Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Тил билими 2 дайын

.doc
Скачиваний:
57
Добавлен:
13.03.2015
Размер:
58.88 Кб
Скачать

Тіркес екпіні қай сөзде кездеседі:

C)& Асқар тау

Тіл дыбыстарын жасайтын күш қалай аталады:

D)& Фонациялық ауа

Фонетикалық элизияға ұшырайтын сөзді табыңыз:

E)& Жүруші едік

Тіл дыбыстары дегеніміз:

C)& Адамның дыбыстау мүшелерінің қызметі арқылы шығатын, бір-бірінен сапалық жағынан ажыратылған, әлеуметтік мәні бар дыбыстар

Буынның анықтамасын көрсетіңіз:

B)& Буын фонациялық ауаның кілт үзілуінен пайда болған жеке дыбыс немесе дыбыстар тобы

Екпіннің анықтамасын табыңыз:

E)& Екпін – сөз ішіндегі бір буынның басқаларға қарағанда айқынырақ ажыратылып, көтеріңкі айтылуы

Көңіл-күй екпіні дегеніміз:

C)& Көңіл-күй екпіні деп сөйлеушінің көтеріңкі көңіл-күйін, абыржыған ішкі сезімін тыңдаушыға созылыңқы дыбыстар арқылы жеткізу тәсілін айтамыз

Екпіннің жылжымалы болуы қай тілге тән:

B)& Орыс тілі

Тіл-тілде екпін мынадай болып келеді:

C)& Эмфазалық, тоникалық, лебізді

Интонация дегеніміз:

C)& Сөйлеуші ойының қандай мағынада жұмсалғанын көрсететін құбылмалы дауыс ырғағы

Сөйлемде синтаксистік білдіруші және сөйлемге эмоционалды-экспрессивті реңк беруші құралдың бірі:

D)& Интонация

Сингармонизм заңы дегеніміз:

C)& Морфемалардың бірыңғай жуан не жіңішке буынды болып және олардың аралығында қатар келген дыбыстардың біріне-бірі акустика-артикуляциялық жақтан бейімделіп, үйлесіп тұруы

Сөз нені білдіреді:

A)& Ұғым

Атауыш сөздерге қарама-қарсы сөздер

C)& Көмекші сөздер

Бір сөздің түрліше дыбысталуы

A)& Фонетикалық вариант

Синекдоха дегеніміз:

A)& Бүтіннің орнына бөлшекті, жалпының орнына жалқыны қолдану әдісі

Сөз тудырушы жұрнақты тап:

C)& Су-шы

Сөз түрлендіруші жұрнақты тап:

A)& Үй-шік

Жалаң жұрнақты сөзді тап:

A)& Көзілдірік

Құранды жұрнақты сөзді тап:

D)& Жүректі

Төл жұрнақты сөзді тап:

D)& Егінші

Кірме жұрнақты сөзді тап:

E)& Әсемпаз

Туынды түбірлі сөзді тап:

D)& Хабар

–ші жұрнағы мағыналық жағынан қай жұрнаққа жатады:

A)& Cиноним

Өлі қосымшалы сөзді тап:

C)& Біз

Қазіргі кезде өлі формаға жататын қосымшаны тап:

D)& –з, -ыз,-із

Етістіктерге жалғанып, көптік ұғымды туғызатын қосымшаны тап:

C)& –қ, -к

Біздің ел тәуелдеу категориясының қай тәсілі арқылы жасалған:

E)& Аналитикалық және синтетикалық

Біздің үйіміз тәуелдеу категориясының қай тәсілі арқылы жасалған:

B)& Аналитикалық

Тәуелдеу категориясы толық түрде қай қосымшалар арқылы жүзеге асады:

D)& Ілік және тәуелдік жалғаулары

Дұрыс берілген оңаша тәуелдеудің үлгісін көрсет:

C)& Менің атам. Менің аталарым

Орфоэпияның қарастыратын мәселесі:

A)& Сөздер мен сөз тіркестерінің бірізді, дұрыс айтылуын

Қазақ тілінің сөздік құрамына кірме сөздер қай тілдерден келген:

