Белорусский профессиональный союз
работников образования и науки
Дневник профгрупорга
_________________________________________
наименование профгруппы
_________________________________________
_________________________________________
наименование первичной профсоюзной организации
_________________________________________
сборник рабочих материалов
профсоюзного группового организатора
учащейся молодежи
Издание третье, переработанное и дополненное
Минск 2011
Под общей редакцией Председателя
Белорусского профессионального союза
работников образования и науки А.А. Бойко
Редакционная коллегия:
М.Ф. Барейша, В.Н. Грачев, Р.О. Дапиро (главный редактор),
Н.О. Добровольская, И.А. Жак, С.А. Кацуба, И.Л. Кергет,
В.В. Петровская, Н.М. Радевич, А.Н. Трубин, И.И. Фролов
Дневник профгрупорга: Сборник рабочих материалов профсоюзного группового организатора учащейся молодежи. – Мн., 2011. – 104 с.
Сборник призван оказать содействие профгрупоргам в проведении уставных мероприятий, организации профсоюзного учета, обеспечении социальной защиты учащейся молодежи.
Первое и второе издания вышли в 2007 г.
Адресуется профсоюзному активу, работникам профсоюзных органов.
© Белорусский профессиональный союз
работников образования и науки, 2011
© Координационный совет председателей профсоюзных комитетов учащейся молодежи при ЦК профсоюза, 2011
Мы абараняем і прадстаўляем інтарэсы стваральнікаў будучыні нашай краіны!
Шаноўны прафсаюзны актывіст – прафгрупарг. Ты прадстаўляеш інтарэсы сваёй групы ў вялікай прафсаюзнай прасторы, а таксама інтарэсы Беларускага прафесійнага саюза работнікаў адукацыі і навукі ў сваёй установе адукацыі, у сваёй групе. На цябе галіновы прафсаюз ускладае асаблівыя надзеі.
На сённяшні дзень Беларускі прафесійны саюз работнікаў адукацыі і навукі – адзін з найбольш уплывовых галіновых прафсаюзаў Беларусі, што заслужана карыстаецца аўтарытэтам як на постсавецкай прасторы, так і ў міжнародным прафсаюзным руху. Пачаткам яго афіцыйнай гісторыі з’яўляецца 8 студзеня 1921 года, калі ў Мінску распачаў сваю работу І з’езд Саюза работнікаў асветы і сацыялістычнай культуры. Хаця, безумоўна, прафсаюз з’яўляецца духоўным нашчадкам і паслядоўнікам разнастайных дабрачынных і прафесіных аб’яднанняў асветнікаў і навучэнскай моладзі нашай краіны, гісторыя якіх налічвае не адно стагоддзе. Сёння прафсаюз з’яўляецца адной з буйнейшых членскіх арганізацый-стваральнікаў Федэрацыі прафсаюзаў Беларусі і Міжнароднага аб’яднання прафсаюзаў ”Адукацыя і навука“ (Максва), уваходзіць у склад глабальнага аб’яднання галіновых прафсаюзаў Інтэрнацыянала Адукацыі (Брусель), а таксама шырока супрацоўнічае з калегамі ў самых розных краінах.
Грунт гэтага руху – больш за 600 тысяч членаў прафсаюза, сярод якіх работнікі арганізацый сістэмы Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь, дзяржаўных і прыватных устаноў адукацыі, навучэнская моладзь устаноў вышэйшай, сярэдняй спецыяльнай і прафесіна-тэхнічнай адукацыі, у тым ліку аспіранты, дактаранты, а таксама замежныя студэнты. Іх заваёвы і праблемы, занятасць і заробак – штодзённы клопат кожнай прафсаюзнай арганізацыі. Каля трэці колькаснага складу галіновага прафсаюза – гэта навучэнская моладзь. Таму значная частка напрамкаў дзейнасці, зместу штодзённай працы галіновага прафсаюза – прадстаўленне і абарона інтарэсаў навучэнскай моладзі ў самых розных праявах.
