- •1. Тэорыя літаратуры ў сістэме навук аб літаратуры.
- •2. Паходжанне мастацтва. Мастацтва як спосаб пазнання свету.
- •4. Літаратура як мастацтва слова. Месца літаратуры сярод іншых відаў мастацтва.
- •7.Мастацкі вобраз. Тыпізацыя. Умоўнасць I жыццепадабенства ў літаратуры.
- •Літаратурны твор I тэкст
- •Камунікатыўная структура літаратурнага твора: аўтар, апавядальнік, персанаж.
- •21) Час і прастора ў літаратурным творы. Паняцце пра хранатоп
- •27) Кампазіцыя. Кампазіцыйныя прыемы
- •28) Сюжэт I фабула літаратурнага твора. Сюжэт як сродак раскрыцця характараў персанажаў
1. Тэорыя літаратуры ў сістэме навук аб літаратуры.
Літаратуразнаўчыя навукі:
Асноўная
Тэорыя
Гісторыя
Літаратурная крытыка
Дапаможныя
Палеаграфія
Крыніцазнаўства
Бібліяграфія
Тэксталогія
Тэорыя літаратуры – навука, якая вывучае літаратуру як від мастацтва, яе ўнатранную прыроду, грамадскую ролю, заканамернасці гістарычнага развіцця.Падзяляецца на:
Эстэтыка літаратуры
Паэтыка літаратуры
Тэорыя літаратурнага працэсу
2. Паходжанне мастацтва. Мастацтва як спосаб пазнання свету.
Мастацтва – форма духоўнай творчасці чалавека, форма грамадскай свядомасці; спецыфічны род асваення свету; выражэнне ўнутраннай сутнасці чалавека ў яго цэльнасці (канцэпцыя асобы).
Канцэпцыі паходжання мастацтва:
Боская
Эстэтычная
Псіхафізічная
Асноўная адрозненне мастацтва ў тым, што яно інтарпрызуе рэчаіснасць з дапамогай мастацкіх вобразаў. Прадметам мастацтва выступае не толькі свет і ўзаемаадносіны чалавека і свету, але і сам чалавек ва ўсіз яго вымярэннях(духоўнай, псіхалагічнай, маральнай, сацыяльнай, побытавай).
Законы мастацтва:
Цэластнасць(паўната)
Умоўнасць
Унутранная адрасаванасць
Індывідуалізацыя
Абагульненне
Мэта мастацтва – захаванне духоўнага вапыту чалавецтва і перадача наступным пакаленням,узвышэнне чалавечай душы.
Функцыі мастацтва:
Пазнаваўчая (форма асваення свету)
Камунікатыўная (сувязь паміж людзьмі і пакаленнямі)
Прагнастычная(мастацтва можа прадбачыць з’явы)
Эўрыстычная(уздзеянне на чалавека)
Кампенсацыйная
Гедамістычная(надаванне чалавеку асалоды)
Выхаваючая
Эстэтычная
4. Літаратура як мастацтва слова. Месца літаратуры сярод іншых відаў мастацтва.
Віды мастацтва: архітэктура, жывапіс, музыка, паэзія, тэатр
Группы:
Статычныя (скульптура, жывапіс)
Дынамічныя (літаратура, музыка)
Сінтэтычныя(кіно, тэатр)
Ад матэрыяльных каштоўнасцей да духоўных: дызайн – прыкладное мастацтва – архітэктура – арнамент – музыка – жывапіс – літаратура
Таксама бываюць групы:
Экспрэсіўныя (пачуцці: музыка, арнамент, жывапіс)
Выяўленчыя(літаратура)
Літаратура як мастацтва слова:
Уплывае на душу чалавека
Рэагуе на змены ў грамадстве
Многія віды мастацтва заключаюць літ. Аснову
Многія віды мастацтва бяруць тэмы ў літаратуры
7.Мастацкі вобраз. Тыпізацыя. Умоўнасць I жыццепадабенства ў літаратуры.
Віды па сэнсавай абумоўленасці:
Індывідуальныя вобразы(больш ніхто такіх вобразаў не стварыў)
Вобразы характарныя (вывучае рысы характара героя)
Тыповыя вобразы (характэрныя для пэўнага грамадства або сацыяльнай праслойкі)
Тып як увасабленне пэўнай грамадскай думкі
… увасабленне сацыяльнага альбо классавага паходжання
Тып нацыянальны
Тыпы агульначалавечыя ці эпахальныя
Шляхі мастацкай тыпізацыі:
Фальклорны
Выкарыстанне гістарычных прататыпаў
Рамантычны
Рэалістычны
Стварэнне тыпаў з дапамогай умоўнасці
Талстоўскі(эпічна-псіхалагічная тыпізацыя) - акцэнт робіцца на ўзаемапранікненнезнешняга і ўнутраннага
Дастаеўскі (філасоўска-псіхалагічны)
Чэхаўскі – паказ будзеншчыны
Вобраз-матыў (уласцівы пэўнаму аўтару ці жанру літаратуры)
Вобраз-топас(характэрны для культуры ці культурнай нацыі)
Вобраз-архетып
Вобраз-міфалагема
Асаблівасці літаратурных вобразаў:
Здольнасць узвышаць душу
Метафарычнасць
Адзінства суб’ектыўнага і аб’ектыўнага
Сістэма вобразаў
Вобраз рэч
…дэталь
Пейзаж
Апісанне прыродных працэсаў
Пейзажная дэталь
Гарадскі пейзаж
Вобраз пэўных будынкаў
Сімвалічны пейзаж
Жывел, птушак у т.л. міфалагічных
Краіны народы
Сімвал
Настрой, асацыяцыя
Чалавека
Рэальныя
Дамысленныя
Фантазійныя
Гратэскныя
Фантастычныя істоты
Прадметы, якія выступаюць як асобы
Адцягненныя паняцці
Вобраз хранатоп
Кантэкст вобраза:
Мінімальны
Кантэкст мастацкага вобраза
Кантэкст творчасці пісьменніка
Кантэкст эпохі ці нацыянальнай літаратуры
Кантэкст сусветнай культуры