E)& Араб, парсы, моңғол, орыс тілдерінен

Синонимдер дегеніміз:

D)& Дыбысталуы, айтылуы басқа, мағынасы жуық сөздер

Стильдік синоним жасайтын әдіс:

A)& Табу

Дисфемизмге мысал таңда:

C)& Қатын

Метафораны анықтаңыз:

E)& Көңілдің кірі

Метонимиялық қолданысты табыңыз:

B)& Екі кесе ішті

Семасиологияның объектісіне қай ұғым кірeді:

D)& Сөз мағынасы

Лексикологияның географиялық атауларды зерттейтін саласы:

A)& Топонимика

Негізгі сөздік қордың басты белгілерін атаңыз:

C)& Тұрақтылық, сөз тудыруға ұйытқы болатындығы, жалпыхалықтық сипаты

Жеке қолданыстағы (индивидуалды) метафораны табыңыз:

C)& Көңілім суып кетті

Тіліміздегі сөздердің тұтас жиынтығы қалай аталады:

D)& Сөздік құрам

Диалектілік лексикаға қандай сөздер жатады:

A)& Жергілікті тілдік ерекшеліктер

Эвфемизмдерді табыңыз:

C)& Құлағының мүкісі бар, аяғының ақауы бар, жаман ауру

Пароним сөздерді көрсетіңіз:

E)& Дайындау – даярлау

Терминология дегеніміз:

A)& Ғылым мен техниканың, өнер т.б. салаларға тән терминдердің жиынтығы

Қазақ тілінің диалектологиясы нені зерттейді:

C)& Диалектизмдерді

Орфографиялық сөздіктер не үшін қолданылады:

D)& Сөздердің дұрыс жазылу нормаларын белгілейді

Фразеологиялық бірліктерді бір тілден екінші тілге қалай жеткізуге болады:

B)& Сол тілде бар баламасымен ғана жеткізу арқылы

Фразеологизмнің негізгі үш белгісін атаңыз:

C)& Даяр қалпында жұмсалу белгісі, мағына тұтастығы, тіркес тиянақтылығы

Фразеологизмге қатысты терминдерді атаңыз:

B)& Фразеологиялық бірлік, тұтастық, тіркес

Соматикалық фразеологизмдер дегеніміз:

C)& Құрамында дене мүшелерінің атаулары бар

Қазақ тілінде фразеологизмдер нешеге жіктеледі:

A)& Фразеолгиялық тұтастық, фразеологиялық бірлік, фразеологиялық тізбек

Фразеологизмдердің лексикалық вариантын табыңыз:

D)& Аспанмен таласқан – аспанмен тілдескен, аяқ астынан – табан астынан

Фразеологиялық тізбекті табыңыз:

E)& Асқар бел, қалам қас, ай қабақ, қабырға ағайын

Этимология саласында ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қандай әдісті жетік меңгеру керек:

C)& Салыстырмалы-тарихи

Ғылыми этимологияның міндетіне не жатады:

B)& Сөз төркінін, тарихын дәл анықтап, ғылыми түрде түсіндіру

Жалған этимологияға қайсысы тән:

C)& Сөз мағынасын өзінше тұспалдап, топшылау жасап түсіндіру

Морфологиялық сіңісу процесінің нәтижесінде сөздердің байланысы қалай өзгереді:

B)& Сөздің түбірлес, төркіндес сөздерімен байланысы күңгірттеніп жойылады

Сөз тудырушы аффикстердің мағынасы қалай аталады:

C)& Деривациялық мағына

Сөзжасам бірліктерін тап:

C)& Ұя, тізбек, жұп т.б.

