Практикалық сабақтың жоспары

1. Тақырып бойынша ауызша сұрақ

• Кездейсоқ процесстер.

• Кездейсоқ процесстерінің үлестіру заңының сипаттамалары.

• Есептерді шығару.

2. Обсуждение контрольных заданий для СРС

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары

Келесі сұрақтарға жауап беру:

1. Кездейсоқ процесс деген не

2. Кездейсоқ процесстерінің сипаттамаларын атап шығыңдар.

3. Кездейсоқ процесстердің параметрлерінің қателігін қалай анықтайды?

4. Түзету қалай анықталады?

Ұсынылатын әдебиет

1 Новицкий П.В., Зограф И. А. Оценка погрешностей результатов измерений. Ленинград: Энергоатомиздат, 1985 г.

2 Гоноровский И. С. Радиотехнические цепи и сигналы. 4 издание – Москва: Радио и связь, 1986 г.

3 Рабинович С. Г. Погрешность измерений. Москва: Энергия, 1978 г.

4 Тихонов В. Ш. Статистическая радиотехника. – Москва: Радио и связь, 1982 г.

5 Вашны Е. Динамика измерительных цепей. – Москва: Энергия, 1979 г.

5 Зертханалық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар

№ 1 зертханалық жұмыс (2 сағат)

Тақырыбы: Тікелей дүркінді теңдәлдік өлшеулердің нәтижелерін өндеу.

Бұл жұмыстың мақсаты дүркінді теңдәлдік өлшеулердің өлшеулердің нүктелік бағалаудың сандақ сипаттамасын зерттеу және өлшеулердің нәтижесін немесе өлшеу қателіктерінің үлестіру заңын анықтау.

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1. Зертханалық жұмыстың тақырыбы бойынша теориялық түсініктерді жаттау

2. Көпретті теңдәлдік өлшеулердің нүктелік бағалауларын есептеу

3. Бағалаудың эффектілігін, тұрақтылығын анықтау

4. Қорытынды жасау

5. Зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесін безендіру. Онда: өзіңнің варианты бойынша берілгендер, қысқаша қорытынды, есептің нәтижесі енгізілген кесте болу керек.

6. Зертханалық жұмысты қорғау

Бақылау сұрақтары:

1.Теңдәлдікті өлшеулер деп нені айтады?

2. Нүктелік бағалау дегеніміз не?

3. Нүктелі бағалауларға қандай талаптар қойылады?

4. Көпретті өлшеулердің ерекшелігі неде?

5. Дүркінді өлшеулерде дисперсия қалай есептелінеді?

6. Стандартты қателік нені көрсетеді?

Ұсынылатын әдебиеттер

1 Новицкий П.В., Зограф И. А. Оценка погрешностей результатов измерений. Ленинград: Энергоатомиздат, 1985 г.

2 Гоноровский И. С. Радиотехнические цепи и сигналы. 4 издание – Москва: Радио и связь, 1986 г.

3 Рабинович С. Г. Погрешность измерений. Москва: Энергия, 1978 г.

4 Тихонов В. Ш. Статистическая радиотехника. – Москва: Радио и связь, 1982 г.

5 Вашны Е. Динамика измерительных цепей. – Москва: Энергия, 1979 г.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары

1. Қандай жағдайда өлшеу қателігі пайда болады?

2. Нүктелік бағалаудың тиімділігі неде болады?

3. Нүктелік бағалаудың ауытқысыз шарты

4. «Үш сигма ережесін» қолдану нені береді?

№ 2 зертханалық жұмыс (2 сағат)

Тақырыбы: Тікелей дүркінді теңдәлдік емес өлшеулердің нәтижелерін өндеу

Бұл жұмыстың мақсаты дүркінді теңдәлдік емес өлшеулердің өлшеулердің нүктелік бағалаудың сандақ сипаттамасын зерттеу және өлшеулердің нәтижесін немесе өлшеу қателіктерінің үлестіру заңын анықтау

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1. Зертханалық жұмыстың тақырыбы бойынша теориялық түсініктерді жаттау

2. Көпретті теңдәлдік емес өлшеулердің нүктелік бағалауларын есептеу

3. Әрбір өлшеу құрадының нормаланған салмағын есептеу және нәтижелерін талдау

4. Қорытынды жасау

5. Зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесін безендіру. Онда: өзіңнің варианты бойынша берілгендер, қысқаша қорытынды, есептің нәтижесі енгізілген кесте болу керек.

Бақылау сұрақтары:

1.Теңдәлдікті емес өлшеулер деген не?

2. Ортасалмақты бағалау нені көрсетеді?

3. Өлшеу жүйесіндегі өлшеудің жеке нәтижесінің нормаланған салмағы нені көрсетеді?

4. Өлшеудің жеке нәтижесі нормаланған салмақтардың қосындысы неге тең болу керек?

Ұсынылатын әдебиеттер

1 Новицкий П.В., Зограф И. А. Оценка погрешностей результатов измерений. Ленинград: Энергоатомиздат, 1985 г.

