Тэма 5. Перыядычны друк

Магчымасці выкарыстання перыядычнага друку як гістарычнай крыніцы. Перыядычны друк як спецыфічная сістэма гістарычных крыніц. Праблемы сістэматызацыі і класіфікацыі перыядычных выданняў.

Этапы развіцця перыядычнага друку. Першыя перыядычныя выданні на тэрыторыі Беларусі. Афіцыйны друк. «Губернскія» і «Епархіяльныя» «ведамасці». «Заходнерусізм» і «Вестник» К. Гаворскага. Першыя неафіцыйныя выданні. «Минский листок». Спецыялізацыя і палітызацыя перыядычнага друку. Легальны і нелегальны друк. Нацыянальныя выданні. «Наша доля», «Наша ніва».

Перыядычны друк і цэнзура. Цэнзурныя статуты і ўстановы, іх развіццё на працягу XIX – пачатку XX ст.

Перыядычныя выданні навейшага часу. Партыйна-дзяржаўны кантроль над перыядычным друкам у савецкі час. Цэнзура ў Польшчы (1929 – 1939). Падцэнзурныя выданні і іх спецыфіка. Партыйны, савецкі, прафсаюзны друк. Раённыя выданні, іх роля ў прапагандзе афіцыйнай палітыкі.

Нелегальны друк у навейшы час. Апазіцыйныя выданні ў Заходняй Беларусі і на савецкай тэрыторыі. Самвыдат 1960 – 1990-х гг., характэрныя рысы газетна-журнальных выданняў самвыдату.

Калабарацыйны друк у час вайны. Перыядычныя выданні беларускай эміграцыі.

Асаблівасці вывучэння перыядычнага друку 1990-х гг. «Незалежныя» выданні.

Рэклама, яе спецыфіка як формы перыёдыкі. Гісторыя рэкламы. Рэклама старонак беларускіх выданняў 1920-х гг. Рэклама ў Заходняй Беларусі. Рэклама 1990-х гг.

Праблемы крыніцазнаўчага вывучэння перыядычнага друку. Устанаўленне першапачатковага тэксту артыкулаў, цэнзурныя купюры. Праблемы паходжання і атрыбуцыі артыкула.

Літаратура Да ўсіх тэм

Актуальные проблемы изучения и издания письменных исторических источников. Всесоюзн. науч.сессия. Кутаиси. 18 – 20 окт. 1988 г.: Тез. докл. Тбилиси, 1988. 148 с.

Бібліяграфія па гісторыі Беларусі. Феадалізм і капіталізм. Мн., 1969. 437 с.

Источниковедение истории СССР / Под ред. И.Д. Ковальченко. М., 1981. С.155 – 156, 165.

Кабанов В.В. Источниковедение истории советского общества. Курс лекций. М., 1997. 388 с.

Пісьмовыя крыніцы па гісторыі Беларусі ІХ – ХІІІ стст. Метадычныя парады па курсе «Крыніцазнаўства гісторыі Беларусі для студэнтаў па спецыяльнасці 02.07. «Гісторыя» / Скл. С.В. Палуцкая. Гродна, 1993. 70 с.

Сокольчик А.А. Дооктябрьская книга на русском языке о Белоруссии (1768 – 1917 гг.). Библиогр. указатель. Мн., 1976. 426 с.

Тихомиров М.Н. Источниковедение истории СССР: В 2 т. М., 1940. Т.1. С.127 – 128.

Улащик Н.Н. Очерки по археографии и источниковедению истории Белоруссии феодального периода. М., 1973. 303 с.

Да ўводзін

Архивоведческие и источниковедческие проблемы кинофотофонодокументов. М., 1990.

Беленький И.Л. Разработка проблем теоретического источниковедения в исторической науке (1969 – 1983). М., 1983

Бикерман Э. Хронология древнего мира. М., 1975.

Боброва Е.Ю. Основы исторической психологии. Спб., 1977.

Богданов А.П. Филиграноведение вчера и сегодня // История и палеография. Сб. статей. М., 1993. Ч.2. С.302 – 432.

