4.3. Зертханалық сабақтар

Рет №	Сабақтың тақырыптары [әдебиет № , §§…, беттері]	Көлемі, сағаты
1
2
3
БАРЛЫҒЫ:

4.4. Білім алушының оқытушы басшылығымен жүргізілетін өзіндік жұмысы

Студенттерге өзіндік жұмыстардың тапсырмалары семестр басында беріледі. Өзіндік жұмыстар тапсырмаларын студенттер апта сайын кестеге сәйкес тапсырады.Студенттер әрбір өзіндік жұмыстарды арнайы жұмыс дәптеріне таза түрінде орындауы тиіс.Студенттер өзіндік жұмыстарды көшірмей өздері дербес орындаулары қажет.

№ 1 Әлеуметтану әлеуметтік –гуманитарлық ғылымдар жүйесінде.

1.Терминдердің анықтамаларын жазыңыз:а) Қоғам ,б) Макросоциология ,в) Микросоциология;г) Эмпиризм,д) Субьект,е) Категория,ж) Әлеуметтік іс әрекет,з) Әлеуметтік институт

2.ХХ ғасырдың 30-60 жылдарында әлеуметтанулық зерттеулер тоқтатылды.Ол немен байланысты болды?.

№ 2Әлеуметтану тарихының негізгі бағыттары

1.Жоғарыда көрсетілген кесте бойынша авторлар және олар жасаған теориялар арасында қате жіберілген,сіз дұрыс сәйкестікті көрсетіп жаңа кесте жасаңыз.

Әлеуметтанушы ғалымдар	Әлеуметтанулық теориялар
1. Э.Дюркгейм	1. Орта деңгей теориясы.
2. О.Конт	2. Түсінушілік әлеуметтануы
3 .К. Маркс .	3.Көпшілік Толпа
4.Г.Зиммель	4. Символикалық интеракционизм.
5. П.Сорокин	5. Аномия.
6. Т. Парсонс.	6. Әлеуметтік эволюция
7. В. Парето	7. Таза формалар
8. Г.Лебон	8. Құрылымдық функционализм
9.М.Вебер	9.Қоғамдық экономикалық формация
10.З.Фрейд	10.Әлеуметтік статика және динамика
11.Р.Мертон	11.Психоанализ
12.Г.Спенсер	12.Әлеуметтік стратификация және мобильділік.
13.Дж.Мид	13.Элита теориясы

2.Әлеуметтанудағы бағыттар және мектептерді өкілдеріне сәйкес келетіндей етіп жаңа кестеде көрсетіңіз.

Әлеуметтанудағы бағыттар және мектептер	Өкілдері
1. Натуралистік бағыт	1. Тард Г.
2. Психологиялық бағыт	2. Спенсер Г.
3. Социологизм	3. Вебер М.
4. Түсінушілік әлеуметтануы	4. Дюркгейм Э.
5. Элита теориясы	5. Парето В.

3. Әлеуметтанушы ғалымдарды өмір сүру уақытына сәйкес келетіндей етіп жаңа кестеде көрсетіңіз.

Әлеуметтанушы ғалымдар	Өмір сүрген уақыты
1. Конт О.	1. 1798-1857
2. Спенсер Г.	2. 1818-1883
3. Маркс К.	3. 1820-1903
4. Вебер М.	4. 1848-1923
5. Дюркгейм Э.	5. 1864-1920
6. Парето В.	6. 1858-1917
7. Парсонс Т.	7. 1902-1979

4.Төменде көрсетілген түсініктердің ішінен М.Вебер ғылыми айналымға енгізген ұғымдарды теріп жазыңыз:Аномия,орта деңгейдегі теория,позитивизм,идеалды тип,жүйе,әлеуметтік бақылау,функция.

№ 3 Қоғам әлеуметтік жүйе ретінде.

1.Қоғамның төмендегідей түрлерібелгілі:дәстүрлі,индустриалды,постиндустриалды.Оларды кестеде анықтамасы бойынша ажыратып жазыңыз.Қазақстан қоғамы қайсысына жататынын көрсетіңіз.

Қоғам түрлері	Анықтамасы
1. Дәстүрлі .	1.
2. Индустриальды.	2.
3. Постиндустриальды.	3

2. Қоғамға тән жетіспейтін белгілерді жазыңыз.

а) Белгілі бір территорияның болуы;

ә)

б)

в)

3. Кестенің бір бөлігінде қоғам түрлері берілген,ал екінші бөлігінде осы қоғам түрлерін көрсеткен ғалымдар берілген.Сәйкестікті тауып жаңа кесте сызыңыз

1.Алғашқы қауымдық қоғам,құлиеленуші,феодалдық,капиталистік,коммунистік	1. Белл Д.
2. Ашық қоғам – жабық қоғам.	2. Маркс К.
3. Дәстүрлі – индустриальды – постиндустриальды қоғам.	3. Поппер К.