2 Гоноровский И. С. Радиотехнические цепи и сигналы. 4 издание – Москва: Радио и связь, 1986 г.

3 Рабинович С. Г. Погрешность измерений. Москва: Энергия, 1978 г.

4 Тихонов В. Ш. Статистическая радиотехника. – Москва: Радио и связь, 1982 г.

5 Вашны Е. Динамика измерительных цепей. – Москва: Энергия, 1979 г.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары

1. Қандай «Сигма» ережесі осы өлшеулерде қолданылады?

2. Стандартты ауытқының маңызы неде?

3. Аспаптардың дәлдік класстары бірдей болу міндетті ме?

№ 3 зертханалық жұмыс (3 сағат)

Тақырыбы: Өлшеу құралардардың статикалық қателіктерін есептеу.

Бұл жұмыстың мақсаты негізгі қателіктерді құрайтын аддитивті және мультиплекативті әдістерді есептеуді үйрену

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1. Зертханалық жұмыстың тақырыбы бойынша теориялық түсініктерді жаттау

2. Статистикалық қателіктерді құраушыларды есептеу

3. Әрбір тапсырмада құраушы қателіктің типін анықтау

4. Қорытынды жасау

5. Зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесін безендіру. Онда: өзіңнің варианты бойынша берілгендер, қысқаша қорытынды, есептің нәтижесі енгізілген кесте болу керек.

Бақылау сұрақтары:

1. Нормалы шарттар дегеніміз не?

2. Шаманың әсер ететін мәніндегі нормалы аудан дегеніміз не?

3. Негізгі қателік қандай жағдайда анықталады?

4. Өлшеу дәлдігі дегеніміз не?

5. Абсолюттік қателікті қалай есептейді?

Ұсынылатын әдебиеттер

1 Новицкий П.В., Зограф И. А. Оценка погрешностей результатов измерений. Ленинград: Энергоатомиздат, 1985 г.

2 Гоноровский И. С. Радиотехнические цепи и сигналы. 4 издание – Москва: Радио и связь, 1986 г.

3 Рабинович С. Г. Погрешность измерений. Москва: Энергия, 1978 г.

4 Тихонов В. Ш. Статистическая радиотехника. – Москва: Радио и связь, 1982 г.

5 Вашны Е. Динамика измерительных цепей. – Москва: Энергия, 1979 г.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары

1. Өлшенетін шаманың нақты мәні нені ұсынады?

2. Мүмкін қателік неге байланысты болады?

3. Абсолюттік қателіктің өлшенетін шаманың мәнінен тәуелділігі қателіктің қай түрі көрсетеді?

4. Аддитивті қателік өлшенетін шаманың мәніне тәуелді бола ма?

5. Мультипликативті қателік өлшенетін шаманың мәніне тәуелді бола ма?

№ 4 зертханалық жұмыс (2 сағат)

Тақырыбы: Өлшеу құралардардың динамикалық қателіктерін есептеу

Бұл жұмыстың мақсаты динамикалық қателіктердің сипаттамасын және динамикалық қателіктердің параметрлерін есептеудегі әдістерін зерттеу.

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1.Зертханалық жұмыстың тақырыбы бойынша теориялық түсініктерді жаттау

2. Динамикалық қателіктерді құраушыларды есептеу

3. Әрбір тапсырмада құраушы қателіктің типін анықтау

4. Қорытынды жасау

5.Зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесін безендіру. Онда: өзіңнің вариантың бойынша берілгендер, қысқаша қорытынды, есептің нәтижесі енгізілген кесте болу керек.

Бақылау сұрақтары:

1. Динамикалық қателік дегеніміз не?

2. Толық динамикалық сипаттамаға не жатады?

3. Жекелеген динамикалық сипаттамаға не жатады?

4. АСТ даталау қателігі дегеніміз не?

5.Что понимается под временем реакции в показывающем приборе ?

6. САТ реакция уақыты не көрсетеді?

7. АСТ реакция уақыты не көрсетеді?

Ұсынылатын әдебиеттер

1 Новицкий П.В., Зограф И. А. Оценка погрешностей результатов измерений. Ленинград: Энергоатомиздат, 1985 г.

2 Гоноровский И. С. Радиотехнические цепи и сигналы. 4 издание – Москва: Радио и связь, 1986 г.

3 Рабинович С. Г. Погрешность измерений. Москва: Энергия, 1978 г.

4 Тихонов В. Ш. Статистическая радиотехника. – Москва: Радио и связь, 1982 г.

5 Вашны Е. Динамика измерительных цепей. – Москва: Энергия, 1979 г.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары

1. Вольтметрдің толық динамикалық сипаттамаларын атап шығыңдар.

2. Вольтметрдің жекеленген сипаттамаларын атап шығыңдар.

3. Аспаптың сезімділігі дегеніміз не?

