Armyane
.pdf
|
|
|
|
|
|
, |
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
. |
|
( |
, |
|
|
|
|
|
, |
|
.) |
- |
|
|
|
|
|
) |
|
|
(2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(2 |
), |
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
( |
- |
, |
1998. |
. 202; |
|
|
|
|
|
, |
. |
, |
2008; |
|
|
|
|
|
, 2010). |
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
- |
|
|
|
|
|
. |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
, |
|
20–30- |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
. |
|
|
- |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
( . . |
||
( |
). |
XIX . |
|
. 1973 . |
|
|
||
|
. |
37. |
. |
|
) |
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
80- |
90- |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
- |
|
|
|
|
1988 . |
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
, |
|
|
|
|
|
- |
|
|
. |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
, |
, |
– |
|
|
- |
|
|
|
|
|
. |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
- |
|
|
|
- |
|
- |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
. |
- |
360
|
|
, |
|
( |
). 2008 . |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
, |
, |
( |
|
, |
- |
- |
), |
|
. |
|
, |
, |
|
- |
|
, |
|
|
|
|
– |
, |
, |
|
|
|
|
|
. |
. |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
- |
; |
, |
|
|
|
. |
|
- |
|
|
|
|
|
|
. |
, |
|
|
, |
|
|
|
|
- |
|
|
|
, |
, |
|
, |
. |
|
, |
, |
, |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
, |
, |
|
- |
|
|
- |
|
, |
, |
|
. |
|
, |
– |
|
|
|
|
|
|
||
|
. |
|
|
|
|
|
. |
|
, |
, |
|
|
|
|
- |
|
|
, |
|
|
, |
. |
|
|
|
- |
|
|
- |
- |
|
|
|
|
|
|
|||
|
; |
|
|
|
; |
; |
- |
|
|
|
|
; |
|||
( |
|
) |
|
, |
|
; |
|
|
|
|
|
361
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
. |
|
|
|
, |
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
, |
|
|
. |
, |
- |
|
, |
|
|
, « |
|
» ( |
||
|
|
|
|
|
- |
|||
|
, 2011. . 136). |
|
|
|
|
|
|
- |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
, |
, |
, |
|
, |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
. |
|
, |
- |
|
- |
|
|
|
, |
|
- |
|
|
|
|
|
|
, |
|||
|
. |
|
|
|
|
|
- |
|
. |
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
. |
|
|
|
. |
||
|
|
|
|
|
. |
|
||
|
, , |
|
, |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
1980- |
|
|
|
, |
|
|
- |
|
|
|
, |
|
|
|
, |
- |
|
|
|
|
|
|
|
, |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
, |
|
|
( |
, |
, |
) |
( |
, |
), |
- |
|
, |
, |
|
|
|
, |
|
- |
|
, |
|
|
|
, |
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
« |
» |
. |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
. |
, |
|
|
|
, |
|
|
|
: |
- |
||
|
|
|
|
|
|
|||
|
, |
|
, |
, |
, |
|
|
|
|
, |
|
|
. |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
, |
|
, |
( |
|
), |
|
|
|
|
( |
|
), |
|
|
h |
, |
|
– |
, |
– |
|
. . |
- |
|
|
|
|
. |
, |
|
, |
|
|
|
|
|
, |
|
, |
- |
|
|
60–80- |
|
|
. |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
362
, |
, |
- |
. |
|
- |
, |
|
|
. |
|
, |
, |
. |
- |
|
|
|
: |
|
|
, |
. |
.; |
|
– |
|
|
|
|
|
, |
|
200–300 |
. |
|
|
|
|
: |
|
|
|
|
|
, |
|
, |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
