Тил билими 2 дайын
.docТіркес екпіні қай сөзде кездеседі:
C)& Асқар тау
Тіл дыбыстарын жасайтын күш қалай аталады:
D)& Фонациялық ауа
Фонетикалық элизияға ұшырайтын сөзді табыңыз:
E)& Жүруші едік
Тіл дыбыстары дегеніміз:
C)& Адамның дыбыстау мүшелерінің қызметі арқылы шығатын, бір-бірінен сапалық жағынан ажыратылған, әлеуметтік мәні бар дыбыстар
Буынның анықтамасын көрсетіңіз:
B)& Буын – фонациялық ауаның кілт үзілуінен пайда болған жеке дыбыс немесе дыбыстар тобы
Екпіннің анықтамасын табыңыз:
E)& Екпін – сөз ішіндегі бір буынның басқаларға қарағанда айқынырақ ажыратылып, көтеріңкі айтылуы
Көңіл-күй екпіні дегеніміз:
C)& Көңіл-күй екпіні деп сөйлеушінің көтеріңкі көңіл-күйін, абыржыған ішкі сезімін тыңдаушыға созылыңқы дыбыстар арқылы жеткізу тәсілін айтамыз
Екпіннің жылжымалы болуы қай тілге тән:
B)& Орыс тілі
Тіл-тілде екпін мынадай болып келеді:
C)& Эмфазалық, тоникалық, лебізді
Интонация дегеніміз:
C)& Сөйлеуші ойының қандай мағынада жұмсалғанын көрсететін құбылмалы дауыс ырғағы
Сөйлемде синтаксистік білдіруші және сөйлемге эмоционалды-экспрессивті реңк беруші құралдың бірі:
D)& Интонация
Сингармонизм заңы дегеніміз:
C)& Морфемалардың бірыңғай жуан не жіңішке буынды болып және олардың аралығында қатар келген дыбыстардың біріне-бірі акустика-артикуляциялық жақтан бейімделіп, үйлесіп тұруы
Сөз нені білдіреді:
A)& Ұғым
Атауыш сөздерге қарама-қарсы сөздер
C)& Көмекші сөздер
Бір сөздің түрліше дыбысталуы
A)& Фонетикалық вариант
Синекдоха дегеніміз:
A)& Бүтіннің орнына бөлшекті, жалпының орнына жалқыны қолдану әдісі
Сөз тудырушы жұрнақты тап:
C)& Су-шы
Сөз түрлендіруші жұрнақты тап:
A)& Үй-шік
Жалаң жұрнақты сөзді тап:
A)& Көзілдірік
Құранды жұрнақты сөзді тап:
D)& Жүректі
Төл жұрнақты сөзді тап:
D)& Егінші
Кірме жұрнақты сөзді тап:
E)& Әсемпаз
Туынды түбірлі сөзді тап:
D)& Хабар
–ші жұрнағы мағыналық жағынан қай жұрнаққа жатады:
A)& Cиноним
Өлі қосымшалы сөзді тап:
C)& Біз
Қазіргі кезде өлі формаға жататын қосымшаны тап:
D)& –з, -ыз,-із
Етістіктерге жалғанып, көптік ұғымды туғызатын қосымшаны тап:
C)& –қ, -к
Біздің ел тәуелдеу категориясының қай тәсілі арқылы жасалған:
E)& Аналитикалық және синтетикалық
Біздің үйіміз тәуелдеу категориясының қай тәсілі арқылы жасалған:
B)& Аналитикалық
Тәуелдеу категориясы толық түрде қай қосымшалар арқылы жүзеге асады:
D)& Ілік және тәуелдік жалғаулары
Дұрыс берілген оңаша тәуелдеудің үлгісін көрсет:
C)& Менің атам. Менің аталарым
Орфоэпияның қарастыратын мәселесі:
A)& Сөздер мен сөз тіркестерінің бірізді, дұрыс айтылуын
Қазақ тілінің сөздік құрамына кірме сөздер қай тілдерден келген:
