YorubaPrimer
.pdfÈdè Yorùbá
Lò ó, bí bëê kö ìwô yóò pàdánù rê
Yoruba Language - Use it or lose it
YORÙBÁ
MÒ ÖN KÔ, MÕ ÖN KÀ, MÕ ÖN SÔ
Know how to READ IT, WRITE IT, SPEAK IT
Ìwé Kïnní |
1 |
Book One |
Àtúnÿe Kejì |
|
Second Edition |
Alífábëêtì |
The Alphabet |
Fonölöjì |
Phonology |
Môfölöjì |
Morphology |
Fún For
Çgbë Àjùmõka Yorùbá Àgbáyé ®
Yoruba Readers’ Club International®
Láti ôwö By
Adébùsölá Ônäbàjò Ônäyçmí
MB. BS., DA., FRCPC MTS
Õrõ Ìÿíwájú
Ìwé yìí jë ìwé kíkà ìkínní ti èdè Yorùbá. A kö láti ran akëkõö alákõöbêrê löwö láti ní ìmõ tí ó jinlê nínú êkö èdè náà. Ìró ohùn ni òpò èdè Yorùbá. Ó ÿe pàtàkì púpõ láti fojú sí pípe õrõ bí ó ti tö àti bí ó ti yç làti ìbêrê. A ÿe ìwé yìí gëgë bí ìwé ìköni ní õnà tí akëkõö yóò fi máa kö Yorùbá kíkà lemölemö pêlú àwôn nýkan tí ó dun-jú. A fi oríÿìíríÿìí àtç àwòràn tí a so ohùn õrõ mö çyô õrõ kõõkan, àpólà àti gbólóhùn õrõ ÿe àpèjúwe pípe õrõ. Èyí ÿe pàtàkì púpõ láti lè mõ ön kô, mõ ön kà, mõ ön sô.
Foreword
This book is a Yoruba language primer. It is written to help the beginning student acquire a basic knowledge in learning the language. The tone is the pillar of the Yoruba language. It is very important to pay attention to proper pronunciation right from the outset. This book is designed primarily as a tone drill manual using familiar objects to acquaint the student with Yoruba pronunciation. A pictorial format with sound clips attached to every word, phrase and sentence is used to demonstrate pronunciation. This is vital in order to be able to become proficient in writing, reading and speaking.
Àkíyèsí
Ètò tí a lò fún kíkô õrõ inú ìwé yìí nìyìí:
A fi àwò búráhùn kô àwôn õrõ ti èdè Gêësì. Àwõ dúdú ni a lò fún èdè Yorùbá àfi ní ìgbà tí a bá fi àwõ pupa, àwõ ewé tàbí àwõ aró töka sí àwôn sílcbù olóhùn òkè, àárín tàbí ìsàlê ní ÿísê-n-têlé.
Note:
The convention used for writing the text in this book is as follows: The English text is rendered in brown, Yoruba text
is in black except where color coded red, green or blue to indicate syllables with high, mid or low tones respectively.
Fi oríÿìíríÿìí àwõ kö Yorùbá®
Learn Yoruba in Multicolor®
Àkóónú - Contents |
Ojú ìwé Page |
|
Alífábëêtì |
Alphabet |
1 |
Fonölöjì |
Phonology |
6 |
Môfölöjì |
Morphology |
10 |
Àtç Àwòrán I |
Pictorial I |
13 |
Fàwêlì àìránmúpè |
Oral Vowels |
|
Àtç Àwòrán II |
Pictorial II |
21 |
Fàwêlì àìránmúpè |
Oral Vowels |
|
Àtç Àwòrán III |
Pictorial III |
29 |
Fàwêlì àránmúpè |
Nasalized Vowels |
|
Àtç Àwòrán IV |
Pictorial IV |
33 |
Könþsónáýtì |
Consonants |
|
Àwôn Bátànì Sílébù |
Syllable Patterns |
35 |
Sílébù Àránmúpè |
Syllabic Nasal |
38 |
ª ¸ M m « ¹ Ý ý N n Þ þ |
|
|
Àtç Àwòrán V |
Pictorial V |
40 |
Àwôn Sílébù |
Syllables |
|
E e O o S s - Ç ç Ô ô ß ÿ |
44 |
|
Àkàyé |
Comprehension |
48 |
Àkójôpõ õrõ |
Word List |
65 |
Álífábëêtì
A B Yorùbá
Alphabet
dò re mí
YO
RÙ
BÁ
|
|
|
A |
|
B D |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A a |
B b |
D d |
E e |
Ç ç |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F f |
|
G g |
|
GB gb |
|
H h |
|
I i |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J j |
|
K k |
|
L l |
|
M m |
|
N n |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O o |
Ô ô |
|
P p |
|
R r |
|
S s |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ß ÿ |
|
T t |
