I. Архивтеу

Архивтеудің бірнеше әдістері бар.

Бірінші әдіс:

1. Жұмыс орнындағы таңбасы бойынша тышқанды екі рет шертіп немесе Пуск WINZIP әрекеттерінің тізбегін орындап, WINZIP жүктейді.

2. WINZIP диалог терезесінде Келісемін (I Agree) батырмасы бойынша шертеді.

3. Диалог терезесінде New батырмасы бойынша шертеді немесе File-New Archive командасын орындайды.

4. Пайда болган New Archive терезесінің Имя файла өрісіне архивтің атын енгізеді. ОК батырмасын шертеді.

5. Add терезесінде архивке орналастыратын файлды таңдайлы. Add батырмасы бойынша шертеді.

6. Архиватормен жүмысты аякгау үшін File-Exit командасын орындайды.

Екінші әдіс

1. Архивтелуге тиіс файлда немесе қапшыкта маустын, оң жақ батырмасын шертеді.

2. Жанама (динамикалық) менюден Add to (файлдың аты) .zір таңдайды. Архивтің атын программа архивтелетін файлдың аты бойынша өзі қояды.

3. Аgree батырмасын шертеді. Архив түпнұсқасы орналасқан қапшықта пайда болады.

II. Архивке файлдарды қосу

Архивке файддарды қосудың бірнеше әдістері бар. Ең қолайлысын қарастырамыз.

1. Архивке орналастыратын файлды ерекшелейді.

2. Правка - Вырезать (егер файлдың орын ауыстыру қажет болса) немесе Правка - Копировать (егер файлды тек қана көшіру қажет болса) командасын орындайды.

3. Файлдар қосылуға тиіс архивті ерекшелейді.

4. Правка - Вставить командасын орындайды.

5. Аgrее батырмасын шертеді. Ш. Архивтен файлдарды алу

1. Архивтелінген файлда тышқанды екі рет шертеді.

2. Agree батырмасын шертеді.

3. Архивтен алынуға тиіс файлдарды ерекшелейді.

4. Extract батырмасы бойынша шертеді немесе Action Extract командасын орындайды.

5. Extract терезесінің Extract to өрісіне архивтен шығарудың жолын енгізеді. Үнсіз келісім бойынша С:\windows\tетр.

6. Extract батырмасы бойынша шертеді. IV. Бүкіл архивті архивтен шығару

1. Архивтін файлында маустың оң жақ батырмасын шертеді.

2. Жанама (динамикалық) менюден Extract to folder (щтшыкщың немесе файлдыңаты/жолы) тандалады.

3. I Agree батырмасын шертеді.

Вирус - бұл арнайы жазылған шағын программа, ол компьютердегі оған қатынасы бар ақпаратты бұрмалауы немесе жоюы; өзін басқа программаларға «тіркеуі» (яғни оларды зақымдауы), сондай-ақ жағымсыз әрекеттер жасауы мүмкін.

Ішінде вирусы бар программа «зақымдалған» деп аталады. Мұндай программа жұмыс істей бастағанда басқаруды алдымен вирус алады. Вирус басқа программаларды тауып зақымдайды, сонымен қатар қандай да бір басқа зиянды әрекеттерді орындайды (мысалы: компьютердің қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтіреді, дискідегі файлды бұзады, компьютерде сақталған ақпаратты бүлдіреді, жедел жадты «ластайды» және т.с.с.)-

Вирустардың таралу жолдары:

• дисктер;

• лазерлік дискілер;

• компьютерлік желілер.

Вирустың пайда болуының белгілері:

• программа дұрыс жұмыс істемейді немесе жұмысын тоқтатады;

• экранда бөгде хабарламалар, символдар және т.с.с. шығуы;

• компьютердің баяу жұмыс істеуі;

• кейбір файлдардың бұзылуы;

• компьютердің жұмысындағы жиі тұрып қалулар және жаңылысулар және т.с.с.

Вирустар екі түрге бөлінеді:

резиденттік;

резиденттік емес.

Резиденттік вирустар зақымдалған программаны орындауға қосу кезінде активтенеді, өзін жедел жадқа көшіреді де, біраз уақыт бойы білінбейді.

Резиденттік емес вирус өзін жедел жадқа жазбайды, бірақ зақымдалған программаны орындауға қосқанда активтенеді. Ол өзін файлға қосып жазады да, оның орындалу барысын былай, файлды іске қосқанда алдымен вирус - программа, содан кейін программаның өзі орындалатындай өзгертеді.

