План семінарскіх заняткаў па дысцыплне “Гісторыя дзяржавы і права Беларусі”

На 2010 – 2011 навучальны год.

1 семестр

Занятак 1.

Тэма 1. Прадмет і задачы навукі гісторыі дзяржавы і права Беларусі. Гістарыяграфія навукі гісторыі дзяржавы і права Беларусі. Аб паходжанні назвы “Беларусь”.

1. Прадмет і задачы гiсторыi дзяржавы i права Беларусi.

2. Характэрныя рысы, асаблівасці і тэндэнцыі ў развіцці гiсторыi дзяржавы i права Беларусi.

3. Паходжанне назвы «Беларусь».

4. Перыядызацыя гiсторыi дзяржавы i права Беларусi.

5. Гiстарыяграфiя навукi гiсторыi дзяржавы i права Беларусi.

Занятак 2.

Тэма 2. Грамадска-палітычны лад і права на Беларусі ў перыяд усталявання дзяржаўнасці ўсходніх славян.

1. Усталяванне дзяржаўнасці на Беларусі. Старажытныя дзяржавы-княства. Іх грамадскі і палітычны лад.

2. Грамадска-палітычны лад і права на Беларусі ў перыяд усталявання дзяржаўнасці ўсходніх славян. Старажытныя беларускія дзяржавы - княствы (Полацкае, Тураўскае і іншыя).

3. Асноўныя рысы старажытнага звычаёвага права.

4. Старажытнае дагаворнае права (Дагаворы 1229, 1263,1323, 1341).

Літаратура да тэмы 1-2:

1. Доўнар-Запольскі М.В. Асновы дзяржаўнасці Беларусі. Мн. 1994

2. Полное собрание русских летийская. Т. 1. М. - Л. 1962. С. 108; 355.

3. Францыск Скарына і яго часописей. Т. 31. М. 1975.

4. Татищев В.Н. История Росс. Энцыклапедычны даведнік. Мн. 1988 - С. 486 і інш.

5. Мысліцелі і асветнікі Беларусі 10-19 ст. Мн. 1995.

6. Доўнар-Запольскі М. Старажытная Беларусь. Мн. 1994.

7. Ермаловіч М. Старажытная Беларусь. Мн. 1991

8. Ермаловіч М. Беларуская дзяржава Вялікага княства Літоўскага Мн. 2000.

9. Я.Юхо, А.Абрамовіч, Т.Доунар, У.Столін. Дагаворы і граматы як крыніцы беларускага права. Мн. 2000.

10. Юхо Я. А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Мн. 2000.

11. Юхо Я. А. Гісторыяграфія гісторыі дзяржавы і права феадальнай Беларусі. Мн. 1999.

12. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Мн. 1993-2001.

13. Нарысы гісторыі Беларусі. Ч.И. Мн., 1994

14.Імя твае Белая Русь. Уклад Г.Сагановіча. Мн., 1991.

15. Вішнеўскі А.Ф. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Мн. 2000.

16. Ермаловіч Н. I. Па слядах аднаго міфа. Мн. 1991.

(Па кожнай тэме выкарыстоуваюцца артыкулы з газет і часопісау)

Занятак 3.

Тэма 3. Утварэнне і развіццё Вялікага княства Літоўскага. Канцэпцыі ўтварэння ВКЛ Цэнтральныя органы дзяржаўнага кіравання ў XIV –XVI ст.ст.

1. Канцэпцыі утварэння ВКЛ. Цэнтральныя органы дзяржаўнага кіравання ў XIV–XVI ст.ст.

2. Утварэнне Вялікага княства Літоўскага.

3. Грамадскі лад Вялікага княства Літоўскага.

4. Цэнтральныя органы дзяржаўнай улады.

5. Мясцовыя органы дзяржаўнай улады.

Тэматычны кантроль №1 па тэме 3

Занятак 4.

Тэма 4. Судовая сістэма Вялікага княства Літоўскага.

