- •2.Атмосфераның жоғарғы қабаттарының ауа құрамын айтып берініз
- •3.Атмосфералық ауаның қабаттарға бөлінуі
- •4. Атмосфера қысымы.Атмосфера статистикасының негізгі теңдеуі
- •5.Күннің құрылысын ашып беріңіз
- •20.Метеорология пәні оның шешетін мәселелері. Зерттеу әдістері
- •21.Жердің және атмосфераның жылу баланстарын ашып жазыңыз
- •22.Жер-атмосфера жүйесінің жылу балансын айтып беріңіз
- •23.Булану және қанығу процестерін түсіндіріңіз
- •24.Ауа ылғалдығының сипаттамаларына анықтама беріп жазыңыз
- •25. Конденсация және сублимация процестерін түсіндіріңіз
- •26. Бұлттылық және олардың түрлерін айтып беріңіз
- •27.Бұлттардың халықаралық классификациясын жазып беріңіз
- •28. Жылы фронт бұлт жүйесін түсіндіріңіз
- •29.Салқын фронт бұлт жүйесін түсіндіріңіз
- •30.Атмосфералық жауын-шашындарды ашып жазыңыз
- •31.Жер беті жауын-шашындарын атап жазып беріңіз
- •32.Қар жамылғысы, оның сипаттамаларын атаңыз
- •33.Желдің пайда болуы,оған әсер ететін күштерді атап жазыңыз
- •34.Ауа массаларын ашып жазыңыз
- •35.Атмосфералық фронттарға түсініктеме беріңіз
- •36.Қысым жүйелерін, циклонның және антициклонның ауа-райы ерекшеліктерін түсіндіріңіз
- •37.Атмосфераның әрекеті орталықтарын жазып беріңіз
- •38. Зональді айналымды түсіндіріңіз
- •39. Меридиональді айналымды түсіндіріңіз
- •40. Пассаттар мен муссондарға анықтама беріңіз
- •41.Мына бұрыштарды уақытқа айналдырыңыздар:35030,40 020,120 0 .
- •44. Мына бұрыштарды уақытқа айналдырыңыздар:150 32,400 20,1600
- •47. Барографтың жұмыс істеу принципі
- •50.Термографтың жұмыс істеу принципі.
- •51. Психрометрлік термометрлерді айтыңыз.
- •52. Гигрометр, оның жұмыс істеу принципі
- •55. Актинометр, оның жұмыс істеу принципі.
- •58. Флюгер, оның жұмыс істеу принципі
- •59.Психрометрлік әдіс.
- •60. Гигрометрлік әдіс.
41.Мына бұрыштарды уақытқа айналдырыңыздар:35030,40 020,120 0 .
10=4мин
1,=4сек
1)35030=2саг 22мин
350=35*4мин=140мин=2саг 20мин
30=30*4сек=120сек=2мин
2) 45010=3саг 40сек
45 0=45*4мин=180мин=3саг
10=10*4сек=40сек
3) 120 0=120*4мин=480мин=8саг
42.Мына уақыттарды бұрышқа айналдырыңыз:4сағ45мин26сек,6сағ26мин15сек,11сағ32мин30сек
1саг =150
1мин=15,
1)4сағ45мин26сек=71021,2,,
4сағ=600
45мин=1105,
26сек=6,2,,
2)6сағ26мин15сек=96033,3,,
6сағ=900
26мин=6030,
15сек=3,3,,
3) 11сағ32мин30сек=17307,2
11сағ=1650
32мин=80
30сек=7,2,,
43. Метеорологиялық бақылау жүргізудің типтік бағдарламасы
Орт гринвич уақыты(сағ) |
мин |
Метеор сипаттама |
Жүргізілетін жұмыс |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
20 |
|
Метеор алаңды қарау,аспаптарды тексеру. М-63 М-1 анеморумбометрін іске қосу |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
40 |
Топырақ темп |
Топ-қ бетіндегі термометрлермен және Савиновтың иінді термометрлермен суырмалы топырақ терм-мен өлшеу |
Белдеулік декреттік уақыттың 8 сағ жақын мерзімінде |
42 |
Төселме беткей күйі. қар жам-ы |
Төселме еткей күйін көз мөлш бағалау, топ не қардың |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
46 |
Мете-қ көріну қаш-ғы |
М-53 (М-71) құралымен өлшеу не МКҚ объ-р б/ша көз мөл анық |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
48 |
Ауа темп мен ылғ, жауын-ш |
Терм-ф, гигр-ф, плюв диаг бланк-не уақ-қ белгі салу |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
50 |
Ауа темп мен ылғ |
Психр буд-ғы терм мен гигр б/ша көрс алу |
Белдеулік декреттік уақыттың 8 сағ және 20 сағ жақын м |
52 |
Жауын-шашын |
Жауын өлш ыдысын ауыст-у |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
53 |
|
Мет-қ алаңнан жұмыс бөлм келу. ИВО қосу |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
