- •71. Авторитарлы саяси жүйе
- •116. Демократиялық саяси тәртiптiң негiзгi тармақтары.
- •47.Демократия – бұл …
- •126. Жалпылық мемлекеттің белгісі ретінде ...... Білдіреді.
- •119. Еуропалық орта ғасырдың саяси ойы. Августин мен ФомаАквинский оқулары.
- •129. Қр. Ұлттық валютасы (теңге) …… жылы енгізілді.
- •101. Қр-дағы саяси партияларыдың орны және рөлi. Қр-ның негiзгi партиялары.Партиялар туралы заң. (2002 жыл)
- •125. Құқық турлері
- •51. Қазақстан Республикасындағы жергілікті атқарушы билік – бұл …
- •53. Қоғамның саяси жүйесі ұғымы және құрылымы.
- •54. Қоғамдық-саяси қозғалыстардың саяси жүйедегі орны мен ролі.
- •134. Қазақстан халықаралық қатынастар жүйесінде. Қазақстан және халықаралық ұйымдар.
- •58. Қазақстан Республикасындағы заң шығару органы – бұл ...
- •135. Қр. Конституциясы қабылданды …………………жылы.
- •121. Мемлекеттік биліктің ашықтығы оның ......... Білдіреді.
- •109. Мемлекеттiң пайда болуының негiзгi теориялары.
- •131. Монархияның республикадан басты айырмашылығы - бұл…
- •132. Мажоритарлық сайлау жүйесі.
- •43. Мемлекеттік құрылым формалары – бұл ...
- •48. Мемлекеттің территориялық бірлігінің заңдық дербестігін қамтамасыз ететін мемлекеттік құрылым формасы – бұл ...
- •91Платонның саяси көзқарастары.
- •60. Партиялық жүйе ұғымы. Партиялық жүйе түрлері.
- •57. Пропорционалдық сайлау жүйесінің негізгі сипаты.
- •102. Саяси мәдениеттің жіктелуі
- •130. Саяси жүйеде үстем болуға ұмтылатын патриялар – бұл
- •33. Саяси партиялардың қызметі.
- •40. Саясаттың негізгі мазмұны – бұл .......
- •46. Саяси мәнез-құлық: ұғымы, түрлері.
- •50. Саяси партиялар ұғымы және типтері.
- •52. Сайлау процесін нарықтық процесс түрінде қарастыратын теория – бұл..
- •55. Саяси жүйе теориясы жасады ......
- •56. Саяси билік ұғымы және белгілері.
- •125. Саяси құқыққа мыналар жатады: …
- •124. Тоталитарлық саяси режим: ұғымы, негізгі сипаты.
- •65 Утопиялық Социализмның саяси доктринасы.
56. Саяси билік ұғымы және белгілері.
Саяси билік таптық, топтық жеке адамның саястта тұжырымдалан өз еркін жүргізу мүмкіндігін білдіреді. Ал мемлекеттік билікке барлық адамдарға міндетті заңдарды шығаруға жеке-дара құқығы бар заңдар мен ұйымдарды сақтау үшін ерекше күштеу аппаратына сүйенетін саяси биліктің түрі жатады. Билік саяси және мемлекеттік болып екіге бөлінеді. Бұл мәселенің үлкен астары бар. Себебі, бұрынғы кеңестік дәуірде бұл ұғымдарды тенестіріп, бірыңғайлау саяси жүйенің барлық құрылымын мемлекеттендіруінің тәсілдемелік негізі болды.Саяси билік таптық, топтық жеке адамның саясатта тұжырымдалған өз еркін жүргізу мүмкіндігін білдіреді. Ал мемлекеттік билікке барлық адамдарға міндетті заңдарды шығаруға жеке-дара құқығы бар заңдар мен ұйымдарды сақтау үшін ерекше күштеу апаратына сүйенетін саяси биліктің түрі жатады. Бұдан біз саяси биліктің мағынасының мемлекеттік биліктен кең екендігін байқаймыз. Себебі, біріншіден, саяси билік адамзат тарихының барлық кездерінде болған. Мысалы, алғашқы адамдық қауым кезінде ақсақалдар кеңесінің, веченің (ежелі русьтегі азаматтар жиналысының түрі),вече соттарының және т. б. билігі болды. Екіншіден, саяси билік тек мемлекеттік аппарат арқылы ғана емес, сонымен бірге партиялар, кәсіподақтар, халықаралық ұйымдар (БҰҰ, НАТО және т.б.) сияқты саяси жүйенің басқа элементтері арқылы да билігін жүргізеді. Үшіншіден, мемлекеттік билік, жоғарыда көрсетілгеніндей, ерекше күштеу аппаратына сүйенеді және оның билігіне қоғамның барлық мүшелері тегіс бағынады. Мемлекеттік билік саяси биліктің ең жоғары, ең толық, ең дамыған түрі, оның өзегі болып табылады.
