Геометрия7_9
.pdf9 KJiac |
210 |
llpJ1.Ma napa;ieJi&Ha n;io~uHi, Jf.K~o 60H.a napa;ieJi&Ha J1.KiuHe6yiJ& npJ1.Miu, ~o ;ie:Neumb y 14-iii n;io~uHi (MM. 315).
ABi n.11o~HHH uaaHBaIOTbCSI napaJLeJLbHUMU, SIK~o BOHH He ne-
peTHHaIOTbCSI.
HK~o iJei napa;ieJibHi n;io~uHu nepemuHa10m&cJ1. mpembo10 n;io~uH010, mo npJ1.Mi nepemuHy n;io~uH napa;ieJibHi (MM. 316). lfepe3 mo""Y no3a iJaH010 n;io~uH.010 MO:NCHa npoeecmu n;io-
~uH.y, napa;ieJibHY iJaHiii, i iJo mozo "'mi;ibxu oiJHy.
BiiJpi3xu napa;ie;ibH.Ux npJ1.MUX, JI.Xi MicmJ1.m&cJ1. Mi:NC iJ6oMa napa;ieJibHUMU n;io~UHaMU, pi6Hi (MM. 317).
a
I
I
I
Ma.JI. 315 |
MM. 316 |
~\
|
E |
D |
Ma.JI. |
317 |
Ma.JI. 318 |
3 a,z:i; a 'Ia |
(8). .n;oBe,ll;iTb, ~o KOJIH |
'IOTHpHnpSIMi, SIKi npo- |
XO,IJ;SITb 'lepeaTO'IKYA, nepeTHHaIOTb n.11o~HHY ex y BepmHHax napMeJiorpaMa, TO BOHH nepeTHHaIOTb 6y,z:i;i.-SIKY llJIO~HHy, na-
pMeJibHY ex, SIKa He npOXO,IJ;HTb qepea TO'IKYA, TaKO>K y Bep-
illHHax napa.11e11orpaMa.
9 KJiac |
212 |
qepu ''°"'"'Y mo'tKY n.n.OUfUKU MO"'Ka npo6ecmu nepneKouKynapKy oo Ke'i npaM.y, i mi.n.bKU oiJKy. Bci npaMi, nepneKiJuKy-
.n.apKi iJo iJaKo'i n.n.OUfUKU, napane.n.bKi (MaJI. 321).
b |
A |
a
B
MaJI. 321 |
|
|
MaJI. 322 |
|
Ilepnenawcy.TUlpOM, onyw;eHHM 3 ,ZJ;aHOl TO"llKH Ha ,ZJ;aHy IlJIOW:H- |
||||
HY, Ha3HBat:TbCH Bi,ZJ;piaoK, w;o |
CIIOJiy<Iae |
,ZJ;aHy TO'IKY 3 TO'IKOIO |
||
IIJIOID;HHH i Jiea<HTb Ha |
IlpHMiH, |
nepneH,ZJ;HKYJIHpHiH |
,ZJ;O IIJIOID;HHH. |
|
KiHen;b a;Loro Bi,ZJ;piaKa, |
HKHH |
JiemHTb y |
IIJIOID;HHi, |
HaaHsaeTbCH |
ocno8010 nepnenawcy.TUlpa.
Biacmann10 Bi,ZJ; TO'IKH,ZJ;O IIJIOID;HHH HaaHsaeTbCH ,ZJ;OBa<HHa nepneH,ZJ;HKYJIHpa, onyru;eHoro 3 n;iei: TO'IKHHa IIJIOID;HHY (,ZJ;HB. MaJI. 320).