E)& Араб, парсы, моңғол, орыс тілдерінен
Синонимдер дегеніміз:
D)& Дыбысталуы, айтылуы басқа, мағынасы жуық сөздер
Стильдік синоним жасайтын әдіс:
A)& Табу
Дисфемизмге мысал таңда:
C)& Қатын
Метафораны анықтаңыз:
E)& Көңілдің кірі
Метонимиялық қолданысты табыңыз:
B)& Екі кесе ішті
Семасиологияның объектісіне қай ұғым кірeді:
D)& Сөз мағынасы
Лексикологияның географиялық атауларды зерттейтін саласы:
A)& Топонимика
Негізгі сөздік қордың басты белгілерін атаңыз:
C)& Тұрақтылық, сөз тудыруға ұйытқы болатындығы, жалпыхалықтық сипаты
Жеке қолданыстағы (индивидуалды) метафораны табыңыз:
C)& Көңілім суып кетті
Тіліміздегі сөздердің тұтас жиынтығы қалай аталады:
D)& Сөздік құрам
Диалектілік лексикаға қандай сөздер жатады:
A)& Жергілікті тілдік ерекшеліктер
Эвфемизмдерді табыңыз:
C)& Құлағының мүкісі бар, аяғының ақауы бар, жаман ауру
Пароним сөздерді көрсетіңіз:
E)& Дайындау – даярлау
Терминология дегеніміз:
A)& Ғылым мен техниканың, өнер т.б. салаларға тән терминдердің жиынтығы
Қазақ тілінің диалектологиясы нені зерттейді:
C)& Диалектизмдерді
Орфографиялық сөздіктер не үшін қолданылады:
D)& Сөздердің дұрыс жазылу нормаларын белгілейді
Фразеологиялық бірліктерді бір тілден екінші тілге қалай жеткізуге болады:
B)& Сол тілде бар баламасымен ғана жеткізу арқылы
Фразеологизмнің негізгі үш белгісін атаңыз:
C)& Даяр қалпында жұмсалу белгісі, мағына тұтастығы, тіркес тиянақтылығы
Фразеологизмге қатысты терминдерді атаңыз:
B)& Фразеологиялық бірлік, тұтастық, тіркес
Соматикалық фразеологизмдер дегеніміз:
C)& Құрамында дене мүшелерінің атаулары бар
Қазақ тілінде фразеологизмдер нешеге жіктеледі:
A)& Фразеолгиялық тұтастық, фразеологиялық бірлік, фразеологиялық тізбек
Фразеологизмдердің лексикалық вариантын табыңыз:
D)& Аспанмен таласқан – аспанмен тілдескен, аяқ астынан – табан астынан
Фразеологиялық тізбекті табыңыз:
E)& Асқар бел, қалам қас, ай қабақ, қабырға ағайын
Этимология саласында ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу үшін қандай әдісті жетік меңгеру керек:
C)& Салыстырмалы-тарихи
Ғылыми этимологияның міндетіне не жатады:
B)& Сөз төркінін, тарихын дәл анықтап, ғылыми түрде түсіндіру
Жалған этимологияға қайсысы тән:
C)& Сөз мағынасын өзінше тұспалдап, топшылау жасап түсіндіру
Морфологиялық сіңісу процесінің нәтижесінде сөздердің байланысы қалай өзгереді:
B)& Сөздің түбірлес, төркіндес сөздерімен байланысы күңгірттеніп жойылады
Сөз тудырушы аффикстердің мағынасы қалай аталады:
C)& Деривациялық мағына
Сөзжасам бірліктерін тап:
C)& Ұя, тізбек, жұп т.б.