Виноградов В.В. Проблемы авторства и теория стилей. М., 1961.

Гераклитов А.А. Филиграни XVII в. на бумаге рукописных и печатных документов русского происхождения. М., 1963.

Горбачевский Н. Краткия таблицы, необходимыя для историй, хронологии вообще для всякого рода археологических изследований. Вильна, 1867.

Добнаш-Рождественская О.А. История письма в средние века: руководство к изучению латинской палеографии. М., 1987.

Евграфов Е.М. Кинофотодокументы как исторический источник. М., 1973.

Ермолаев И.П. Историческая хронология. Казань, 1980.

Ефременков Э.Л. Раскрытие авторства на основе анализа идейного содержания произведений // Вопросы текстологии. М., 1960. Вып.2.

Иванов Г.М. Исторический источник и историческое познание. Томск, 1973.

Иванов Г.М., Коршунов А.М., Петров Ю.В. Методические проблемы исторического познания. М., 1981.

Игнатенко А.П. Введение в историю БССР. Мн., 1965.

Историческое краеведение Белоруссии. Мн., 1980. С.201 – 213.

История и палеография. М., 1993.

Источниковедение и компаративный метод в гуманитарном знании: Тез. докл. и сообщ. науч. конф. М., 1996. С.6 – 62.

Каменцева Е.И. Хронология. М., 1982.

Карскі Я.Ф. Славянская кірылаўская палеаграфія. М., 1979.

Каханоўскі Г.А. Археалогія і гістарычнае краязнаўства Беларусі ў XVI – XIX ст. Мн., 1984. С.13 – 16.

Клейн Л.С. Археологические источники. Л., 1978.

Климишин И.А. Календарь и хронология. М., 1985.

Ковальченко И.Д. Методы исторического исследования. М., 1987.

Куль-Сяльверстава С.Я. Беларуская палеаграфія: Навуч. дапам. Гродна, 1996. 104 с.

Люблинская А.Д. Латинская палеография. М., 1969.

Медушевская О.М. Современное зарубежное источниковедение. М., 1983.

Носовский Г.В., Фоменко А.Г. Новая хронология и концепция древней истории Руси, Англии, Рима. Факты, гипотезы. Т.1. Русь. М., 1995.

О принципе определения авторства в связи с общими проблемами теории и истории литературы. Л., 1960.

Проблемы устной истории СССР: Тез. науч. конф. Киев, 1990.

Пронштейн А.П., Данилевский И.Н. Вопросы теории и методики исторического исследования. М., 1986.

Пронштейн А.П., Задера А.Г. Методика работы над историческими источниками: Учеб.-метод. пособие. М., 1977.

Пронштейн А.П., Кияшко В.Я. Хронология. М., 1981.

Пушкарев Л.Н. Классификация русских письменных источников по отечественной истории. М., 1975.

Пушкин В.Н. Эвристика – наука о творческом мышлении. М., 1967.

Святский Д.О. Астрономические явления в русских летописях с научно-критической точки зрения. Пгр., 1915.

Статистика текста. Мн., 1969.

Тихомиров М.Н., Муравьев А.В. Русская палеография. М., 1982. 200 с.

Федотов В.В. Техника и организация умственного труда. Мн., 1983.

Хавский П.В. Взгляд на хронологию еврейскую, христианскую вообще и русскую в особенности. СПб., 1849.

Ходаковский И.И. Организация поиска источников и литературы в источниковедческом исследовании: Учеб. пособие. М., 1976.

Хронология российской истории. Энциклопедический справочник. М., 1994.

Черепнин Л.В. Русская хронология. М., 1944.

Шкуратов И.А. Историческая психология. М., 1997.

Шмидт С.О. Путь историка: Избр. труды по источниковедению и историографии. М., 1997.

Щепкин В.М. Учебник русской палеографии. М., 1918 (перавыдадзена М., 1967).

Laucevicus E. Popierius Letuvaje XV – XVIII b. Vilnus, 1967.