Билет №23

1. аутэкология деген не?

2. Шелфордтың төзімділік заңы. Төзімділік диапазоны?

3. Экожүйелердің тұтастығы және тұрақтылығы. Экожүйелердің тұрақтылығы механизмдері.

Жауаптар:

1.билет 4 там

2.билет 10 там

3. Биоценоздардағы организмдер тобының тәулік, жылдық, маусымдық белсенділігі біркелкі емес. Кейбір организмдер түнде автивті келсе, кейбіреулері керісінше болып келеді. Сондықтан биоценоз құрамындағы түрлер сан дәне сап жағынан да үнемі ауытқып отырады. Бұл жағдайда негізінен жер шарының климаттық белдеулері мен табиғат аймақтарына да көп байланысты. Билет 7 там

Билет №24

1. Тұрақты даму факторлары: экологиялық, экономикалық, әлеуметтік.

2. Жаһандық экологиялық проблемаларды шешу жолдары.

3. Қоршаған ортаның физикалық ластануының экология-генетикалық салдары.

Жауаптар:

1.билет 8,21 там

2.билет 10 там

3.билет 19 там

Билет №25

1. Қорық аумақтары қоршаған ортаны қорғау түрлерінің бірі ретінде.

2. ҚР маңызды экологиялық проблемаларын атаңыз.

3. Топырақтың ластануы: ұғымы, пайда болу себептері. Топырақтың ластануымен күресу шаралары.

Жауаптар:

1. 1994 жылдан бастап Қазақстан Республикасы өз аумағындағы табиғи объектілердің сақталуын қамтамасыз етіп, биоалуан түрліліктің сақталуы туралы Конвенцияның бір тарапы болып табылады. Биоалуан түрлілікті сақтау бойынша Ұлттық Баяндама және Стратегия дайындалған, ұлттық және өңірлік жобалар жүзеге асырылады, табиғи-қорық қорының жаңа объектілері ұйымдастырылады.

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар – құқықтық ерекше қорғау режимі бар не болмаса шаруашылық қызметінің реттелетін режимі бар, мемлекеттік табиғи-қорық қорының сақталуын және қалпына келуін қамтамасыз ететін жерлер, сулар, ормандар мен жер қойнаулары учаскелері.Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында ресми түрде тіркелген:

• 7 мемлекеттік ұлттық табиғи бақ («Алтын Емел»,Баянауыл,Іле-Алатау,Қарқаралы,Қатон-Қарағай, «Көкшетау»,Шарын);

• 10 мемлекеттік табиғи қорықтар (Ақсу-Жабағылы,Алакөл,Алматы,Барса келмес,Батыс-Алтай,Қаратау, Қорғалжын,Марқакөл,Наурызым,Үстірт);

• 2 мемлекеттік табиғи резерват («Семей орманы», «Ертіс орманы»);

• 2 мемлекеттік табиғи бақ («Бұйратау», «Медеу»).

2. Қазіргі кезде Қазақстанда мониторинг жүргізуде ерекше көңіл аударлатын мәселелер:

1. Мұнай өндіру қызметтінің нәтижесінде мұнаймен ластану.

2. Магистралды су жүйелерінің :Ертіс, Нұра, Оралдың суларының ластануы. Қазір белгілі болғандай Атом жарылыстары жалғыз Семей полигонында емес қазақстанның басқа облыстарында да болыпты.Ресейге бағынатын сынау полигондаы осы күнге дейін Батыс қазақстан, Атырау, Ақтөбе, Қызылорда, Жезқазған, Алматы, Талдықорған Семей облыстарда жұмыстарын тоқтатқан жоқ.Олардың атқан ракеталары адасып қызылқоға ,махамбет аудандарының қой отарларына жақын келіп жарылып жатады.1993 жылы қыркүйек айында атырау қаласының маңына келіп түсті. Ресей әскерлері пайдаланатын қазақстандағы толып жатқан Уран қазатын өңдейтін Кәсіпорындардажұмыс істеу тәртібі сақталмай қоршаған ортаға , адамдарға көп зияны тиюде. Экологиялық жағынан ең қолайсыз жағдайда Қазақстанның басты су артериясы – Ертіс өзені қалып отыр. Оның сулары жоғары дәрежеде ауыр металдармен ластанған. Негізгі ластаушы заттар – мыс, шайынды сулармен бірге келіп түседі. Орталық Қазақстандағы Нұра өзенінің суында сынап өте көп. Оның құрамындағы азоты бар заттардың концентрациясы тым жоғарылап кеткен. Ал Сырдария өзені және Шардара су қоймаларының суларының ластануы әр түрлі улы химикаттардың әсерінен екендігі баяғыдан белгілі. Сол сияқты Балқаш көлінің суы «Балшахмед» өндірісінің улы химикаттарының ағынды суларының әсерінен ластануда.

3.билет 14 там