№ 4.Әлеуметтік институттар мен әлеуметтік процестер.

Тапсырмалар

1.Кесте толтырыңыз.

Әлеуметтік институт түрлері	Мінез –құлық ережелері мен үлгілері	Символдық мәдени белгілері	Утлитарлық мәдени белгілері.	Ауызша және жазбаша кодексі	Идеологиясы

2.Кестені толтырыңыз.

Процесс	Процестің сипаты
Кооперация
Бәсекелестік
Шиеленіс
Компромис
Ассимилиация
Амальгамизация

№ 5. Әлеуметтік стратификация және әлеуметік мобильдік.

1.Қазіргі демократиялық қоғамның көп бөлігін орта тап құрайды.Қазақстанда орта тап толық қалыптасып болдыма?Қазақстанда қандай әлеуметтік топтарды орта тапқа жатқызар едіңіз?

2. Төменде берілген ұғымдардың анықтамасын жазыңыз

Әлеуметтік прогрес -

әлеуметтік дифференциация -

әлеуметтік стратификация -

әлеуметтік мобильділік -

страта -

маргинал -

3. Маргиналдылықтың көрсетілмей қалған түрлерін көрсетіп жазыңыз: әлеуметтік,этникалық,саяси,...............

4.Питирим Сорокиннің әлеуметтік стратификация және мобильділік теориясына талдау жасаңыз.

№ 6.Тұлғаның әлеуметтік сипаттамалары .

1.Жоғарыда берілген ұғымдардың анықтамасын жазыңдар:Тұлға, индивид, әлеуметтену,рөл,мәртебе.

2.Жоғарыдағы кестенің оң жағын толтырыңыз

Девиантты тәртіп теориялары	Өкілдері	Мәні
Девиация теориясы
Туа біткен девиация теориясы
Аномия теориясы
Мәдениеттанулық теория
Стигматизация теориясы
Әлеуметтік қайшылық теориясы

3.Әлеуметтануда және психологияда жеке тұлғаға қатысты көптеген теориялар бар.Олар: Марксизмнің жеке тұлғалық теориясы,Ч.Кулидің «айналық мен» теориясы,З.Фрейдтің психоаналиталық теориясы, Р.Линтон,М.Мореноның жеке тұлғаның рольдік теориясы.Осы теориялардың әрқайсысына жеке –жеке түсінік беріңіз.

4.Бір кездері Э.Берроуз бала Тарзан туралы кітап жазған болатын –кішкентай кезінде ата-анасыз қалған Тарзанды маймылдар өсіреді, ал кейін ол адамдарға қайтып оралады (бозбала кезінде). Осыған ұқсас оқиғаны Р.Клиплинг жазған болатын – қасқырлар өсірген бала Маугли туралы. Шындығында тастанды балаларды иттер немесе қасқырлар өсіргендігі туралы жағдай жөнінде жазған еңбектер аз емес.Ал шынайы өмірде осындай жағдайға ұшыраған балалардың адамдарға қайта оралуы мүмкін бе? Сондай-ақ бала адам бола ма? Жауабыңызды негіздеңіз.

№ 7.Девиация және әлеуметтік бақылау

1. Мысалдар келтіріңіз:

а) формальды жағымсыз санкциялар;

б) формальды жағымды санкциялар;

в) формальды емес жағымсыз санкциялар;

г) формальды емес жағымды санкциялар.

2. «Девиация және әлеуметтік бақылау» тақырыбы бойынша өз беттеріңізше оқып-үйренген материалдар негізінде төмендегі тапсырмаларды орындаңыз:

1.Ұғымды түсіндіріңіз:

Девиация – бұл...

2.Девиацияның себептері......

3.Девиацияның формалары:

Қылмыс жасау......

Нашақорлық......

Маскүнемдік......

Өзіне-өзі қол жұмсау......

Жезөкшелік.......

№ 8.Білім беру әлеуметтану

1.Қазақстан республикасының білім беру туралы заңына талдау жасаңыз.

2.Сөйлемдердің арасындағы сәйкестікті көрсетіңіз.

Білім беру институттары	Ілім білімді меңгеру ретінде.
С.Рубенштейн	Қоғамның білімнің маңыздылығын мойындауы
Мектептің пайда болуы	Отбасы,мектеп ,мәдениет мекемесі,БАҚ
Білімнің престижі	Ғылымның дамуы
Сұр мамандар	Төмен, кәсіби деңгей және көп жағдайларда жалпы мәдениеттің төмен деңгейі
Білім берудегі бөлік пен тұтастықтың ара қатынасы.	Білім әлеуметтендіру, тәрбиелеудің аясында ғана пайда болып, қызмет етеді.

№ 9 СОӨЖ. Саяси әлеуметтану.