Сөзжасамдық жұп қай заңдылыққа байланысты:

D)& Негізгі сөз бен туынды түбір сөзден ғана жасалғандар

Бір сөзжасамдық ұядағы сөздерді қандай түбірлер деп атайды:

E)& Түбірлес сөздер

Қай тәсіл арқылы күрделі сөздер жасалады:

A)& Аналитикалық

Лексика-семантикалық тәсіл арқылы жасалған сөз қай қатарда:

B)& Ол екі сөйлейді

Қай қатарда сөзжасам тәсілдері толық берілген:

C)& Синтетикалық, аналитикалық, лексика-семантикалық

Тіл құрылымы мен жүйесін тарихи тұрғыдан қарастырып баяндайтын грамматика қалай аталады:

B)& Тарихи

Қазақ тілі қандай тіл:

D)& жалғамалы

Ішкі флексия, аффиксация, екпін ұғымдары тілдің грамматикалық құрылымының қайсысына жатады:

B)& Грамматикалық мағына

Грамматикалық мағына берудің синтетикалық тәсілін табыңыз:

E)& Аффикстік

Сөздің сөйлемнен айырмашылық белгісі:

D)& Номинативті

Супплетивизм тәсілі арқылы жасалған тұлғаларды табыңыз:

E)& Ар, ұят, ұждан

Грамматикалық мағына берудің синтетикалық тәсілін табыңыз:

C)& Дыбыстардың алмасуы және ішкі флексия

Сөйлем құраудың негізгі шарты:

D)& Бастауыш пен баяндауыш

Көмекші сөздер негізінен қандай мағынаны білдіреді:

A)& Грамматикалық

Сөз тіркесі қалай байланысады:

C)& Сабақтаса

Редупликация тәсілі арқылы жасалған тұлғаны табыңыз:

D)& Ертелі-кешті бір келер

Сөздердің орын тәртібі арқылы байланысуы:

A)& Қабысу

Меңгеріле байланысқан сөз тіркесін табыңыз:

B)& Оқығанды тыңдау

Ілік септігі мен тәуелдік жалғауындағы сөздің байланысы қалай аталады:

E)& Матасу

Бастауыш пен баяндауыштың предикаттық байланысы қайсы:

B)& Қиысу

Сөйлемге тән басты белгілер:

A)& Предикативтілік, интонация, модальдылық категориясы

Сөйлем хабардың мақсатына қарай екіге бөлінеді:

A) Лепті және риторикалық

B)& Хабарлы және сұраулы

Құрмалас сөйлем қандай компоненттерден тұрады:

C)& кемінде екі жай сөйлемнен

Шартты түрде шығарманың композициялық схемасын қалай көрсетуге болады:

A)& Сөйлем – күрделі синтаксистік тұтастық – тарау – бөлім – аяқталған шығарма

Генеалогиялық принцип бойынша классификациялаудың нысаны:

C)& Тілдердің туыстық сатысы

Алтай семьясына жататын тілдерді анықтаңыз:

D)& Түркі

Түркі тілдері типологиялық тұрғыдан қай түрге жатады:

E)& Агглютинативті

Типология-морфологиялық принцип бойынша классификациялаудың түрі:

B)& Аморфты

Тілдердің генеалогиялық (шығу тегі) бірлігі және генеалогиялық байланысы қай әдістің қарастыратын негізгі нысаны болып саналады:

C)& Салыстырмалы-тарихи

Типологиялық классификация бойынша орыс тілі қай топқа енеді:

E)& Флективті

Генеалогиялық классификация бойынша араб тілі қай топқа кіреді:

B)& Семит тобы

Қай тіл қазақ тіліне жақын туыстықтағы тілге жатады:

C)& Қазақ ноғай

Аморфты, агглютинативті, инкорпоративті, флективті тілдер деп бөліну қай принципке сүйенген:

D)& Типологиялық

Әлемге кең таралған тілдер:

E)& Қытай, ағылшын, араб

Үндіеуропа семьясына жататын тілдерді анықтаңыз:

B)& Герман тілдері

Орфография нені қарастырады:

D)& Сөздер мен сөз тіркестерінің бірізді, дұрыс жазылуын

Графика нені тексереді:

B)& Жазу және соған қатысты мәселелерді

Қазақ тілі орфографиясының негізгі принципін атаңыз:

B)& Дәстүрлік