; |
, |
, |
|
, |
– |
|
. |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
, |
|
|
|
|
, |
patarag. |
|
|
|
|
|
|
– |
|
|
( |
|
|
|
, |
, |
||
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
– |
|
. |
|
) |
|
|
|
, |
|
|
|
. |
||
|
|
|
|
|
|
|
||
. |
1960- |
|
|
|
40- |
|
- |
- |
|
|
|
, |
– |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
||
|
, |
|
40- |
|
. |
|
, |
1970- |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
, |
|
|
|
, |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
||
( |
, |
, |
|
, |
). |
, |
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
. |
|
|
|
- |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
- |
|
|
, |
|
|
|
– |
|
- |
|
|
1960- |
|
, |
|
. |
|
- |
|
, |
, |
, |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
( - |
|
|
, |
|
, |
|
|
|
|
|
, 1998. |
. 202). |
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
, |
|
- |
|
1970–1980- |
. |
|
|
|
|
|
363
Глава 7
верованиЯ
дохрисТиансКий ПанТеон
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
III |
. |
. . |
|
|
VI |
. |
. ., |
|
|
|
|
|
|
|
|
301 . . . |
||||
( |
, 1991. |
. 59–161). |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
. .). |
||||
|
|
- |
|
|
|
|
|
(XXV–XV . |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
- |
|
|
|
|
, |
|
|
|
, « |
», |
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
III |
. |
|
. . |
|
. nahapet), |
- |
|
|
|
|
- |
|
|
|
( |
- |
|
|
|
|
|
|
|
« |
|
k‘», « |
», |
|
, |
|
, |
|
. |
|
|
|
|
– |
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
dik‘, |
|
dyuc’azunk‘ – « |
, |
», |
||
|
, |
|
« |
|
|
|
» h |
(Hayk) |
- |
|
( |
|
, I, 5, 9). |
|
|
« |
|
|
», |
|
|
|
|
« |
|
», |
|
|
h |
|
|
|
|
, |
|
|
, |
|
|
|
|
|
. |
h |
, |
», |
« |
, « |
|
, |
|
|
, |
- |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
», |
|
|
|
|
|
|
( |
, I, 10, 11). |
|
« |
|
, |
|
|
|
, |
|
h |
» – |
- |
|
|
|
|
|
h |
( |
|
, I, 11). |
- |
|
|
h |
|
|
h |
|
, |
|
|
|
|
|
– hay. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
, I, 12). h |
|
|
|
|
|
|
- |
|
. |
– |
- |
, |
|
|
|
|
|
- |
|
, |
|
|
, |
|
, |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
h |
, |
|
. |
h |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
– 2492 . |
. . ( |
, 1895. |
. 234–244). |
|
|
||||
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
364
|
|
|
|
|
|
|
- |
h |
, |
|
|
|
|
|
- |
|
« |
/ |
» |
« |
|
». |
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
, |
|
, |
|
, |
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
. |
« |
|
|
- |
», |
|
|
« |
|
|
|
», |
« |
|
|
|
, |
, |
– |
, |
|
– |
|
' ( |
, I, 12, 13, 14). |
, |
|
- |
|
|
, |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
, |
h |
, |
- |
|
, |
- |
|
|
|
, |
|
|
|
|
. |
– |
|
, |
|
|
|
- |
, |
. |
- |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
– |
|
( |
). |
|
|
|
, |
( |
), |
|
|
|
|
|
- |
. |
|
|
, |
, |
|
|
- |
, |
|
, |
|
|
, |
|
|
– |
|
, « |
|
, |
» ( |
|
, I, 15). |
|
|
|
|
|
|
||
|
, |
|
|
, |
|
|
- |
, |
|
|
|
. |
|
|
- |
|
|
( |
. arev, areg, aregak, arp’i – ‘ |
’). |
, |
||
|
|
|
, |
|
|
|
- |
. |
, |
|
, |
Arai le – « |
|
» Aragac’ – |
«».
