4. Бактериологиялық

5. миграциялық

276. Нормативтік құжат бойынша егiншiлiктi суару алаңдарына арналған жер участкелерiн ұйымдастыруда не ескеріледі:

1.+жердiң рельефiн

2.+топырақтың түрiн

3. атмосфераның ластануын

4. топырақтың ауыр металдармен ластануы

5. топырақтың қорғасынмен ластануы

277. Егiншiлiктi суару алаңдарына арналған жер участкелерi ненi ескере

отырып таңдалынады:

1.+жердiң рельефiн

2.+топырақтың түрiн

3. атмосфераның ластануын

4.+өсiрiлетiн дақылдар құрамын

5. топырақтың қорғасынмен ластануы

278. Егiншiлiктi суару алаңдарына арналған жер участкелерiн ұйымадастыруда ескеріледі:

1.+жердiң рельефiн

2.+топырақтың түрiн

3. атмосфераның ластануын

4.+өсiрiлетiн дақылдар құрамын

5. ендiк сағатын

279. Ағынды суларды механикалық тазарту қондырғылары:

1. аэротенк

2.+торлар

3. биосүзгiлер

4.+септиктер

5. егiншiлiктi суғару алаңдары

280. Ағынды суларды биологиялық тазарту қондырғылары:

1.+аэротенк

2. торлар

3.+биосүзгiлер

4. септиктер

5.+егiншiлiктi суғару алаңдары

281. Ағынды суларды биологиялық тазарту қондырғылары:

1.+сүзу алаңдары

2. торлар

3.+биологиялық тоғандар

4. тұндырғыштар

5.+жырту алаңдары

282. Ағынды суларды биологиялық тазарту қондырғылары:

1. сүзу алаңдары

2.+екі қабатты тұндырғыштар

3. биологиялық тоғандар

4.+тік тұндырғыштар

5. жырту алаңдары

283. Су нысандарын қорғаудың технологиялық шараларына жатады:

1.+сумен қамтамасыз етудiң тұйық жүйесi

2. механикалық тазарту

3. цехтарды бөлектеп канализациялау

4. ағынды суларды ағызуды реттеу

5.+бағалы заттарды утилизациялау

284. Су нысандарын қорғаудың санитарлық-техникалық шараларына жатады:

1. сумен қамтамасыз етудiң тұйық жүйесi

2.+механикалық тазарту

3. цехтарды бөлектеп канализациялау

4. ағынды суларды ағызуды реттеу

5.+биологиялық тазарату

285. Су нысандарын қорғаудың жоспарлаушы шараларына жатады:

1. сумен қамтамасыз етудiң тұйық жүйесi

2. механикалық тазарту

3.+цехтарды бөлектеп канализациялау

4.+ағынды суларды ағызуды реттеу

5. биологиялық тазарату

286. Ағынды суларды топырақты ортада тазарту қондырғылары:

1. аэротенктер

2.+сүзу алаңдары

3. биологиялық тоғандар

4.+суғару алаңдары

5.+биосүзгiлер

287. Ағынды суларды сулы ортада тазарту қондырғылары:

1.+аэротенктер

2. сүзу алаңдары

3.+биологиялық тоғандар

4. суғару алаңдары

5. биосүзгiлер

288. Ағынды суларды табиғи түрде тазарту қондырғылары:

1.+сүзу алаңдары

2. аэротенк

3.+егiншiлiктi суғару алаңдары

4. биосүзгiлер

5. аэросүзгi

289. Ағынды суларды жасанды түрде тазарту қондырғылары:

1. сүзу алаңдары

2.+аэротенк

3. егiншiлiктi суғару алаңдары

4.+биосүзгiлер

5.+аэросүзгi

290. Қоршаған ортада химиялық элементтердiң артық немесе кем жағдайын сипаттайтын, нәтижесінде тірі организмде өзгерiстерге алып келетін аймақ:

1.+ биогеохимиялық провинция

2. аймақ (ареал)

3. нозологиялық аймақ (нозоареал)

4. акватория

5. экватория

291. Биогеохимия мәселесiнiң алғаш зерттеген:

