- •Семінар 3. Iдэi Гуманiзму I Рэнесансу у развiццi еурапейскай культуры XIV –XVI стст.
- •Семiнар 6. Асноўныя напрамкі развіцця беларускай культуры ў другой палове хіх ст.
- •Семінар 8. Культура Беларусі ў20-30-я гг. Хх ст.
- •Семінар 9. Развіцце беларускай культуры з канца 40-х – да сярэдзіны 80-х гг.Хх ст
Семiнар 1. Еўрапейская цывілізацыя і культура:
тэарэтычныя аспекты праблемы.
Культура i яе роля ў жыцці людзей.
Кампаненты культуры.
Мастацкая культура.
Віды мастацтваў.
Роля традыцый у культуры.
Перыядызацыя культурных эпох.
Геаграфічныя межы цывілізацыі.
Тыпы цывілізацый: традыцыйная (аграрна-рамесная), індустрыяльная, постіндустрыяльная (інфармацыйная).
Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы да вывучэння гісторыі культуры Беларусі.
Прадмет вывучэння гісторыі культуры Беларусі ў кантэксце цывілізацыйнага і рэгіянальнага развіцця.
Айчынныя гістарыяграфічныя школы.
Крыніцы вывучэння гісторыі культуры Беларусі.
Семінар 2. Сярэднявечная Еўропа і Беларусь:
праблемы культурных узаемаўплываў.
Праблема перыядызацыі сярэднявечча. Вытокі сярэднявечча: антычнасць і «варварства», хрысціянства і паганства.
Культура Візантыі ў сярэднявечную эпоху. Візантыя. Раннехрысціянскіх культура.
Тыпы храмаў (базіліка, крыжова-купальны тып храма).
Мазаікі, фрэскі, іканапіс. Кніжная мініяцюра.
Грамадскае жыццё сярэдніх стагоддзяў: замак, манастыр, горад, палац, сельская абшчына.
Феадалізм як форма палітычнай культуры.
Духоўнае жыццё усходніх славян у эпоху ранняга сярэдневечча.
Перадумовы хрысціянізацыі i першыя хрысціяне на беларускіх землях. Прыняцце хрысціянства і распаўсюджванне пісьменнасці і адукацыі.
Узнікненне школ i бібліятэк.
Заснаванне Полацкай і Тураўскай епархій.
Праблемы распаўсюджвання новай веры. Дваяверства. Вынікі і значэнне прыняцця хрысціянства.
Вусная народная творчасць. Паданні пра Рагнеду і Усяслава Чарадзея.
Пісьменнасць і навуковыя веды. Перакладная і арыгінальная літаратура. Гістарычная проза. «Троя», «Александрыя». Летапісы. Полацкая асветніца Ефрасіння. Літаратурная дзейнасць Кірылы Тураўскага. Клімент Смаляціч. Аўрамій Смаленскі. Схаластыка. Сем свабодных навук (сэптэм артэс лібералес).
Дойлiдство. Сафійскі сабор. Раманскі стыль у Еўропе і яго ўплыў на архітэктуру Беларусі. Готыка. Узмацненне рэалістычных элементаў у мастацтве. Развіццё статуарного мастацтва. Эмацыйнасць і мистичность гатычнай скульптуры.
Вітражная тэхніка. Жывапіс. Прыкладное мастацтва.
Семінар 3. Iдэi Гуманiзму I Рэнесансу у развiццi еурапейскай культуры XIV –XVI стст.
Этнічная сітуацыя на беларускіх землях у перыяд утварэння ВКЛ. Усходнеславянскі этнічны падмурак ВКЛ.
Асноўныя канцэпцыі паходжання беларускага народа, яго саманазвы.
Прывілеяванае становiшча каталiцкай царквы ў ВКЛ. Паступовы крызiс праваслаў’я.
Рэфармацыйны рух у Заходняй Eўропе. Пачатак Рэфармацыi ў Беларусi. Лютэранства i кальвiнiзм. Антытрынiтарызм i сацынiянства.
Контррэфармацыя. Езуiты i iх дзейнасць у Беларусi. Iдэя царкоўнай унii.
Асноўныя тэндэнцыі і дасягненні ў развіцці культуры Беларусі ў эпохі Адраджэння. Беларускае Адраджэнне.
Арыгiнальная i перакладная лiтаратура. Свецкая i царкоўная лiтаратура. Историко-хроникальная литература. Летапiсы i мемуары. Кнiгадрукаванне.