3a,ZJ;at1a (16). Bi,ZJ;cTaHi Bi,ZJ; TO'IKHA ,ZJ;O BepmHH KBa,ZJ;paTa
,ZJ;opiBHIOIOTb a. 3Hai!:,ZJ;iTb Bi,ZJ;cTaHb |
Bi,ZJ; TO'IKHA ,ZJ;O IIJIOID;HHH |
KBa,ZJ;paTa, HKID;O CTOpoHa KBa,ZJ;paTa ,ZJ;OpiBHIO€. b. |
|
Po a B 'Ha a H H H • Hexa:H a - |
IIJIOID;HHa, B si<.iit JiejKHTb |
KBa,ZJ;paT (MaJI. 322). OnycTHMO a TO'IKHA nepneH,ZJ;HKYJIHP Ha IIJIOID;HHY a; TO'IKaK - ocHoBa nepneH,ZJ;HKyJispa. Hexa:H B -
6y,ZJ;b-HKa BepmHHa KBa,ZJ;paTa. IlpoBe,ZJ;eMO IIJIOID;HHY ~ qepea TO'IKHA, B, K. TpHKYTHHK ABK y IIJIOW:HHi ~ npsMOKYTHHH, 60 npsMa AK nepneH,ZJ;HKYJIHpHa ,ZJ;O 6y,ZJ;b-sKo1 npsMoi: y IIJIOID;HHi a, HKa npoxo,z:i;HTL 'lepeaTO'IKYK. 3Bi,l.l;CH BHIIJIHBae, m;o KB2 - OcKiJILKH B - 6y,ZJ;L-HKa BepmHHa
KBa,ZJ;paTa, TO BCi BepmHHH KBa,ZJ;paTa piBHOBi,ZJ;p;aJieHi Bi,ZJ; TO'IKHK. 0Tme, TO'IKaKe n;eHTpoM 1<.oJia, onHcaHoro HaBKOJIO
KBa,ZJ;paTa. |
CTopoHa |
KBa,ZJ;paTa ,ZJ;opiBHIOe b, TOMY pa,ZJ;iyc KoJia |
|
R = -!J2· |
Bip;cTaHL |
TO'IKH A |
Bi,ZJ; IIJIOID;HHH KBa,ZJ;paTa |
AK= ~AB2 - KB2 |
= ~a2 - |
b;. |
9 KJiac |
|
216 |
IlpSIMOKYTHHii: napaJieJienine,11;, y SIKOrO BCi |
JiiHiHHi BHMipH |
piBHi, |
Ha3HBa€ThCSI Ky6oM. 0T'fte,y Ky6a BCi pe6pa piBHi, a rpaHi - |
KBa,11;- |
|
paTH. |
|
|
llipaM~a. |
|
|
,l.J;aMo oaHa'leHHSInipaMiµ;H. Hexaii: P - |
IIJIOCKHii: MHoroKyTHHK |
y IIJIO~HHi a i S - TO'IKa,SIKa He Jie'fl:HThy IIJIO~HHi a. Cnony- 'IHMo6yµ;h-SIKY TO'IKYx MHOrOKYTHHKa p 3 TO'IKOIOs.
reoMeTpH'IHeTiJio, SIKe CKJiaµ;aeThCSI 3 TO'IOKycix Biµ;piaKiB XS, Ha3HBa€ThCSI nipaMiiJ010 (MaJI. 331). IloBepXHSI ~horo TiJia CKJiaµ;a-
€ThCSI 3 MHOrOKYTHHKa p - OCH06U nipaMiiJu - |
i 6i'IHHXrpaHeH, |
~o SIBJISllOTh co6010 TPHKYTHHKH ai CIIiJihHOIO |
BepIIIHHOIO s - |
eepwun010 nipaMiiJu. Biµ;piaKH, ~o cnonyqaIOTh BepIIIHHY nipaMiµ;H 3 BepIIIHHaMH OCHOBH, Ha3HBaIOThCSI 6i'lHUMU pe6paMU. Bucom010 nipaMi,ll;H Ha3HBa€ThCSI nepneH,ll;HKYJISlp, ony~eHHii: 3 BepIIIHHH nipaMi,ll;H Ha IIJIO~HHY OCHOBH, a TaKO'fti ,ll;OB'ICHHa~horo nepneH,ll;H- KYJISlpa. IIipaMiµ;a Ha3HBaeThCSI npa6UJlbH010, SIK~o iI ocHoBoIO e npaBHJihHHH MHoroKyTHHK, a OCHOBOIO BHCOTH nipaMi,ll;H € ~eHTp ~horo MHoroKyTHHKa. TpHKYTHY nipaMiµ;y Ha3HBaIOTh mempaeiJpoM (MaJI. 332). A.7Ie 'laCTOTeTpaeµ;poM Ha3HBaIOTh TpHKYTHY nipaMiµ;y, B SIKOl BCi pe6pa piBHi (npaBHJihHHH TeTpaeµ;p).
