- •1. Ахова г-к спадч б. Як вуч дысц.
- •2. Помнік, Каштоўнасць, Спадчына: інтэрпр паняццяў у нав літ-ры і заканад.
- •3. З’яўл і эвалюц культу спадч. Станаўл грам да помн у розныя эпохі.
- •5. Гісторыка-культурная спадчына і ідэнтычнасць
- •7. Праблема вандалізму. Прычыны знікнення г-к спадчыны ў свеце
- •8. Асноўныя прычыны і этапы знікнення і знішчэння гкс на бел землях
- •9. Аг-кк на беларускіх землях у дасавецкі перыяд.
- •10. Аг-кк у бсср і ссср ад усталявання савецкай улады да 1941 г.
- •11. Заканадаўства рб па аг-кк.
- •12. Міжн акты ў галіне аховы помнікаў і іх месца ў нац праве.
- •13. Дзярж органы ў арганіз аг-кс ў Бел: роля, функцыі і паўнамоцтвы
- •15. Грамадскія аб’яднанні і таварыствы ў арганізацыі аг-кс
- •18. Праф выяўл мат і немат кашт. Асаблівасці правядз арх раскопак.
- •19. Выпадковае выяўленне гкк. Скарбы і скарбашукальніцтва.
- •21. Наданне і пазбаўленне статусу гкк рб.
- •24. Захаванне нерух. Мат. Гіст-культ каштоўнасцей. Ахоўныя дошкі. Ахова асяроддзя нерухомых матэрыяльных каштоўнасцей і іх зоны аховы.
- •25.Зберажэнне рухомых матэрыяльных гісторыка-культурных каштоўнасцей. Калекцыі і правы ўласніка калекцыі
- •27. Асаблівасці правядзення нав-дасл, праект, аднаўл, рэст і іншых відаў работ на помн г і к. Рэстаўрацыя і кансервацыя.
- •29. Рэстаўрацыя ці аднаўленне: адрозненні паняццяў і праблема выбару. Прыстасаванне помнікаў гісторыі і культуры.
- •30.Помнікі археалогіі: віды і асаблівасці захавання.
- •31. Зберажэнне і выкарыстанне помнікаў грамадзянскага і народнага дойлідства. Індустрыяльная спадчына.
- •32. Праблема захавання гістарычных цэнтраў гарадоў.
- •33. Захаванне і выкарыстанне помнікаў культавага
- •34. Камяні-валуны і мемарыяльныя помнікі: іх захаванне і выкарыстанне
- •35. Руіны як асобны від архітэктурных помнікаў.
- •41. Захаванне і выкарыстанне помнікаў прыроды. Структура аховы і выкарыстання помнікаў прыроды і экалогіі. Экамузеі.
- •43. Вынікі дзейнасці Дзярж гіст-культ экспедыцыі па выратаванні помнікаў гіст і культ Беларусі ў раёнах, пацярпелых ад аварыі на чаэс.
- •44. Асаблівасці вывазу гкк і прыроўненых да іх аб’ектаў за мяжу.
- •45. Праблема вяртання і рэстытуцыі гкк. Бел спадчына за мяжой.
- •47. Агульныя пытанні адказнасці за парушэнне заканадаўства. Дысцыпл, матэрыяльная, адмін і крымін адказнасць: змест і адрозненне.
- •48. Адмін адказнасць за парушэнне заканадаўства аб аг-кс.
- •49. Крымінальная адказнасць за парушэнне заканадаўства аб аг-кк.
- •50. Праблема супрацьстаяння “культурнай” кантрабандзе.
1. Ахова г-к спадч б. Як вуч дысц.
Паняцце «ахова спадчыны» можа ўжывацца ў некалькіх значэннях:
1) як вуч. дысц, 2) як дзейнасць прыв асоб (краязн) і грам аб’ядн., 3) як частка дзярж культ палітыкі, па збераж. г-к кашт.
Раней дасцыпліна назыв. як “ахова спадчыны”, але была зменена (больш шырокае паняцце – мат кашт + немат праяўл тв чалав). Па закону 1992 г.: ГКС - сукупнасць найбольш адметных вынікаў і сведчанняў гіст, дух і культ развіцця бел народу, якая выражана у ГКК – мат і немат праяўл тв чалав, якія маюць пэўную вартасць. АГ-КС – сістэма розных мер, каб выявіць, надаць статус гкк, улік, захаванне, аднаўленне, утрыманне і выкарыст.
