1.Перыядызацыя старабеларускай літаратуры.

1 перыяд: ХІ-ХV (літаратура сярэднявечча)

Ранняе сярэднявечча (ХІ-ХІІІ) Позняе сярэднявечча(ХІV-XV)

2 перыяд: перыяд рэнесансу ХVI ст.

3 перыяд: Барока XVII ст.

2. Спецыфічныя асаблівасці старабеларускай літаратуры.

Яе царкоўны характар; рукапісны характар літаратуры(першыя рукапісныя кнігі: Тураўскае евангелле, напісана ўстаўным пісьмом, якое было распаўсюджана ў ХІ – ХІІІ ст,, паўустаўным – XIV-XV cт., скорапіс – XVI-XVII ст.; Полацкае евангелле 12 ст, Аршанскае еванг. 12-13 ст., Друцкае евангелле 14 ст., Лаўрышаўскае евангелле 14 ст. Галоўнымі асяродкамі беларускіх кніг з’яўляюцца бібліятэка акадэміі навук у Вільні, у маскве, ленінградзе, англіі, германіі, амерыцы); ананімнасць; літаратурны этыкет(этыкет сітуацыі, паводзін, выказвання); полілінгвістычны хар-р літ-ры; сярэднявечны гістарызм(уся літ-ра страж. Мела гіст.хар-р.).

3. Асноўныя этапы вывучэння старабеларускай літаратуры.

Сбор помнікаў даўняй бел.літ.пачаўся яшчэ ў 18 ст. калекцыяніраваннем старадаўніх кніг займаліся буйныя магнаты: Радзівілы, тышкевічы, сапегі, храбтовічы і інш. Буйныя сборы рукапісных кніг былі ў іх бібліятэках. У 30-я гады 19 ст.была створана Архаеграфічная камісія, якая займалася выданнем старадаўніх кніг. Цэнтрам прагрэсіўных ідэй быў Віленскі ўніверсітэт. Там працавалі выдатныя вучоныя, такія як прафесар Даніловіч, які ў 1823 апублікаваў у часопісе “Віленскі дзённік“Супрасльскі спіс бел-літ летапісаў. Гэта была першая публікацыя нашых летапісаў. Ён распачаў публікацыю статутаў вкл. Архангельскі(першая праца “нарысы з гісторыі Заходнерускай літ-ры 16-17 ст.”1888г.ен вельмі глыбока разглядае літ-ру гэтага часу, грунтоўна паказвае дзейнасць праваслаўных братстваў, значэнне скарыны). 1888 – манаграфія Удадзімірава”доктар скарына і яго пераклады, друкаванае выданне і мова”. Карскі – манаграфія”беларусы”. 1882 – кіркор. Праца “Жівопісная россія”. М. Багдановіч”Кароткая гісторыя бел.пісьменнасці да16 ст.”. яг вельмі многа хвалявала. Распрацаваў адметнасць беларускага адраджэння. Даказаў, што наша літ-ра мае народны хар-р, засяродзіў увагу на побыце народа. – М.Гарэцкі”гісторыя бел.літ.”, вільня 1920. 1926 – ластоўскі”гісторыя бел.кнігі.” 1934. Ператц(апісанне рукапісу мінскіх бібліятэк). 1968-69 двухтомная гісторыя бел.літ-ры(чамяр, мальдзіч). 1969 – чамярыцкі выдае сваю манаграфію “беларускія летапісы, як помнікі літ-ры”1977 – історія белорусской літературы АН.

4-5. Перакладная літаратура. Біблія.

Найбольш пашыраны – біблейскія кнігі. Самая- Біблія. Біблія была складзена на працягу 2 тыс. Да н.э. і 2 ст. н.э. на старажытнаяўрэйскай мове - -стары і новы запавет. Кніга старога запавету ў дахрысціянскія часы на старажытнаяўрэйскай мове. Кніга новага запавету – на грэчаскай мове дзеячамі царквы. У старым запавеце распавяд.аб стварэнні свету, аб старажытн.гісторыі еўрэйскага народа. Прыводзяцца шматлікія рэлігійныя і маральныя . Склад: пяцікніжная Майсея, Быццё; кнігі прарокаў і пісанні. У кнігах Новага запавету – асновы хрысціянскага веравучэння. Распав.пра зямное жыццё І.Хрыста. склад: 4 евангелле1.паводле Мацвея,2.паводле Марка, 3.Паводле Іана,4.паводле Лукі. “быццё” – Бог выступае, як майстар, які фрміруе сусвет. Асабліва падкрэсліваецца духоўнасць. У склад Бібліі ўвах.150 псалмоў, 73 – належ.цару Давіду. Асновы хрысціянскай маралі выказаны ў “Нагорнай пропаведзі Хрыста”гэта 10 запаведзей. Вялікую ролю ў Бібліі займаюць прытчы – гэта павучальны жанр апавядальна-філасофскага зместу, заснаваны на алегарычных сюжэтах і вобразнай сімвалічнай сістэме. Жыціі –творы пра асоб, якія за асаблівыя заслугі перад царквой былі далучаны да ліку святых – кананізаваны. “Жыція Аляксія, чалавека Божага” – 1канон”Дзіця, вымаленае ў Бога”;2канон”Незвычайнасць дзіцяці”; 3канон”Адмаўленне ад шлюбу”;4канон”Будучы святы абавязкова праходзіць праз пакуты”;5канон”Адмаўленне ад багацця”;6канон”Яго заўважаюць нябесныя сілы”; 7канон”Пасмяротныя цуды”.

Апакрыфічныя творы(апокрыфы)-творы, напісаныя на стара-нова-запаветныя сюжэты, але па-іншаму трактуюць гэтыя сюжэты. Апо́крыфы (ад стар.-грэч. ἀπόκρῠφος — скрыты, патаемны, таемны), — творы познеіўдзейскай і раннехрысціянскай літаратуры, якія не ўвайшлі ў біблейскі канон. Паняцце «апокрыфы» першапачаткова адносілася да твораў гнастыцызму, які імкнуўся захаваць сваё вучэнне ў таямніцы. Пазней тэрмін «апокрыфы» быў аднесены да раннехрысціянскіх тэкстаў (розныя евангеллі, пасланні, адкрыцці), якія не былі прызнаны хрысціянскай царквой як «боганатхнёныя» і не ўвайшлі ў біблейскі канон.

Апокрыфы падраздзяляюцца на старазапаветныя і новазапаветныя. 1-я ў балгарыі ў х ст. гістарычныя хронікі.гісторыя іудзейскай вайны.амартола, малала,флавія.