s s
MaJI. 331 |
MaJI. 332 |
IIepepiaaMH nipaMiµ;H IIJIO~HHaMH, napaJieJihHHMH ocHoBi, e MHoroKyTHHKH, no,11;i6Hi ,11;0 OCHOBH nipaMiµ;H. IIepepiaaMH nipaMi,ll;H IIJIO~HHaMH, SIKi IIpOXO,ll;SITh qepea iI BepIIIHHH, € TpHKYTHHKH.
IlJIO~HHa, SIKa napaJieJihHa OCHOBi nipaMi,ll;H, poa6HBae nipaMiµ;y Ha ,ll;Bi 'laCTHHH(MaJI. 333). Ta 3 HHX, SIKa MiCTHTh BepIIIHHY nipaMi,ll;H, € nipaMi,11;010, no,11;i6HOIO µ;aHiH. ,l.J;pyra 'laCTHHaHa3HBa€ThCH 3pi3aH010 nipaMiiJ010. IloBepXHSI apiaaHOl nipaMi,ll;H CKJiaµ;aeTbCH 3
§ 15. EJieMeHTH cTepeoMeTpii |
217 |
OCHOB - IIO,ZJ;i6HHX MHOrOKYTHHKiB ·y nap8JieJibHHX IIJIO~HHax ~·· i
6i'IHOl IIOBepxHi, CKJia,ZJ;eHOl 3 Tpaneajli. 3piama nipaMi,ZJ;a, HKa YTBOpIOeTbC$1 a npaBHJibHol, TaKom HaaHBat:Thca npaBHJibHOJO. Bucomo10 apiamol nipaMi,ZJ;H Ha3HBaf:TbC$1 Bi,ZJ;CTaHb Mim IlJIO~HHaMH OCHOB.
s
M8ll. 333 |
|
|
|
|
M8ll. 334 |
||
3a,ZJ;a'la (29). y 'IOTHPHKYTHiH apiami:H |
nipaMi,ZJ;i CTOpoH:fl |
||||||
O,ZJ;Hiei: OCHOBH ,ZJ;OpiBHIOIOTb 6 CM, 7 CM, 8 CM i g CM, a MeHina |
|||||||
0CTOpoHa ,ZJ;pyroi: OCHOBH ,ZJ;opiBHJOe 5 CM. 3HaH,ZJ;iTb pemTy CTOpiH |
|||||||
D;iel OCHOBH . |
|
|
|
|
|
|
|
Po a B ' a a a H HR. OcHOBH |
,n;aHol |
|
apiaaHol |
nipaMi,ZJ;H - |
|||
no,ZJ;i6Hi 'IOTHpHKYTHHKH (MaJI. 334). MeHmi cTopoHH n;Hx |
|||||||
'IOTHpHKYTHHKiB e ni,n;noni,ZJ;HHMH cTopoHaMH. ToMy B ,ZJ;aHoMy |
|||||||
BHila,ZJ;KY KoecpirQ.eHT no,ZJ;i6HOCTi |
k = i· |
0Tme, pemTa CTOpiH ,D;PY- |
|||||
rol OCHOBH ,ZJ;opiBHIOe: |
|
|
|
|
|
|
|
8 . 5 |
= |
') |
|
9 . 5 |
|
1 |
|
- |
6 |
6.s. (cM) |
' |
6 |
= |
7 2 (c:r.i). |
|
|
|
3 |
|
|
|
||
y CTepeoMeTpil BBO,ZJ;HTbC$1 |
IIOH$1TT$1 o6'eMy ,ZJ;Jl$1 |
reoMeTpH'IHHX |
TiJI. Cnot1aTKY poarJI$1,Zl;aJOTbCR npocTi TiJia, TiJia, RKi MomHa poa6HTH Ha CKiH'leHHY IdJibKiCTb TPHKYTHHX nipaMi,ZJ;. 06'eMH :O:HX TiJI BH3Ha'lalOTbC$1 TaKHMH YMOBaM:H: 1) piBHi TiJia M8l0Tb piBHi o6'eMH; 2) $1K~O TiJIO e o6'e,n;HaHH$1M ,ll;BOX npocTHX TiJI, TO o6'eM ncboro TiJia .zi;opinH10e cyMi o6'eMiB lioro qacTHH; 3) o6'e:M Ky6a a JiiHiHHHMH BHMipaMH, ~o ,ZJ;OpiBHIOIOTb O,ZJ;HHH:O:i, ,n;opiBHIOe O,ll;HHH- n:i. 3 D;HX BJiaCTHBOCTeH o6'eMy npOCTHX TiJI M:aeMo:
9 KJiac |
218 |
1. 06'eM npaM01cymHozo |
napa"e"enineoa 3 Jl,£HiUHUMU |
8UMipaMU a, b, c 061f,UC"10embCJI. 3a "OPMYlf,010 v = abc.