Па Канстыт. кожны грамадз РБ і іншыя грам, якія пражыв на тэрыт РБ абавязаны ахоўваць ГКС.
Дзейн. па ахове ГКС уключае:
1) навук-даследч раб. (пошук, каталагіз, публікацыя і інш); 2) заканад. дзейн. (прыняцце адпав законаў, актаў і інш); 3) выкананне дзеючага закан фіз і юрыд асобамі; 4) распрацоўка палажэнняў і інструкц пра парадак уліку і захав. палажэнняў і інструкцый пра парадак уліку і захавання помнікаў; 5) рэстаўрац і кансервац; 6) палярыз праз СМІ; 7) праахоўныя мерапр па захоўв гкк.
Мэта курса: знаемства студэнтаў з эвалюц і асабл заканад у сферы аг-кс, прымяненне на практыцы.
Задачы: 1) знаёмства с агульнымі праблемамі захоўвання; 2) станаўл айчыннага і замежн заканад.; 3) вызначыць існуючую сіст кірав у дадзенай сферы; 4) атрымаць веды пра механізмы кантролю за выконваннем аховы.
Дысцыпл цесна звязана з арх, гіст, дап гіст дысц, этнагр, мастацтвазнаўствам, філалог, музеязнаўствам. Цесныя сувязі маюцца і з прав дысц (канст, грам, крымін, адмін, мытным правам). Пры правядзенні рэстаўр і аднаўленчых работ важнае месцы займаюць прыродазнаўчыя дысц (хімія, фізіка і г.д.).
2. Помнік, Каштоўнасць, Спадчына: інтэрпр паняццяў у нав літ-ры і заканад.
Найбольш стараж з пераліч паняццяў з’яўл “помнік”. Большасць навукоўцаў, яшчэ да 1980-х гг. апелявалі гэтым паняццем ў спалучэнні “п гіст” ці “п культ”. Разумеліся пад помнікам асобныя важныя гіст (культ) аб’екты архіт і маст асобнай дзяржавы, дакладна класіфікав па стылях і эпохах. З канца 19 ст пад помнікам разумелі твор (рэч), які мае характ рысы пэўнай эпохі. Згодна Міжнар Венец хартыі па кансервацыі і рэстаўрацыі помнікаў 1964 г: акрамя помнікаў арх і культ уключ прадметы і забудова горада, якая з цягам часу набываюць пэўную гіст кашт.
З 1980 г. на змену паняццю “помнік” паступова пачало прыходзіць паняцце “ГКС” і “ГКК”. Складана было правесці межы паміж гэтымі паняццямі. 1994 г. праф. Юргіс Бучас паспрабаў развесці паняцці: насдедство – то, что остается от прошлого.Наследие– то, что мы берем от прошлого и используем как собств.Ценности культ наследия– то, что мы выбираем от наследия для использов и хранения на будущее.
Найбольш універс вызначэнне змяшчаецца ў арт.1 Канвенцыі аб ахове культ кашт у выпадку ўзброен канфлікту (1954 г) пад эгідай ЮНЕСКА: Культ Кашт – 1) рухом і нерух каштоўн, якія маюць вялікае значэнне для культ спадч кожнага народа; 2) будынкі для захоўв кашт (музеі, бібл, архівы, хованкі-для захав пад час ваен канфл); 3) цэнтры, у якіх маецца значная колькасць КК. Багуслаўскі на падставе аналізу міжнародна-прававых актаў
ЮНЕСКА робіць выснову, што паняцце "КК" = "КС". У апошнія гады пачынае ўжывацца паняцце “Культ набытак” (тое, што забаронена да вывазу з дзярж).
Аб’ектамі КС могуць выступаць: прырода, культ ландшафты (паркі, могілкі, гарадская забудова); помнікі (архіт і археал); артэфакты (створаныя чал і збіраем ў чал асяроддзі рэчы); дзейнасць (мова, фальклор, традыцыі, танцы, рытуалы і рэліг практыкі); людзі (жывыя (носьбіты культ)і памерлыя (вялікія дзеічы)); мясцовасці (месцы бітв).
У наш час культ каштоўн разлядаюцца як культ рэсурс, які прыносіць набытак дзяржаве, таму пытанне пра ахову ГКС застаецца надзвычай актуальным.