15 Minut na gramatykę

1. Kiedy mówimy o tym, jakie jest nasze wykształcenie, możemy użyć dwóch czasowników. Jeden z nich, ukończyć, jest specyficzny i używany tylko w kontekście wykształcenia. Kie­dyś mówiliśmy o ukończonej szkole, studiach: „Ukończyłem prawo", „Ukończyłam szkołę średnią". Teraz jednak Polacy w tym kontekście używają także czasownika skończyć: „Skoń­czyłem prawo", „Skończyłem szkd£ średnią".

2. Konstrukcja „być z wykształcenia" jest używana w tych wypadkach, kiedy wykształcenie różni się od wykonywanego zawodu. I tak np. o kimś, kto obecnie pracuje jako dziennikarz, ale ukończył ekonomię, powiemy: „Adam jest z wykształcenia ekonomistą".

3. Istnieje grupa czasowników, które nie tylko po zaprzeczonym orzeczeniu występują w do­pełniaczu, ale także w zdaniach twierdzących łączą się z dopełniaczem. Do tych czasowni­ków należą m.in.: szukać, słuchać, potrzebować, uczyć się, życzyć. Mówimy: „Słucham koncertu Bacha", „Uczę się matematyki i polskiego", „Potrzebuję czasu na tę decyzję", „Szukam paszportu", „Życzę ci wszystkiego najlepszego".

KONSTRUKCJE

1. Ukończyć, (skończyć)... (+ Acc.) studia, wydział... (+ Gen.) prawa, historię

2. Mieć średnie, wyższe wykształcenie Jakie ma pan/pani wykształcenie? Być z wykształcenia... (+ Instr.) lekarzem

Kim pan/pani jest z wykształcenia?

3. Czym pan się zajmował/pani się zajmowała?

Zajmowałem się/zajmowałam się... (+ Instr.) prowadzeniem audytów Prowadziłem/łam audyty

Byłem/łam odpowiedzialny/a za (+Acc.) finanse

Odpowiadałem/łam za (+ Acc.) finanse

Pracowałem/łam jako (+ Nom.)) księgowy/a

4. Mieć zainteresowania

Jakie pan/pani ma zainteresowania? Czym pan/pani interesuje się?

Interesuję się...	(+ Instr.)
	sportem ekologią malarstwem
5. Szukać Uczyć się Potrzebować (+ Gen.) - Słuchać	Szukam nowej pracy. Uczę się języka polskiego. —> rotrzebuję twojej rady. " Słucham koncertów Bacha.
Życzyć	Życzę ci szczęścia.

5. Ukończyłem/łam studia w roku 1971 (tysiąc dziewięćset siedemdziesiątym pierwszym).

ĆWICZENIA

ĆWICZENIE 1

Połącz w pary następujące słowa z obu kolumn, np. 1. wykształcenie

1. wykształcenie	A.	nowe
2. szkoła	B.	prawa
3. doświadczenie	C.	wyższe
4. wydział	D.	awansu
5. możliwość	E.	zawodowe
6. wyzwania	F.	średnia

ĆWICZENIE 2

Wybierz odpowiednie słowo spośród wyrazów w nawiasie, np. Studiowałam na

(dziale, oddziale, przedziale) polonistyki.

1. Dwa lata temu (wykończyłem, zakończyłem, ukończyłem) prawo na Uniwersytecie Jagiel­lońskim.

2. Adam jest (na wykształcenie, od wykształcenia, z wykształcenia) fizykiem.

3. Bożena ma (wysokie, najwyższe, wyższe) wykształcenie.

ĆWICZENIE 3

Uzupełnij tekst słowami z ramki, stosując je w odpowiedniej formie gramatycznej.

z wykształcenia, doktorat, wydział, ukończyć (2x)

Uczyłem się szybciej niż inni. Szkołę średnią (1) , kiedy miałem 17 lat, a (2) ekonomii (3) w ciągu 3 lat. W ciągu następnych dwóch lat napisałem (4) Chociaż jestem (5)

ekonomistą, pracuję jako dziennikarz. Dziennikarstwo to moja pasja. Piszę artykuły o gospo­darce do najważniejszych polskich gazet.

ĆWICZENIE 4

a) Jakie czasowniki utworzysz od podanych rzeczowników? Np. praca -

awans
rozwój
Zmiana
nauka

b) Uzupełnij zdania rzeczownikami z kolumny a), stosując je w odpowiednim przy­padku.

Inwestuję w swój (1)

Potrzebuję (2)

(3) idzie mi łatwo.

W swojej pracy nie mam możliwości (4)

ĆWICZENIE 5

Napisz, dlaczego ludzie najczęściej zmieniają pracę? Czy ty chcesz zmienić pracę