Қазақстан тарихы

Барлық мамандықтар үшін

Қаз

1

Жұмабеков Ж.

Елеуханова С.В.

Смағұлов Н.Б.

******

Қазақстан территориясынан табылған алғашқы адамның ізі қай дәуірге жатады?

A) темір дәуіріне

B) қола дәуіріне

C) жаңа тас дәуіріне

D) орта тас дәуіріне

E)& ерте тас дәуіріне.

******

Палеолит кезеңінің мекен-жайлары Қазақстанның қай бөлігінен табылды?

A) Сырдария өзенінің бассейінен

B) Ертіс өзенінің бассейінен

C) Орталық Қазақстаннан

D) Маңғыстаудан

E)& Қаратау жоталары аймағынан.

******

Неолит дәуірінде шаруашылықтың қай түрі өмірге келді?

A)& өндірушілік

B) тұтынушылық

C) натуралдық

D) кешендік

E) өзіншілік.

******

Адамзат тарихын кезеңдеуге қай дәуірлер кірмейді?

A) тас дәуірі

B)& далалық және таулы кеңістіктерді игеру дәуірі

C) қола дәуірі

D) темір дәуірі

E) орта ғасыр дәуірі.

******

Соңғы палеолиттің алып жатқан хронологиялық кезеңі қандай?

A) б.д.д. 50-40 мыңжылдықтар

B) б.д.д. 10-2 мыңжылдықтар

C)& б.д.д. 35-30 мың жылдық-12-10 мың жылдықтар

D) б.д.д. 10-5 мың жылдықтар

E) б.д.д. 15-5 мың жылдықтар.

******

Қазіргі адамдар түрі тас дәуірінің қай кезеңінде қалыптасып шықты?

A) ерте палеолитте

B) орта палеолитте

C)& соңғы палеолитте

D) мезолитте

E) неолитте.

******

Адамдар тасты жарқырату, тесу мен кесуді қай дәуірде үйренді?

A) соңғы палеолитте

B) мезолитте

C) орта палеолитте

D)& неолитте

E) энеолитте.

******

Заттай деректер бойынша адамзаттың өткен тарихын зерттеуші ғылым:

A) антропология

B) астрономия

C)& археология

D) этнография

E) этнология.

******

Адамдар отты шығаруды қай дәуірде үйренді?

A) мезолитте

B) соңғы палеолитте

C) энеолитте

D)& орта палеолитте

E) ерте палеолите.

******

Неолит дәуірінің керамикалық бұйымдарындағы кең тараған қандай бедерлер?

A) өсімдіктік

B) гүлдік

C) нүктелік

D) жіптік бейнелік

E)& геометриялық.

******

Адамзат тарихындағы ең ұзақ кезең қандай?

A) қола ғасыр

B) мұздық кезең

C) мысты тас ғасыры

D)& тас ғасыры

E) темір ғасыры.

******

Солтүстік Қазақстан облысындағы Энеолит дәуірінің ірі мәдени тұрағын ата:

A) Шебір тұрағы

B) Сексеуіл тұрағы

C) Қосқұдық тұрағы

D) & Ботай тұрағы

E) Дүзбай тұрағы

******

Қазақстан территориясындағы ертедегі еңбек құралдарының алғашқы табылуы қай тарихи кезеңмен сәйкестендіріледі?

A)& б.д.д. 800-700 мың жылмен

B) б.д.д. 600-700 мың жылмен

C) б.д.д. 140 -40 мың жылмен

D) б.д.д. 10 мың жылмен

E) б.д.д. 15-5 мың жылмен.

******

Палеолиттің хронологиялық рамкасы:

A) б.д.д. 12-10 мың жылдық-б.д.д. 5мың жылдық

B)& б.д.д.2,6 мың жыл жылдық-б.д.д. 12 мың жылдық

C) 50-40 мың жыл бұрын-б.д.д. 12-10 мың жыл

D) б.д.д. 2,6 мың жыл-б.д.д. 12-10 мың жыл

E) б.д.д. 15 мың жылдық - б.д.д. 5 мың жыл.

******

Ашель дәуіріне жататын Орталық Қазақстандағы тұрақты көрсет:

A) Бөріқазған

B) Қозыбай

C)& Құдайкөл

D) Қанай

E) Шүлбі.

