4.2. Заттағы магнит өрісі

     магнетиктер – магнит өрісінде  магниттелуге қабылетті, яғни  магниттік моменті пайда болатын заттар.

     диамагнетиктер  –  сыртқы магнит өрісі жоқ кезде атомдарының (молекулаларының) магниттік моменттері болмайтын заттар. сыртқы магнит өрісі ықпалымен диамагнетикте элементар дөңгелек токтар индукцияланып, сыртқы  магнит өрісіне қарсы бағытталған бағдарлы магнит өрісі пайда болады.

     парамагнетиктер – сыртқы магнит өрісі жоқ кезде атомдарының (молекулаларының) магниттік моменттері болатын заттар. алайда молекулалық жылулық қозғалыс салдарынан магниттік моменттер ретсіз бағдарланған. сыртқы магнит өрісіне орналасқан парамагнетикте атомдардың магниттік моменттері өріс бағытымен жалпылай бағдарлана отырып сыртқы магнит өрісінің күшеюіне үлес қосады.

     магниттелу –  аз көлемді макроскопиялық заттың бірлік көлемдегі магниттік моментімен сипатталатын векторлық шама.

 

                                       (149)

мұндағы - сыртқы магнит өрісінде жеке молекулалардың (атомдардың) магниттік моменттерінің векторлық қосындысымен анықталатын заттың жалпы магнит моменті.

     және  векторларының арасындағы байланыс

                                                (150)

 

заттың магниттелуі мен  магнит өрісінің кернеулігі арасындағы бұл сызықтық тәуелділік әлсіз өрістер үшін ғана орындалады.

    

     заттың магниттік алғырлығы – заттың  магниттелу дәрежесін сипаттайтын өлшемсіз шама.

диамагнетиктер үшін ,  (). молекулалық токтардың өрісі сыртқы магнит өрісіне қарсы бағытталады. парамагнетиктер үшін , (). молекулалық токтардың өрісі сыртқы магнит өрісіне бағыттас болады.

 

     магнетиктегі қортқы магнит өрісінің индукция векторы

                                          (151)

 – сыртқы магнит өрісі индукциясының векторы;

 – магниттелген заттағы молекулалық токтардың түзетін магнит өрісі индукциясының векторы.

 

     заттағы магнит өрісінің  индукциясы

                                                 (152)

 

    заттағы магниттік өтімділігі

                                                    (153)

диамагнетиктер үшін ; 

парамагнетиктер үшін .

 

      векторының циркуляциясы туралы теорема (заттағы магнит өрісі үшін толық ток заңы): кез келген тұйық контур бойындағы магнит индукциясы векторының циркуляциясы осы контурмен қамтылған өткізгіштік токтар мен молекулалық токтардың алгебралық қосындысын магнит тұрақтысына көбейткенге тең.

 

                                       (154)

 

мұндағы – кез келген тұйық контурмен қамтылған барлық макротоктардың (өткізгіштік токтары) алгебралық қосындысы;

– кез келген тұйық контурмен қамтылған барлық микротоктардың

( молекулалық токтары) алгебралық қосындысы;

 

      векторының циркуляциясы туралы теорема: кез келген тұйық контур бойындағы магниттелу векторының циркуляциясы осы контурмен қамтылған молекулалық токтардың алгебралық қосындысына тең:

                                           (155)

 

сонда заттағы магнит өрісі толық ток заңын мына түрде жазуға болады:

                                      (156)

 

 

 

     векторының циркуляциясы туралы теорема: кез келген тұйық контурдағы магнит өрісінің кернеулігі векторының циркуляциясы осы контурмен қамтылған өткізгіштік токтардың алгебралық қосындысына тең.

                                          (157)