salkynbek_kztarihy_umk_kz_2011

4.Қазақстан жеті қай ғасырда құдіретті Түрік қағанатының ықпалына енді? А) ІІІ ғ.

В) І ғ. басында С) ІҮ ғ. ортасы Д) ҮІ ғ.

Е) Ү ғасырда

5.552 ж. Түрік қағанатының негізін қалаған кім?

А) Мұқан қаған В) Бумын қаған С) Жегүй қаған

Д) Тоң-жабғу қаған Е) Үш-елік қаған

6. Ең алғаш «түрік» этнонимінің пайда болуы А) 542 ж.

В) 502 ж. С) 512 ж. Д) 532 ж. Е) 552 ж.

7.Отырар қаласының орны қай жерде? А) Шымкент облысында В) Орал облысында С) Алматы облысында

Д) Жамбыл облысында Е) Қарағанды облысында

8.Ортағасырлық Түркістанның дұрыс атын анықтаңыз? А) Сығанақ В) Шаш С) Яссы Д) Жент

Е) Испиджап

9.Мұхаммед Хайдар Дұғлат Қазақ хандығының құрылған уақытын қай кезге жатқызады?

А) 1456 ж. В) 1458 ж. С) 1462 ж.

Д) 1465-66 жж. Е) 1468 ж.

10.Хақназар хан қашан билік құрды?

141

А) 1538-1580 жж. В) 1520-1540 жж. С) 1580-1582 жж. Д) 1517-1527 жж. Е) 1535-1550 жж.

11.«Жеті Жарғы» заңдар жинағы қай хан тұсында жасалды? А) Хақназар В) Тәуке С) Қасым Д) Шығай Е) Есім

12.«Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама» жылдар:

А) 1723-1725 жж. В) 1723-1727 жж. С) 1710-1713 жж. Д) 1707-1711 жж. Е) 1720-1723 жж.

13.«Жамғит-ат тауарих» еңбегінің авторы: А) Жүсіп Баласағұн В) Махмұд Қашқари

С) Мұхаммед Хайдар Дулати Д) Қадырғали Жалаири Е) Әбілғазы

14.ХҮІ-ХҮІІ ғғ. Кең тараған қазақтың ән-жырының түрі: А) терме В) айтыс С) жырау Д) күй Е) жиренше

15.«Ақсүйек» әлеуметтік-құқықтық топ құрамына кімдер енді? А) билер В) батырлар С) байлар

Д) шаруалар Е) сұлтандар

16.Қазақтардың ежелгі ән-жырының сақтаушысы қалай деп аталды? А) жырау В) әнші

142

С) күйші Д) жыршы Е) ақын

17.«Жеті Жарғы» бойынша Шыңғыс тұқымдарын тек кімдер соттай алды? А) сұлтан немесе ханның өзі В) билер соты С) қожалар Д) арыз беруші

Е) үш жүз өкілдерінің соты

18.Кіші жүз Ресей қарамағына қарату туралы Анна Ионовнаның грамотаға қол қоюы қай жылы болды?

А) 19 ақпан 1730 ж. В) 19 ақпан 1932 ж. С) 19 ақпан 1728 ж. Д) 19 ақпан 1759 ж. Е) 19 ақпан 1731 ж.

19.Қазақстанда Семей бекінісі қай жылы салынды?

А) 1716 ж. В) 1719 ж. С) 1717 ж. Д) 1720 ж. Е) 1718 ж.

20.1822 жылғы «Сібір қазақтарының ережесі» бойынша құрылған әкімшілік жүйесіндегі ауыл неше шаңырақтан тұрады?

А) 60-70 шаңырақ В) 40-50 шаңырақ С) 20-30 шаңырақ Д) 30-40 шаңырақ Е) 50-60 шаңырақ

21.1824 жылы хандық билік қайда жойылды?

А) Кіші жүзде В) Қазақстанның барлық территориясында С) Ұлы жүзде Д) Орта жүзде

Е) Бөкей ордасында

22.С. Датұлының көтерілісі қай жылдары болды?

А) 1783-1797 жж. В) 1709-1782 жж. С) 1763-1785 жж. Д) 1775-1783 жж.

143

Е) 1781-1791 жж.

23.1847-1917 жылдар аралығында қазақтардан қанша жер тартып алынған жер көлемі қанша болды?

А) 4 млн. десятина В) 17 млн. десятина С) 12 млн. десятина Д) 40 млн. десятина Е) 45 млн. десятина

24.«Оян қазақ!» кітабының авторы кім?

А) М. Дулатов В) С. Сейфуллин С) І. Жансүгіров Д) С. Торайғыров

Е) А. Байтұрсынов

25.Қазақстанда ең алғаш рет Кеңес өкіметі қай қалада орнады? А) Верныйда В) Оралда С) Қостанайда

Д) Шымкентте Е) Перовскіде

26.Орынбор қашан ҚазАКСР астанасы болды?