******

Орта палеолиттің хронологиялық рамкасы:

A) б.д.д. 100-50 мың ж.

B) б.д.д. 40-140 мың ж.

C) б.д.д. 50-40 мың ж.

D)& б.д.д. 150-120 мың ж.-б.д.д. 30 мың ж.

E) 12-10 мың ж.

******

Адамдар садақ пен жебені қашан ойлап тапты?

A)& мезолитте

B) неолитте

C) жоғарғы палеолитте

D) палеолитте

E) соңғы палеолитте.

******

Алғашқы қоғамдық еңбек бөлінісі деп не айтылады?

A)& малшылықтың егіншіліктен бөлінуі

B) жер өңдеушіліктен қолөнердің бөлінуі

C) жер өңдеушіліктен сауданың бөлінуі

D) қолөнерден сауданың бөлінуі

E) қолөнерден өнердің бөлінуі.

******

Ежелгі адамдардың жартастарға салған суреттері қалай аталады?

A)& петроглифтер

B) иероглифтер

C) фрескалар

D) монограммалар

E) жазулар.

******

Орталық Қазақстан территориясындағы соңғы қола дәуірінің мәдениеті қалайша аталады?

A) Тасмола

B)& Беғазы-Дәндібай

C) Нұра

D) Жетісу

E) Атасу.

******

Андрон мәдениетінің 50-дан астам мекен-жайлары мен 150-ден астам қорымдары Қазақстан территориясының қай жерінен табылды?

A)& Орталық Қазақстан

B) Оңтүстік Қазақстан

C) Жетісу

D) Батыс Қазақстан

E) Шығыс Қазақстан.

******

Андрондықтардың айналысқан шаруашылықтарының негізгі түрі:

A) жер өңдеу мен қолөнер

B)& малшылық пен жер өңдеу

C) балықшылық пен бақташылық

D) бау-бақша өсіру мен жер өңдеу

E) аңшылық пен терімшілік.

******

Қола дәуірі кезеңінде Қазақстан аймағында-интенсивтік металл қорыту орындары:

A) Жетісу

B) Оңтүстік Қазақстан

C) Батыс Қазақстан

D)& Орталық және Шығыс Қазақстан

E) Солтүстік Қазақстан.

******

Ежелгі қалалардың салынуының басы болған-Арқайым қай жерде орналасқан?

A) Шығыс Қазақстанда

B) Сырдарияның төменгі сағасында

C)& Қостанай мен Челябі облыстарының шекарасында

D) Ертіс бойында

E) Арал бойында.

******

Орталық Қазақстандағы қола дәуірінің ескерткіштерін зерттеген ірі археолог ғалым:

A) Б.В. Андрианов

B) М.П. Грязнов

C) Г.Б. Зданович

D)& Ә.Х. Марғұлан

E) С.С. Черников.

******

Қола дәуірінің хронологиялық алып жатқан уақыты:

A) XVIII-VIII ғғ. басы

B)& б.д.д. XVIII ғ.-VIII ғ. басы

C) б.д.д. X-IX ғғ.

D) VIIIғ. –VII ғ.

E) IX-X ғғ.

******

Ерте қола кезеңінің хронологиялық алып жатқан уақыты:

A) б.д.XVI-XIV ғғ.

B) б.д.д. XV-XIV ғ..

C)& б.д.д. XVIII-XVI ғғ.

D) б.д.д. XVII-XIV ғғ.

E) б.д.XVIII-XVI ғғ.

******

Орта қола кезеңінің хронологиялық алып жатқан уақыты:

A) б.д. XVIII-XVI ғғ.

B) б.д.XV-XII ғ..

C) б.д. XVI-XII ғғ.

D)& б.д.д. XV-XII ғғ.

E) б.д.д. XVI-XII ғғ.

******

Соңғы қола дәуірінің хронологиялық алып жатқан уақыты:

A) б.д.д. XII-VIII ғғ.

B) б.д.д. VIII-XII ғғ.

C) б.д.д. XVI-XII ғғ.

D) б.д.д.XII-VIII ғ. басы

E)& б.д.д. XII- б.д.д. VIII ғ. басы.

******

Андрондықтардың қоғамдық құрылысы:

A) рулық қауым

B) аналық рулық қауым

C)& жанұялық қауым

D) аталық рулық қауым

E) тайпалық.