1.+ В.И. Вернадский

2. В.П. Казначеев

3. Б.Т. Величковский

4. И. И. Мечников

5. БДҰ (ВОЗ)

292. Биогеохимиялық провинциялар туралы ілімді енгізген:

1.+ А. П. Виноградов

2. В.П. Казначеев

3. Б.Т. Величковский

4. И. И. Мечников

5. БДҰ (ВОЗ)

293. Топырақта немесе суда қандай-да бір элементтің жоғары немесе төменгі деңгейде болуынан өсімдіктерде және тірі организмде (биогеохимиялық ақаулар) белгілі-бір физиологиялық өзгерістерге алып келетін жағдай:

1.+эндемия

2. эпидемия

3. пандемия

4. эпизоотия

5. бұрқ етпелер

294. Кальцийдiң топырақта аз және стронций мен барийдың топырақта мол кездесуі, алып келедi:

1.+ Уров ауруы

2. Минамата ауруы

3. подаграға

4. флюорозға

5. кариеске

295. Молибденнiң топырақта көп мөлшерде болуы алып келедi:

1. Уров ауруы;

2. Минамата ауруы;

3. +подаграға;

4. флюорозға;

5. кариеске.

296. Қоршаған ортаның сынаппен ластануы алып келедi (метилденген сынап) :

1. Уров ауруы;

2. + Минамата ауруы;

3. подаграға;

4. флюорозға;

5. кариеске.

297. Қоршаған ортада фтордың көп болуы алып келедi:

1. Уров ауруы;

2. Минамата ауруы;

3. подаграға;

4. +флюорозға;

5. кариеске.

298. Қоршаған ортада фтордың аз болуы алып келедi:

1. Уров ауруы;

2. Минамата ауруы;

3. подаграға;

4. флюорозға;

5. +кариеске.

299. Қоршаған ортада йодтың жеткіліксіз болуы алып келеді:

1. Уров ауруы;

2. Минамата ауруы;

3. подаграға;

4. флюорозға;

5. +эндемиялық зобқа.

300. Малдық жем өсiмдiктерде темiрдің тапшылығы, малдарда шақырады:

1. Уров ауруы;

2. Минамата ауруы;

3. подаграға;

4. +қан аздыққа;

5. эндемиялық зобқа

301. Қоршаған ортада селеннің жеткіліксіз болуы алып келеді:

1.+Кешан ауруына;

2. Уров ауруына;

3. Минамата ауруына;

4. подаграға;

5. эндемиялық зобқа.

302. Таза топырақты көп :

1.+ оттегі

2. СО₂ 

3. NН₃

4. нитриттер

5. метан

303.Топырақтың санитарлық жағдайын бағалу үшін қолданылатын көрсеткіш:

1.+ санитарлық-химиялық

2. органолептикалық

3. транслокациялық

4. миграционды-ауалы

5. миграционды-сулы

304. Жаңадан органикалық ластану ненің жоғарылағанын білдіреді?

1. нитраттардың

2. нитритттердің

3. сульфаттардың

4.+органикалық азоттың, көміртегінің жоғарылауын

5. сульфиттердің

305. Қандай заттар лайлылықты анықтайды?

1. гуминдік

2.+өлшенді

3. фтор

4. нитраттар

5. нитриттер

306. Хлебниковтың санитарлық саны не үшін қолданылады:

1. топырақтың микробтық ластануын бағалу үшін

2.+топырақтың санитарлық-химиялық жағдайын бағалау үшін

3. гельминтологиялық ластануды бағалау үшін

4. энтомологиялық ластануды бағалау үшін

5. топырақтың токсикалық ластануын

307. Транслокациялық көрсеткіштер сипаттайды:

1. заттардың суға өту деңгейін

2. заттардың ауаға өту деңгейін

3.+ заттардың өсімдікке өту деңгейін

4. топырақтың биологиялық белсенділігінің өзгеруін

5. судың, тағамның дәмінің, исінің өзгеруі

308. Топырақты санитарлық бағалау үшін қолданылатын көрсеткіш:

1. жалпы санитарлық

2.+ санитарлық-химиялық

3. органолептикалық

4. санитарлық-токсикологиялық

5. транслокациялық

309. Зияндылықтың 6 көрсеткіші бекітілетін орта:

