1-лек
.doc1 дэріс: ТҮТЫНУШЫЛАР ЖҮМЫСЫНА ЭЛЕКТРЭНЕРГЕТИКА САПАСЫНЫҢ
ӘСЕРІ (2 сағат) Дэріс жоспары:
-
Жалпы түсінік
-
Асинхронды қозғалтқыш жұмысына электр энергия спасысының эсері 13 Синхронды қозғалтқыш жұмысына электр энергия сапасының эсері
1.4 Жарықтандыру қондырғылары жүмысьша электр энергия сапасының эсері
1.1 Жалпы түсінік
Электрмен қамтамасыздандыру жэне электрқондырғы жүйесі МЕСТ 13109-87 сэйкес электрэнергия қажет сапа көрсеткішін қамтамасыз ету есебімен жобаланады.
Энергожүйенің қалыпты тасымалдаулы режимінде тарату желісінде кернеу үздіксіз өзгереді, ол уақыттың кездейсоқ үздіксіз функциясы больш табылады. Сондықтан барлық уақыт аралығында электрқабылдағыштар номиналдан да жақсы режимде жүмыс істейді жэне олардың өзгеру сипаттамасы ескерілуі қажет.
Кернеу мен жиіліктің үлкен емес қысқа уақытты ауытқуы электрқабылдағыштың жүмысында көрінбейді, сондықтан ескермеуге болады. Жиілік пен кернеудің үзақ ауытқуы электрэнрегия түтынушьшарьшың шығыкына экелуі мүмкін.
Кернеудің ауытқуы жэне тербелуі. Егер электрқабылдағыш қысқышында керне> номинал мэннен біршама ауытқитын болса, онда технологиялық қондырғының қалыпты режимінің жұмысы бұзылуы мүмкін.
Кернеуді реттеу электрэнергия сапасын жоғарылатуға жэне өндірістік өнеркэсіптің технологиялық процесін енгізуді жақсартуға мүмкіндік береді: өнімнің жақсарту, еңбек өнімділігін арттыру, шикізат, материал, энергия шығынын азайту.
Зерттеу кернеу реттелуі тек оньщ сапасын ғана емес, электрмен қамтамасыздандыру жүйесінің үнемділігін арттыратынын көрсетіп отыр.
Электр желісінде кернеу сапасыньщ төмендеуі осы желіге жалғанған, электрқабылдағыштың ерекше сипатамасынан болуы мүмкін.
Халық інаруашылығының өнеркэсіптік жэне басқа саласында тепе тең фаза жүктемесімен бірфазалы жэне үшфазалы электрқабылдағыштар кеңінен пайдаланылады. Мысалы, электр темір дольшда тартылым қосалқы станциясы электр жүйесінің үшфазалы желісіне жалғанады, ал жүктеме бірфазалы немесе екі бірфазаға ие болады. Қоректену желісінің симметриялы емес жүктемесінің жалғануы нэтижесінде симметриялы емес ток жэне кернеу пайда болады. Бұл басқа электрқабылдағыш жұмысында көрінеді. Үшфазалы электрқозғалтқыш қысқышында симметриялы емес кернеу тепе тең емес жүктелуге жэне көп жүктелген фазаньщ қызуына, автивті энергияның қосымша шығынына, қозғалтқыш жүктемесінің төмендету қажеттілігіне экеледі.
Үлкен қуатты вентилді түрлендіргіштер желіде ток жэне кернеудің жоғары гармоникасының пайда болуының қорек көзі болып табылады, содан соған жалғанады. Жоғарғы гармоникалы кернеудің қосымша ауытқуын, автивті қуаттың жэне энергияның қосымша шығынына, осы желіге жалғанған, электрқозғалтқыштың қызуына экеледі. Төмендеткішжелінің түйінді нүктесінде кернеу жүктеме өзгерісі кезінде фаза жэне шама бойынша өзгереді.
Егер тезөзгеретін жүктеменің қуаты жеткілікті үлкен болса, онда оның өзгерісі кернеудің тез ауытқуын шақырады, ол басқа осы желіден қорек алатын - электр жарықтанудың шамьшың қызып кетеуі жэне жанып өшуі, электронды аппараттаррдың жұмысын тоқтатуы, электрқабылдағьппта көрінеді.