Вирустардың барлық алуан түрінен негізгі топтарын ерекшелейік.

Жүктейтін вирустар — дисктің немесе винчестердің жүктеу секторында сақталатын компьютердің бастапқы жүктеу программасын зақымдайды және компьютерді жүктегенде іске қосылады.

Файлдық вирустар — ең алдымен СОМ және ЕХЕ кеңейтулері бар файлдарға кіріп алады. Олар файлдардың басқа типтеріне де кіре алады, бірақ онда олар ешқашан басқару ала алмайды, демек көбею қабілетін жоғалтады.

Жүктейтін - файлдық вирустар - файлдарды да, дискілердің жүктейтін секторларын да зақымдайды.

Драйверлік — компьютер құрылғыларының драйверлерін зақымдайды немесе өзін қосымша қатар (жол) конфигурациясының файлына қосу жолымен іске қосады.

Желілік вирустар - ондаған және жүздеген мың компьютерлерді біріктіретін желілерде тарайды.

Вирустардан қорғау үшін:

• профилактикалық (алдын алу) шараларды;

• вирустардан қорғауға арналған арнайы бағытты программаларды қолдануға болады.

Профилактикалық шараларға төмендегілерді жатқызуға болады:

• қосалқы көшірме жасау - ақпаратты архивтеу;

• зақымдануы ықтимал кездейсоқ «пираттық» (ұрлық) программаларды қолданбау;

• дисктерді вирусқа тексеру;

• компьютерді ұдайы вирусқа тексеру:

• антивирустық деректер базасын ұдайы жаңарту: Вирустардан қорғауға арналған арнайы бағытты программаларға вирустарды табуға және жоюға мүмкіндік беретін антивирустық (вирусқа қарсы) программалар жатады.

Антивирустық программаларды үш негізгі топтарға бөлуге болады:

1. Жұмысы файлдағы деректерге арналған әр түрлі бақылаулы қосындыларды есте сақтауға негізделген программалар;

2. Резиденттік программалар, олар вирусты программаны немесе операциялық жүйені (ОЖ) зақымдау кезінде табады;

3. Файлдарда вирустардың барын олар зақымдағаннан кейін анықтайтын программалар.

Антивирустық программалардың келесі типтері бар:

• Детектор - программалар;

• Доктор - программалар;

• Ревизор - программалар;

• Фильтр - программалар;

• Вакцина - программалар немесе иммунизаторлар.

Вирустермен күресуге арналған көп антивирустық программалар белгілі. Олардың ішіндегі ең кең тарағандары Aidstest, Doctor Web, Касперскийдің АVR-і. Бұл программалардың антивирустық базаларын жаңарту Internet желісінің көмегімен жүзеге асырылады.

Бекіту сұрақтары

1. Сендер қандай графикалық редакторларды білесіндер?

2. Corel Draw не үшін қолданылады?

3. Photoshop-тың қызметі қандай?

4. Графикалық файлдардыц қандай кеңейтiлулері бар?

5. Растрлық графиканың векторлықтан айырмашылығы неде?

6. Word 2003-те қандай векторлық примитивтер бар?

7. Іскерлік графикасы үшін қандай дестелер пайдаланылады?

8. Internet дегеніміз не?

9. Internet хаттамалары дегеніміз не?

10. IP адресациясы дегеніміз не?

11. IP маршрутизациясы дегеніміз не?

12. Информацияны қысу дегеніміз не?

13. Файлдарды архивтеу не үшін қолданылады?

14. Архивтік файл дегеніміз не?

15. Қандай архивтер көп томды деп аталады?

16. Архивтен шығару дегеніміз не?

17. Архиватор-программаларды атаңыз.

18. ARJ, RAR және WINZIP архиваторларының айырмашылығы неде?

19. Архивтеудің негізгі міндеттерін атап айтыңьп.

20. Қандай файл өзі шешілетін деп аталады?

21. Қандай жағдайларда өзі шешілетін архивтер қолданылады?

22. Вирус дегеніміз не?

23. Вирус неше түрге бөлінеді?

24. Вирустардан қорғанудың алғы шаралары қандай?

25. Антивирус дегеніміз не?

26. Антивирустық программаларды неше топқа бөлеміз?