Цэнтральны і абласныя камітэты галіновага прафсаюза, яго каардынацыйны савет старшыняў прафсаюзных камітэтаў навучэнскай моладзі будуюць сваю сумесную дзейнасць з улікам патрэб прафсаюзных арганізацый навучэнскай моладзі, ладзячы шэраг маладзёжных акцый ”Студэнцтва і прафсаюзы разам!“ (накіраваныя на прафгрупаргаў і старшыняў прафарганізацый факультэтаў), ”Будзь разам з намі!“ (для шырокага прафсаюзнага актыву), ”З прафсаюзам ісці па жыцці разам!“ (для прафлідараў – выпускнікоў ВНУ) і інш., праводзячы навучальныя семінары, кансультацыйныя пункты па пытаннях моладзі, ”прамыя лініі“ ў СМІ, уносячы прапановы па ўдасканаленні адпаведных нарматыўных прававых актаў і г.д.
Прафсаюз – надзейны сацыяльны партнёр Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь і ўсіх наймальнікаў галіны. На ўзроўні краіны, кожнай вобласці, горада і раёна дзейнічаюць 151 мясцовае галіновае пагадненне, па колькасці калектыўных дагавораў наш прафсаюз – безумоўны лідар сярод галіновых прафсаюзаў Беларусі. Улічваючы тое, што ў галіновым прафсаюзе больш за 7 тысяч першасных прафсаюзных арганізацый, а гэта таксама найбольш высокі паказчык сярод айчынных галіновых прафсаюзаў, у сістэме адукацыі заключаецца і рэалізуецца больш за 7200 калектыўных дагавораў арганізацый галіны, іх структурных падраздзяленняў. Усё гэта – падмурак сацыяльнага пакета работнікаў устаноў адукацыі і навучэнскай моладзі.
У галіне дзейнічае Пагадненне паміж Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь і Беларускім прафесійным саюзам работнікаў адукацыі і навукі, якое заключаецца раз на тры гады. Гэта адзінае сярод галіновых пагадненняў, у якім раздзел, прысвечаны пытанням моладзі, утрымлівае пакет гарантый менавіта навучэнскай моладзі і яе першасным прафсаюным арганізацыям. Найперш гэта гарантыі па стыпендыяльным забеспячэнні і матэрыяльным стымуляванні, прадастаўленні скідак са сфармаванага кошту навучання, жыллёвых пытаннях, санаторна-курортным лячэнні і аздараўленні і г.д. Але найгалоўнае тое, што галіновым пагадненнем закладзены рэальны механізм удзелу першасных прафсаюзных арганізацый навучэнскай моладзі ў вырашэнні літаральна ўсяго спектру пытанняў навучання, сацыяльнага забеспячэння, нават накладання мер дысцыплінарнага спагнання, у тым ліку адлічэння і інш.
Першасныя прафсаюзныя арганізацыі навучэнскай моладзі заключаюць пагадненні з адпаведнымі ўстановамі адукацыі, якія з’яўляюцца дадаткамі да калектыўных дагавораў гэтых устаноў. Дадзеныя пагадненні, пачынаючы з сярэдзіны 1990-х гадоў сталі своеасаблівай традыцыяй, абавязковым атрыбутам сацыяльнага партнёрства паміж установамі адукацыі і навучэнскай моладзю ў асобе першасных прафсаюзных арганізацый. Таму для іх заўсёды актуальнае пытанне матывацыі прафсаюзнага членства. У апошнія гады стала расце працэнт юніанізацыі навучэнскай моладзі, гэта значыць, што павялічваецца давер да галіновага прафсаюза, а таксама ўсяго прафсаюзнага руху сярод навучэнскай моладзі. На сёння членамі галіновага прафсаюза з’яўляюцца больш за 90 % навучэнскай моладзі ўстаноў адукацыі, дзе створаны і дзейнічаюць арганізацыі галіновага прафсаюза.