А) 1919-1924 жж. В) 1920-1924 жж. С) 1924-1929 жж. Д) 1923-1928 жж. Е) 1925-1929 жж.

27.Ғылым Академиясының бірінші президенті кім? А) Қ. Сәтпаев В) Д. Қонаев

С) Е. Бекмаханов Д) М. Тынышбаев Е) Н. Вавилов

28.Қазақстандық батыр партизан?

А) Ж. Саин В) Н. Әбдіров

С) М. Ғабдуллин Д) Б. Ақтаев Е) Ғ. Жұматаев

144

29.Қазақстан Республикасының Парламенті неше Палатадан тұрады?

А) 1 В) 2 С) 5 Д) 3 Е) 4

30.Конституцияға сәйкес Қазақстандағы бірден-бір биліктің көзі кім болып табылады?

А) Халық В) Президент С) Үкімет Д) Сенат Е) Мәжіліс

2.7 Пән бойынша емтихан сұрақтары

1.Жас ұрпаққа тәрбие және білім беруде Қазақстан тарихы пәнінің маңызы мен орны, мақсаты мен міндеттері

2.Тас дәуіріндегі Қазақстан

3.Қола дәуіріндегі Қазақстан

4.Қазақстан жеріндегі сақтардың тайпалық одағы

5.Хұндардың (ғұндардың) тайпалық одағы. «Ұлы қоныс аудару»

6.Үйсіндер және қаңлылар тайпалық одақтары

7.Түрік, Батыс Түрік және Түркеш қағанаттары (ҮІ-ҮІІІ ғғ.)

8.Қарлұқ, Оғыз, Қимақ мемлекеттері (ҮІІІ-ХІ ғғ.)

145

9. Оңтүстік Қазақстанды арабтардың жаулауы және Қазақстанға ислам дінінің таралуы

10.ҮІ-ІХ ғғ. Қазақстан мәдениеті

11.Қарахандар мемлекеті: саяси тарихы, қоғамдық құрылысы, шаруашылығы

12.Наймандар, керейттер, жалайырлар ұлыстары

13.Қыпшақ хандығы: саяси тарихы, қоғамдық құрылысы, шаруашылығы

14.Х-ХІІ ғғ. Қазақстан мәдениеті

15.әл-Фарабидің ғылыми мұралары

16.Шыңғысханның Орта Азия мен Қазақстанды жаулауы. Қазақстан моңғол ұлыстарының құрамында

17.Алтын Орда: саяси тарихы, әлеуметтік-экономикалық дамуы, мәдениеті

18.Ақ Орда және оның Қазақстан тарихында алатын орны

19.Ноғай Ордасы

20.Моғолстан мемлекеті

21.Әбілхайыр хандығы (Көшпелі өзбектер мемлекеті)

22.ХІҮ-ХҮ ғғ. Қазақстан экономикасы мен мәдениеті

23.Қазақ халқының қалыптасуы. «Қазақ» этнонимі. Қазақ жүздері

24.Қазақ хандығының құрылуы мен нығаюы. Керей мен Жәнібек, Бұрындық хандар

25.ХҮІ ғ. Қазақ хандығы. Қасым, Хақназар, Тәуекел хандар

26.ХҮІІ ғ. Қазақ хандығы. Есім, Жәңгір, Тәуке хандар

27.ХҮІ-ХҮІІ ғғ. қазақтардың шаруашылығы, қоғамдық құрылысы мен мәдениеті

28.Жеті жарғы – қазақ халқының әдет-ғұрып заңдар жинағы

29.ХҮІІІ ғ. басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайы

30. Қазақ жеріне Жоңғар мемлекетінің шапқыншылығы(Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама). Қазақ елінің жоңғар басқыншыларына қарсы азаттық соғысы

31.Кіші және Орта жүздің Ресей бодандығын қабылдауы

32.ХҮІІІ ғ. Қазақстандағы патшалық Ресейдің отарлау саясаты

33.Абылай ханның мемлекеттік қызметі

34.С.Датұлы бастаған Кіші жүз қазақтарының ұлт-азаттық қозғалысы

35.ХҮІІІ ғ. мен ХІХ ғ. бірінші жартысындағы Қазақстан мәдениеті

36.ХІХ .ғ бірінші жартысындағы Қазақстанның саяси және әлеуметтікэкономикалық жағдайы. «Сібір қырғыздары туралы жарғы». «Орынбор қырғыздары туралы жарғы»

37.Исатай Тайманұлы бастаған Бөкей Ордасындағы қазақ шаруаларының көтерілісі

38.Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық соғыс

39.Сыр өңірі қазақтарының Жанқожа Нұрмұхамедұлы және Есет Көтібарұлы бастаған көтерілістері