******

Адамдардағы мүлік теңсіздігі қай дәуірде туындады?

A) неолитте

B) орта палеолитте

C) мезолитте

D) ерте палеолитте

E)& қола дәуірінде.

******

Андрондықтарда ежелгі наным-сенімдер мен культтық дәстүрлерді сақтаушы кім болған?

A) көсемдер

B) әскерлер

C)& абыздар

D) қауымдастар

E) әмірлер.

******

Адамзат қоғамы тарихында аналық рудан аталық руға өту қай кезеңге жатады?

A) темір дәуірі

B) неолит

C) палеолит

D) мезолит

E)& қола дәуірі.

******

Орталық Қазақстандағы ерте қола дәуірінің археологиялық мәдениеті қалай аталады?

A)& Нұра

B) Беғазы-Дәндібай

C) Атасу

D) Андрондық

E) Тасмола.

******

Орталық Қазақстандағы орта қола дәуірінің археологиялық мәдениеті қалай аталды?

A)& Атасу

B) Нұра

C) Беғазы-Дәндібай

D) Андрондық

E) Тасмола.

******

Қола дәуіріндегі қыштан жасалған бұйымдардағы ең көп кездесетін бедерлер қандай?

A) нүктелер

B) гүлдік

C) аң стильді

D)& геометриялық

E) шеңберлік.

******

Андрон мәдениетінің археологиялық рәмізіне не алынған?

A)& сырғалар мен шолпылар

B) тарақ

C) қыш ыдыс

D) орақ пен балға

E) сапты қол айна.

******

Андрондықтар қай нәсілдік типке жатады?

A) тұрандықтар

B) монголоид

C) негроид

D)& европоид

E) мулаттар.

******

Солтүстік және Батыс Қазақстандағы ең танымал андрон мәдениеті:

A)& Алексеевка және Тасты-Бұтақ қорымдары

B) Қарасай қорымдары

C) Атасу тұрақтары

D) Қарабие қорымы

E) Тамғалы қорымы, Дәндібай тұрағы.

******

Андрондықтардың жартастарға салған суреттерінің ең көп шоғырланған жері табылды:

A) Солтүстік Қазақстанда

B) Батыс Қазақстанда

C) Орталық Қазақстанда

D) Балқаш маңының солтүстігі

E)& Жетісу және Қазақстанның оңтүстігінде.

******

Андрон дәуірінің ең айбатты және жинақы соғыс қаруы не?

A) әскери садақ пен жебе

B) арбалеттер

C) қозы жауырын найзалар

D)& соғыс арбалары

E) әскери балта.

******

Ғұндар этникалық өзіндік келбеті жағынан кімдерге ұқсады:

A) үндіирандықтарға

B) арийлерге

C)& түркілерге

D) европоидтарға

E) славяндарға.

******

Б.д.д. ІІІ ғ. сақ тайпаларының орнына үйсіндер келді. Олар Қазақстан территориясының қай жерін мекендеді?

A) Сырдария өзенінің аңғары

B) Орталық Қазақстанда

C) Солтүстік Қазақстанда

D) Маңғыстауда

E)& Жетісуда.

******

«Халықтардың ұлы қоныс аударуы» қашан болған?

A) б.д. І мың-ІІ мың

B) б.д.д. 47 ж.

C)& б.д. II-V ғғ.

D) б.д.д. І ғ.

E) 552 ж.

******

Б.з.д. 206 жылы ғұн мемлекетінің тағына кім отырды?

A) Тұман тәңірқұт

B) Хуханье

C)& Мөде

D) Чжи-Чжи

E) Атилла.

******

Археологтар тапқан «Алтын адам» қай ғасырға жатады?

A) б.д.д. VII ғ.

B) б.д.д. II ғ.

C)& б.д.д.V-IV ғғ.

D) б.д.д. I ғ.

E) б.д.д.III ғ.

******

Б.д.д. І мың жылдығында өмір сүріп күшті, дамыған қаңлылардың алып бірлестіктері Қазақстанның қай жерінде орналасты?

A) Жетісу

B)& Оңтүстік Қазақстан

C) Маңғыстау

D) Шығыс Қазақстан

E) Орталық Қазақстан.