Што з’яўляецца першасным, а што другасным у дзейнасці прафсаюзных арганізацый. Безумоўна, усё залежыць ад традыцый, сучаснага стану арганізацыі, чаканняў і запатрабаванняў самой навучэнскай моладзі. Тым не менш, ёсць пытанні, якія ўваходзяць у кола штодзённай дзейнасці іх, у тым ліку і прафгрупаргаў:
павышэнне ахопу стыпендыяльным забеспячэннем цераз якасць навучання, арганізацыі прызначэння сацыяльных стыпендый і г.д.;
павелічэнне колькасці і памеру скідак са сфармаванага кошту навучання цераз якасць навучання, удзел у навуковай і грамадскай дзейнасці;
забеспячэнне іншагародніх студэнтаў і навучэнцаў месцамі ў інтэрнатах;
аказанне матэрыяльнай дапамогі, матэрыяльнае стымуляванне;
арганізацыя санаторна-курортнага лячэння і аздараўлення, а таксама шэраг іншых сацыяльных пытанняў.
Вырашаць іх на больш высокім узроўні дапамагае якаснае вядзенне гэтага дзённіка.
На кожным этапе сваёй гісторыі галіновы прафсаюз па-рознаму ў залежнасці ад рэальных магчымасцяў, абумоўленых заканадаўствам паўнамоцтваў, але аднолькава самааддана абараняў і прадстаўляў інтарэсы асветнікаў і навукоўцаў, студэнтаў і навучэнцаў – стваральнікаў будучыні краіны. Змаганне за сціплы настаўніцкі заробак, бясплатную прафесійную адукацыю, барацьба адразу з бязграматнасцю, а потым з неразуменнем значнасці ролі выхавальніка, настаўніка, выкладчыка, сцвярджэнне ў грамадстве ідэалаў адукацыі і навукі, у тым ліку цераз рэальную сацыяльную падтрмку навучэнскай моладзі – задачы розных перыядаў развіцця галіновага прафсаюзнага руху, якія ён імкнуўся выканаць дастойна. Многае атрымлівалася, але і многае заставалася нявырашаным. Спадзяемся, што ў вашай асобе галіновы прафсаюз займеў эфектыўнага прадстаўніка, дзякуючы намаганням якога ў яшчэ адной навучэнскай групе на шматлікія пытання знойдуцца адэкватныя адказы, а многія праблемы будуць вырашаны з максімальным улікам інтарэсаў студэнтаў і навучэнцаў – членаў сапраўды аўтарытэтнай арганізацыі – Беларускага прафесійнага саюза работнікаў адукацыі і навукі.
Введение
Всесторонне активная деятельность профсоюзного группового организатора в контексте Устава Белорусского профессионального союза работников образования и науки является ключевым условием развития отраслевого профсоюзного движения на современном этапе. При слабой взаимосвязи с профгруппами базисные для отраслевого профсоюза крупные профсоюзные организации становятся неэффективными или вовсе недееспособными.
Непонимание роли профгруппы, сведение работы первички сугубо к заседаниям профкома, общим мероприятиям приводит к необратимым тенденциям, из которых наиболее пагубны утрата опоры на массы, трансформация сотрудничества с руководством учреждения отрасли в своеобразное подчинение ему, снижение степени коллегиальности принимаемых профкомом решений.
Особенно красноречивы данные тенденции в среде учащейся молодежи, ведь здесь профгрупорг – фактически единственный избираемый группой активист, которому обучающиеся делегируют достаточно значимые полномочия. В условиях высших учебных заведений лишь в профгруппе возможно проведение полноценного профсоюзного собрания, то есть именно в профгруппу смещается акцент идеологической работы профорганизации.
Данный сборник рабочих материалов является определенным итогом издания таких материалов профсоюзными организациями учащейся молодежи ведущих ВУЗов страны. Сегодня в условиях активизации молодежной политики отраслевого профсоюза, систематизации работы первичек учащейся молодежи, обобщения и повсеместного распространения ее наиболее эффективных форм необходимость создания такого сборника на уровне ЦК профсоюза более чем очевидна. В его основу положен ряд наработок профсоюзных организаций студентов Белорусского государственного университета, Белорусского государственного педагогического университета им. Максима Танка, учтен опыт ВУЗов г. Минска.