40.ХІХ ғ. 60-жж. ортасында қазақ жерлерін Ресей мемлекетінің жаулап алуының аяқталуы және оның зардаптары

41.ХІХ ғ. 60-90-жылдарындағы Қазақстандағы әкімшілік-саяси реформалар

146

43.ХІХ ғ. екінші жартысы мен ХХ . ғбасындағы Қазақстандағы патшалық Ресейдің қоныс аудару саясаты

44.ХІХ ғ. екінші жартысында Қазақстанға капиталистік қатынастардың енуі және дамуы

45.ХХ ғ. басындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайы

46.1905-1907 жж. 1-орыс буржуазиялық-демократиялық революциясы жылдарындағы Қазақстан

47.1916 жылғы Қазақстандағы ұлт-азаттық көтеріліс

48.ХІХ ғ. екінші жартысы мен ХХ ғасырдың басындағы Қазақстан мәдениеті.

49.Ақпан буржуазиялық-демократиялық революциясы және патшалық жойылғаннан кейінгі Қазақстанның қоғамдық-саяси жағдайы

50.«Алаш», «Үш жүз» партияларының құрылуы

51.Түркістан (Қоқан), Алаш автономияларының құрылуы және қызметі

52.1917 ж. Қазан революциясы және Қазақстанда Кеңестер билігінің орнауы

56.Қазақстандағы социалистік индустрияландыру: ерекшеліктері мен нәтиежелері

57.Қазақстандағы ауыл шаруашылығын ұжымдастыру: қорытындысы мен зардаптары.

58.КСРО құрамында ҚазКСР-нің құрылуы

59.ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстандағы мәдени құрылыс

60.ХХ ғ. 20-30 жж. Қазақстанның қоғамдық-саяси жағдайы. Жаппай саяси жазалау (репрессия).

61.1941-1945 жж. Ұлы Отан соғысына қазақстандықтардың қатысуы және олардың мәңгі өшпес ерліктері

62.Қазақстан - майдан арсеналы (1941-1945 жж.)

63.1946-1964 жж.Қазақ КСР-ның қоғамдық-саяси және әлеуметтікэкономикалық жағдайы

64.Қазақстандағы тың және тыңайған жерлерді игеру: қорытындылары мен зардаптары.

65.1965-1985 жж. Қазақ КСР-ның қоғамдық-саяси және әлеуметтікэкономикалық жағдайы

66.Қазақстан қайта құру жылдарында (1985-1991 жж.)

67.1986 ж. Желтоқсан көтерілісі және оның тарихи маңызы

68.Кеңес кезеңіндегі Қазақстанның мәдени өмірі (1917-1991 жж.)

69.Қазақ КСР-ның мемлекеттік егемендігі туралы Декларация. Алматы, 1990 ж. 25 қазан.

147

70.КСРО-ның ыдырауы: себептері мен салдары. ТМД-ның құрылуы

71.Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы«Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы». Алматы, 1991 ж. 16 желтоқсан

72.Қазіргі кезеңде Қазақстандағы әлеуметтік-экономикалық реформалардың іске асырылуы (1991-2011 жж.)

73.Қазіргі кезеңдегі Қазақстан Республикасының қоғамдық-саяси өмірі (19912009 жж.).

74.Қазіргі кезеңдегі Қазақстан Республикасындағы мәдени-ағартушылық үдерістер (1991-2011 жж.)

75.Қазіргі кезеңдегі Қазақстан Республикасының сыртқы саясаты(1991-2011

жж.).

76.ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың«Қазақстан - 2030» стратегиялық даму бағдарламасы.

77.ҚР Президентінің Қазақстан халқына жолдауы.

78.Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Тарих толқынында» атты еңбегі

жолдарын діл сипаттамасымен анықтау және картаға түсіру.

Декларация – Мемлекеттің, үкіметтің, партиялардың, ұйымдардың атынан жасалатын мәлімдеме; негізгі принциптердің салтанатты түрде жариялануы, сондай-ақ олар жазылған құжат.

Демагогия – саяси мақсатқа қол жеткізу үшін жасалатын алдау, сауаты төмен халыққа бар нәрсені бұрмалап көрсету, түсіндіру, екіжүзділікпен мүләйімсу.

148

Демаркация (жүргізу, өткізу) фр. тіл., - шекараны делимитациялау туралы келісімнің негізінде арнайы шекаралық белгілермен көрсетілген мемлекеттік шекара шебін орнату.

Дотация (жәрдем, демеу қаржы) лат. тіл., - кәсіпорындарға, ұйымдарға, мекемелерге шығындарының орнын толтыру үшін немесе басқа да мақсаттарға мемлекет беретін жәрдем, үстеме ақы, материалдық көмек.