|
U u |
|
W w |
|
Y y |
Page 1 |
Ojú-ìwé Kïnní |
|
|
Álífábëêtì Yorùbá Alphabet
Ìyàtõ láàárín álífábëêtì Yorùbá àti ti Gêësì
Differences between Yoruba and English Alphabets
Bí a bá fi wé èdè Gêësì, kò sí Compared with English, there is no
|
|
|
C c |
|
|
Q q |
|
|
V v |
|
|
X x |
|
|
Z z |
|
||
ÿùgbön Yorùbá ní |
|
|
|
|
|
but Yoruba has |
||||||||||||
Ç ç |
|
|
GB gb |
Ô ô |
ß ÿ |
|||||||||||||
|
|
|
dò |
|
|
|
re |
|
|
|
mí |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Èdè Yorùbá ní |
|
|
|
|
Yoruba Language has |
|
||||||||||
|
|
Fáwêlì àìránmúpè |
7 |
Oral vowels |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
méje |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fáwêlì àránmúpè |
5 |
Nasalized vowels |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
márùn-ún |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Köþsónáýtì |
|
18 |
Consonants |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
méjìdínlógún |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
Èdè Gêësì ní |
|
|
|
The English language has |
|
|
||||||||||
|
|
|
Fáwêlì |
|
5 |
|
|
Vowels |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
márùn-ún |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Köþsónáýtì |
21 |
|
|
Consonants |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
mökànlélógún |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ojú-ìwé Kejì |
|
Page 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Álífábëêtì Yorùbá Alphabet
Ìlànà fún pípe Álífábëêtì Yorùbá
Yoruba Alphabet Pronunciation Guide
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A as in |
|
B |
|
|
D |
|
E |
|
|
Ç |
|
|
|
Add |
|
Bee |
|
D |
|
E |
ight (8) |
|
E |
gg |
|
|
|
|
|
eep |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F |
|
G |
|
|
GB * |
|
H |
|
|
I |
|
|
|
Fee |
|
Give |
|
Diagraph - |
|
Hit |
|
Is |
|
|||
|
|
|
pronounced |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
together |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
J |
|
K |
|
|
L |
|
M |
|
N |
|
|
|
|
Jeep |
|
Key |
|
Lee |
|
Me |
|
Need |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O |
|
Ô |
|
|
P* |
|
R |
|
|
S |
|
|
|
Oh |
|
O |
|
|
“kp” |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r |
|
pronounced |
|
|
eed |
|
ee |
|
|||
|
|
|
|
|
together |
|
R |
|
S |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ß |
|
T |
|
|
U |
|
W |
|
Y |
|
|
|
|
She |
|
Tea |
|
FOOd |
|
Will |
|
Yield |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
*Fetísí ohùn ômô ìbílê.
Listen to the voice of a native speaker.
dò |
re |
mí |
Page 3 |
|
Ojú-ìwé Kçta |
|
Fáwêlì |
Yorùbá Vowels |
||
|
Àwôn Fáwêlì Yorùbá |
|||
|
|
Yoruba Vowels |
||
Oríÿìí àkójôpõ fáwêlì méjì |
There are two groups of vowels |
|||
ni ó wà ní èdè Yorùbá. |
|
in Yoruba. |
||
1. |
Fáwêlì àìránmúpè |
|
1. |
Oral (Non-nasalized) vowels |
2. |
Fáwêlì àránmúpè |
|
2. |
Nasalised vowels |
1. Fáwêlì àìránmúpè - Oral vowels
A a E e Ç ç I i O o Ô ô U u
2. Fáwêlì àránmúpè - Nasalised vowels
*AN an † ÇN çn IN in † *ÔN ôn UN un
Àkíyèsí: |
* ‘AN’ |
and ‘ÔN’ máa þ dún bákannáà. |
Note: |
‘AN’ |
and ‘ÔN’ sound the same. |
Àkíyèsí: |
† Kò sí ‘EN’ tàbí ‘ON’ nínú õrõ Yorùbá àjùmõlò. |
|
Note: |
There is no ‘EN’ or ‘ON’ in standard Yoruba vocabulary. |
|
Page 4 |
|
Ojú-ìwé Kçrin |