******

І Дарий қай жылдары сақтарға жорық жасады?

A) б.д.д. 330-327 жж.

B)& б.д.д. 519-518 жж.

C) б.д.д. 530-522 жж.

D) б.д. 519-518 жж.

E) б.д. 540-560 жж.

******

Б.д.д. VII-III ғғ. Тасмола археологиялық мәдениеті Қазақстан территориясының қай жерінде түзілді?

A) Батыс Қазақстан

B) Жетісу

C)& Орталық Қазақстан

D) Оңтүстік Қазақстан

E) Амудария мен Сырдария аралығында.

******

Александр Македонский сақтармен қай ғасырда соғысқан?

A) б.д.д. VII ғғ.

B) б.д.д. VI ғғ.

C)& б.д.д. IV ғғ.

D) б.д.д. I ғғ.

E) б.д.д. II ғғ.

******

Сақтар қоғамындағы әйелдердің құқығы:

A) Шектеулі құқықтар

B) Бала тәрбиесіндегі жеке құқықтар

C)& Еркектермен тең құқықтар

D) Құқықтары болмаған

E) Ерлерден де жоғары құқықтары болған.

******

Сақ қорғандарынан табылған бұйымдардағы кездесетін нақыштар:

A) соғды стилі

B) геометриялық стиль

C) гүлдік стиль

D)& аңдық стиль

E) парсы стилі.

******

Қазақстан территориясындағы ежелгі жазба деректер қашан пайда болды?

A)& б.д.д. І-мың жылдық

B) б.д.д. ІІ-мың жылдық

C) б.д.д. ІІІ-мың жылдық

D) б.д. І-мың жылдық

E) б.д. ІІ-мың жылдық.

******

Марафон соғысында (б.д.д. 490-шы жылы) сақтар кімдермен одақтасып және кімдерге қарсы соғысқан?

A) гректермен парсыларға қарсы

B) ғұндармен қарсы қытайларға қарсы

C) қытайлықтармен бірге гректерге қарсы

D)& парсылармен бірге гректерге қарсы

E) қытайлықтармен бірге ғұндарға қарсы.

******

Геродот айтылымдарындағы сақтар қоғамындағы ең үлкен, өте көп туыстас тайпалар:

A) хауомаваргалар

B) аргипейлер

C) парасогда

D) парадарайлар

E)& массагеттер.

******

Исседон сақтары Қазақстан территориясының қай жерін мекендеді?

A) Батыс Қазақстан

B) Жетісу

C)& Орталық Қазақстан

D) Оңтүстік Қазақстан

E) Амудария мен Сырдария аралығы.

******

Монғолия мен Қытайға қарай Қара теңізден басталатын Дала жолы қашан пайда болды?

A)& б.э.д. І-мыңжылдықтың ортасы

B) б.э.д. І-мыңжылдықтың аяғы

C) б.э.д. ІІ-мыңжылдықтыңбасы

D) б.э.д. V ғ.

E) б.э.д. VІІ ғ.

******

Үйсіндер қай мемлекетпен елшілік және туыстық қарым-қатынаста болған?

A) Парфиямен

B) Мидиямен

C) Византиямен

D)& Қытаймен

E) Риммен.

******

Ғұндардың Еуропа елдеріне жорығын кім басқарған?

A) Мөде

B)& Аттила

C) Тумын

D) Чжи-чжи

E) Скунх.

******

Қытай деректерінде қаңлылар туралы алғашқы мәліметтер беру қай ғасырға жатады?

A) б.э.д. І ғ.

B) б.э.д. ІІІ ғ.

C)& б.э.д. ІІ ғ.

D) б.э.д. ІV ғ.

E) б.э.д. V ғ.

******

Қаңлылардың бүкіл өмір сүрген кезеңдеріндегі ең басты саяси тенденциясын айқындаған дәлелдеме не?

A) Қашғара Бан Чао билеушісімен соғыс

B) жаулап алу соғыстары

C)& Сырдария бойымен жүретін Жібек жолын қадағалау

D) тиындар жасау

E) хан әулетімен тығыз экономикалық және саяси байланыс.

******

Қазақстан территориясындағы ежелгі мемлекеттердің қайсысында зәулім сарайлар салу болған?

