5_zertkhanaly_1179_zh_1201_mys

Мақсаты: инерция моментін анықтау және Штейнер теориясын тексеру.

Құрал - жабдықтар: трафиялық аспа,секундомер,бірдей екі жүк,өлшеуіш сызғыш.

Жұмыстың орындалу барысы:

1. Кемінде үш рет жіптің ұзындығы мен төменгі дискінің R радиусын өлшеңіздер.R шамаларының орташа мәнін табыңдар.

, n=3

формулалары бойынша әрбір өлшенген және R шамаларының орташа мәндерінің орташа квадраттық қателігін есептеп табыңыздар.P=0,95 сенімділік ықтималдылық негізінде өлшенген және R шамаларының сенімділік интервалын төмендегі формулалардың көмегімен анықтаңдар:

t_p.n – стьюдент коэффициенті , Р=0,95; n=3 деп есептеп кестеден алу керек.

Алынған өлшеу нәтижелерін 1-кестеге енгізіңдер:

№	l,м	l,м	|l-l|,м	,м	,м	R,м	R,м	|R- R|,м	,м	,м
1	1,56	1,55	1	0,816	3,51	0,16	0,153	0,07	0,047	0,202
2	1,54		1			0,15	0,153	0,03
3	1,55		0			0,15	0,153	0,03

2.r-жоғарғы диск радиусының мәні, m_д - төменгі дискінің массасы,m жүктің массаларын 2-кестеге енгізіңдер.

∆r=0.5мм ∆m=0,5г ∆m=0,5г

mд,,кг	∆mд,,кг	m,кг	∆m,кг	r,м	∆r,м
585*10-3	0.5*10-3	0.5	0.5*10-3	0.071	0.5*10-3

3.Бос дискінің t уақыт аралығындағы 10 толық тербелісінің периодын T=t/k формуласы бойынша есептеңіздер, мұндағы k-тербеліс саны k=10.Тәжірибені алты рет қайталау Т₀ периодтың орташа мәнін табыңыздар.

формуласы бойынша бос дискінің тербеліс периодының орташа мәнінің квадраттық қателігін табыңдар.n=6

Кесте бойынша t_p.n анықтап (Р=0,95, n=6) ∆Tд сенімділік интервалын табыңдар.

Алынған өлшеу нәтижелерін 3-кестеге енгізіңдер.

№	k,c	t,c	Tд,c	,c	‌‌‌‌‌‌‌‌|T-T|,c	ST,c	∆T,c	Iд кг*м2	∆I кг*м2	I=Iд+Iд кг*м2
1	10	28	2,8	2,86	0,06	0,16	0,7	0,0083	0,0803	0,0886
2	10	28	2,8	2,86	0,06	0,16	0,7	0,0083	0,0803	0,0886
3	10	30	3,0	2,86	0,14	0,16	0,7	0,0083	0,0803	0,0886

4. формуласы бойынша бос дискінің инерция моментінің орташа арифметикалық мәнін анықтаңыз.

Бос дискінің энерция моментін орташа арифметикалық сенімділік интервалын табыңыз.

5.Дискінің центріне екі бірдей жүк орналастырыңдар.Айналу осі жүк центрә арқылы өтеді.10 толық тербелістің t уақытын анықтап,T=t/k формуласы бойынша тербеліс периодын есепте.Тәжірибені алты рет қайтала.Т периодының орташа мәнін тап.Центрдегі жүгімен қоса дискінің инерция моментін анықта.

6.Дискінің жүкпен бірге I инерция моментін есепте.Дискінің инерция моментінің айырмасын есептеп,жүктердің масса центріне өтетін өсіне қатысты I ₀ инерция моментін I ₀=I-I_д формуласы арқылы есепте.

k	t,с	T,с	,с	I, кг*м2	I 0=I-Iд, кг*м2
10	19	1,9	1,83	0,00924	0,00094
10	19	1,9
10	17	1,7

7.Дискідегі жүктерді дискінің шетіне симметриялы етіп,яғни дискінің осьінен бірдей қашықтықта орналастыр.Дискінің центріне жүктердің центріне дейінгі арақашықтықты өлше.Осы d арақашықтықтың орта мәнін ал.10 толық тербелістің t уақытын анықта да,Т=t/k формуласы бойынша тербеліс периодын есепте.Жүктердің масса центрі арқылы өтпейтін оське қатысты дискінің және жүктердің инерция моментін мына формула бойынша анықта.

8.Айналу осьінен d қашықтықта болатын массалар центріне қатысыты инерция моментін мына формула бойынша анықта.I₁= I-I_д

9.Айналу осьінен d қашықтықтаға болатын центріне қатысты I инерция моментін I₁=I₀+Id² Штейнер теоремасы бойынша есепте.Егер 8 және 9 жаттығулар I₁-дің мәндері бір-біріне сәйкес келсе,онда Штейнер теоремасы ақиқат,яғни дұрыс орындалған болып табылады.

k	t,c	T’,c	T¯’ ,c	I’,кг*м2	I1=I’-Iд, кг*м2	d,м	I1=I0-md2 , кг*м2
10	30	3	2,93	0,023	0,0153	0,23	0,05384
10	31	3,1	2,93	0,023	0,0153		0,05384
10	27	2,7	2,93	0,023	0,0153		0,05384

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім Министрлігі

Қарағанды Мемлекеттік Техникалық Университеті

№ 5 Зертханалық жұмыс Тақырыбы: инерция моментін анықтау және Штейнер теориясын тексеру

Орындаған: Темірғали Б. С.

Тексерген: Салькеева А. К.

Қарағанды 2013