- •1)Прадмет значэнне і мэты курса Гісторыя беларусі. Асноўныя падыходы да вывучэння гітсторыі . Перыядызацыя гісторыі Беларусі
- •3) Першапачатковае засяленне беларускіх зямель. Даіндаеўрапейскі перыяд этнічнай гісторыі Беларусі(каменны век).
- •4) Індаеўрапейскі перыяд этнічнай гісторыі Беларусі(бронзавы жалезны век) . Балты і славяне на тэр Беларусі.
- •5) Зараджэння дзяржаўнасці ва ўсходніх славян. Кіеўская Русь . Полацкае і Тураўскае княства – першыя раннефеадальныя дзяржаўныя ўтварэнні на тэррыторыі Беларусі.
- •6) Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у 9-13 ст.
- •7) Язычніцкія вераванні. Прыняцце і распаусюджванне хрысціянства. Культура Беларусі ў 9-13 ст
- •11)Беларускія землі ў грамадска-палітычным жыцці вкл 14-15 ст. Крэўская ўнія і яе вынікі.
- •12)Асноўныя напрамкі знешняй палітыкі вкЛў другой палове 13 першай палове 16ст
- •15)Распаўсюджванне ідэй Адраджэння на тэрыторыі Беларусі. Дзейнасць Гусоўскага Скарыны і яго паслядоўнікаў у час беларускага рэнесансу
- •16)Культура Беларускіх зямель у другой палове 13 першай палове 16ст
- •17)Люблінская вунія і утварэнне рп. Умовы аб’яднання вкл і Польшчы.
- •18)Дзяржаўны лад рп. Становішча вкл у палітычнай сістэме рп.
- •19)Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у складзе рп.
- •20) Знешняя палітыка рп. Войныдругой паловы16-18ст.
- •Вайна Расіі з рп (1654-1667)
- •Паўночная вайна (1700-1724)
- •21)Палітычны крызіс рп, спробы рэформ у другой палове 18 ст. Падзелы рп і далучэнне Бел земель да рі.
- •22)Культура Беларусі ў другой палове 16-18ст.
- •23)Этапы і змест палітыкі расійскага урада на тэрыторыі Беларусіў канцы 18 першай палове 19 ст.
- •24)Грамадска палітычны рухна тэрыторыі Беларусі ў канцы 18 першай палове 19ст. Шляхецкае паўстанне 1830-1831 гг.
- •25) Вайна 1812г і беларусь.
- •26)Гаспадарка беларускіх зямель у канцы 18 ст першай палове 19 ст. Эканамічныя рэформы 1830-1850
- •27) Культура Бел зямель у канцы 18-19 ст.
- •28)Адмена прыгоннага права ў рі. Асаблівасці правядзення аграрнай рэформы 1861 года на беларускіх землях.
- •29)Буржуазныя рэформы
- •1. Буржуазныя рэформы 60-70-х гг. Хіх ст.: асаблівасці іх правядзення на Беларусі
- •30)Эканамічнае становішча у другой палове 19 ст.
- •31)Паўстанне 1863-1864гг.
- •32) Асаблівасці развіцця беларускага этнасу.
23)Этапы і змест палітыкі расійскага урада на тэрыторыі Беларусіў канцы 18 першай палове 19 ст.
Беларусь з ладу шляхецкіх вольнасцяў ўвайшла ў склад строга цэнтралізаванай манархічнай Расійскай імперыі. Таму ўсё наступнае развіццё Беларусі трэба разглядаць у цеснай сувязі з гісторыяй Расіі, яе велізарнага ўплыву на лёс свайго заходняга краю. Разам з тым, у значнай меры на тэрыторыі Беларусі захаваліся і традыцыі Рэчы Паспалітай, уплыў польскай шляхты і культуры. Адсюль і многія асаблівасці далейшага развіцця нашай Радзімы ў складзе Расіі.