|
|
|
|
|
h |
– |
k‘ . |
|
|
- |
|
, |
|
, |
|
, |
« |
|
|
|
, |
|
|
|
, |
|
|
, |
|
» ( |
, II, |
|
8). |
|
– |
- |
|
, |
|
|
, |
|
|
|
|
. |
|
|
, |
|
|
, |
|
- |
|
|
|
|
– tork‘. |
|
|
|
|
||
|
|
angł – |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
, hA |
- |
( |
) |
c |
|
( |
). |
|
- |
|
|
- |
|
|
|
– |
|
|
|
, |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||
|
|
|
|
|
|
|
. .). |
|
|
|
|
|
|
|
|
(XV-XIII |
. |
II |
. |
. . |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
- |
365
, |
|
, |
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
, |
|
1380 . |
|
|
|
|
. |
I |
|
|
, « |
|
» |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
, |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Hayasa (Hayk‘ – |
), |
|
|
|
. vogoril – |
|
- |
|
, |
|
|
|
/ |
( |
|
- |
|
), |
, |
|
|
|
|
|
|
- |
– |
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
, |
|
|
, |
|
, |
|
|
, |
|
|
|
, |
|
, |
, |
- |
|
|
, |
|
- |
( |
, 1948. |
. 84–99; |
. .). |
, 1987. . 327–330). |
|
|
||
|
(XIII–IX . |
|
|
|
|
- |
||
|
|
|
, |
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
- |
|
- |
, 1975). |
|
|
|
|
|
( |
, 1956; |
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
, |
|
|
|
, |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
. |
|
|
|
|
, |
|
|
|
– |
|
|
|
|
|
|
, |
. |
|
|
|
|
|
, |
|
- |
|
|
|
, |
|
. |
|
|
- |
XX |
|
|
|
|
|
, |
- |
|
|
|
|
|
|
|
|||
, |
: « |
- |
|
, |
|
|
, /… |
|
|
, |
– |
, / |
|
|
, |
|
|
, / |
, |
|
|
, /… |
|
|
|
|
, / |
, |
, |
|
» ( |
. . |
|
. 1956. |
|
. 297). |
|
|
|
|
«Sasna c er» (« |
|
- |
|
»), |
|
, |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
||
, |
|
- |
. |
|
|
, |
|
|
|
|
|
. .). |
|
|
|
|
|
|
|
(IX–VI . |
|
|
I |
. |
||
. . |
|
|
|
|
|
. |
|
- |
- |
|
( |
, |
|
) |
. |
|
|
|
|
|
( |
), |
||||
|
|
|
|
|
|
|
||
|
« |
». |
|
|
|
|
|
, |
|
|
, |
|
|
80, |
|
|
- |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
.
366
|
|
|
|
, |
|
|
, |
|
|
- |
|
, |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
, |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
( |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
, 1960. . 158). |
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
– 17 |
, 34 |
, |
|
|
|
( |
) |
. |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
– |
|
|
|
|
- |
, |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
, |
|
|
, |
|
, |
|
|
. |
- |
imast – |
( |
. bar – |
|
) |
|
|
– |
|
( |
. |
). |
|
|
|
. |
|
|
|
|
, |
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
– |
- |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
– |
– |
|
|
|
|
, |
|
|
, |
|
. |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
« |
» |
|
|
, |
|
|
|
|
. |
- |
|
|
« |
|
|
|
» |
|
|
, |
- |
( |
|
|
|
|
|
). |
|
|
|
|
|
, |
. |
|
|
– |
. |
|
– |
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
||||
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
– |
|
|
|
, |
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
- |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
. |
|
|
|
|
|
|
|
: |
- |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
- |
, |
- |
|
, |
|
- |
, |
|
( |
. |
cirani goti – « |
|
»). |
|
|
|
|
. |
- |
||
»), |
|
|
– |
|
(cil – « |
»). |
( |
. arn – « |
- |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