Сборник является упрощенной формой делопроизводства профгрупорга с элементами отчетности. Грамотная организация работы с ним является одним из показателей деятельности профгруппы. При разработке во внимание были взяты обязательные составляющие ее работы, вытекающие из Соглашения между Министерством образования Республики Беларусь и Белорусским профессиональным союзом работников образования и науки. Безусловно, в условиях конкретных первичек формат участия профсоюза в решении тех или иных вопросов учащейся молодежи, механизмы его обеспечения будут отличаться. Тем не менее, ведение дневника поможет не только организовать работу по соответствующим направлениям, но также иметь пакет статистической информации как в первичке, так и на уровне отрасли. Поэтому данный процесс должен постоянно контролироваться профбюро, профкомом, его комиссией по организационной работе.
При введении в практику работы профгрупоргов с дневником целесообразно издание соответствующего постановления профкома (его президиума) с четким указанием, с какого периода и в профсоюзных группах каких подразделений, курсов обучения оно является обязательным, где должны храниться дневники, кто осуществляет постоянный и периодический контроль их ведения. Это поможет избежать разночтений в практической деятельности профгрупоргов.
Надеемся, что данная разработка поспособствует улучшению качества постановки организационной работы в первичных профсоюзных организациях учащейся молодежи, повышению статуса профгрупорга. В перспективе планируется издание такого сборника для профсоюзных бюро учащейся молодежи.
С благодарностью примем отзывы и замечания, которые Вы можете направить по адресу: пр. Победителей, 21, к. 1307, 220126, г. Минск, ЦК Белорусского профессионального союза работников образования и науки (тел. 203 81 39).
Р.О. Дапиро – заместитель Председателя Белорусского профессионального союза работников образования и науки
Утверждено
Постановление президиума
Центрального комитета
Белорусского профессионального союза
работников образования и науки
25.09.2007 № 10
положение
о профсоюзной группе учащейся молодежи
Белорусского профессионального союза
работников образования и науки
1. Общие положения
1.1. Настоящее положение разработано в соответствии с Уставом Белорусского профессионального союза работников образования и науки (далее – Устав, отраслевой профсоюз соответственно) и устанавливает порядок организации, регламент работы профсоюзных групп учащейся молодежи отраслевого профсоюза (далее – профгруппа учащейся молодежи), права, обязанности, гарантии деятельности их выборного актива.
1.2. Профгруппа учащейся молодежи – группа членов отраслевого профсоюза в количестве не менее трех и, как правило, не более 50 человек из числа студентов, учащихся, слушателей, аспирантов, докторантов очной формы обучения соответствующего учреждения образования (далее – члены отраслевого профсоюза), объединенных по учебно-организационному принципу исходя из их принадлежности к академическим группам, потокам, курсам, году обучения, специальностям (специализациям), по которым осуществляется их подготовка.
1.3. Профгруппы учащейся молодежи создаются по решению профсоюзного комитета, а в случае наделения соответствующей первичной профсоюзной организации правами районной – его президиума с учетом предложений профсоюзных бюро, традиций профсоюзной организации, специфики профсоюзного членства в соответствующем подразделении. Этим же решением утверждаются составы профгрупп учащейся молодежи.
1.4. После создания профгруппы учащейся молодежи изменения и дополнения в ее состав вносятся решением профсоюзного органа, принимавшего решение о ее создании, или уполномоченным им профсоюзным органом с учетом обстоятельств, влекущих изменение сроков обучения, принадлежности членов отраслевого профсоюза из числа впервые принятых в него или принятых на профсоюзный учет к академическим группам, потокам, курсам, году обучения, специальностям (специализациям), по которым осуществляется их подготовка.