2.06' £M 6yOb-R.'ICO"i npU3MU 00pi8H10£ Oo6ym'H:y nJl,OUfi ii OCH08U Ha Bucomy.
3.06'eM nipaMiou oopiBHroe ooHiii. mpemuHi oo6ym"'y n"oUfi
iiOCH08U Ha 8UComy.
4.06'eM 3pi3aHo"i nipaMiou oopiBHroe pi3Huq.i 06'eMiB noBHo"i nipaMiOU i nooi6HO"i nipaMiOU, R.'H:a BiOmuHaembCJI. Bio He"i.
5.06' £MU nooi6HUX mi" BiOKOCR.mbCR. R.'IC 'H:y6u "ix BionOBiOKUX lf,iKiUKUX 8UMipi8.
134. TIJIA OBEP'I'AHH.H
TiJLo o6epmannsi - n;e reoMeTpH'IHa<Pirypa, yrsopeHa B peayn1.- TaTi o6epTaHHH nJIOCKOl <l>irypH HaBKOJIO oci, HKa Jie:iKHTh y IIJIOID;HHi <PirypH. HaiirrpocTimHMH TinaMH o6epTaHHH e 1.fUJLinop, Konye i 1CYJlJl (M8JI. 335). l.J;HJiiH,D;p yrsopIOeThCH B peayJILTaTi o6epTaHHH IIpHMOK}"rHHKa HaBKOJIO O,D;Hiei: 3 :Horo CTOpiH HK oci, KOHYC - B peayJILTaTi o6epTaHHH rrpHMOKYTHOro TpHKYTHHKa HaBKOJIO O,D;HOro a KaTeTiB, a KYJIH - B peayn1.TaTi o6epTaHHH niBKpyra HaBKOJio ,zi;iaMeTpa HK oci.
MaJI. 335
IIoBepxHH n;HniH,zi;pa CKJia,zi;aeTLCH a piBHHX KpyriB y rrapaJieJILHHX IIJIOID;HHax - OCH.08 l.fUJliHOpa - i 6i'lHOL no8epxni. IlpHMOJiiHiiiHi Bi,zi;pi3KH Ha 6i'IHiHnoBepxHi D;HJiiH,zi;pa napaJieJILHi oci D;H- JiiH,zi;pa i HaaHBaIOThCH mBipnu.Mu D;HJiiH,zi;pa. Bci BOHH napaneJILHi i MaIOTh ,zi;osmHHY, rn;o ,zi;opiBHIOe BHCOTi D;HJiiH,zi;pa. IIepepiaH D;H- JiiH,zi;pa IlJIOID;HHaMH, napaJieJihHHMH OCHOBaM, e KpyraMH, HKi ,D;O- piBHIOIOTh KpyraM ocHoB. IIepepiaH D;HJiiH.n;pa nnoru;HHaMH, rrapaneJILHHMH oci,- npHMOKYTHHKH.
3a.n;a'la(46). BHCOTa D;HJiiH.n;pa 6 CM, pa,zi;iyc OCHOBH 5 CM. 0 3Ha:H,ii;iTL nnoru;y rrepepiay, npoBe.n;eHoro rrapaJieJILHO oci n;n-
niH.n;pa Ha Bi,D;CTaHi 4 CM Bi.n; He!.