У першай палове XIX стагоддзя ў асяроддзі імператара склаліся дзве групоўкі: пропольская і прорусская. Іх уплыў на дзяржаву шмат у чым вызначылі палітыку расейскіх уладаў у заходніх губернях. Але галоўная стратэгічная лінія царызму з часоў Кацярыны II нязменна заставалася адна: 1) русіфікацыя краю і 2) ператварэнне праваслаўя ў асноўную царкву і рэлігію на тэрыторыі Беларусі. Улічваючы вядучыя пазіцыі польскіх памешчыкаў, да паўстання 1830-31 гг. расійская адміністрацыя імкнулася прыцягнуць іх да супрацоўніцтва, зрабіць іх сваёй апорай. Уся палітыка царызму да 1830 г. зводзілася да наступнага: 1) ўводзілася новае тэрытарыяльна-адміністратыўны падзел: генерал-губернатарства (Беларуска-Віцебская і Магілёўская губерні), Літоўская (Мінская, Гродзенская і Віленская губерні), паветы; 2) панавальнае саслоўе-шляхта - пасля прыняцця адпаведнай прысягі захоўвала свае маёнткі і атрымлівала саслоўныя прывілеі і правы расійскага дваранства. У ўгоду шляхце захоўвалася дзеянне статуту ВКЛ 1588 г. пры разглядзе грамадзянскіх спраў і ўжыванні польскай мовы ў мясцовым справаводстве і ў навучальных установах; 3) для ўмацавання сваёй сацыяльнай апоры ў беларускім краі з часоў Кацярыны II шырока практыкавалася раздача казённых зямель з сялянамі расійскім генералам і буйным чыноўнікам (1 млн. чалавек - ¼ усяго насельніцтва); 4) засноўвалася Беларуская каталіцкая епархія і свабода каталіцкіх культаў; захавалася і уніяцтва, уласнасць каталіцкай царквы; 5) ліквідавана Магдэбургскае права. Жыццё горада рэгламентавалася «дарчых грамат гарадах» 1785 што пагоршыла становішча "нізоў» у горад. Ўводзілася расійская сістэма падаткаў (у Расіі плацілі асігнацыямі, а тут срэбрам, гэта значыць падатак апынуўся значна вялікі); 6) уводзілася рэкруцкіх павіннасць (1 = 125); 7) у сялянскай пытанні акцэнт быў зроблены на ўзмацненне феадальнай эксплуатацыі. З часам становішча і побыт беларускіх прыгонных мала чым адрознівалася ад астатніх сялян на тэрыторыі Расіі; 7) ў 1794 г. уводзілася рыса аселасці для яўрэйскага насельніцтва - гэта прывяло да яркай спецыфіцы развіцця беларускага горада і рашэнні нацыянальнага пытання; 8) і праводзілася палітыка насаджэнні рускага землеўладання. (Не атрымала развіцця)
Такім чынам «Залатыя вольнасці» для мясцовай шляхты скончыліся, але прывілеі і ўласнасць захаваліся. Пасля няўдалага шляхецкага паўстання 1830-31 гг. царская адміністрацыя праводзіць жорсткі курс на поўную русіфікацыю краю: 1) мясцовая адміністрацыя (польская шляхта) замяняецца. Уся адміністрацыя камплектуецца з ліку рускіх прадстаўнiкоў; 2) ўся афіцыйная дакументацыя перакладаецца на рускую мову; 3) выкладанне перакладалася на рускую мову; 4) ліквідаваны Віленскі акруга, уводзілася выразная саслоўная сістэма адукацыі; 5) У 1936 г. зачынены Віленскі універсітэт - цэнтр беларускай культуры, кузня нацыянальнай эліты; 6) пад падставай падрыхтоўкі «Поўнага збору законаў Расійскай імперыі ў 45 г.». У 1840 г. адменены Статут1840 г.; 7) Указам ад 18 чэрвеня 1840 г. былі забароненыя тэрміны «літоўскія губерні», «беларускія губерні». Афіцыйна ўводзілася назва «Паўночна-Заходні" край »; 8) моцныя ганенні на каталіцкую царкву, фактычна яна пазбавілася уласнасці. У 1841 г. усiм царкоўным канферэнцыям было забаронена мець зямлі і сялян. У 1839 г. па выніках працы Полацкага царкоўнага сабора належыў працэс «ўз'яднання» уніятаў і праваслаўных; 9) завяршыўся «разбор шляхты». Дваране, якія не змаглі дакументальна пацвердзіць сваё паходжанне, перакладаліся ў разрад аднадворцаў, а частка з іх з сем'ямі былі пераселены на межы Імперыі. (Сустракаюцца розныя лічбы - 12 тыс. чалавек).
Выснова. Агульны кірунак палітыкі царызму на тэрыторыі Беларусі вызначалася стратэгічнай задачай - поўнае эканамічнае, палітычнае і культурнае падпарадкаванне. Тактычныя рашэнні па асобных пытаннях гэтай задачы былі супярэчлівымі і вызначаліся абставінамі, якія складаліся на канкрэтны момант. Беларусь, якая спачатку разглядалася як недастаткова каланізаваныя частка Польшчы, пасля падзей 1830-31 гадоў, пачала разглядацца як занадта каланізаваныя частку Расіі. Пытанне аб культурнай і тым больш этнічнай самабытнасці мясцовага насельніцтва наогул не існавала.
Уключэнне беларускіх зямель у Расійскую Імперыю пераарыентавалі ўсё жыццё на Усход. Станоўча: 1) палітычныя фактары - канец спусташальных войнаў і міжусобіц шляхты; 2) эканамічныя - Беларусь уключылася ў агульнарасійскую гаспадарчую сістэму, што шмат у чым вызначыла далейшую гаспадарчую спецыялізацыю, адкрыла ёмісты рынак, стымулявала развіццё транспартнай сістэмы.