A) үйсіндерде

B)& қаңлыларда

C) ғұндарда

D) Бактрияда

E) Ферғанада.

******

Қай ғасырда ғұндар Еуропада пайда болды?

A) б.э.д. ІV ғ.

B)& б.э. ІV ғ.

C) б.э.д. V ғ.

D) б.э.ІІІ ғ.

E) б.э.д. ІІІ ғ.

******

Б.з.д. І ғ. сарматтардың скифияның едәуір бөлігін құлазытып жерін жаулап алғанын қай антик тарихшысы жазды?

A) Марцеллин

B) Иордан

C)& Диодор

D) Сыма Цянь

E) Германарих.

******

VІ - Х ғғ. Қазақстандағы мемлекет түрі:

A) орталықтанған дамушы

B) дамушылық

C)& ерте феодалдық

D) рулық-тайпалық

E) алғашқы қауымдық.

******

561-563 жылдары Түріктер эфталлиттерге қарсы қай мемлекетпен одақтасты?

A)& Иранмен

B) Византиямен

C) Қытаймен

D) Урартумен

E) Риммен.

******

Орталық Азиядағы саяси үстемдікке жету үшін Түрік қағанаты қай қағанның кезінде қол жеткізді?

A) Бумын

B)& Мұқан

C) Жегуй

D) Үш-елік

E) Сақал.

******

Батыс Түрік қағанатының орталығын атаңыз:

A)& Жетісу

B) Мауереннахр

C) Арыстанды өзенінің оң жағасы

D) Орхон өзені

E) Орал мен Еділ өзендерінің аралығы.

******

Батыс Түрік қағанаты қағанының астанасы қайда орналасты?

A) Мерке

B)& Суяб

C) Тараз

D) Ташкент

E) Сығанақ.

******

Батыс Түрік қағанатының сауда саттық және қолөнер орталығы болған ірі қала:

A) Ташкент

B) Мерке

C) Құлан

D)& Тараз

E) Сығанақ.

******

Батыс Түрік қағанатында жоғарғы үкімет басшысы мен қолбасшысы қалай аталды?

A) сюбашы

B) жабғу

C) елтебер

D)& қаған

E) хан.

******

Батыс түрік қағанатының құрамында қандай тайпалық одақтар құрылған?

A)& дулулар мен нушибилер

B) қимақтар мен қыпшақтар

C) ғұндар

D) дайлар

E) керейлер.

******

Батыс Түрік қағанатының қағанының орынбасары, алам-салықты бақылаушы?

A) ябғу

B) жабғу

C) елтебер

D)& тұдын

E) хан.

******

Батыс Түрік қағанатында ең жоғарғы сот өктемдігі кімдердің қолында болды?

A) ябғу

B)& тархан

C) елтебер

D) тудун

E) хан.

******

Батыс түрік қағанатының негізгі тұрғындарын кімдер құрады?

A) тархандар

B) елтеберлер

C) төленгіттер

D)& қарабұдындар

E) тұдындар.

******

Ташкент қаласының ежелгі атауы:

A) Мыңбұлақ

B) Тараз

C) Суяб

D) Атлах

E)& Шаш.

******

Түргештер қағанының астанасы Суябтан Таразға көшірілуі қай қағанның кезінде болған?

A)& Сұлу

B) Мұқан

C) Бумын

D) Үш-елік

E) Сақал.

******

Түргештердің қай қағаны қолбасшылығымен және шебер дипломаттығымен ерекшеленді?

A)& Сұлу

B) Мұқан

C) Бумын

D) Үш-елік

E) Сақал.

******

«Құтты білік» поэмасының авторы кім?

A) М.Қашқари

B) Әл-Фараби

C) Қорқыт

D)& Ж.Баласағұн

E) А.Иассауи.

******

VI ғ. Түрік жазбалары болғандығына қандай деректер куәлік етеді?

A) Иран

B) Парсы

C)& Қытай

D) Орыс

E) Араб.

******

Ұлы Жібек жолы қай жылдарға дейін пайдаланылды?

A) XVII-XVIII ғғ.

B) III –V ғғ.

C) VI-VII ғғ.

D) IX –X ғғ.

E)& XIV-XV ғғ.

******

Ұлы жырау Қорқыттың туған жерін көрсет:

A) Өзбекстан

B)& Қазақстан

C) Қырғызстан

D) Түркіменстан

E) Татарстан.