125. Саяси құқыққа мыналар жатады: …
.Саяси ойдың даму тарихында айтарлықтай із қалдырған Ежелгі Рим болды. Онда әсіресе атақты шешен, мемлекет қайраткері және ойшыл Марк Туллий Цицерон (б.з.б.106-43) өмір сүрді. Оның «Мемлекет туралы», «Заңдар туралы», «Міндеттер туралы» деген еңбектері көпке әйгілі.Цицерон мемлекеттің пайда болуының негізгі себебі – адамдардың бірігіп өмір сүруге тырысатын табиғи талабының және меншікті қорғау мақсатынан туындайды дейді. Қоғамға және жеке меншікке қол сұғуға болмайды. Бұлардың мызғымастығын бұзушылықты әділеттілік пен құқықты қорлаумен бірдей көрді.Цицерон мемлекеттің құрылым түрі оны басқарушының «мінезі мен еркіне» байланысты болады деп түсіндірді. Басқарушылардың санына қарай ол мемлекет басқаруды патшалық билік, аристократия (оптиматтардың билігі) және демократия (халық билігі) етіп үш түрге бөлді. Бұлардың әрқайсысының өзінің жақсы жақтары мен кемшіліктері бар. Мәселен, патша рақымшылдығымен жұртқа ұнайды, бірақ мұнда басқа адамдар заң, шешім қабылдаудан сыртта қалады және бір адамның басшылығы зорлық-зомбылыққа оңай айналып кетуі мүмкін. Оптиматтар (аристократтар) даналығымен бағалы, бірақ олар үстемдік еткенде халық өз еркіндігін пайдалана алмайды, билік ақсүйектердің сұрқия тобының қолында қалуы мүмкін. Демократия болса бостандығымен жағымды, бірақ халықтың толық билігі зиянды зардаптарға, «тобырдың зорлығы мен есаландығына» әкеліп соқтыру мүмкін. Цицерон мүліктік теңдік идеясына қарсы болды, қоғамдық-саяси қатынастарда әлеуметтік жіктелу мен теңсіздікті әділеттілік деп санады.
ТТТТТТТТТТТ
104. Тура демократияда халық маңызды саяси шешімдерді қабылдауда,билік жүргізуде тікелей қатысады. Оның жақсы жақтары: халықты саясаттан шеттетпейді, саяси жүйенің тұрақтылығын және басқарудың ұтымдылығын арттырады; халықтың белсенділігін дамытып, тұлғаныңөзін-өзі көрсетуіне, танытуына жол ашады; саяси институттар мен қызмет адамдарын бақылаудың ықпалдылығын қамтамасыз етеді, билік пұрсатын теріс пайдаланудан сақтайды,басқарушы төбе топтың халықтан алшақтауына, шенеуніктердің бюрократталуына жібермейді.
Топ (әлеуметтік) – мүшеліктін ресми немесе бейресми критерийлерімен шектелген индивидтердің (адамдар немесе заттардың) ұжымы немесе көпшілігі.