Сiстэма адукацыi ў ВКЛ. Стан школьнай асветы i выхавання. Езуiцкiя калегiумы. Вiленская акадэмiя i яе роля ў распаўсюджваннi навуковых ведаў.
Грамадска-палiтычная i фiласофская думка. Анталагічныя пытанні. Пытанням гносеалогіі. Праблема чалавечага шчасця.
Барока і яго перыядызацыя.
Сармацкі партрэт.
Развiццё фальклору.
Тэатральная мастацтва.
Семiнар 4. Культура Беларусі ў кантэксце эпохі еўрапейскага Асветніцтва.
Асветніцтва і развіццё еўрапейскай культуры ў XVIII ст. Вальтэр I асветлены абсалютызм. Мантэск’е і Русо.
Своеасаблівасць і супярэчлівасць эпохі асветніцтва ў Беларусі. Асветніцкія рэформы. Змены ў сістэме адукацы і развіццё навукі на беларускіх землях.
Дзейнасць Адукацыйнай Камісіі. Віленская Акадэмія. Гарадзенская медыцынская школа. І. Дамейку, Б. Дабшэвіч, К. Нарбут, А. Доўгірд, М. Ф. Нарвойш. Дасягненні ў прыродазнаўчых навуках. М. Пачобут-Адляніцкі, Ж. Жылібер.
Ідэі асветніцтва ў літаратуры і грамадскай думцы. С. Майман, К. Нарбут, І. Яленскі, С. Шадурскі, М. Карповіч. Фізіякраты.
Мецэнацтва.
Музычнае мастацтва. Залаты век тэатральнага мастацтва. Тэатральная школа. Тэатр М.Агінскага ў Слоніме, У. Радзівіл, М. Радзівіл «Камедыі» К. Марашэўскага і М. Цяперскага. Тэатры Сапегаў у Дзярэчыне і Ружанах. Кампазітар Жыўны I Шапэн. Тэатр у Шклове i граф Зорыч. Музыкант Э. Ванжура. Друк, першыя газеты. Газета Гродзеньска i А. Тызенгауз.
Палацава-сядзібныя забудовы. Перабудоўва палаца у Нясвіжы. Палацы Агінскiх у Слоніме, Тызенгауза у Гародні, Валовічаў у Свяцку, Сапегаў у Ружанах, Храптовічаў у Шчорсах, каралеўская рэзідэнцыя Аўгуста ІІІ у Гароднi.
Манументальны жывапіс. Нясвіжскi езуіцкi касцёл Божага цела.
Слуцкія паясы i Я. Маджарскі.
Семінар 5. Культура Беларусі ў першай палове ХІХ ст.
Асаблівасці развіцця еўрапейскай кульутры.
Беларусь ва ўмовах Расійскай імперыі. Палітыка русіфікацыі і ідэалогія заходнерусізму.
Асвета. Фарміраванне сістэмы свецкай і духоўнай адукацыі. Дзейнасць Віленскай навучальнай акругі. Віленскі ўніверсітэт. Полацкая езуіцкая акадэмія.
Навука. Г.Страйноўскі, А. Снядэцкі, Я. Снядэцкі, С. Юндзіл, Я.Лелявель, І.Анацэвіч, М.Баброўскі, І.Даніловіч.
Дзейнасць паўлегальных і тайных таварыстваў (філаматы, філарэты, “прамяністыя” і інш.) Т.Зан, А.Міцкевіч.
Пачаткі беларускага нацыянальна-культурнага адраджэння ў кантэксце нацыянальных рухаў народаў Еўропы. Я.Чачот, З.Даленга-Хадакоўскі, П. Шпілеўскі, А.Кіркор, Я. і К. Тышкевічы, І.Насовіч. Развіццё беларусазнаўства.
Культурныя цэнтры Беларусі.
Літаратурны рух. Станаўленне беларускамоўнай літаратуры. Ананімныя творы. Я.Чачот, А.Рыпінскі, Я.Баршчэўскі, В.Дунін-Марцінкевіч, У.Сыракомля, А. Вярыга-Дарэўскі.
Умовы развіцця выяўленчага мастацтва ў Беларусі ў канцы XVIII – ХІХ ст. Гістарычны і бытавы жанры жывапісу. Краявід і партрэт. І. Аляшкевіч, В. Ваньковіч, І.Хруцкі , Ян Дамель. Скульптура. К.Ельскі, Я.Астроўскі.
Архітэктура. Класіцызм. Горадабудаўніцтва.
Тэатр. Прыгонныя тэатры Радзівілаў, графа Зорыча, князя М.К.Агінскага