; қопарылғыш заттар өндірісінде;

Күкірт пероксоқышқылдары: H2SO5; H2S2O8; Қышқылдар және олардың тұздары – күшті тотықтырғыш;

Күкірт, селен және теллур оксидтері: SO3; SeO2; TeO2;

Күкіртсутек - жағымсыз иісі бар газ; өте улы; күшті тотықсыздандырғыш;

Күкіртсутек қышқылы: әлсіз қышқыл; күшті тотықсыздандырғыш; 2 қатарда тұз түзеді: қышқылдық және орта;

Күкірттің аллотропиялық түр өзгерістері: ромбалық күкірт - S8; моноклиндік күкірт - S8; пластикалық күкірт - S∞;

Күкірттің қосылыстарда көрсететін тотығу дәрежелері:-2-ден +6-ға дейін;+4;+6;

Күшті қышқылдар: күкірт; селенді; бромдысутек;

Қайнау температурасы (< - 180º С) ең төмен болатын элемент: гелий; неон; аргон;

Қосылыстарда күкірттің тотығу дәрежесі: -2; +4; +6;

Қосылыстардағы галогендердің тотығу дәрежелері (F-дан басқа): -1;+1;+5;

Қышқылдар (HClO, HClO₃,HClO₄) ангидридтері Cl2O ClO2 Cl2O7

Марганец (II) сульфаты натрий висмутатымен қышқылдық ортада (HNO3) әрекеттескенде түзілетін өнімдер: висмут (III) нитраты; висмут (III) сульфаты; натрий сульфаты;

Марганец (IV) оксиді калий нитратымен сілтілік балқымада түзіледі: калий манганаты; калий нитриті; су;

Марганец (IV) оксидін қыздырғанда әрекеттеседі : HNO3 (конц.); H2SO4 (конц.) ; HCl (конц.) ;

Марганец топшасындағы элементтерден: марганец – басқаларға қарағанда табиғатта кең таралған элемент; технеций – тұрақсыз, радиоактивті элемент; рений- шашыраңқы, жер қыртысында аз тараған элемент;

Марганец, технеций және рений карбонилдерінің құрамы: Mn2(CO)10; Tc2(CO)10; Re2(CO)10;

Металл сульфидін алуға болады: Алмасу реакциясы арқылы; жай заттардан; көміртекті қыздыру арқылы сульфатты тотықсыздандыру;

Натрий дисульфиді тұз қышқылымен әрекеттескенде түзіледі: натрий хлориді; күкіртті сутек; бос күкірт;

Натрий гипохлоритімен Ni(OH)2 тотығу өнімі: NiO(OH); NaCl; H2O;

Олеумның құрамында бар: H2S2O7; H2S3O10; H2S4O13;

орналасқан; сұйытылған күкірт және тұз қышқылымен тек қана Mn әрекеттеседі;

Өндірістік жағдайда SO2 – нің SO3 –ке тотығуының негізгі әдістері: нитрозды, NO2-ні қолданады; контактты: tº = 400-600º C; катализатор. контактты:tº = 400-600º C; катализаторсыз.

Перманганаттар pH ортасына байланысты тотықсызданады: Mn2+ (pH < 7); MnO2 (pH = 7); MnO42- (pH > 7);

Пирит: оны SO2 –ні жағу арқылы алады ; сутек дисульфид тұзы; темірдің тотығу дәрежесі: +2

Пиролюзит: құрамы – MnO2; табиғи минерал; тотықтырғыш және тотықсыздандырғыш қасиет көрсетеді;

Платиналық металдарға жатады: Rh; Pd; Pt;

Сr → Mo → W қатары бойынша: Сr – нан Mo-ге дейін атом радиустары артады, Mo мен W радиустар бірдей; химиялық активтігі төмендейді; бір типті қосылыстардың негіздігі жоғарлайды;

Суда аз еритін қосылыс: күміс хлориді; күміс бромиді; күміс иодиді;

Суда жақсы ериді: Na2S CaS BaS;\

Сульфандар – бұл… көпкүкіртті сутекті қосылыс; H2S3; H2S5;

Сутек - … ең жеңіл газ; суда аз ериді; қосылыстарда көрсететін тотығу дәрежесі: +1 және -1

Темір (III) нитраты термиялық айыруда түзіледі: темір (III) оксиді; қошқыл газ; O2;

Темір (III) оксиді: қызыл – қоңыр түсті ұнтақ; табиғатта кездеседі –гематит минералы; қышқылдық қасиет көрсете отырып негіздік оксидпен, сілті және содамен балқытылады;

Темір (III) оксидін калий нитраты және KOH қоспасында балқытқанда түзіледі: калий ферраты (VI); калий нитриті; су;

Темір үштігі құрамы төменгідей карбонилдар түзеді: Fe(CO)5; Co2(CO)8; Ni(CO)4;

Темір үштігі элементтерінің металдары: күміс –ақ түстес қатты заттар; Fe, Co, Ni-металдары; Қиын балқитын металдар;

Темір, кобальт, никель атомдарының электрондық

Тотығу дәрежесі +6-ға тең темір түзеді: FeO42- -анионы; қызыл түсті феррат; күшті тотықтырғыш;

Тотығу дәрежесі жоғары фосфор қышқылдары: H3PO4; HPO3; H4P2O7;

Тотығу дәрежесі жоғары хром қышқылдары : H2CrO4; H2Cr2O7 H2Cr3O10;

Төменгі азоттың тотығу дәрежесі: Аммиак; аммоний сульфаты; аммоний хлориді;

Тұз қышқылында ериді: FeS; MnS; ZnS;

Фосфордың аллотропиялық түр өзгерістері:ақ фосфор;қызыл фосфор; қара фосфор;

Фтор: атомның электрондық конфигурациясы 1s22s22p5; р-элемент; электртерістілігі ең күшті элемент;

Хлор әгі … хлорид пен кальций гипохлоритінің қоспасы; формуласы - CaOCl2; күшті тотықтырғыш;

Хлор сілтімен (KOH) әрекеттескенде түзілуі мүмкін: калий гипохлориті; калий хлораты; калий хлориді;

Хлордың оттекті қышқылдары: HClO; HClO3; HClO4;

Хлорлы қышқылдың қасиеті: түссіз, ауада түтінденетін сұйық; оңай ыдырайды; ең күшті минералдық қышқыл;

Хлорлы, хлорлылау және күкіртті қышқылдардың тұздарының атауы: хлориттер; хлораттар; сульфиттер;

Хром топшасы элементтері (VI) оксидтерінің сипаттамалары: қатты қышқыл ангидридтері;хром (VI) оксиді суда жақсы ериді, ал оксиды молибден және вольфрам оксидтері – аз ериді; барлығы сілтіде оңай ериді;

Хром топшасындағы элемент атомдарының электрондық

Хром топшасындағы элементтер жоғарғы температурада (tº) тотыққанда түзілетін өнімдер: Cr2O3; MoO3; WO3;

Хром, алюминий және темір ашудастары – ол: K2Cr2(SO4)4∙ 24 H2O; K2Al2(SO4)4∙ 24 H2O; K2 Fe2(SO4)4∙ 24 H2O;

Хроматтар (V1) pH ортасына байланысты тотықсызданады: Cr3+ (pH < 7); [Cr(OH)6]3- (pH > 7); Cr(OH)3 (pH = 7);

Электртехникада әртүрлі шамдарды толтыруда қолданады: гелий; аргон; неон;

Элементтік күкірт төмендегідей реакцияға түсуге қабілетті: тотығу; тотықсыздану; диспропорциялану;