54 |
бұлттылық |
ИВО-ң көмегімен бұлттардың төменгі шекарасының биікт өлшеу |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
55 |
Жел |
Анеморумбометр б/ша жел сип-н өлшеу |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
57 |
Жау-шаш, ауа t, ылғ-ғы |
Жауын-ш мөлш өлшеу,терм-ге түзету енгізу,ылғ өлшеу |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
58 |
Атм-қ қысым |
Арометр /ша көрс алу, ақылау нәтижелерін өлшеу |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
59 |
Ауа райы күйі сип |
Мерзімдік және мерзім аралық ауа райы сип-н анықтау |
23,2,5,8,11,14,17,20 |
00 |
|
Синоптикалық телеграмма құрастыру және оны йл каналдары б/ша жіеру |
44. Мына бұрыштарды уақытқа айналдырыңыздар:150 32,400 20,1600
1)150 32=1саг 2мин 8сек
150=15*4мин=60мин=1саг
32=32*4сек=128сек=2мин 8сек
2) 400 20=1саг 41мин 20сек
400=40*4мин=160мин=1саг 40мин
20=20*4сек=80сек=1мин 20сек
3)1600=160*4мин=640мин=10саг 40мин
45.Мына бұрыштарды уақытқа айналдырыңыздар:300 32, 540 50,1800
1)300 32=2саг 2мин 6сек
300 =30*4мин=120мин=2саг
32=32*4сек=126сек=2мин 6сек
2) 540 50=3саг 39мин 20сек
540 =54*4мин=216мин=3саг 36мин
50=50сек*4сек=200сек=3мин 20сек
46.Барометр оның жумыс істеу принципі. Барометрді алгаш Торичелли ойлап тапқан 1643жылы, және оны торичелли трубкасы деп атап кеткен. Ал ол аспапты барометр деп атаған Бойля. Өзінің тәжірбиесінде Торичелли ұзындығы 90см, бір жаіы бітеу шыны трубкаға сынап толтырып, ашық жағымен сынап құйылған ыдысқа батырған. Сонда трубкадағы сынаптың біршамасы ыдысқа құйылып, басым бөлігі 76см дейін трубкада калып койгаан. Бұдан ғалым мынандай қорытынды шығарған: трубкадағы сынап бағанының ауырлық күші, ыдыс бетіне түсетін ауа қысымы күшіне теғеліп тұр,яғни трубкадағы сынап салмағы, табан ауданы трубанікіндей атмосфера бағанының салмағына тең. Барометрде сұйық зат ретінде сынаптың қолданылатын себебі ол ауыр жәнөте тығыз, сонымен қатар 600С температураға дейін сынап буының серпімділігі өте төмен болады. Барометрлік трубкадағы сынаптың үстінде сынап буы болғанның өзінде, өысымды өлшегенде сынап буы серпімділігін ескермесе де болады. Сондықтан барометрлердерде сынап қолданылады.
Құрылысы бойынша барометрлер үш түрге бөлінеді: чашкалы,сифонды чашкалы, сифонды барометрлер.
Чашкалы барометр бір жағы бітеу шыны трубка мен чашкадан тұрады. Сыртқы диаметрі 51,7 мм чашка, бірбіріне бұрап кигізілген үш бөліктен тұрады. Чашкадағы сынап ауамен байланыста болу үшін чашканың жоғарғы бетінде бұранмен жабылатын тесікше бар. Сынап құйылған шыны трубканың сыртына темір қаптама қорапша кигізілген.ол темір қорапшаның жоғарғы жағында сынап деғгейін бақылау үшін ұзын кесінді тесік жасалған және оның бойына шкала сызықтары түсірілген. Қаптама қорапшаның ішінде шкала бойымен қозғалып тұратын нониус болады,нониусты жоғарғы төмен қозғау үшін кремальер бұраны қолданады.темір қорапшаның төменгі бөлігіне ауа температурасын өлшейтін термометр салынған.
Барометр бөлме қабырғасына бекітілген үшбұрышты екі есікті шкаф ішіне сақына арқылы ілінеді. Қысымды өлшер алдында мениск доғал форма қабылдау үшін қаптама қорапшаның жоғарғы бөлігін саусақпен жайлап шертіп ұру керек. Сосын, көзді сынап менискісі деңгейіне келтіріп, нониустың төменгі деңгейі минискінің жоғарғы шыңына жанасқанға дейін нониусты төмен түсіру керек. Сонда сынап менискісініің екі шетінде бірдей үш бұрышты ашық жер қалу керек. Нониус қозғалысқа кремальерді бұрау арқылы келтіріледі. Атмосфера қысымының бүтін мәні қаптама ұорапшадағы шкаламен анықталады, ондық бөлшек бөлігі нониус бетіндегі кіші шкаламен анықталады. Өлшеу дәлдігі – 0,1 мбар.