7-Lekciya

Metodlar. Metodtı táriyplew hám shaqırıw.

Mánis qaytarıwshı hám void tipindegi metodlar

Joba:

1.Java tilinde metodlar;

2.Metodtı táriyplew, jaratıw hám shaqırıw;

3.Metodlardıń jazılıw strukturası;

4.Metodlardıń islew principi;

5.void tipindegi metodlar;

6.Metodlardı qayta júklew;

7.Ózgeriwshilerdiń kóriniw aymaǵı.

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Java tilinde metodlar

Metod - programmadaǵı qandayda bir ámellerdi orınlawshı buyırıqlar jıyındısı. Ádette basqa programmalastırıw tillerinde olardı funkciyalar dep te ataydı.

Mısalı, 1 den 10 ǵa shekemgi, 25 ten 55 ke shekemgi, 75 ten 90 ǵa shekemgi pútin sanlar qosındısın tabıwshı programma dúziw kerek bolsın. Bunıń ushın siz tómendegi kodtı jazıwıńız múmkin:

int sum = 0;

for (int i = 1; i <= 10; i++) sum+=i; System.out.println("1+2+…+10="+sum);

sum = 0;

for (int i = 25; i <= 55; i++) sum+=i; System.out.println("25+26+...+55="+sum);

sum = 0;

for (int i = 75; i <= 90; i++) sum+=i; System.out.println("75+76+...+90="+sum);

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Java tilinde metodlar

Endi joqarıdaǵı programmanı metod járdeminde islewshi programmanı dúzeyik:

public static void main(String[] args){ System.out.println("1+2+...+10="+sum(1,10)); System.out.println("25+26+...+55="+sum(25,55)); System.out.println("75+76+...+90="+sum(75,90));

}

public static int sum(int i1, int i2){ int juwap = 0;

for (int i = i1; i <= i2; i++) juwap += i;

return juwap;

}

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Metodlardı táriyplew hám jaratıw

Demek joqarıda sum atlı metod bolıp, ol i1 hám i2 parametrlerden turadı. Bunnan aldın System.out.println(), Math.pow() sıyaqlı metodlardan paydalandıńız. Bular Java kitapxanasındaǵı standart metodlar esaplanadı. Al házirgi sum metodtı ózlerimiz jarattıq.

Solay etip, Javada metodlardı 2 túrge ajıratsaq boladı:

Standart metodlar – Java kitapxanasında jazılǵan tayın metodlar. Kerekli metodtı shaqırıp paydalanasız;

Paydalanıwshı metodları – Ózińiz jaratatuǵın metodlar.

Metodtı jaratıwdıń ulıwma kórinisi tómendegishe boladı:

modifikator manisQaytarıwTipi metodAtı(parametrler){ // Metod denesi

}

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Metodlardıń jazılıw strukturası

Metodlardıń islew principin túsiniw ushın tómendegi mısaldı kórip shıǵayıq. Eki pútin sannıń úlkenin tabıwshı metod tómendegishe boladı:

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Metodlardıń jazılıw strukturası

public hám static gilt sózleri modifikator bolıp, bul haqqında klasslardı ótkende jaqınnan tanısamız. Metodlar mánis qaytarıwı yamasa qaytarmawı múmkin. Joqarıdaǵı mısalda pútin mánis qaytaradı. Sonlıqtan mánis qaytaratuǵın tipke kiredi. Al metodlar hesh qanday mánis qaytarmawıda múmkin hám olar void tipindegi metodlar dep ataladı. Mısalı, main,

System.out.println void tipine kiredi.

Metod atınan keyingi qawsırma ishinde metod parametrleri boladı. Yaǵnıy, metod shaqırılǵanda, oǵan qandayda bir ózgeriwshilerdiń mánisi jiberiledi hám olar argumentler dep ataladı. Sol argumentlerdiń sáykes mánislerin qabıllap alıw ushın metod parametrleri boladı. Biraq, metodta hesh qanday paramterler bolmawıda múmkin. Mısalı, Math.Random() metodında heshqanday parametr joq. Metod denesine máseleniń sheshiliw algoritmi jazıladı. Joqarıdaǵı mısalda, bul eki sannıń eń úlkenin tabıwshı algoritm bolıp, onda enUlken ózgeriwshisinde eki sannıń eń úlken mánisi boladı hám ol mánis return gilt sózi arqalı metod shaqırılǵan orınǵa qaytarıladı.

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Metodlardı shaqırıw

Metod jaratılǵan waqıtta metod denesine onıń ne islew kerekligi jazıladı. Al metod islewi ushın bolsa, onı shaqırıw kerek boladı. Metodtı shaqırıwdıń eki túri bolıp, bul onıń mánis qaytarıw yamasa qaytarmawına baylanıslı boladı. Eger metod mánis qaytarıwshı bolsa, onnan qaytqan mánis, qandayda bir ózgeriwshige menshiklenedi yamasa tuwrıdan-tuwrı nátiyjege shıǵarıladı. Mısalı:

int ulkenSan = max(3, 4);

Bunda max metodınan qaytqan mánis ulkenSan ózgeriwshisine menishiklenedi.

System.out.println(max(3,4));

Bunda max metodınan qaytqan mánis nátiyjege shıǵarıladı. Eger metod void tipinde bolsa, metod ózgeriwshige menshiklenbeydi hám tek ózi shaqırılıp jazıladı. Mısalı:

System.out.println("Javaǵa xosh keldińiz");

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Metodlardıń islew principi

Eger programma ishinde qandayda bir metod shaqırılsa, onda basqarıw sol shaqırılǵan metodqa ótedi. Shaqırılǵan metod denesindegi kod orınlanıp, alınǵan nátiyje return gilt sózi arqalı qaytarılǵanda, basqarıw qaytadan metod shaqırılǵan orınǵa qaytadı. Mısalı, max metodınıń islewin kórip shıǵayıq:

public class testMax{ // main metod

public static void main(String[] args) { Scanner in=new Scanner(System.in); int x = 3, y=4;

int z = max(x, y);

System.out.println("Eki sannıń úlkeni: "+z);

}

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

Metodlardıń islew principi

public static int max(int san1, int san2){ run:

Bul programma kodında main hám max atlı eki metod bar. Bunda main metod tiykarǵı bolıp, programma orınlanıwdı baslaǵanda JVM tárepinen shaqırıladı hám hárdayım birinshi orınlanadı. main metodı ishinde basqa metodlarda shaqırılıwı múmkin. Joqarıdaǵı mısalda main metodı ishinde max metodı shaqırılıp atır. max metodı shaqırılǵanda, mánisi 3 ke teń bolǵan x argumenti san1 parametrine, mánisi 4 ke teń bolǵan y argumenti san2 parametrine jiberilip atır. max metodı ishindegi return orınlanǵanda, basqarıw qaytadan main metodqa ótedi. Yaǵnıy, z ózgeriwshisine max metodınan eki sannıń úlken bolǵan mánisi (4) qaytadı.

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>

</TITUNF></PI></PROGRAMMALASTIRIW></A.B.ORINBAEV>