Жәдидшілік – Арабтың «жаңа» деген сөзінен шығатын жаңашыл құбылыс, ағым немесе бағыт. ХІХ ғасырдың екінші жартысы – ХХ ғасырдың басындағы Ресей мұсылмандарының саяси, мәдени сауатын ашуға, таным деңгейін төте жазу негізінде көтеруге бағытталған ағартушылық қозғалыс.

Жеке басқа табыну – бір адамның рөлін жоғары көтеру, оған шексіз билік беру, тарихта болып жатқан оқиғалардың барлығын бір адамға телу.

Империя – император басшысы болып табылатын монархиялық мемлекет. Инвестиция, лат. тіл., одеваю (киіндіремін, кигіземін), облачаю

(жамылдырамын) – капиталдың ел ішіндегі және шетелдегі экономикаға ұзақ мерзімді жұмсалымы.

Интеграция (лат. – қалпына келтіру, толтыру) – 1) белгілі бір бөліктердің,

құрылым) – қоғамның өмір сүруіне жағдай жасайтын және өндіріске қызмет ететін шаруашылық түрлерінің кешені.

Капитализм – жеке меншік өндіріс құралдарына және жалдамалы еңбекке негізделген қоғамдық құрылыс.

Капитуляция – жеңушінің ұсынған шарттары негізінде қарулы қарсыласу күресін тоқтату. Әскерлердің тұтқынға берілуі, сөзсіз тізе бүгуі. Барлық әскер күштерінің қарусыздандырылуы.

Коалиция, лат. тіл., - ортақ мақсаттағы мемлекеттердің одағы немесе партиялардың жасаған бірлестігі.

Кодекс (кітап) лат. тіл., - заңның бір саласына қатысты жүйеленген заң ережесі.

Колония – (стар) – саяси және экономикалық дербестіктен айырылған және арнайы режим негізінде басқарылатын, шетелдік мемлекет қоластындағы ел немесе территория.

Коммюнике – халықаралық маңызы бар мәселе бойынша мемлекеттер арасындағы жүргізілген келіссөздер, жасалған келісімдер, олардың қорытындылары туралы ресми хабар, ресми мәлімдеме.

Конвенсия, лат. тіл. – арнаулы мәселе бойынша халықаралық келісім. Консолидация (лат. – бекітемін) – ортақ мақсатқа жету үшін адамдардың,

топтардың, ұйымдардың бірігуі.

Конституция, лат. тіл. – қоғамдық және мемлекеттік құрылыстың негізін, мемлекеттік органдардың жүйесін, олардың құрылуын және қызметін, адамдардың құқықтары мен міндеттерін анықтап беретін мемлекеттің негізгі заңы.

149

Контрибуция – 1) жеңімпаз мемлекеттің пайдасына жеңілген мемлекеттен алынатын төлемдер немесе жеңімпаз мемлекеттің соғыс шығыны; 2) басып

талаптарын ескеруге және тұтынушылар сұранымына белсенді түрде ықпал етуге бағдарланған.

Менеджмент - өндірісті және қызметкерлерді басқару қағидаттарының, нысандарының, әдістерінің, тәсілдері мен құралдарының жиынтығы, онда басқару ғылымының соңғы жетістіктері қолданылады. Менеджменттің басты

Метрополия – отар иеленуші мемлекет.

Монархия – мемлекеттегі жоғарғы билік мемлекеттің жеке-дара билеушісі

– монархтың қолына шоғырланған (толықтай немесе ішінара) кездегі басқару түрі, сондай-ақ осындай басқаруға негізделген мемлекет.

Монополия (дара, жеке иелік) грек. тіл., - бір адамға, бір адамдар тобына немесе мемлекетке тиесілі өндірудің, сауда жасаудың, кәсіп қылудың, қызмет

Поэзия (грек сөзі - шығармашылық) – 1) сөз өнері; 2) белгілі бір халықтың, уақыттың, ақынның немесе бір топ ақындардың өлең сөзбен жазылған шығармаларының жиынтығы.

Революция – түбірлі төңкеріс, өзгеріс. Белгілі бір сапалық жағдайдан басқа жағдайға секірмелі түрде шұғыл , өтуқандай да болмасын табиғаттағы, қоғамдағы, танымдағы құбылыстардың дамуындағы терең өзгеріс. Эволюция мен реформадан өзгеше сапалы секіріс.

Республика – жоғарғы мемлекеттік билік сайланбалы өкілетті органға тиесілі болатын кездегі басқару түрі: мемлекет басшысын халық немесе арнайы сайлау коллегиясы сайлайды, сондай-ақ, осындай басқаруға негізделген мемлекет.

Реформа, фр. тіл. – жаңа заң актілері арқылы сол қоғамның шеңберінде өзгерістерді жасау.

Сателлит - өзінің тәуелсіздігін сақтаған, бірақ іс жүзінде басқа күштірек елге бағынатын мемлекет.

150