№ 5 зертханалық жұмыс (3 сағат)

Тақырыбы: Өлшеу тізбектерінің буын қателіктерін бағалау. Сигналдарды детектерлегенде және модуляциялағанда бөгеттердің әсерін бағалау

Бұл жұмыстың мақсаты сигналдарды модуляциялау, детектерлеу әдістерімен, модуляцияның, детектерлеудің сипаттамаларымен танысу, осы әдістерді жүзеге асырғанда бөгеттерді жою болып табылады.

Порядок выполнения работы:

1. Зертханалық жұмыстың тақырыбы бойынша теориялық түсініктерді жаттау.

2. Модуляцияның түрлерін (АИМ, ЖИМ, УИМ, КИМ, ФИМ), орташа және орташа квадратттық мәннің детекторын қарастыру.

3. Әрбір тапсырмада модуляцияның, детектерлеудің параметрлерін анықтау.

4. Қорытынды жасау.

5. Зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесін безендіру. Онда: өзіңнің варианты бойынша берілгендер, қысқаша қорытынды, есептің нәтижесі енгізілген кесте болу керек.

Бақылау сұрақтары:

1. Тура модуляцияның ақпараттылық параметрі.

2. Амплитудалық-импульстікмодуляцияның ақпараттылық параметрі.

3. Жиілікті-импульстікмодуляцияның ақпараттылық параметрі.

1. Кеңдік-импульстікмодуляцияның ақпараттылық параметрі.

2. Кодтық-импульстікмодуляцияның ақпараттылық параметрі.

3. Орташа мәннің детекторыдеген не?

4. Орташа квадратталған мәннің детекторыдеген не?

Ұсынылатын әдебиеттер

1 Новицкий П.В., Зограф И. А. Оценка погрешностей результатов измерений. Ленинград: Энергоатомиздат, 1985 г.

2 Гоноровский И. С. Радиотехнические цепи и сигналы. 4 издание – Москва: Радио и связь, 1986 г.

3 Рабинович С. Г. Погрешность измерений. Москва: Энергия, 1978 г.

4 Тихонов В. Ш. Статистическая радиотехника. – Москва: Радио и связь, 1982 г.

5 Вашны Е. Динамика измерительных цепей. – Москва: Энергия, 1979 г.

6 Алиев Т.М., Тер-Хачатуров А.А. Измерительная техника. Учебное пособие. Москва: Высшая школа, 1991 г.

№ 6 зертханалық жұмыс (3 сағат)

Тақырыбы: Күшті, кедергіні, температураны өлшеу үлгілердің элементтерін есептеу

Бұл жұмыстың мақсаты күш, кедергі, температура өлшеу үшін схемадағы элементтердің параметрлерін есептеу және осы схемалардың, схема байланыстарының кіріс сипаттамаларын зерттеу

.

Жұмыстың орындалу тәртібі:

1.Зертханалық жұмыстың тақырыбы бойынша теориялық түсініктерді жаттау

2. Тензорезистр және реостат түрлендіргішті қолдану арқылы механикалық күш салуды өлшеуді есептеу

3. Датчиктің кедергісін өлшеу үшін автоматты көпірді есептеу

4. Автокомпенсатордың схемадағы өлшенетін параметрлерін есептеу

5. Барлық есептердің нәтижелері бойынша қорытынды жасау

6. Зертханалық жұмыстың есептеу нәтижесін безендіру. Онда:

- зертханалық жұмыстың аты және тапсырмасы

- блок – схема

7. Зертханалық жұмысты қорғау

Бақылау сұрақтары:

1. Тензометр дегеніміз не?

2. Қай уақытта сымды, фольгалы немесе пленаклы тензорезисторлар қолданылады?

3. Бөлшектің сызықты–кернеулі жағдайын өлшегенде нені ескерген жөн?

4. Температуралық қателікті шығару үшін не істейді?

5. Тензорезистордың сезімталдығы қашан жоғарылайды?

6. Серпімді элементтерді қандай жағдайда қолданады?

7. Нені өлшеу үшін көпірлі тізбектер қолданады?

Ұсынылатын әдебиеттер

1 Новицкий П.В., Зограф И. А. Оценка погрешностей результатов измерений. Ленинград: Энергоатомиздат, 1985 г.

2 Гоноровский И. С. Радиотехнические цепи и сигналы. 4 издание – Москва: Радио и связь, 1986 г.

3 Рабинович С. Г. Погрешность измерений. Москва: Энергия, 1978 г.

4 Тихонов В. Ш. Статистическая радиотехника. – Москва: Радио и связь, 1982 г.

5 Вашны Е. Динамика измерительных цепей. – Москва: Энергия, 1979 г.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары

1. Көпірлі тізбектердің қандай түрлері болады?

2. Теңдестіріген емес көпірлі тізбектер қандай жағдайларда қолданады?

3. Теңдестіріген емес көпірлі тізбектер қандай жағдайларда қолданады?

4. Автоматты көпірлі тізбектің жетістігі.

5. Компенсационды өлшенетін тізбектер қандай шамалар өлшенеді?

6. Компенсационды өлшенетін тізбектің жетістігі.