Сөзжасамдық жұп қай заңдылыққа байланысты:
D)& Негізгі сөз бен туынды түбір сөзден ғана жасалғандар
Бір сөзжасамдық ұядағы сөздерді қандай түбірлер деп атайды:
E)& Түбірлес сөздер
Қай тәсіл арқылы күрделі сөздер жасалады:
A)& Аналитикалық
Лексика-семантикалық тәсіл арқылы жасалған сөз қай қатарда:
B)& Ол екі сөйлейді
Қай қатарда сөзжасам тәсілдері толық берілген:
C)& Синтетикалық, аналитикалық, лексика-семантикалық
Тіл құрылымы мен жүйесін тарихи тұрғыдан қарастырып баяндайтын грамматика қалай аталады:
B)& Тарихи
Қазақ тілі қандай тіл:
D)& жалғамалы
Ішкі флексия, аффиксация, екпін ұғымдары тілдің грамматикалық құрылымының қайсысына жатады:
B)& Грамматикалық мағына
Грамматикалық мағына берудің синтетикалық тәсілін табыңыз:
E)& Аффикстік
Сөздің сөйлемнен айырмашылық белгісі:
D)& Номинативті
Супплетивизм тәсілі арқылы жасалған тұлғаларды табыңыз:
E)& Ар, ұят, ұждан
Грамматикалық мағына берудің синтетикалық тәсілін табыңыз:
C)& Дыбыстардың алмасуы және ішкі флексия
Сөйлем құраудың негізгі шарты:
D)& Бастауыш пен баяндауыш
Көмекші сөздер негізінен қандай мағынаны білдіреді:
A)& Грамматикалық
Сөз тіркесі қалай байланысады:
C)& Сабақтаса
Редупликация тәсілі арқылы жасалған тұлғаны табыңыз:
D)& Ертелі-кешті бір келер
Сөздердің орын тәртібі арқылы байланысуы:
A)& Қабысу
Меңгеріле байланысқан сөз тіркесін табыңыз:
B)& Оқығанды тыңдау
Ілік септігі мен тәуелдік жалғауындағы сөздің байланысы қалай аталады:
E)& Матасу
Бастауыш пен баяндауыштың предикаттық байланысы қайсы:
B)& Қиысу
Сөйлемге тән басты белгілер:
A)& Предикативтілік, интонация, модальдылық категориясы
Сөйлем хабардың мақсатына қарай екіге бөлінеді:
A) Лепті және риторикалық
B)& Хабарлы және сұраулы
Құрмалас сөйлем қандай компоненттерден тұрады:
C)& кемінде екі жай сөйлемнен
Шартты түрде шығарманың композициялық схемасын қалай көрсетуге болады:
A)& Сөйлем – күрделі синтаксистік тұтастық – тарау – бөлім – аяқталған шығарма
Генеалогиялық принцип бойынша классификациялаудың нысаны:
C)& Тілдердің туыстық сатысы
Алтай семьясына жататын тілдерді анықтаңыз:
D)& Түркі
Түркі тілдері типологиялық тұрғыдан қай түрге жатады:
E)& Агглютинативті
Типология-морфологиялық принцип бойынша классификациялаудың түрі:
B)& Аморфты
Тілдердің генеалогиялық (шығу тегі) бірлігі және генеалогиялық байланысы қай әдістің қарастыратын негізгі нысаны болып саналады:
C)& Салыстырмалы-тарихи
Типологиялық классификация бойынша орыс тілі қай топқа енеді:
E)& Флективті
Генеалогиялық классификация бойынша араб тілі қай топқа кіреді:
B)& Семит тобы
Қай тіл қазақ тіліне жақын туыстықтағы тілге жатады:
C)& Қазақ – ноғай
Аморфты, агглютинативті, инкорпоративті, флективті тілдер деп бөліну қай принципке сүйенген:
D)& Типологиялық
Әлемге кең таралған тілдер:
E)& Қытай, ағылшын, араб
Үндіеуропа семьясына жататын тілдерді анықтаңыз:
B)& Герман тілдері
Орфография нені қарастырады:
D)& Сөздер мен сөз тіркестерінің бірізді, дұрыс жазылуын
Графика нені тексереді:
B)& Жазу және соған қатысты мәселелерді
Қазақ тілі орфографиясының негізгі принципін атаңыз:
B)& Дәстүрлік