******

Білге қаған мен Күл-тегін құрметіне жазылған көне түрік жазбалары қандай жазумен жазылған?

A) соғды

B) ұйғыр

C)& руна

D) араб

E) латын.

******

Б.з.д. ІІ ғасырдан бастап ХIV-XV ғ. дейін халықаралық сауда жолы болған Ұлы Жібек жолының басты товарын көрсет:

A) Алтын.

B)& Жібек

C) Қару-жарақ

D) Бағалы тастар

E) піл сүйегі мен алтын.

******

Ұлы Жібек жолы қай уақыттан бастап дипломатиялық және сауда жолы ретінде қызмет ете бастады?

A) б.з.д. X-IX ғғ.

B)& б.з.д. ІІ ғ. ортасында

C) б.з.д. VI-VII ғғ.

D) б.з.д. І мыңжылдықтың басында

E) б.з.д. ІІ ғ. аяғында.

******

VI-VII ғғ. Қазақстанның қандай аймақтары экономиканың мәдениеттің орталығы болды?

A) Солтүстік Қазақстан

B)& Жетісу және Оңтүстік Қазақстан

C) Маңғыстау және Батыс Қазақстан

D) Қашқария және Шығыс Қазақстан

E) Сары-Арқа.

******

Ортағасырлық қаланың қолөнершілер мен кедейлер тұратын бөлігі қалай аталды?

A)& рабад

B) базар

C) шахристан

D) қыстақ

E) цитадель.

******

Ежелгі қаланың экономикалық орталығы қалай аталады?

A) рабад

B)& базар

C) шахристан

D) қыстақ

E) цитадель.

******

IX-XII ғғ. Жетісудың ірі саяси, экономикалық және мәдени орталығы болды?

A)& Тараз

B) Отрар

C) Жанкент

D) Сығанақ

E) Пенчуль.

******

Түріктердің бас құдайы

A) Ұмай

B) От-ана

C) Алла

D)& Тәңірі

E) Зеңгі баба.

******

«Ежелгі түріктер» кітабының авторы кім?

A) Н. Рычков

B) Е. Бекмаханов

C)& Л. Гумилев

D) Ш. Уәлиханов

E) А. Байтұрсынов.

******

Қазақстанда ислам дінінің тарала бастауы:

A) XV ғғ.

B) III –V ғғ.

C) VI –VII ғғ.

D)& VIII ғғ.

E) X ғ.

******

Орхон-Енисей жазуын алғаш кім оқыды?

A) Н.Рычков

B) Е.Бекмаханов

C)& В.Томсен

D) В.Вильяминов-Зернов

E) В.Маковецкий.

******

Әл-Фараби қай қалада дүниеге келді?

A) Сығанақ

B) Суяб

C) Тараз

D) Шаш

E)& Отырар.

******

«Философия және математикалық трактаттар» кітабының авторы?

A) Әл-Якуби

B)& Әл-Фараби

C) Әл-Бируни

D) Низами

E) М. Қашқари.

******

«Диуани-лұғат-ат-түрік» еңбегінің авторы:

A) Әл-Якуби

B) Әл-Фараби

C) Әл-Бируни

D) Низами

E)& М.Қашқари.

******

«Диуани хикмет» кітабының авторы:

A) Әл-Якуби

B) Әл-Фараби

C) Әл-Бируни

D)& Ахмет Иассауи

E) М.Қашқари.

******

Түркістандағы Қожа Ахмет Иассауи кесенесін кім салды?

A)& Темір

B) Шыңғысхан

C) Қасым

D) Жәнібек

E) Өзбек.

******

Қандай мемлекетте ежелгі түрік жазуы алғаш рет араб графикасына алмастырылды?

A) Түрік қағанатында

B) Оғыз мемлекетінде

C)& Қарахан мемлекетінде

D) Түргеш қағанатында

E) Қарлұқ қағанатында.

******

Жазбаша деректемелерде қарлұқтар туралы алғашқа хабарлар қай ғасырға жатады?

A) ІІІ ғ.ортасына

B) ІV ғ. ортасына

C)& V ғ.ортасына

D) VІ ғ. ортасына

E) VІІ ғ. ортасына.

******