Енгізу және шығару функциялары scanf(),printf().

Prіntf() функциясы мєліметтерді шыѓару ‰шін ќолданылады, Prіntf() функциясыныњ жалпы т‰рі:

prіntf(<формат_ жолы>, <объект_1>, <объект_2>,...);

Формат жолы екі тырнаќшамен жабылады. Prіntf шыѓармас б±рын ќатардаѓы барлыќ ќосымша келтірілген объектілерді сєйкесінше ќатарда кµрсетілгендей етіп, форматтыњ спецификациясына байланысты ауыстырады. Формат спецификациясы (%) символынан басталады жєне мєлімет типін жєне ауыстыру тєсілін кµрсететін бір єріптен жалѓасады. Ол объектілер айнымалылар, константалар, µрнектер, функция шаќырулары болуы м‰мкін.

Формат спецификациясы	Аќпаратты шыѓару типі
%d	Ондыќ б‰тін сан
%c	Бір символ
%s	Символдар ќатары
%e	Жылжымалы н‰ктелі сан, экспоненциалды жазу
%f	Жылжымалы н‰ктелі сан, ондыќ жазу
%g	%e жєне %f-пен бірге ќолданылады, егер ол ќысќа болса.
%u	Тањбасыз ондыќ б‰тін сан
%o	Тањбасыз сегіздік б‰тін сан
%x	Тањбасыз оналтылыќ б‰тін сан

Мысал

#іnclude <stdio.h>

#defіne PІ 3.14159

#іnclude <math.h>

maіn()

{

float S, r;

prіntf(“Шењбер радиусын енгізіњіз\n”);

scanf(“%f”, &r);

S=PІ*r*r;

prіntf(“Шењбердіњ ауданы %f\n”, S);

}

Scanf() функциясын ќолдану

Scanf() функциясы мєліметтерді ењгізу ‰шін ќолданылады, Scanf() функциясыныњ жалпы т‰рі:

Scanf(<формат жолы>, <адрес1>, <адрес2>,…)

Scanf() функциясы да prіntf() функциясы сияќты ауыстыру спецификациясыныњ символдар жиынын ќолданады. Scanf() функциясыныњ негізгі ерекшеліктері келесідей:

1.%g спецификациясы жоќ.

2.%f жєне %e спецификациялары эквивалентті.

3.Short типті б‰тін сандарды оќу ‰шін %h спецификациясы ќолданылады.

1.Адресті жазу кезінде айнымалылардыњ адресін беру ‰шін операция адресі (&) ќолданылатынын;

2.Жолдыќ айнымалыныныњ мєнін енгізген кезде & символы жазылмайды.

Мысал

Maіn()

{

char name[30];

prіntf(“Автор есімін енгізіњіз”);

scanf(“%S”, name);

prіntf(“Программаныњ авторы - %S\n”, name);}

Name символдыќ массив болѓандыќтан, name мєні массивтіњ µзініњ адресі болып табылады. Сондыќтан name алдында адрестік оператор & ќолданылмайды.

Меншіктеу операторы.Өрнектер.

Меншіктеу операторы V=A;

м±ндаѓыV-айнымалыныњ идентификаторы, A-µрнек.

y=5*x+sqrt(7*x+3);

Дµњгелек жаќша ішіндегі кез келген меншіктеу операторы осы меншіктеу нєтижесі болатын белгілі бір мєні бар µрнек болып табылады.

Мысалы:((S=13+12)<=30) µрнегініњ мєні аќиќат болады.

Ќ±рылымды операторлар (блоктар). Ќ±рылымды операторлар екі немесе одан да кµп ж‰йелі жаќшалармен біріккен операторларды береді; оларды таѓы да “блоктар” деп атайды. Ќ±рылымды операторлар шартты жєне цикл операторларында болады.

Ењ жалпы операция меншіктеу болып табылады. Си тілінде меншіктеу операторы V=A деп жазылады, м±ндаѓы V - айнымалы, А - µрнек. Таѓы да тізбекті меншіктеуді ќолдануѓа болады, келесі т‰рдегі мысалдаѓыдай: sum=a=b.

Меншіктеу оњнан солѓа ќарай ж‰реді, яѓни b a-ѓа меншіктеледі, жєне осы sum-ѓа меншіктеледі де, ‰ш айнымалы да бірдей мєн ќабылдайды (яѓни бастапќы b айнымалысыныњ мєніне).

Си тілінде бірнеше меншіктеу операциялары бар, б±л меншіктеу операциялары µрнекті жазудаѓы ќысќартуды береді. Сол сияќты кез келген т‰рдегі <айнымалы>=<айнымалы><операция><µрнек> µрнекті мына т‰рге ауыстыруѓа болады:

<айнымалы><операция>=<µрне>;

Тµменде осы сияќты µрнектердіњ мысалдары жєне оларды ќысќарту тєсілдері келтірілген:

A=A+B A+=B-ѓа дейін ќысќартылады;

A=A-B A-=B-ѓа дейін ќысќартылады;

A=A*B A*=B-ѓа дейін ќысќартылады;

A=A/B A/=B-ѓа дейін ќысќартылады;

A=A%B A%=B-ѓа дейін ќысќартылады.

Келтірілген операциялардыњ жазылу т‰рі жинаќтау жєне трансляциялау кезінде ыњѓайлы машиналыќ код алуѓа м‰мкіндік береді. Б±л меншіктеу операциялары кµбінесе for циклініњ спецификациясыныњ µрнегінде ќолданылады.