1. су

2. ауа

3.+топырақ

4. тағамдық азықтар

5. су мен ауа

310. Адамға жанама әсер көрсетеді:

1. ауаның ластануы

2. су нысандарының ластануы

3.+ топырақтың ластануы

4. жұмыс зонасы ауасының ластануы

5. барлық жағдайларда

311.Топырақтың бұрыннан ластанғанын және өзін-өзі тазарту үрдісінің аяқталғанын білдіреді:

1. нитриттар

2.+ нитраттер

3. NHз

4. метан

5. барлық компаненттер

312. Топырақтың бұрыннан ластанғанын және өзін-өзі тазарту үрдісінің жүріп жатқандығын білдіреді:

1. формальдегид

2.+ нитриттар

3. метан

4. оттегі

5. көмірқышқыл газы

313. Топырақта химиялық заттарды нормалаудың бір зияндылық көрсеткіші:

1. бактериологиялық

2. трансформациялық

3.+ миграциялық

4. рефлекторлық

5. резорбтивтік

314. Газ түріндегі отын қолданатын шығырыстар үшін тән инградиенттер:

1. қорғасын

2. никель

3.+ көмірсутегі

4. күкірт ангидриді

5. сынап

315. Топырақта экзогенді химиялық заттарды нормалаудың алғашқы нормативі:

1. 1930 ж

2. 1940 ж

3. 1960 ж

4.+ 1980 жылдардың басында

5. 1990 ж

316. Топырақта алғашқы ШРЕК қандай заттар үшін бекітілді

1. ауыр металдар

2.+ пестицидтер

3. фосфор

4. нитраттар

5. фтор

317. Химиялық заттардың регионалдық нормативі бекітіледі:

1. атмосфералық ауа

2. су

3.+топырақ

4. өсімдіктер

318. ЭХЗ-ды нормалау кезінде зияндылық көрсеткіштері ескеріледі:

1. атмосферда

2. суда

3.+ топырақта

4. өсімдікте

5. биосубстратта

319. Әлсіз ластанған топырақта ЭХЗ-дың концентрациясы ШРЕК-тен аспауы керек

1.+ 10 еседен жоғары емес

2. 15 еседен жоғары емес

3. 20 еседен жоғары емес

4. 25 еседен жоғары емес

5. 100 еседен жоғары емес

320. Ластанған топырақта ЭХЗ-дың концентрациясы ШРЕК-тен жоғары болады:

1. 10 – 20 есе

2. 10 - 30 есе

3. 10 - 40 есе

4. 10 – 50 есе

5.+ 10 - 100 есе

321.ШРЕК бекітіледі:

1. заттардың ұауіптілк класы

2.+ зияндылықтың лимититтік көрсеткіші

3. улылығы

4. физикалық қасиеттері

5. химиялық қасиеттері

322. Нитраттар мөлшерінің көп болуы нені көрсетеді:

1.+ бұрыннан ластанған, өзіндік ластану процесі аяқталған

2. жаңадан ластанған

3. нитрификацияның алғашқы үрдісі

4. жаңадан ластанған, өзіндік ластану процесі аяқталған

5. жаңадан ластанған, өзіндік ластану процесі аяқталған

324. Топырақта химиялық заттардың зиянлылық көрсеткіштері қанша?

1. 3

2. 4

3. 5

4.+ 6

5. 7

325. Экзогенді химиялық заттарды нормалаудың жеделдетілген әдісі:

1.+ есептеу әдісі

2. жедел тәжірибе

3. эпидемиологиялық әдіс

4.созылмалы тәжірибе

5. жеделдеу тәжірибе

326. Топырақта транслокациялық көрсетіш сипатталынады:

1. заттардың топырақтан суға өтуі

2. заттардың топырақтан ауаға өтуі

3.+ заттардың топырақтан өсімдікке өтуі

4. топырақтағы заттардың адам үшін токсикалық әсері

5. өсімдіктің, судың дәмі мен исінің өзгеруі

327. Топырақтың ылғал өткiзгiштiгi байланысты:

1.+саңлаулардың жалпы санына