1. Вышэйшыя (цэнтральныя) суды дзяржавы. Гаспадарскi (Вялiкакняжацкi) суд, яго склад, кампетэнцыя і парадак дзейнасцi. Суд паноў-рады. Камісарскі суд. Соймавы суд.

2. Судовая рэформа ХVI ст. Новыя прынцыпы судовага ладу і судаводства. Утварэнне інстытута адвакатуры. Узнікненне інстытута следчых і судовых выканаўцаў. Возныя і інстыгатары.

3. Галоўны суд (Трыбунал): узнікненне, парадак фармiравання i дзейнасць. Кампетэнцыя суда. Заканадаўчая рэгламентацыя яго дзейнасці (у законе аб утварэнні суда – «Способ прав трыбунальских» 1581 г., у Статуце 1588 г.)

5. Мясцовыя суды: замкавы (гродскi), земскi, падкаморскi, каптуровы, копны, войтаўска-лаўнiцкі. Перыяд утварэння, склад, парадак фарміравання i дзейнасцi. Падсуднасць спраў.

6. Сялянскія суды. Вотчынны суд феадала над залежнымі людзьмi.

7. Судова-працэсуальнае права. Змены ў судаводстве ў ХVI ст. Судовыя пастановы і судовыя кнігі.

Тэматычны кантроль № 2 па тэме 4

Літаратура да тэмы 3-4:

1.Белоруссия в эпоху феодализма. Т.1. 1959. Документы номер 34, 43, 49, 51, 83, 90,116.

2. Вішнеўскі А.Ф., Юхо Я. А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі у дакументах і матэрыялах. Мн.,1998., стар. 27-160.

3. Доўнар Т.І. Закон продкаў нашых.//Судовы веснік. 1992, нумар 3.

4. Доўнар Т.І., Шелкопляс В.А. Крымінальнае право феадальнай Беларусі.

5. Доўнар-Запольскі М.В. Гісторыя Беларусі. Мн., 1994.

6. Статут Великого княжества Литовского 1529г. Мн. , 1960.

7. Статут 1566 г. (вытрымки са статута)

8. Статут Вялікага княства Літоўскага 1588г., Мн., 1989.

9. Юхо Я.А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Мн. 2000.

10.Юхо І.А. Фарміраванне тэрыторыі беларусаў.// Спадчына. 1991. Нумар 6.

11. Краўцэвіч А. К. Стварэнне Вялікага княства Літоўскага. Мн. 1998.

12. Энцыклапедыя гісторыі Беларусі ў 6 тамах. Мн. 1993-2001

13. Мысліцелі і асветнікі Беларусі - энцыклапедычны даведнік. Мн. 1999.

Занятак 5.

Тэма 5. Феадальнае права Беларусі.

1. Крэўская унія.

2. Гарадзельская унія.

3. Люблінская унія.

4. Берасцейская унія.

5. Агульнадзяржаўныя прывілеі.

6. Абласныя і валасныя прывілеі.

7. Гарадскія граматы, прывілеі.

Тэматычны кантроль № 2 па тэме 4

Занятак 6.

Тэма 5. Феадальнае права Беларусі.

1. Судзебнік 1468 года. Устава на валокі 1557 года.

2. Гісторыя распрацоўкі і прыняцця Статутаў Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566 і 1588 гг.

3. Статут Вялікага княства Літоўскага 1529 г.

4. Статут Вялікага княства Літоўскага 1566 г.

5. Статут Вялікага княства Літоўскага 1588 г.

Абавязковая кантрольная работа

Занятак 7.

Тэма 5. Феадальнае права Беларусі.

1. Канстытуцыйнае права паводле Статутаў Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566 і 1588 гг.

2. Вайсковае права паводле Статутаў Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566 і 1588 гг.

3. Грамадзянскае права паводле Статутаў Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566 і 1588 гг.

4. Крымінальнае права паводле Статутаў Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566 і 1588 гг.

5. Судова-працэсуальнае права паводле Статутаў Вялікага княства Літоўскага 1529, 1566 і 1588 гг.