, |
|
|
, |
|
|
|
, |
- |
|
, |
|
|
, |
- |
|
|
, |
|
|
, |
|
|
, |
|
|
|
|
|
. ( |
. .). |
, 1990). |
|
|
|
|
|
(VI |
. |
. . – IV . |
, |
- |
||
VI . |
. . |
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
- |
367
|
. |
|
|
|
, 2004. |
, |
|
|
|
, |
|
|
( |
. 37 [53], 40 [68], 57 |
|||
[127]). |
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
– |
, |
|
– |
|
, |
|
|
|
. |
|
- |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
. |
– |
|
- |
|
|
|
, |
|
( |
|
, |
|
|
). |
|
, |
|
, |
|
|
|
( |
. Dic’avan – « |
|
|
»), |
( |
). |
|
|
|
|
|
|
|
( |
, |
II, 86). |
|
|
|
|
|
|
11- |
, |
– |
- |
|
|
|
|
, |
|
« |
|
- |
|
, |
|
, |
|
» ( |
|
, 1910. |
|
. 86, 87). |
|
, |
|
I |
|
I . |
||
|
|
|
|
|
||||
. . |
|
|
|
, |
|
|
|
- |
, |
, |
, |
- |
. |
, |
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
, 1976. . 20–24). |
||
|
|
|
|
Arevordik‘ – « |
|
». |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
– |
, « |
|
|
- |
|
», « |
|
|
», « |
|
|
|
- |
|
», « |
|
|
» |
( |
, 2004. |
. 37 |
|
[53], 40 [68], 57 [127]). |
. |
|
|
, |
|
|||
|
, |
|
, |
, |
|
- |
||
|
|
|
|
|
||||
|
. |
|
|
. |
|
, |
|
|
|
|
|
, |
« |
». |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
,,
|
, |
. |
|
. |
, |
- |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
. |
|
|
( |
- |
), |
|
|
Anahitakan – |
. |
|
|
- |
( |
, II, 14). |
Aryuc |
|
|
|
At‘orn Anahta – ‘ |
’. |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
19- |
|
. |
- |
|
|
|
». |
« |
, |
- |
|
|
, |
|
. |
||
|
|
|
|
|
||
|
|
7- |
, |
|
|
- |
|
|
, |
|
|
. |
|
368
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
– |
|
|
– |
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
. |
. Astłik – « |
|
» |
|
|
|
|
|
|
|
( |
. |
) |
|
|
|
|
|
|
- |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
, |
|
|
|
- |
|
, |
|
|
|
|
. |
|
, |
|
|
|
|
, |
|
|
|
– |
. mšuš, |
|
71–72.). |
|
, |
|
|
|
( |
,1978. |
. 47, |
|
|
( |
, 2004. |
. 236 [809]). |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
« |
|
» |
« |
|
». |
, |
|
|
|
, |
|
|
( |
), |
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
( |
), |
- |
( |
) |
( |
), |
|
|
|
( |
, |
I, 6). |
|
|
, |
|
|
|
|
, - |
|
- |
|
, |
|
. |
|
|
. |
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
, |
|
||
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
– |
– |
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
. |
|
|
|
|
, |
|
|
|
- |
, |
|
|
|
. |
, |
|
|
, |
- |
: |
. nani, nan |
|
|
|
|
« |
, |
||
|
|
|
|
|
|||||
|
, |
». |
|
|
|
|
, 1961. |
– |
- |
207). |
|
, |
- |
|
|
( |
. LV. 205– |
||
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
|
|
), |
– |
. |
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
. |
|
|
||||
|
(Vahagn), |
|
|
, |
|
- |
, |
||
|
|
|
|
|
|||||
|
: « |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
» ( |
, 2004. |
. 57). |
|
|
|
- |
|
|
( |
. višapak’ał), |
|
« |
|
, |
|
- |
|
|
|
|
» ( |
, |
, I, 31). « |
|
|
|
|
, |
|
, |
» ( |
1895. . 86, 87). |
|
|
- |
||
, |
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
-Vahe: |
|
! ( |
|
|
|
!) |
|
|
|
|
|
, Vahe, Vahe! |
|
|
|
« |
»- |
|
|
( |
, 1910. |
. 158). |
|
|
, |
|
|
|
, |
|
|
|
- |
|
|
|
|
||
( |
, I, 31). |
|
|
|
|
, |
« - |
||
|
|
|
|
|
|||||
|
|
, |
, |
|
|
|
, |
|
- |
369