1.Саясат әлеуметтануына қатысты сөздік жасаңыз.

2.Қазақстан республикасындағы саяси партиялар қызметіне талдау жасаңыз.

№ 10.Экономикалық әлеуметтану.

1.Экономикалық адам мен әлеуметтік адамның портретін беріңіз.Сіз өзіңізді қай адамға жатқызар едіңіз?

2.Қазақстан республикасының еңбек туралы заңына талдау жасаңыз.

№ 11.Отбасы әлеуметтануы.

1.Ф .Энгельстің «Отбасының, жеке меншіктің және мемлекеттің шығуы» деген еңбегін оқып отбасының пайда болуы туралы баяндама әзірлеңіз.

2.Қазақстан республикасының «Неке және отбасы» заңына талдау жасаңыз.( Өзіңізге ұнаған тараулары мен баптарына)

3.Төмендегі ұғымдардың анықтамасын жазыңыз : Патронат,неке,отбасы,алимент,моногамия,нуклеарлы,эгалитарлы, полиандрия,полигамия, азаматтық неке,,гипергамия,левират,сорорат.

4.Отбасына байланысты қанатты сөздер мен мақал-мәтелдер жазыңыз.

5.Некенің түрлеріне тоқталыңыз.

№ 12. Мәдениет әлеуметтануы.

1.Төмендегі ұғымдарға анықтама беріңіз :

«Мәдениет» -

«материалдық мәденитет» -

«Рухани мәдениет» -

«Мәдени мұра» -

«Субкультура» -

«Тіл» -

«Әлеуметтік норма» -

«Идеология » -

«Құндылық » -

«Салт» -

«Дәстүр»-

«Рәсім» -

«Құқықтық норма»-

2. Мысалдар келтіріңіз субкультура, контркультура, салт, дәстүр, рәсім.

3. Төмендегі нормалар тізбегіне жетіспейтін әлеуметтік нормаларды жазыңыз

Әлеуметтік нормалар:

1. Эстетикалық нормалар.

2. Моральдық нормалар.

3. Салт және дәстүр.

4. Құқықтық нормалар.

5. ________________________________________________________

6. ________________________________________________________

4. Төмендегілерді үш топқа 1) позитивті санкция; 2) негативті санкция; 3) Ешқандай санкцияға жатпайды деп бөліп жазыңыз:

а) Жоғары атақтың берілуі

б Түрмеге қамау

в) Жоғарғы білім алуы туралы диплом

г)Бойкот

д) Еңбек ақының жоғарлауы

е) Жол ережесін бұзғаны үшін айып пұл төлеу

ж) Оқу орнынан шығарылуы

з) Жазғы каникул

5.Конткультура мен субкультураның айырмашылығын көрсетіңіз және мысалдар келтіріңіз

№ 13. Бұқаралық байланыстар (коммуникация) әлеуметтануы.

1. Жарнама пайдасы мен зияны туралы өз ойыңызды білдіріңіз

2. Қазақстан республикасының бұқаралық ақпарат құралдары туралы заңына талдау жасаңыз.

3.Бұқаралық байланыстар әлеуметтануына қатысты сөздік жасаңыз.

4.Интернетке құмарлар желіде жұмыс істеу интеллектуалдық қоғамдастықтың жаңа типін құрады деген пайымдайды. Бұны олар компьютерлік қоғамдастықта мейірімсіз қатынастың болуының мүмкін еместігімен түсіндіреді. Пайдалы ақпарат бере алмайтын адам бұл қоғамдастық үшін тартымсыз, ал бұл адамдарды ойлануға ынталандырады.

Сіз осы пікірмен келісесіз бе? Сіздің пікіріңіз бойынша, компьютерлік

қарым-қатынастың артықшылықтары мен кемшіліктері неде?

5. 2. Маркетингте, журналистикада, және PR-да аудитория деген ұғымнан басқа

таргет немесе мақсатты аудитория деген термин қолданылады. Бұл жасы,

жынысы, білімі, табысы, қызығушылықтары, интеллектуалдық әдет-

дағдылары және т.б. бойынша бӛлінетін адамдар тобы. Ойланып кӛріңіз

мақсатты аудитория қайсысы:

а) ООPS журналы;

ә) Авторадио;

б) «Егемен Қазақстан» газеті;

в) «Рахат лукум» әншілері

г) Auditorium.ru Интернет-порталы.

№ 14. Нақты әлеуметтанулық зерттеу жүргізудің әдісі мен техникасы

1.Әлеуметтік зерттеудің бағдарламасының негізгі пункттерін көрсетініз

2.Кестені толтырыңыз.

Гипотеза түрлері	Гипотезаларға қойылатын талаптар.

3.Анкетада қолданылатын ашық және жабық сұрақтарға үш мысал келтіріңіз.